جغرافیایی سرزمین
سال:1397 | دوره:15 | شماره:58 |تعداد مقالات:9

در این پژوهش، به بررسی تغییرات مکانی بافت خاک در دشت فراهان استان مرکزی، با استفاده از روش زمین آمار کریجینگ پرداخته شد. ابتدا داده های 54 نمونه خاک از منطقه مطالعاتی تهیه شد. سپس آماره های توصیفی برای داده ها با استفاده از تحلیل گر زمین آمار نرم افزار ArcGIS 10. 3 تعیین گردید. سپس به منظور نمایش تغییرات مکانی، از روش کریجینگ استفاده شد. با توجه به نتایج شاخص های ارزیابی، مدل کریجینگ از کارایی قابل قبولی در پهنه بندی تغییرات خصوصیات فیزیکی خاک برخوردار بود. بطوری که مقادیر شاخص های ارزیابی نزدیک به یک می باشند. از طرفی شدت همبستگی مکانی بالا بود و در همه مدل ها کمتر از 25/0 بدست آمد. طبق نتایج، ویژگی های ذاتی خاک، اقلیم و کاربری اراضی در تغییرات بافت خاک دشت فراهان موثر بودند که در این میان، توجه به نوع کاربری در مطالعات خاک و پی پروژه های عمرانی مهم تر است.

تحولات زندگی مشکلاتی در کشورهای مختلف ایجاد نموده است. این مشکلات از عدم تطابق نیازهای جمعیت شهری با توانایی های مدیریت های شهری در پاسخ به آنها ناشی می شود و از آنجا که شهر موجودی پویا است نیازمند به مدیریت یکپارچه می باشد. هدف از پژوهش تحلیل معیارهای مدیریت یکپارچه شهری تهران است. روش تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی می باشد و با استفاده از روش کتابخانه ای به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کارمندان شهرداری تهران است و با توجه به گستردگی جامعه آماری از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای استفاده شده و اطلاعات بدست آمده با استفاده از روش دلفی و تکنیک تاپسیس تحلیل شده و در نتیجه به رتبه بندی معیارها پرداخته شده است که معیار مشروعیت مدیران در ساختار مدیریت یکپارچه شهری با کسب امتیاز 735193/0 توانسته است جایگاه نخست را به خود اختصاص دهد.

امروزه گردشگری برجسته ترین و کارآمدترین کارکردهای اقتصادی محسوب شده که دست آوردهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بسیاری را برای پیش گامان آن می تواند به ارمغان آورد. این پدیده هم اکنون به عنوان یکی از بنیان های جهانی سازی و نماد بارز درهم فشردگی فضا – زمان شناخته می شود. گردشگری تاریخی که بافت قدیمی و کهن شهرها را در برمی گیرد تأثیر بسزایی در ساختار فضایی و کارکردی یک شهر دارد. لذا هدف پژوهش حاضر برنامه ریزی استراتژیک به منظور توسعه گردشگری دریافت تاریخی شهر خرم آباد می باشد. روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی مبتنی بر مطالعات اسنادی و میدانی با استفاده از مدل استراتژیک SWOT و درگام بعد راهبردهای ارائه شده با استفاده از روش ماتریس کمّی (QSPM) محاسبه می شوند. نتایج پژوهش نشان می دهد راهبرد تهاجمی (SO) (بهره گیری از حداکثر نقاط قوت و فرصت) با امتیاز 42/3 در اولویت اول و راهبرد رقابتی (ST) (دوری از تهدیدات و استفاده از فرصت ها) با امتیاز 63/2 در اولویت دوم به عنوان مهم ترین راهبردهای توسعه بافت تاریخی شهر شناخته شدند.

توسعه محیط های مناسب، جهت ایجاد شبکه های سبز شهری، به منظور ارتقاء سطح کیفی زندگی شهروندان، از ملزوماتی است که می تواند از رشد بی قاعده و قانون بلوک های شهری و تخریب باغ ها و فضاهای سبز در محدوده ها و حومه های شهرها، جلوگیری نماید. شهر کرج به دلیل مهاجرت ها و تغییرات جغرافیایی سال های اخیر، با افزایش جمعیت رو به رو بوده است. این افزایش جمعیت، گسترش نامتعادل و توسعه ی نامناسب شهری را در پی داشته است. هدف از این مقاله، بررسی عوامل موثر در توسعه و گسترش پایدار مناطق سبز در محدوده و حومه شهر کرج است که با نرم افزار GIS انجام شده است. براین اساس، ضمن بررسی نقشه های وضع موجود محدوده، تجزیه و تحلیل داده ها و در نظرگرفتن ویژگی های تاثیر گذار، محدوده های مختلف در شهر کرج، شناسایی و نهایتاً در قالب طرحی پیشنهادی شبکه های مناسب سبز شهری، جهت دستیابی تعادل اکولوژیکی و ساماندهی فضاهای سبز شهری، ارائه گردیده است.

امروزه در بیشتر دولت ها، سازمان های توسعه یافته اعتبار زیادی برای مدیریت بحران قائل نبوده و در صدد اعمال هرچه بهتر مدیریت ریسک، هستند. تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش مدیریت ریسک خشکسالی در کاهش آسیب پذیری اقتصادی اجتماعی سکونتگاه های روستایی، در شهرستان نقده انجام شده است. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و بر اساس روش، توصیفی تحلیلی است. در تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های فریدمن، T تک نمونه ای، تحلیل مسیر و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج بررسی آسیب پذیری سکونتگاه های روستایی از خشکسالی نشان داد که سکونتگاه ها بعد از وقوع بیشترین آسیب را دیده اند و مدیریت ریسک خشکسالی بر مبنای ابعاد اقتصادی، اجتماعی و اقتصادی اجتماعی با میانگین 75/3 می تواند در کاهش آسیب پذیری سکونتگاه های روستایی تأثیر بسزایی داشته باشد؛ نتایج بررسی های حاصل از تحلیل مسیر، نتیجه مورد اشاره را پوشش داده و نشان داد که مؤلفه های ابعاد اقتصادی و اقتصادی اجتماعی مدیریت ریسک به ترتیب با ضریب 528/0 و 363/0 به صورت مستقیم و مؤلفه های بعد اجتماعی با ضریب 198/0 به صورت غیرمستقیم در کاهش آسیب پذیری اقتصادی و اجتماعی تأثیر دارند. با تعمق در ماهیت عوامل اثرگذار بر کاهش آسیب پذیری اقتصادی و اجتماعی سکونتگاه های روستایی و روابط مستقیم و غیرمستقیم آنها این نکته مشخص می شود که مدیریت ریسک خشکسالی به عنوان خردمندانه ترین رویکرد در کاهش آسیب پذیری ها به شمار می رود و در سطح عملیاتی باید به صورت مشارکتی، انعطاف پذیر و اقتضایی صورت گیرد.

برای ایجاد تعادل و به منظور شکل دادن فضاهای مناسب و همگون، بحث برنامه ریزی منطقه ای مطرح شده و اولین گام در برنامه ریزی منطقه ای شناخت نابرابری های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نواحی مختلف می باشد. این پژوهش به تحلیل فضایی توزیع خدمات و پراکنش جمعیت در بین مناطق شهر اهواز از طریق رتبه بندی آن ها می پردازد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است که از مدل های ضریب آنتروپی و تاکسونومی، آنتروپی شانون، SAR، SAW و روش های میانگین رتبه کپ لند و بردا استفاده شده است، جامعه آماری هشت منطقه کلان شهر اهواز است. شهر اهواز بر اساس آخرین سرشماری سال 1390 دارای 1112668 نفرجمعیت بوده است. از نظر توزیع و برخورداری از خدمات شهری، رشدی متناسب جمعیت نداشته است. ضریب همبستگی با عدد بدست آمده0. 619 مشخص می کند که بین توزیع خدمات و تراکم جمعیت در شهر اهواز رابطه ضعیفی وجود دارد. نتایج حاصل از تلفیق مدل ها نشان می دهد در مناطق یک افزایش جمعیت و در مناطق 6، 7 و 8 افزایش سطح خدمات شهر برای هماهنگی بین نیازهای جمعیتی و خدماتی به نظر می رسد، بنابراین می توان گفت با توزیع متوازن و متعادل خدمات در بین مناطق کلان شهر اهواز با توجه به نیازهای جمعیتی می توان به تعادل در سطح مناطق شهر رسید. براین اساس، برقراری ارتباطی منطقی بین پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در مناطق هشت گانه شهر اهواز برای نیل به پایداری و عدالت اجتماعی ضروری به نظر می رسد.

ژئوتوریسم و ژئومورفوتوریسم، رویکردی مسئولانه، حفاظتی و علمی درباره پدیده های منحصر به فرد در چارچوب شناسایی ژئومورفوسایت ها است که به منظور پایداری در توسعه اقتصادی-اجتماعی جامعه بومی و حفاظت از میراث زمین شناختی ترسیم شده است. این حوزه با ترکیب نمودن مواریث فرهنگی، تاریخی و اکولوژی پتانسیل های بالایی را در راستای گردشگری پایدار عرضه می کند. این نوشتار تلاش می کند با محوریت مطالعاتی در یکی از دسترس ترین مناطق بیابانی و کویری ایران یعنی ناحیه مرنجاب و انتخاب 8 نوع از ژئومورفوسایت منتخب توسعه گردشگری ناشی از عملکرد فرایندهای بیابانی و کویری و طبقه بندی آن توانمندی ژئومورفوسایت های این منطقه را مورد ارزیابی قرار دهد. در این راستا با بهره گیری از روش ارزیابی کومانسکو مبتنی برارزیابی بخش های پنج گانه علمی، فرهنگی، زیبایی ظاهری، اقتصادی و مدیریتی، پتانسیل های این منطقه را به کمک پیمایش میدانی مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان داد، منطقه مرنجاب به دلیل جاذبه های گردشگری بیابانی و کویری خود، در حال حاضر نیازمند اقدامات ساختاری و مدیریتی و خدمات گردشگری با تاکید بر تدوین قوانینی حفاظتی قرار دارد. در عین حال برخی از ژئومورفوسایت ها نظیر پادگانه های دریاچه ای، برخان ها و نبکاها درمقام مقایسه از قابلیت بیشتری مبتنی بر رویکردهای نوین ژئوتوریسم برخوردارند. که خود نیازمند برنامه ریزی های جداگانه ای قرار دارد.

این پژوهش با هدف بررسی عملکرد شهرداری به منظور پایداری محیط زیست در منطقه 2 شهری اهواز صورت گرفته است (N=97458). از نظر ماهیت، نظری-کاربردی و از لحاظ روش مطالعه، توصیفی-تحلیلی می باشد حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 384 نفر برآورد شد. برای تعیین پایایی پرسشنامه در این تحقیق از آلفای کرونباخ استفاده شد که ضریب پایایی آن 84/0 به دست آمد. به منظور آزمون فرضیات از آزمون مقایسه میانگین استفاده شد. یافته ها نشان داد که میانگین عملکرد شهرداری در مسیر پایداری محیط زیست منطقه 2 شهر اهواز، 56/3 با انحراف معیار (68/1) است. نتایج آزمون مقایسه میانگین شاخص ها را نشان می دهد که مقدار سطح معنی داری تمام شاخص ها کوچک تر از 05/0 است. سپس برای رتبه بندی میزان نقش شهرداری در بهبود این هشت شاخص از مدل تاپسیس استفاده شده است. و با استفاده الویت بندی که از نتیجه مدل تاپسیس شاخص های، فضای سبز، خاک و صوتی با میانگین ضریب الویت 0. 50 بالاترین سطح و فاضلاب و مدیریت شهری با میانگین ضریب الویت 0. 25 سطح متوسط و همچنین شاخص های استفاده از حمل ونقل، مشاغل آلاینده و آلودگی آب با میانگین ضریب الویت 0. 08 در سطح پایین نقش مدیریت در پایداری این سه شاخص قرار گرفتند.