نشریه پرستاری ایران
سال:1383 | دوره:17 | شماره:37 |تعداد مقالات:16

تهوع و استفراغ یکی از شکایات های شایع سه ماهه اول بارداری است که در 90-70 درصد بارداری ها دیده می شود و معمولا حدود  هفته 4 تا 8 بارداری شروع و تا حدود هفته های 14 تا 16 ادامه می یابد و در 90 درصد موارد تا هفته 22 بر طرف می گردد. تهوع و استفراغ سه ماهه اول بارداری می تواند در هر زمانی از سرتاسر روز یا شب رخ دهد. علت آن ناشناخته است ولی عوامل هورمونی و روحی – روانی را در ایجاد آم موثر می دانند. بعضی پژوهش ها ارتباط بین عوامل دموگرافیک و بارداری را با تهوع و استفراغ سه ماهه اول بارداری گزارش کرده اند لذا این پژوهش با هدف تعیین عوامل مرتبط با تهوع و استفراغ سه ماهه اول بارداری انجام شد.پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی مقطعی است که در آن پژوهشگر برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه و شاخص تهوع، استفراغ رودز - فرم 2 استفاده کرده است. 130 زن باردار دارای مشخصات واحد پژوهش که به روش نمونه گیری خوشه ای با استفاده از جدول اعداد تصادفی از میان 10 مرکز بهداشتی – درمانی دولتی شهر مشهد طی مدت 9 ماه انتخاب شده بودند، نمونه این پژوهش را تشکیل داده اند.یافته های پژوهش نشان داد بین سن با تهوع، استفراغ و اق زدن سه ماهه اول بارداری ارتباط معنی داری وجود ندارد (P=0.32) اما بین سن با تهوع ارتباط معنی دار آماری وجود داشت (P=0.003). بین تحصیلات و طبقه اجتماعی و اقتصادی با تهوع، استفراغ و اق زدن سه ماهه اول بارداری ارتباط معنی داری مشاهده نشد، لیکن بین طبقه اجتماعی و اقتصادی با استفراغ ارتباط معنی دار یافت گردید (P=0.007). در این پژوهش بین سن بارداری، تعداد بارداری و نوع بارداری (خواسته، ناخواسته) با تهوع، استفراغ و اق زدن سه ماهه اول بارداری ارتباط معنی دار مشاهده نشد.با توجه به نتایج این پژوهش و بعضی پژوهش های دیگر که ارتباط بین برخی عوامل دموگرافیک و بارداری را با تهوع و استفراغ سه ماهه اول بارداری گزارش کرده اند، و با عنایت به مشکلات ناشی از تهوع و استفراغ دوران بارداری پیشنهاد می شود که ماماها به مادران  باردار و یا به صورت فردی در ویزیت های مراقبت های دوران بارداری در مورد علت و چگونگی تسکین تهوع و استفراغ سه ماهه اول بارداری آموزش های لازم را ارایه دهند.

دیابت بیماری هزینه بری می باشد بنابر این محدودیت های اجتماعی اقتصادی بیماران عامل قابل توجهی جهت فهم متابعت آنان به شمار می آید. یکی از این عوامل فقدان حمایت اجتماعی جهت رهبری یک شیوه زندگی فعال و سالم است. با عنایت به اهمیت این عامل، مطالعه ای با هدف تعیین ارتباط حمایت اجتماعی با متانعت بیماران مبتلا به دیابت نوع II از رژیم های درمانی توصیه شده انجام پذیرفته است.این مطالعه توصیفی بر روی 250 بیمار مبتلا به دیابت نوع II مراجعه کننده به مرکز تحقیقات دیابت استان خراسان صورت گرفته است. این بیماران به روش نمونه گیری غیر احتمالی و مبتنی بر هدف انتخاب شده بودند.با استفاده از آزمون آنالیز واریانس یکطرفه، بین میلنگین نمرات واحدهای پژوهش بر حسب شغل در دو جنس و نیز در آمد خانوار اختلاف آماری معنی دار بدست نیامد. در تحلیل همبستگی خطی متابعت با حمایت اجتماعی ارتباط آماری معنی دار حاصل شد (P=0.011) که با زیر مقیاس شیوه زندگی/ پایش نیز معنی دار بود(P=0.009) .نتایج این پژوهش نشان داد که با افزایش حمایت اجتماعی، متابعت افراد در زمینه های نیازمند به تغییر در شیوه زندگی، افزایش می یابد. اما در زمینه هایی که متابعت جدی و حیاتی تلقی می گردد با حمایت اجتماعی رابطه ای به دست نیامد. با این همه حمایت اجتماعی یکی از عوامل مهم در امر مراقبت و درمان بیماران دیابتی به شمار می آید که بایستی به آن توجه داشت.

به طور معمول در تزریق های عضلانی یا زیر جلدی از دو روش استفاده می شود. در روش اول کشیدن دارو و تزریق آن با استفاده از یک سوزن انجام می گیرد و در روش دوم بعد از کشیدن واکسن و قبل از تزریق آن سوزن تعویض می شود. به نظر می رسد در روش دوم به علت کاهش آسیب بافتی به هنگام ورود سوزن، درد و دیگر عوارض موضعی شامل قرمزی و تورم کاهش می یابد. لذا این مطالعه با هدف تعیین تاثیر دو روش عدم تعویض سوزن و یا تعویض آن قبل از تزریق بر عوارض موضعی محل تزریق واکسن هپاتیت انجام شده است.این مطالعه به روش کارآزمایی بالینی تصادفی محل دو سوکور با روش متقاطع 2×2 انجام شد.در این پژوهش تعداد 39 دانشجوی پرستاری و هوشبری ترم یک دانشگاه علوم پزشکی زنجان ورودی سال 1382، بدون سابقه قبلی واکسیناسیون هپاتیت B به طور تصادفی به دو گروه 19 و 20 نفره تقسیم شده و در دو نوبت به فاصله یک ماه بر علیه این بیماری واکسینه شدند. واکسیناسیون گروه الف (19 نفر) در نوبت اول تزریق واکسن با تعویض سوزن و در نوبت دوم بدون تعویض سوزن و واکسیناسیون گروه ب (20 نفر) به حالت عکس انجام شد. در هر دو مرحله 1 میلی لیتر واکسن با سوزن شماره 23 و به طول 30 میلی متر در عضله دلتوئید توسط یک واکسیناتور تزریق شد. واکنش های موضعی واکسن شامل درد، قرمزی و تورم به مدت چهار روز پی گیری شد. جهت اندازه گیری درد از ابزار ده شماره ای شدت درد با تقسیم بندی (0 هیچ، 3-1 خفیف، 6-4 آزار دهنده و 10-7 شدیدتا غیر قابل تحمل) استفاده شد. قرمزی با روش مشاهده و تورم با استفاده از خط کش و بر حسب سانتی متر مورد بررسی قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل آماری از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است.نتایج به دست آمده نشان داد تعویض سوزن بر مقدار تورم (P-0.02) و قرمزی (P=0.03) محل تزریق موثر است. شیوع احساس درد در افرادی که تزریق آن ها بدون تعویض سوزن انجام شده بود 41 درصد و در گروه با تعویض سوزن 30.7 درصد بود که از نظر آماری معنی دار نبود.با توجه به نتایج بدست آمده توصیه می شود جهت کاهش عوارض موضعی بعد از واکسیناسیون در صورت امکان سوزن بعد از کشیدن واکسن به داخل سرنگ و قبل از تزریق آن تعویض شود. با توجه به محدود بودن مردان در پژوهش حاضر پیشنهاد می گردد مطالعه ای با هدف بررسی تاثیر جنس بر شیوع عوارض انجام شود.

سارس یک بیماری عفونی شدید تنفسی است که به پنومونی آتیپیک معروف شده است. این بیماری در نوامبر 2002 از کشور چین شروع و به سرعت تقریبا به سراسر جهان منتشر شد و تا ماه می 2003 حدود 8046 نفر را مبتلا نمود که 6825 نفر آنها فوت کردند.عامل بیماری کورناویروس است. این بیماری غالبا با تب 38 درجه سانتیگراد و علایم تنفسی از قبیل سرفه های خشک، تنگی نفس و نارسایی تنفسی نمایان شده و در برخی مبتلایان شدت علایم به حدی بود که نیاز به بستری شدن در بخش های مراقبت های ویژه را پیدا کردند. دوره کمون بیماری 7-2 روز و نحوه انتقال آن عمدتا تماس نزدیک و مستقیم با ترشحات تنفسی بیمار می باشد.افراد در معرض خطر عبارتند از: افراد مسن، افرادی که با بیمار زندگی می کنند و افراد کادر بهداشتی که وظیفه مراقبت و درمان این بیماران را به عهده دارند. هم اکنون محققین معتقدند علی رغم رکود موقت بیماری احتمال می رود با فرا رسیدن فصل سرما شیوع دوباره سارس منجر به اپیدمی وسیع در جهان گردد لذا افزایش آگاهی افراد جامعه به خصوص افراد کادر بهداشتی از جمله پرستاران می تواند در پیشگیری از این اپیدمی بسیار چشمگیر باشد. 

ارزشیابی کیفیت یکی از مهم ترین ابزارهای مدیریت جهت بهبود عملکرد و در زمره وظایف مدیران است. ارزشیابی باعث تحقق اهداف سازمانی و ارتقا سطح توانایی های کارکنان می شود. از سوی دیگر موجب بالا بردن کیفیت بهبودی بیماران و باز گرداندن آن ها به خانه و خانواده می شود.این مطالعه مقطعی با هدف تعیین کیفیت ارایه مراقبت پرستاری در انجام تزریق وریدی در بخش های بیمارستان بقیه اله (عج) انجام شده است. تعداد 95 نفر از کارکنان پرستاری واجد شرایط به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات چک لیستی بود که اعتبار علمی و اعتماد آن مورد تایید قرار گرفته بود.نتایج این بررسی نشان داد که کیفیت ارایه مراقبت پرستاری در انجام تزریق وریدی توسط کارکنان پرستاری در 16 درصد موارد خوب، در 66 درصد در حد قابل قبول و در 18 درصد با کیفیت غیر قابل قبول بوده است. به عبارت دیگر می توان گفت نحوه فعالیت 82 درصد کارکنان پرستاری در انجام تزریق وریدی در سطح خوب و قابل قبول ارزیابی شده است.به علاوه یافته ها بیانگر آن بود که بین کیفیت انجام مراقبت های مربوط به ارتباط تزریق وریدی با متغیرهای سن، سابقه، کار، جنس و مدرک تحصیلی کارکنان پرستاری رابطه معنی دار آماری وجود داشته است.با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش پیشنهاد می شود با اجرای برنامه ها ی آموزشی حین خدمت و ترغیب کارکنان پرستاری به ارایه مراقبت بر اساس دستورالعمل استاندارد موجبات بهبود کیفیت ارایه مراقبت در انجام تزریق وریدی فراهم گردد.

تهوع یکی از عوارض ناراحت کننده سرطان و درمان آن می باشد بنابراین لازم است تلاشهای قابل توجهی جهت یافتن روش های بهتر کنترل تهوع ناشی از سرطان و درمان آن انجام شود. ماساژ به عنوان یک روش مکمل می تواند موجب کاهش شدت تهوع گردد. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر ماساژ پا بر شدت تهوع زنان مبتلا به سرطان در مجتمع بیمارستانی امام خمینی در سال 1381-1380 صورت گرفت.این پژوهش از نوع کارآزمایی بالینی بود که در آن شدت تهوع قبل و بعد از ماساژ پا (هر پا به مدت 5 دقیقه) اندازه گیری و ثبت شد. از آمار توصیفی متغیرها و از آزمون تی زوج جهت مقایسه شدت تهوع قبل و بعد از ماساژ پا استفاده گردید. در این مطالعه با روش نمونه گیری تدریجی 35 زن 18 سال به بالای مبتلا به سرطان تحت شیمی درمانی و پرتو درمانی دارای عارضه تهوع به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند.نتیجه آزمون تی زوج نشان داد که نمره شدت تهوع واحدهای پژوهش قبل و بعد از ورود به مطالعه تفاوت معنی دار آماری داشته است (P<0.0001).لذا بر اساس یافته های پژوهش که نشانگر تاثیر ماساژ پابر کاهش شدت تهوع بود، پرستار می تواند از ماساژ جهت کاهش شدت تهوع در بیمار مبتلا به سرطان استفاده کند و در این زمینه آموزش های لازم را در اختیار بیمار و خانواده وی قرار دهد تا به هنگام بستری در منزل از این روش جهت کاهش شدت تهوع بهره برند. پیشنهاد می شود تحقیق مشابهی بر روی بیماران مرد صورت پذیرد. همچنین تاثیر جلسات مختلف ماساژ و نیز اثرات میان مدت و طولانی مدت ماساژ نیز مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد.

در حال حاضر استفاده از IUD رایج ترین روش پیشگیری از بارداری دراز مدت و برگشت پذیر است. در مراکز بهداستی درمانی ایران از سال 1378 IUD نوع تی ساخت شرمت پرگنای هندوستان مورد استفاده قرار می گیرد. کارایی این نوع IUD حداقل 10 سال است. ولی بسیاری از زنان استفاده از این روش را زودتر ترک می کنند. لذا این پژوهش با هدف تعیین تداوم مصرف 21 ماهه IUD تی هندی و وقوع بارداری ناخواسته در مراجعین به مراکز بهداشتی درمانی شهری شهرستان کرج در شش ماهه اول سال 1380 انجام گرفت. این پژوهش یک مطالعه کوهورت توصیفی گذشته نگر بود و از برگه ثبت موارد جهت گرد آوری داده ها استفاده شد.در این پژوهش تعداد 1008 زن که در شش ماهه اول سال 1380 در یکی از مراکز بهداشتی درمانی شهری شهرستان کرج اقدام به جای گذاری IUD کرده بودند در پژوهش شرکت داده شدند.نتایج پژوهش نشان داد که احتمال تداوم مصرف IUD تی هندی در مدت 21 ماهه 0.6006 بود. احتمال تداوم مصرف یک ساله 0.7307 درصد بود، خارج کردن IUD در مدت 21 ماهه 29.8 درصد بود. خروج خود به خودی IUD بیشترین دلیل خارج کردن آن بود 8.3 درصد، خارج کردن به دلیل خونریزی و درد 9.5 درصد از کل خارج سازی های IUD را تشکیل داد. خارج کردن به دلیل طولانی شدن نخ IUD 2.5 درصد بود و حدود 6 درصد موارد، IUD به تقاضای مصرف کننده خارج شد.یافته های این پژوهش نشان داد که تداوم مصرف IUD تی هندی تقریبا مشابه سایر تحقیقات بود. بیشترین عوارض IUD در سال اول جای گذاری اتفاق افتاده بود. با افزایش مدت استفاده از IUD و بالا رفتن سن استفاده کننده، از شیوع بارداری ناخواسته، خروج IUD، و عوارض IUD کاسته شده بود. پیشنهاد می شود عوارض جانبی این نوع IUD در طولانی مدت (بیشتر از 21 ماه) و به شکل آینده نگر بررسی شود.

قرص های پیشگیری از بارداری خوراکی موثرترین روش پیشگیری قابل برگشت در دسترس می باشند و پذیرش بیمار در مصرف قرص های پیشگیری از بارداری بستگی به اثرات جانبی نامطلوب آن ها دارد. لذا این پژوهش با هدف تعیین اختلاف قرص های پیشگیری از بارداری خوراکی منوفازیک و تری فازیک از نظر عوارض جانبی شایع انجام شده است. این پژوهش از نوع کارآزمایی بالینی تصادفی دو گروهی بوده است و در آن 314 نفر از زنان مراجعه کننده به مراکز درمانی شهرستان آمل مورد مطالعه قرار گرفتند. نمونه گیری با روش نمونه گیری مستمر انجام گرفت و نمونه ها با گمارش تصادفی در یکی از دو گروه قرص های پیشگیری از بارداری خوراکی منوفازیک و تری فازیک قرار گرفتند.یافته های حاصل از این مطالعه نشان داد که قرص های پیشگیری از بارداری منوفازیک و تری فازیک از نظر عوارضی مانند لکه بینی یا خونریزی بین قاعدگی، تهوع، سردرد، عصبی شدن، افزایش پیگمانتاسیون صورت و تغییرات وزن (افزایش یا کاهش) تفاوت معنی داری نداشتند.بر اساس یافته های این مطالعه می توان گفت قرص های پیشگیری از بارداری منوفازیک و تری فازیک از نظر عوارض جانبی مشابه می باشند ولی از آنجایی که قرص تری فازیک از سیکل قاعدگی فیزیولوژیک بدن تبعیت می کند. در وهله اول استفاده از آن توصیه می شود. همچنین پیشنهاد می گردد قرص های منوفازیک و تری فازیک از نظر اثر درمانی در زنان مبتلا به لکه بینی و یا خونریزی بین قاعدگی نیز مقایسه شوند.