نشریه پرستاری ایران
سال:1384 | دوره:18 | شماره:44 |تعداد مقالات:9

از دیدگاه پرستاری جامع نگر، انسان موجودی چند بعدی است که بعد معنوی در مرکز این ابعاد قرار داشته و در کسب سلامتی تاثیر به سزایی دارد. بنابراین مراقبت معنوی بخش مهمی از عملکرد پرستاری است.هدف مطالعه حاضر تعیین و مقایسه سلامت معنوی دانشجویان سال اول و چهارم و دیدگاه آن ها در مورد معنویت و مراقبت معنوی از بیماران بوده است.مطالعه از نوع مقایسه ای بود. جامعه پژوهش را دانشجویان پرستاری سال اول و چهارم دانشگاه های علوم پزشکی ایران، تهران و شهید بهشتی تشکیل داد.نمونه گیری به روش سرشماری انجام گرفت و از کل نمونه ها، 283 دانشجوی پرستاری در مطالعه شرکت نمودند.ابزار پژوهش شامل سه پرسشنامه استاندارد شده مربوط به سلامت معنوی دیدگاه در مورد معنویت و مراقبت معنوی بود.یافته ها نشان دادند که 98.8 درصد دانشجویان سال اول و کل دانشجویان سال چهارم (100 درصد( دارای سلامت معنوی در حد متوسط بودند و نتایج آزمون تی اختلاف معنی داری را بین دو گروه نشان نداد. میانگین امتیاز کسب شده دیدگاه دانشجویان سال اول در مورد معنویت 4.45±0.65 و سال چهارم 4.33±0.76 بود، اختلاف معنی دار بین دو گروه یافت نشد. همچنین میانگین امتیاز کسب شده دیدگاه دانشجویان سال اول در مورد مراقبت معنوی 43±6.9 و سال چهارم 42.5±6.1 بود و اختلاف معنی دار بین دو گروه وجود نداشت.با توجه به یافته های پژوهش مبنی بر اینکه سلامت معنوی و دیدگاه دانشجویان سال چهارم در مورد معنویت و مراقبت معنوی علی رغم گذراندن یک دوره چهار ساله در آموزش پرستاری با دانشجویان سال اول تفاوتی نداشته است. می توان بر لزوم گنجاندن محتوای درسی در این رابطه و اهمیت دادن به آن در دوره چهار ساله برنامه آموزش پرستاری تاکید کرد. همچنین بررسی پژوهش حاضر به صورت طولی و استفاده از ابزارهای جدیدتر و مطابق با فرهنگ ایرانی در این زمینه و بررسی تاثیر آموزش بر دیدگاه دانشجویان نسبت به معنویت و مراقبت معنوی توصیه می گردد.

آسیب های چشمی یک مشکل بهداشتی عمده و در عین حال قابل پیشگیری می باشد. اما علیرغم قابل پیشگیری بودن، بیش از نیم میلیون نفر سالیانه در دنیا در نتیجه صدمات چشمی بینایی خود را از دست می دهند. چنین صدماتی علت عمده نابینایی یک طرفه می باشد. حوادث خانگی بعد از حوادث شغلی شایع ترین علت آسیب های چشمی می باشند. به طوری که حوادث خانگی بین 15 تا 41 درصد از صدمات چشمی را تشکیل می دهند و در اکثر موارد علت این صدمات ناشی از ضربات غیر نافذ می باشد. این مطالعه با هدف تعیین میزان آسیب خانگی در مراجعین به مرکز اورژانس بیمارستان چشم پزشکی علوی تبریز انجام گردید.پژوهش حاضر یک مطالعه گذشته نگر مبتنی بر داده های موجود از اول فروردین 82 تا آخر اسفند 83 می باشد که تعداد 305 مورد با تشخیص آسیب های چشمی خانگی که به مرکز اورژانس بیمارستان چشم پزشکی علوی تبریز مراجعه کرده بودند، انتخاب و وارد مطالعه شدند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.53.8 درصد مراجعین مرد و 46.2 درصد زن بودند، میانگین سنی نمونه ها 26.3 سال بود. بیشترین آسیب های چشمی خانگی را از نظر گروه سنی کودکان زیر 10 سال تشکیل می دادند که 7.9 درصد آن ها دختر و 15.4 درصد آن ها پسر بودند. آزمون کای دو ارتباط معنی داری را بین جنس، سن و آسیب چشمی نشان داد (P<0.05). خراش قرنیه 32.7 درصد بود، در 20.6 درصد موارد علت حادثه ضربات غیر نافذ بود.با توجه به شیوع آسیب های چشمی در منزل، آموزش مادران به عنوان فرد کلیدی در خانواده از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. و پرستاران نقش اساسی و مهمی را در آموزش خانواده بر عهده دارند. همچنین بررسی دلیل شیوع آسیب های خانگی پیشنهاد می گردد.

خانه مکانی است که اعضا در آن احساس امنیت و راحتی می کنند از همین رو سازمان جهانی بهداشت، در اساسنامه حمایت از مادران در سال 1986 خانه را به عنوان یکی از مناسبترین اماکن برای زایمان زنان به شمار آورده است.هدف از این پژوهش تعیین دلایل و نتایج زایمان در منزل در شهرستان کوهدشت بود.این پژوهش یک مطالعه توصیفی گذشته نگر بود که طی آن، دلایل زایمان در منزل و نتایج آن به تفکیک سن مادر، عامل زایمان و رتبه زایمان در زنان ساکن شهرستان کوهدشت که زایمان در منزل داشته اند؛ را توصیف می کند. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شد.جامعه پژوهش شامل کلیه زنانی است که زایمان در منزل داشته و برای اخذ شناسنامه به اداره ثبت احوال این شهرستان مراجعه کرده بودند.تعداد نمونه در این پژوهش 750 زن ساکن شهرستان کوهدشت بود که در سال 1381 در منزل زایمان کرده بودند و به طریق سرشماری وارد مطالعه گردیدند.نتایج نشان داد که دلایل زایمان در منزل 39.9 درصد عدم استطاعت مالی، 37.2 درصد تمایل شخصی، 35.7 درصد داشتن تجربه زایمان در منزل، 32 درصد داشتن زایمان سریع، 21.3 درصد ترس از سزارین، 20.5 درصد داشتن مشکلات انتقال به بیمارستان بود. نتایج نامطلوب از جمله خونریزی زودرس، شلی رحم، یبوست، احتباس ادراری، پارگی میاندوراه، برش میاندوراه نیز از دلایل انتخاب زایمان در منزل بود.بر اساس یافته های پژوهش بیشترین نتایج نامطلوب مانند خونریزی زودرس پس از زایمان، شلی رحم، عفونت پس از زایمان، انتقال مادر به بیمارستان، پارگی کیسه آب و ... در مواردی وجود داشت که عامل زایمان مامای محلی دوره ندیده بوده است. بنابراین محققین پیشنهاد می کنند مامای تحصیل کرده جهت زایمان در منزل آموزش داده شود.

آگاهی از علایم و عوارض یائسگی می تواند در کاهش مشکلات و بالا بردن کیفیت زندگی زنان یائسه موثر باشد.این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی با هدف تعیین تاثیر آموزش بهداشت بر کیفیت زندگی زنان یائسه شهر سنندج در سال 85-84 اجرا گردید. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه سنجش دانش )پژوهشگر ساخته با 21 سوال( و کیفیت زندگی، ویژه دوران یائسگی استاندارد شده توسط جان هیلدیچ در تورنتوی کانادا با 29 سوال که در چهار بعد وازوموتور، روانی - اجتماعی، جسمی و جنسی بود که در دو مرحله قبل و بعد از آموزش در اختیار افراد مورد مطالعه قرار گرفت. پژوهش در چهار مرکز بهداشت شهر سنندج انجام شد. نمونه پژوهش را 40 خانم یائسه تشکیل می دادند. پس از انجام آزمون اولیه و تجزیه تحلیل داده ها، برنامه آموزشی مناسب طراحی شد که به صورت دو جلسه آموزشی اجرا گردید و دو هفته پس از آخرین جلسه آموزش آزمون ثانویه برگزار شد. داده ها بوسیله آزمونه های تی زوج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد میانگین و انحراف معیار سن زنان مورد مطالعه 45.5±2.15 و میانگین و انحراف معیار نمره آگاهی قبل از آموزش 13.7±2.4 بود که بعد از آموزش به 17±2.92 رسیده بود. تجزیه و تحلیل یافته ها از نظر آماری نشان داد که اختلاف میانگین و انحراف معیار نمرات در قبل و بعد از آموزش در بعد وازوموتور با P<0.04، در بعد روحی - روانی و اجتماعی با P=0.000، در بعد جسمی با P<0.000 و در بعد جنسی با P=0.04 معنی دار بود. در نهایت نتایج آزمون تی زوج نشان داد اختلاف میانگین و انحراف معیار نمرات چهار بعد کیفیت زندگی قبل و بعد از آموزش به طور کلی با P<0.000 معنی دار بوده است.از آنجا که قبل از آموزش، دانش زنان در مورد یائسگی و عوارض آن کم بود و آموزش داده شده موجب ارتقا آگاهی زنان یائسه گردید، تداوم آموزش به زنان یائسه ضرورت خواهد داشت.

قرن بیست و یکم، عصر تغییرات دائمی در عملکردهای علمی و پزشکی جدید است. لذا ضرورت سازگاری با سیستم های پیچیده مراقبت های بهداشتی به عنوان یک اولویت مهم احساس می گردد. که این خود مستلزم تجهیز به سلاح تفکر انتقادی می باشد. آموزش فعالیتی هدفمند در جهت ارتقا یادگیری است. وظیفه اصلی هر موسسه آموزشی فراهم کردن امکان رشد شایستگی و صلاحیت حرفه ای دانشجویانی است که به موسسه وارد می شوند. هدف اصلی در آموزش علوم پزشکی علاوه بر رشد شایستگی صلاحیت های حرفه ای، توسعه مهارت تصمیم گیری، مساله گشایی و خود کارآمدی می باشد که این مهارت ها خود تحت الشعاع توانایی تمرین فکر کردن به صورت انتقادی است. ضرورت پرداختن به تفکر انتقادی در آموزش علوم پزشکی در پاسخ به تغییر سریع محیط مراقبت بهداشتی مورد تاکید قرار گرفته است. پرستاران و پزشکان باید انتقادی فکر کنند تا بتوانند در طول سازگاری با گسترش نقش در رابطه با پیچیدگی های سیستم های مراقبت بهداشتی امروزی مراقبت موثر را ارایه نمایند. به نظر می رسد نظام آموزش علوم پزشکی در ایران با نارسایی هایی در تربیت دانشجویان خود کارآمد و متفکر روبرو است. لذا ضرورت تحول در نظام آموزش علوم پزشکی با تاکید بر آموزش تفکر انتقادی به عنوان یک اولویت احساس می گردد.در این مقاله پس از طرح برخی از موانع و چالش های عمده توسعه تفکر انتقادی، برای رفع آن ها راهکارهایی در قالب یک مدل ترسیم و ارایه خواهد شد.راهکارهای ارایه شده در مدل پیشنهادی می تواند به عنوان گامی هر چند کوچک در جهت توسعه تفکر انتقادی دانشجویان در نظام آموزش پرستاری همگام با تغییرات سریع محیط مراقبت های بهداشتی مورد استفاده قرار گیرد.

نارسایی قلبی بیماری شایع و ناتوان کننده ای است که به علت عوارض و مزمن بودن ماهیت آن تاثیر به سزایی در کاهش کیفیت زندگی بیماران دارد، لذا یافتن روش هایی جهت ارتقا کیفیت زندگی در این بیماران ضروری می باشد. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط رفتارهای مراقبت از خود با کیفیت زندگی بیماران مبتلا به نارسایی قلبی در مراکز آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران و ایران در سال 1385 صورت گرفت. این مطالعه از نوع همبستگی بوده تعداد 250 نفر بیمار مبتلا به نارسایی قلبی واجد شرایط وارد مطالعه شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از شاخص کیفیت زندگی بیماران قلبی فرانس و پاورس و پرسشنامه اروپایی رفتار مراقبت از خود بیماران نارسایی قلبی استفاده شد. نتایج بوسیله آزمون های آمار توصیفی، ضریب همبستگی اسپیرمن و آنالیز رگرسیون چند گانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس یافته ها تنها 23.6 درصد واحدهای مورد پژوهش از کیفیت زندگی مطلوب برخوردار بودند و 26 درصد آن ها ایفای مراقبت از خود خوب داشتند، همچنین ارتباط آماری معنی دار و مستقیمی بین رفتارهای مراقبت از خود و کیفیت زندگی وجود داشت (P=0.00).از آنجا که نتایج حاصل از پژوهش ارتباط معنی داری از بین کیفیت زندگی و رفتارهای مراقبت از خود نشان داد. پرستاران می توانند با آموزش های مناسب و برنامه ریزی شده در بخش ها و کلینیک ها نقش موثری در ارتقا رفتارهای مراقبت از خود و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به نارسایی قلب داشته باشند. به استناد یافته های این پژوهش اکثریت واحدهای مورد مطالعه از سطح کیفیت زندگی و رفتارهای مراقبت از خود متوسط و ضعیف برخوردار بودند که لزوم توجه و تلاش بیشتر تیم بهداشتی و درمانی را در ارتقا آن ایجاب می کند.

سندرم پیش از قاعدگی (PMS) یکی از شایع ترین اختلالات سنین باروری است. تعیین فراوانی و شدت این سندرم و علایم و نشانه هایی که آن را همراهی می کنند هدف مطالعه حاضر می باشد.کلیه دانشجویان دختر که در دانشکده های پرستاری - مامایی و مدیریت و اطلاع رسانی دانشگاه علوم پزشکی ایران در سال 1384 مشغول به تحصیل بودند. (500 نفر(، در پژوهش شرکت داده شدند. هر یک از دانشجویان برای 2 ماه فرم یادداشت روزانه علایم پیش از قاعدگی (PDSD) را تکمیل کرده و عودت می دادند. معیار انجمن روانپزشکان آمریکا (APA) معیار تشخیصی PMS بود. برای تعیین شدت PMS و علایم و نشانه ها، میانگین امتیازات قایل شده برای دو سیکل قاعدگی، در نظر گرفته می شد که از صفر تا 3 متفاوت بود.از مجموع 500 نفر دانشجویی که در پژوهش شرکت داده شدند 255 نفر فرم ها را تکمیل نموده و باز گرداندند. از بین 255 نفر، 78.43 درصد (200 نفر( از PMS رنج می بردند. از بین مبتلایان 62 درصد دارای PMS خفیف 36 درصد متوسط و 2 درصد شدید بودند، 24 درصد از مبتلایان از نظر خلقی و 3 درصد از نظر رفتاری دارای علایمی در حد شدید بودند، ولی از نظر علایم جسمی این درصد صفر بود. علایم و نشانه های جسمی و خلقی با علایم رفتاری ارتباط معنی دار و مثبت داشت (P=0.00). بین علایم جسمی و خلقی نیز ارتباط مثبت و معنی داری مشاهده شد (P=0.00).با توجه به شیوع بالای سندرم پیش از قاعدگی و وجود علایم خلقی در دانشجویان مورد پژوهش تحقیقات در زمینه یافتن عوامل موثر در PMS در جامعه زنان ایرانی و همچنین درمان این اختلال برای آینده پیشنهاد می شود. شناخت علایم و نشانه های PMS در گزینش استراتژی های درمان کمک کننده می باشد.

مهارت در ارایه خدمات پرستاری در کیفیت مراقبت های بهداشتی تاثیر گذار است. ماهیت عملی و بالینی پرستاری ایجاب می کند که آموزش مهارت های بالینی به نحوی برنامه ریزی شود که فرصت مشاهده، تقلید، انجام عمل تحت نظارت و دریافت بارخورد برای دانشجوی پرستاری فراهم شود.این پژوهش یک مطالعه توصیفی بود که با هدف تعیین نظر دانشجویان سال آخر پرستاری در مورد سطح مهارت های بالینی کسب شده در دوران تحصیل در دانشکده های پرستاری مامایی ایران، تهران شهید بهشتی انجام شد. نمونه های پژوهش 251 نفر دانشجوی ترم هفت و هشت بودند که پس از توضیح کامل و کسب رضایت، پرسشنامه خود ایفا در اختیار آنان قرار داده شد.نتایج حاکی از آن بود که مهارت های مربوط به بررسی علایم حیاتی با میانگین 87.5 در سطح «تبحر» کسب شده بودند. مهارت های مربوط به تزریقات، سرم و دارو دادن و مهارت های مربوط به کنترل عفونت و مراقبت از زخم به ترتیب با میانگین 79.23 و 77.76 در سطح «تسلط» کسب شده بودند. بیش از 90 درصد دانشجویان فرصت انجام مهارت های فوق را یک بار یا بیشتر پیدا کرده بودند. مهارت های مربوط به حفظ بهداشت فردی و جابجایی بیمار، جمع آوری نمونه های آزمایشگاهی، تامین نیازهای تغذیه ای، اکسیژن رسانی و باز نگه داشتن راه های هوایی، رفع نیازهای دفعی به ترتیب با میانگین 66.79، 65.46، 65.29، 61.65، 57.92 در سطح «انجام مهارت تحت نظارت» کسب شده بودند و حدود 20 درصد دانشجویان اصلا این مهارت ها را انجام نداده بودند.با توجه به نتایج مشخص گردید تعداد قابل توجهی از دانشجویان در برخی از مهارت ها به سطح انجام مهارت تحت نظارت نرسیده بودند. لذا پیشنهاد شد تا در برنامه ریزی آموزش بالینی سطح مورد انتظار هر مهارت تعیین و شرایط دستیابی به آن در مرکز مهارت ها فراهم شود. انجام پژوهش هایی در زمینه سطح کسب شده مهارت ها در سایر حیطه ها و بررسی علل و عوامل عدم دستیابی به سطح مورد انتظار نیز توصیه شد.