نشریه پرستاری ایران
سال:1386 | دوره:20 | شماره:51 |تعداد مقالات:9

زمینه و هدف: پرستاری در بخش های سوختگی نیازمند مراقبتی دقیق و چالش انگیز است که تحت تاثیر عوامل متعددی برقرار می گیرد. کیفیت مراقبت توسط پرستاران به عنوان بزرگترین گروه مراقبتی در مراکز سوختگی از اهمیت به سزایی برخوردار است. پیچیدگی و چندبعدی بودن مراقبت در این بخش ها تفسیرهای متعددی را ایجاد می کند. لذا کاوش و توصیف دیدگاه افراد درگیر در مراقبت جهت پی بردن به عوامل موثر در کیفیت مراقبت ها ضرورت می یابد. این مطالعه با هدف کاوش و توصیف وضعیت های تاثیرگذار بر کیفیت مراقبت پرستاری در مراکز سوختگی تهران صورت گرفت.روش بررسی: در این پژوهش از روش تحقیق کیفی گراندد تئوری استفاده شد. بوسیله نمونه گیری هدف دار و نظری، 38 نفر در مطالعه شرکت کردند و داده ها با استفاده از مصاحبه های بدون ساختار و مشاهده با مشارکت، جمع آوری گردید. به منظور تحلیل داده ها از روش مقایسه مداوم استفاده شد.یافته ها: داده ها بیانگر آن بود که دو طبقه از عوامل ساختاری شامل وضعیت های درون سازمانی و برون سازمانی در کیفیت مراقبت ها تاثیرگذار بوده اند. وضعیت درون سازمانی شامل وضعیت های مربوط به مدیران، کارکنان، مشکلات مالی، سنگینی بار کاری، اعضای تیم، امکانات و تجهیزات، شرایط و عوامل محیطی و بیماران بود. وضعیت های برون سازمانی به صورت خودگردانی بیمارستان ها، عدم وجود سازمان های حمایت کننده از بیماران و سنگین هزینه درمان، بالا بودن هزینه زندگی و کم بودن حقوق کارکنان دولت، عدم وجود مجوز استخدام، بی توجهی مدیران ارشد و بازرسین به فرایندها و توجه بیش از حد آنان به موارد نوشتاری، قوانین دست و پاگیر مربوط به تخلفات اداری، پزشک سالاری و بازتاب منفی حرفه پرستاری در جامعه پدیدار گردید.نتیجه گیری: تعامل وضعیت های درون سازمانی و برون سازمانی منجر به تنیدگی جسمی و روحی کارکنان پرستاری، کاهش انگیزه و نارضایتی و در نتیجه کاهش کیفیت مراقبت ها شد. یافته های پژوهش لزوم تعدیل و اصلاح عوامل برون سازمانی و درون سازمانی و برنامه های کاهش تنیدگی را مطرح می کند.

زمینه و هدف: خطاهای کاری از موارد اجتناب ناپذیر در کلیه حرفه ها از جمله حرفه های بهداشتی و درمانی می باشند. بررسی علل این خطاها، اولین قدم در طراحی برنامه ها کنترل و کاهش خطاهای کاری در مراقبت های پرستاری می باشد. هدف این مطالعه مقایسه علل زمینه ساز بروز خطاهای کاری در مراقبت های پرستاری از دیدگاه پرستاران و مدیران آن ها و بررسی اهمیت ابعاد مختلف زمینه ساز این خطاها در بخش های مختلف در سال 1385 بود.روش بررسی: این پژوهش مطالعه ای توصیفی تحلیلی است. نمونه های پژوهش شامل 96 نفر پرستار و مدیر پرستاری شاغل در 3 بیمارستان آموزشی منتخب سطح شهر تهران از طریق نمونه گیری خوشه ای بود. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (توزیع فراوانی درصد پاسخ ها) و آزمون کای اسکویر استفاده گردید.یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که از دیدگاه پرستاران و مدیران آن ها، عوامل مختلفی در هر یک از ابعاد مدیریت، محیطی، مراقبت و پرستاری زمینه ساز بروز خطاهای کاری می باشد. همچنین بین بخش های مختلف از لحاظ عوامل ایجاد کننده این خطاها، با استفاده از آزمون کای اسکویر تفاوت معنی داری وجود داشت (P<0.001).نتیجه گیری: با توجه به این که ریشه کنی و از بین بردن خطاهای کاری صد در صد امکان پذیر نمی باشد. بنابراین تلاش برای کاهش دادن و کنترل آن ها، منوط بر استفاده از رویکرد سیستمی با تاکید بر ابعاد مدیریت، محیطی، مراقبت و پرستاری برای بررسی عوامل زمینه ساز و برنامه ریزی برای رفع این عوامل می باشد.

زمینه و هدف: یکی از معمول ترین روش های تمیز کردن راه هوایی بیماران دارای لوله داخل تراشه و تحت تهویه مکانیکی انجام ساکشن می باشد. به منظور تسهیل خروج ترشحات راه های هوایی و در نتیجه بهبود تبادلات گازی می توان از روش های فیزیوتراپی قفسه سینه در زمان بازدم قبل از ساکشن داخل تراشه بر تبادل گازهای خون شریانی بیماران تحت تهویه مکانیکی انجام شد.روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه کارآزمایی بالینی با طرح متقاطع بود. واحدهای پژوهش شامل 70 بیمار تحت تهویه مکانیکی (35 زن، 35 مرد) بودند که در بخش های مراقبت های ویژه (داخلی و جراحی) و اورژانس مرکز آموزشی و درمانی حضرت رسول اکرم (ص) تهران بستری شده بودند. واحدهای پژوهش به روش نمونه گیری مستمر انتخاب شدند. بر روی هر کدام از بیماران دو مداخله ساکشن داخل تراشه با و بدون فشردن قفسه سینه در زمان بازدم انجام شد و بین دو مداخله حداقل 3 ساعت فاصله وجود داشت. تکنیک فشردن قفسه سینه در زمان بازدم به مدت 5 دقیقه قبل از ساکشن داخل تراشه انجام شد. گازهای خون شریانی 5 دقیقه قبل از ساکشن داخل تراشه و 25 دقیقه بعد از آن اندازه گیری شد. ابزار گردآوری داده ها یک برگه ثبت اطلاعات بود. داده ها با استفاده از آزمون ویلکاکسون و آزمون تی زوج توسط نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: در هر دو روش (ساکشن داخل تراشه با و بدون فشردن قفسه سینه در زمان بازدم) بین متغیرهای «نسبت فشار اکسیژن شریانی به درصد اکسیژن دمی»، فشار دی اکسید کربن شریانی و درصد اشباع اکسیژن شریانی قبل و بعد از ساکشن داخل تراشه تفاوت معنی دار وجود داشت (P=0.000). علاوه بر این در مقایسه دو روش مذکور نیز بین متغیرهای فوق الذکر تفاوت معنی دار وجود داشت (به ترتیب (P=0.000, P=0.048, P=0.000.نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن بود که انجام ساکشن داخل تراشه با فشردن قفسه سینه در زمان بازدم به صورت معنی داری بیشتر از انجام ساکشن داخل تراشه به تنهایی موجب بهبود تبادل گازهای خون شریانی بیماران تحت تهویه مکانیکی شد. لذا پیشنهاد می گردد که در بیماران تحت تهویه مکانیکی قبل از ساکشن داخل تراشه از تکنیک فشردن قفسه سینه در زمان بازدم استفاده می شود.

زمینه و هدف: آموزش پزشکی، با هدف تامین نیروی متخصص باید آماده پاسخگویی به نیازهای جامعه باشد و خود را با تغییرات فناوری هماهنگ سازد. هدف از انجام این مطالعه، تعیین تاثیر روش تدریس کارگاهی بر آگاهی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی گلستان نسبت به بیماری آنفلوانزای پرندگان، به عنوان یک بیماری نوپدید بود.روش بررسی: این مطالعه شبه تجربی در نیمه دوم سال 1384 به روش قبل و بعد از آموزش انجام شد. تعداد نمونه 101 نفر بود. ابتدا آگاهی داوطلبان با پرسشنامه ای سنجیده شد. پس از انجام مداخله فعال (مشارکت افراد در جلسات سخنرانی و کارهای گروهی). پرسشنامه ها مجددا توزیع گردید. اطلاعات به وسیله نرم افزار آماری SPSS وارد رایانه گردید و جهت بررسی تاثیر تدریس به روش کارگاهی بر آگاهی افراد نسبت به آنفلوانزای پرندگان از تست های غیر پارامتریک ویلکاکسون، من ویتنی و کورسکال والیس استفاده شد.یافته ها: بر اساس نتایج آزمون X2 میانگین امتیاز آگاهی افراد بعد از آموزش، اختلاف معنی داری با میانگین امتیاز آگاهی افراد قبل از آموزش داشت (P<0.001). داشتن اطلاعات قبلی، تاثیر معنی داری در نتایج قبل از آموزش داشت (P<0.05). ارتباط معنی داری بین میانگین امتیاز آگاهی با جنس و سن افراد مشاهده شد.نتیجه گیری: روش تدریس کارگاهی در مورد بیماری های نوپدید می تواند تاثیر مفیدی در آگاهی کارکنان بهداشتی درمانی داشته باشد. اگر چه اطلاعاتی که از طریق رسانه های گروهی در دسترس قرار می گیرد. سبب افزایش آگاهی این گروه می گردد ولی در امور تخصصی بهداشتی و درمانی نیاز به آموزش را مرتفع نمی سازد.

زمینه و هدف: امروزه پیشرفت های شایانی که در استفاده از همودیالیز به عنوان یک روش درمانی در مورد بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه صورت گرفته است. دستاوردهای قابل توجهی در درک و درمان مشکلات جسمی روانی اجتماعی این بیماران یافت نشده است. کاهش سلامت روان در بیماران همودیالیزی ممکن است بر کیفیت زندگی آن ها اثر گذاشته و موجب اختلال در عملکرد آن ها در ابعاد گوناگون گردد. به همین منظور پژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط میان وضعیت سلامت روان و کیفیت زندگی در بیماران تحت درمان با همودیالیز صورت گرفته است.روش بررسی: در این پژوهش مقطعی 90 بیمار تحت درمان با همودیالیز به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. جامعه پژوهش را کلیه بیماران همودیالیز مراجعه کننده به مراکز درمانی دانشگاه علوم پزشکی شیراز تشکیل داده است. به کمک پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) و کیفیت زندگی 36 سوالی (فرم کوتاه) داده های لازم گردآوری شد و با استفاده از محاسبه ضریب همبستگی اسپیرمن، t-test و Anova مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که در بیماران همودیالیزی بسیاری از حیطه های کیفیت زندگی با سلامت روان همبستگی معنی داری دارد. حیطه های عملکرد فیزیکی از کیفیت زندگی با سه حیطه اضطراب، اختلال در عملکرد اجتماعی و افسردگی همبستگی معنی داری نشان داد (p<0.001, p<0.004, p<0.012) حیطه سلامت روانی از کیفیت زندگی تنها با حیطه علایم شبه جسمی از سلامت روان همبستگی معنی داری نشان داد. (p<0.02) و در نهایت در حیطه عملکرد اجتماعی از کیفیت زندگی با حیطه اختلال در عملکرد اجتماعی از سلامت روان همبستگی معنی داری مشاهده شد. (p<0.05) همچنین حیطه های سلامت روان مثل اضطراب با P=0.006، در زنان بیشتر از مردان و علایم شبه جسمی با P=0.025، در زنان بیشتر از مردان ارتباط معنی دار را نشان داده است و از حیطه های کیفیت زندگی عملکرد فیزکی با P=0.03، در مردان بیشتر از زنان و درد جسمی با P=0.001، در زنان بیشتر از مردان معنی دار می باشد.بحث و نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش چنین نتیجه گیری می شود که میان بعضی از ابعاد سلامت روان با حیطه های کیفیت زندگی ارتباط وجود دارد و کاهش سلامت روان در بیماران همودیالیزی بر کیفیت زندگی آن ها اثر می گذارد.

زمینه و هدف: علیرغم پیشرفت های چشمگیر در علم و تکنولوژی پزشکی، هنوز راهی برای گریز از مرگ وجود ندارد. نگرش منطقی پرستاران به مرگ می تواند در مراقبت از بیماران رو به مرگ و خانواده آنان موثر باشد. اگر کارکنان بهداشتی- درمانی مرگ را موضوعی ترسناک و شوم بپندارند نخواهند توانست به صورتی آرام و موثر با مرگ بیماران روبرو شوند. لذا به نظر می رسد که قدم اول در طراحی نظام مراقبتی و حمایتی مناسب از مددجویان رو به مرگ و خانواده آنان، بررسی دیدگاه ها و عقاید حاکم بر ذهن پرستاران است. هدف از انجام این پژوهش تعیین مفهوم مرگ از دیدگاه پرستاران در ایران و دستیابی به بیان جدیدی از این مفهوم در جامعه بوده است.روش بررسی: این پژوهش با رویکرد کیفی انجام شده است. داده ها طی مصاحبه های نیمه ساخت دار با 12 پرستار از 4 مرکز درمانی که بین 2 تا 18 سال تجربه کار در بخش های اورژانس، ICU, CCU، و انکولوژی داشتند بدست آمد. کلیه مصاحبه ها ضبط شد و پس از پیاده کردن متن کامل آنها روی کاغذ، به روش Strauss & Corbin تجزیه و تحلیل شد. در طی پژوهش چهار طبقه اصلی تحت عنوان سرانجام ناگزیر، ابهام و تردید، بازخورد اعمال انسان و تغییر دیدگاه نسبت به مرگ و زندگی ظهور کرد.یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد یکی از مهمترین دیدگاه هایی که به پرستاران کمک می کند تا با پدیده مرگ بهتر برخورد کنند، اعتقاد به زندگی پس از مرگ است. شناخت مرگ به عنوان سرنوشت همه موجودات زنده نیز می تواند برای انسان آرامش ایجاد کند. چنین دیدگاهی نه تنها موجب آرامش پرستار می شود بلکه او را در ایجاد آرامش به بیمار رو به مرگ و همراهان یاری می دهد. در این پژوهش، تصویر ترسیم شده از مرگ در پرستاران، تصویری معنوی است. آنها معتقدند اشتغال در حرفه پرستاری این معنویت را در آنها افزایش داده است. به طوری که تردیدهایشان در مورد زندگی اخروی کمتر شده است.بحث و نتیجه گیری: نتایج این پژوهش دیدگاهی عمیق از مرگ در نظر پرستاران ارایه می کند که می توان از آن به عنوان پایه ای برای آموزش های پرستاری در مورد مرگ و مردن استفاده کرد.

زمینه و هدف: خدمات سلامتی در بلایای طبیعی عامل اصلی بقای انسان هاست. بلایا همیشه تاثیر چشمگیری بر بهداشت، سلامت عمومی و رفاه جمعیت آسیب دیده بر جای می گذارد. ارایه خدمات سلامتی در بلایای طبیعی یکی از ارکان اصلی مدیریت بحران است و لازم است کیفیت و کمیت مناسبی برای تامین سلامت جامعه آسیب دیده داشته باشد. با وجود این که ایران کشوری بلاخیز است و می توان آن را یکی از مستعدترین کشورهای جهان از نظر وقوع بلایا دانست. بررسی های انجام شده در خصوص ارایه خدمات سلامتی در بلایا معرف عدم هماهنگی در تامین و ارایه خدمات بهداشتی درمانی است. لذا بررسی وضعیت خدمات سلامتی در بلایا بسیار حایز اهمیت است. در این مقاله که قسمتی از یک مطالعه بزرگتر می باشد سعی شده است بر اساس تجربیات ارایه دهندگان خدمات سلامتی در بلایا وضعیت ارایه خدمات سلامتی در زمان وقوع بلایای طبیعی بررسی شود.روش بررسی: پژوهش حاضر به روش گراندد تئوری انجام شده است. مشارکت کنندگان 17 نفر شامل 5 نفر پرستار، 2 نفر روان پزشک، 1 نفر اپیدمیولوژیست، 1 نفر مددکار، 1 نفر روانشناس، یک نفر متخصص بهداشت، 1 نفر کارشناس ارشد بهداشت، 1 نفر بهیار، 3 نفر از اهالی بم و یک نفر پزشک عمومی بودند. از کل مشارکت کنندگان 15 نفر مرد و 2 نفر زن بودند. کلیه مشارکت کنندگان حداقل تجربه حضور در یک بلیه را داشتند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه های نیمه ساختارمند استفاده شد. کلیه مصاحبه ها ضبط و سپس کلمه به کلمه دست نویس شده و با استفاده از روش استراوس و کوربین تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: وضعیت ارایه خدمات سلامتی از مفاهیم مهمی بود که از داده های جمع آوری شده استنباط شد.این مفهوم دارای ابعاد کیفیت و کمیت خدمات سلامتی، وضعیت تجهیزات، نیروی انسانی و مدیریت بود. این مفهوم معرف چگونگی ارایه خدمات سلامتی در بلایاست. لذا در ارتباط با این مفهوم می توان چنین دریافت که وضعیت نامناسب نیروی انسانی، کیفیت و کمیت نامناسب ارایه خدمات سلامتی در زمان وقوع بلایا، عدم کفایت امکانات و تجهیزات مورد نیاز جهت ارایه خدمات سلامتی، مدیریت نامناسب و عدم هماهنگی مانع ارایه خدمات سلامتی مناسب، با کیفیت، به موقع، مستمر و در دسترس به مردم منطقه در زمان وقوع بلایا می شود. از طرفی تامین نیروی انسانی کافی، با تجربه و آموزش دیده، تامین خدمات با کیفیت و کمیت مناسب، کفایت امکانات و تجهیزات و مدیریت مناسب و هماهنگ زمینه را برای ارایه خدمات سلامتی مناسب، به موقع، مستمر و در دسترس فراهم می کند.بحث و نتیجه گیری: از آنجا که حوزه سلامت رسالت پیشگیری، درمان و توانبخشی مصدومین و بیماران را به طور عام بر عهده دارد. طبیعی است که در مورد حوادث غیر مترقبه این نقش پررنگ تر شده و انتظار جامعه از این گروه بیش از پیش نمایان می گردد. ارایه خدمات سلامتی در بلایای طبیعی یکی از ارکان اصلی مدیریت بحران است و لازم است کیفیت و کمیت مناسبی برای تامین سلامت جامعه آسیب دیده داشته باشد. لذا بر اساس یافته های این مطالعه توصیه می شود در برنامه های آمادگی حوزه سلامت در بلایای طبیعی کیفیت؛ کمیت و چگونگی ارایه خدمات سلامتی در زمان وقوع بلایا مورد تاکید قرار گیرد.

زمینه و هدف: یکی از مسایل بحرانی و عمده زمان کنونی، برقراری محیط فیزیکی و اجتماعی سالم و مناسب برای کودکان که بزرگترین منابع ملی هر جامعه هستند، می باشد. زیرا عواملی که موجب برهم زدن محیط زندگی کودک می شوند، می توانند سلامت وی را نیز تحت تاثیر قرار دهند. مشکلاتی از قبیل عملکرد نادرست خانواده، سوء رفتار، فقر، تک والدی، سوء مصرف مواد توسط والدین و بی سرپرستی از جمله این عوامل می باشند که در اغلب موارد منجر به سپردن کودکان به مراکز نگهداری شبانه روزی می شوند. از سوی دیگر ورود به مراکز نگهداری شبانه روزی و زندگی در این محیط نیز کودکان را در معرض مشکلات اجتماعی و بهداشتی فراوانی قرار می دهد. با توجه به این مساله مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت سلامت اجتماعی کودکان 11-7 ساله ساکن مراکز نگهداری شبانه روزی شهر تهران انجام شد.روش بررسی: مطالعه مقطعی و بر روی 105 کودک (57 پسر و 48 دختر) در سال 1385 انجام گرفت. در این پژوهش نمونه گیری از نوع سرشماری بوده و اطلاعات مورد نیاز در رابطه با سلامت اجتماعی کودکان از طریق مقیاس رفتار انطباقی واینلند و توسط مربیانی که بیشترین شناخت را از کودکان و رفتار آنها داشتند، جمع آوری گردید.یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد 45.7 درصد کودکان از نظر سلامت اجتماعی در حد متوسط بوده و حدود 19.1 درصد از نظر وضعیت سلامت اجتماعی آنان ضعیف بودند. آزمون کای اسکویر نیز نشان داد بین سلامت اجتماعی و جنس (P=0.05) ارتباط معنی دار وجود داشت ولی بین سلامت اجتماعی و سن (P=0.462) و سلامت اجتماعی با مدت زمان سکونت در مراکز (P=0.534) ارتباط معنی دار به دست نیامد.بحث و نتیجه گیری: از آنجا که کودکان ساکن مراکز نگهداری شبانه روزی از نظر سلامت اجتماعی جزو گروههای پرخطر در جوامع محسوب می شوند لذا با توجه به یافته های بدست آمده در مطالعه حاضر و سایر تحقیقات انجام شده در کشورهای دیگر، توجه بیشتر و رسیدگی به وضعیت سلامت اجتماعی این گروه از کودکان، همچنین انجام مطالعات بیشتر در خصوص بررسی عوامل موثر بر سلامت اجتماعی آنها توصیه می گردد.