علوم محیطی
سال:1395 | دوره:14 | شماره:1 |تعداد مقالات:15

بهینه سازی به کمک یک مدل هوشمند لازمه دست یابی به بالاترین کیفیت ممکن در تامین آب شرب و صنعتی می باشد. در این مطالعه، مدل شبکه عصبی مصنوعی به منظور بهینه سازی فرایند انعقاد و لخته سازی آب شرب با هدف کنترل کیفی آب خروجی نسبت به پارامتر کربن آلی کل مورد استفاده قرار گرفت. مدل شبکه عصبی با ساختار پیش خور چند لایه و با فرایند یادگیری پس انتشار خطا برای بهینه سازی غلظت فریک کلراید و پلیمر کاتیونی به کار گرفته شد. نتایج به صورت همزمان با مدل رگرسیون غیر خطی چندگانه به منظور افزایش ضریب همبستگی و کاهش پارامترهای ورودی، مورد مقایسه قرار گرفت. آزمون صحت سنجی مدل با استفاده از 94 نمونه جدید و ناشناس کاملا موفقیت آمیز بود. تحلیل نتایج نشان دهنده عملکرد قابل قبول مدل شبکه عصبی با ضریب تشخیص (R2) به ترتیب 0.85 برای مدل پلیمر کاتیونی و 0.97 برای مدل فریک کلراید می باشد. میزان درصد میانگین خطای مطلق و جذر میانگین مربعات خطا نیز به ترتیب به ترتیب 5.8% و 0.96 برای مدل پلیمر کاتیونی و 1.3% و 1.97 برای مدل فریک کلراید می باشد. نتایج نشان داد که مدل شبکه عصبی مصنوعی از دقت به مراتب بالاتری در بهینه سازی فرایند های پیچیده تصفیه آب برخوردار است.

هدف از این مطالعه ارزیابی مصرف انرژی، انتشار گازهای گلخانه ای و تعیین حساسیت نهاده ها برای تولید گندم آبی در شهرستان کرمانشاه است. داده های مورد نیاز از 120 مزرعه گندم آبی در سال 1392 با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی، جمع آوری گردید. حساسیت نهاده های انرژی با استفاده از روش بهره وری فیزیکی نهائی (MPP) و ضرایب رگرسیون با مشتقات جزئی بر عملکرد گندم برآورد شد. نتایج نشان داد که کل انرژی ورودی حدود 41921.8 مگاژول در هکتار بوده و در بین نهاده های ورودی انرژی، کود نیتروژن با 38 درصد و پس از آن سوخت دیزل با 13 درصد بیشترین سهم ها را دارا هستند. حدود 35 درصد از کل انرژی مصرفی در تولید گندم انرژی مستقیم و 65 درصد انرژی غیر مستقیم بود. کل انتشار CO2، N2O و CH4 در مزارع گندم به ترتیب 1248.1، 855.6 و 1.6 کیلوگرم در هکتار بود. بنابراین پتانسیل گرمایش جهانی 266525 (GWP) کیلوگرم معادل CO2 در هکتار و 68.1 کیلوگرم معادل CO2 به ازای هر کیلوگرم دانه گندم تولیدی بود. نتایج حاصل از تخمین مدل رگرسیونی نشان داد که تاثیر انرژی نیروی کار، ماشین آلات، سوخت دیزل، کود نیتروژن، الکتریسیته و آب بر عملکرد مثبت است. تحلیل حساسیت نشان داد که مقدار MPP بین -0.29 تا 9.24 بود. همچنین نیروی کار بیشترین مقدار MPP را داشت و پس از آن ماشین آلات، آب و کود فسفر قرار داشتند. با این حال مقدار MPP برای سموم شیمیایی و کود پتاسیم به ترتیب -0.29 و -10 شد، که نشان دهنده استفاده مفرط این نهاده ها برای تولید گندم است. مصرف تمام اشکال انرژی مستقیم، غیرمستقیم، تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر تاثیر مثبتی بر عملکرد داشت.

مدیریت صحیح می تواند باعث افزایش بهره ری و کاهش ردپای کربن شود. هدف از ین پژوهش، تخمین ردپای کربن و گرمایش جهانی در نظامهای تولید برنج است. در این آزمایش نظام های کاشت فشرده(SRI) ، بهبود یافته و رایج منطقه (سنتی) در مزرعه تولید برنج واقع در شهرستان نکا بررسی شدند. تمامی عملیات زراعی و اطلاعات مربوط به روشهای تولیدی و مقادیر مختلف مصرف نهاده ها (ورودی ها) در سال 1391 ثبت و بررسی شدند. نتایج نشان داد که متوسط پتانسیل گرمایش جهانی (GWP) در سه نظام کاشت برابر 2803.25 کیلوگرم معادل CO2 در هکتار بود. بیشترین و کمترین GWP در نظام های کاشت فشرده و رایج منطقه مشاهده شد.GWPدر واحد انرژی ورودی در نظام کاشت فشرده حداقل و در نظام کاشت رایج منطقه و حداکثر بود. نظام های کاشت رایج منطقه و فشرده به ترتیب بیشترین و کمترین GWP در واحد انرژی خروجی را داشتند. کمترین و بیشترین ردپای کربن در واحد وزن نیز در نظامهای کاشت فشرده و رایج منطقه به دست آمد. بنابراین، شیوه صحیح مدیریت مزرعه در نظام تولید فشرده به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، پتانسیل گرمایش جهانی و ردپای کربن منجر شد.

بیان کمی ویژگی های هیدرولیکی خاک نقش مهمی در پیش گیری از ورود آلاینده های هیدروکربنی به خاک و آب های زیر زمینی دارد. به منظور بررسی رفتار هیدرولیکی پرکلرواتیلن به عنوان یک آلاینده سمی کلردار در خاک، منحنی های نگهداشت پرکلرواتیلن و آب در خاک بدست آمد. سپس هدایت هیدرولیکی اشباع برای این دو سیال به روش بار ثابت تعیین که مقدار آن برای آب و پرکلرواتیلن به ترتیب 395.27 و 410.84 سانتی متر بر روز به دست آمد سپس پارامترهای مدل های نگهداشت ون گنوختن، بروکس- کوری و کوسوگی و هدایت هیدرولیکی غیر اشباع به عنوان تابعی از پتانسیل ماتریک خاک بر پایه مدل های معلم- ون گنوختن، معلم- بروکس- کوری و معلم- کوسوگی تعیین شد. دقت مدل ها به وسیله آماره های خطای ماکزیمم، ریشه میانگین مربعات خطا، ضریب تعیین، کارایی مدل و ضریب جرم باقیمانده مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که برای سیال پرکلرواتیلن، مدل ون گنوختن نسبت به دو مدل دیگر از دقتی بیشتر برخوردار است. مقدار پارامترهای توزیع تخلخل و نقطه ورود هوا در سیستم دو فازی آب- هوا نسبت به پرکلرواتیلن- هوا کاهش یافت. این رفتار به دلیل لزوجت و مقاومت بیشتر آب نسبت به پرکلرواتیلن در برابر جریان است. به این مفهوم که زهکشی آب نسبت به پرکلرواتیلن از محیط متخلخل به مکش بالاتری نیاز دارد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که در یک مقدار معین از فاز مایع، آب نسبت به پرکلرواتیلن نگهداشت بیشتری دارد. به دلیل لزوجت کمتر پرکلرواتیلن، هدایت هیدرولیکی اشباع و غیر اشباع محیط متخلخل برای پرکلرواتیلن بیشتر از آب است. سیال پرکلرواتیلن با توجه به هدایت هیدرولیکی بیشتر و نگهداشت کمتری که نسبت به آب دارد، در صورت ورود به محیط متخلخل حرکت سریع تری به سمت آب های زیرزمینی خواهد داشت.

کشت بوم ها، بوم نظام هایی با کارکردهای متعدد هستند که برای تولید محصولات خاص مدیریت می شوند. اما مدیریت نادرست و فشار بر آنها منجر به تخریب ساختار و کارکرد کشت بوم ها شده و لزوم توجه و بررسی سلامت آنها را ضروری می سازد. در این پژوهش سلامت کشت بوم های استان های غرب و شمال غربی ایران شامل اردبیل، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کردستان، زنجان، کرمانشاه، لرستان، همدان و ایلام طی سال های 1381 تا 1390 از لحاظ ساختاری، کارکردی، سازمانی و در نهایت سلامت کل بررسی شد. سلامت ساختاری با استفاده از 13 سنجه، کارکردهای مختلف کشت بوم از طریق 11 سنجه و سازمان کشت بوم که نشان دهنده توانایی سیستم در حفظ ساختار و کارکرد خود است، توسط 6 سنجه موثر و مرتبط ارزیابی شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که تمامی استان های مورد بررسی از لحاظ سلامت کل در مرتبه ضعیف هستند. از لحاظ سلامت ساختاری استان کردستان دارای بیشترین امتیاز و استان ایلام دارای کمترین امتیاز بود. از نظر سلامت سازمانی بیشترین امتیاز مربوط ب استان آذربایجان شرقی و کمترین امتیاز مربوط ب استان کردستان بود. رتبه بندی استانهای مورد بررسی از لحاظ سلامت کارکردی نیز متفاوت بود و بیشترین امتیاز برای سلامت کارکردی متعلق به استان کرمانشاه و کمترین امتیاز برای استان ایلام محاسبه شد. نتایج حاصل از محاسبه شاخص سلامت کل (که حاصل جمع سلامت کارکردی، ساختاری و سازمانی است) نشان داد ک استان همدان دارای بیشترین میزان سلامت کل کشت بوم بود و استان ایلام از لحاظ سلامت کل کشت بوم در پایین ترین رتبه قرار گرفت.

آمایش سرزمین علمی است که با توجه به ویژگی های اکولوژیک سرزمین و شرایط اقتصادی اجتماعی آن، نوع استفاده بهینه از سرزمین را مشخص می سازد. غالب روش های ارزیابی توان مورد بررسی مانند روش های ارائه شده توسط سازمان فائو و همچنین روش اکولوژیکی آمایش سرزمین در ایران با توجه به نوع نگرش به محیط و بررسی اجزای آن و نیز برآورد توان بدون پیش داوری و تنها بر اساس توان ذاتی سرزمین استوار است. لیکن این نگرش های محض به محیط، عوامل اقتصادی اجتماعی را نادیده گرفته و برآوردی ناقص در توان واقعی سرزمین بعمل می آورند. در این تحقیق به بررسی توان های اکولوژیک با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و با مدل پیشنهادی EMOLUP (ارزیابی بر اساس روش های میانگین هندسی و کالیبره آن) بررسی شده است. سپس مقایسه ای بین مدل های توان اکولوژیک رایج در ایران، اصلاح شده آن و میانگین حسابی برای کاربری های مختلف صورت گرفته است. نتایج نشان داد که مدل پیشنهادی  EMOLUPاز قابلیت بالاتری به منظور برآورد توان واقعی سرزمین در شهرستان جهرم با اقلیم خشک و نیمه خشک برخوردار است.

زون های دگرسانی گرمابی آرژیلیک، آرژیلیک- فیلیک، آرژیلیک پیشرفته و سیلیسی توام با کانی سازی سولفیدی مس، آهن، سرب، روی، کبالت، نیکل، طلا و نقره، مهمترین منابع آلوده کننده زمین زاد غیرمتمرکز در منطقه زاخور هستند که هاله های پراکندگی وسیعی از فلزات به صورت ناحیه ای ایجاد کرده اند. برای ارزیابی میزان آلودگی خاک زراعی روی زون های دگرسان شده به فلزات سنگین/ سمی از نتایج آنالیز چندعنصری 20 نمونه خاک به روش ICP-MS استفاده شده است. تحلیل سه شاخص انباشت ژئوشیمیایی (Igeo)، درجه آلودگی اصلاح شده (mCd) و شاخص ریسک اکولوژیکی بالقوه (RI) نشان می دهند که خطر آلودگی زیست محیطی Pb در رده متوسط تا شدید و As در رده جدی (بسیار شدید) قرار دارند. رده آلودگی شدید سولفور حاکی از تیپ کانی سازی سولفید بالا (HS) در زون های دگرسانی گرمابی زاخور است. محاستات تغییرات جرمی فلزات سنگین در دو زون آرژیلیکی و سیلیسی گویای آن است که عناصری چون Cr، Ni، As، Pb و S غنی شدگی و عناصر Hg و Cd تهی شدگی دارند. در زون آرژیلیک علاوه بر وجود همبستگی های مثبت بین فلزات سنگین با یکدیگر، همبستگی معنی داری بتا Mn و Al نیز نشان می دهند که می تواند به واسطه عملکرد فرآیندهای جذب سطحی توسط اکسیدهای منگنز، آهن و کانی های رسی رخ داده باشد.

یکی از مهم ترین پسماندهای تولید شده در نیروگاه های سیکل ترکیبی، لجن تولیدی در حوضچه تبخیری می باشد. بررسی فرایند تولید برق در این نوع نیروگاه ها حاکی از آن است که پساب ورودی به حوضچه تبخیری حاوی آلاینده های مختلفی است که در حین فرایند تبخیر به صورت لجن در کف حوضچه تبخیری رسوب می کند. بر این اساس شناسایی کمی و کیفی این پسماند و ارائه راهکارهای مدیریت آن در دستور کار قرار گرفته و به این منظور نیروگاه سیکل ترکیبی دماوند برای بررسی موردی انتخاب شده است. مطالعات صورت گرفته نشان می دهد که این پسماند حاوی فلزات سنگین (به خصوص سرب و کرم) و آلاینده های نفتی می باشد. مقایسه خصوصیات فیزیکی و شیمیایی لجن حوضچه تبخیری با معیارها و طبقه بندی های کنوانسیون بازل و سایر منابع شناخته شده بین المللی مانند دستورالعمل های سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا (EPA) بیانگر آن است که این پسماند در گروه پسماندهای ویژه طبقه بندی می شود. در ادامه کلیه روش های محتمل جهت مدیریت لجن تولیدی بررسی شده و بر اساس معیارهای فنی، اقتصادی و زیست محیطی روش دفن در زمین به عنوان روش برتر انتخاب شد. در نهایت جهت اجرای این روش، سناریوهای مختلف دفن در زمین شامل دفن سطحی و عمقی در نظر گرفته شده و از آنجا که در محل های دفن پسماند، لاینر مهم ترین عامل در جلوگیری از نفوذ آلاینده ها به محیط می باشد، با استفاده از مدل IWEM سیستم لاینینگ مناسب برای کارگذاری در کف محل دفن در سناریوهای مختلف محیطی و غلظت های متفاوت نشت پیشنهاد شده است. نتایج بررسی حالت های مختلف نشت بیانگر آن است که در صورتی که از روش دفن سطحی استفاده شود، در همه غلظت های نشت نیاز به لاینر ترکیییی است و حتی کاهش مساحت حوضچه تیخیری بر انتخاب لاینر مناسب تاثیر چندانی ندارد. اما در روش دفن در یک خاکچال استاندارد که در این بررسی مکان دفن کهریزک انتخاب شده است، در غلظیت نشت 90 درصد نیز می توان لاینر ساده را برای پوشش کف محل دفن به کار برد. همچنین در صورتی که غلظت کروم تا 30 درصد و غلظت سرب و منگنز تا 50 درصد کاهش یابد می توان این پسماند را بدون لاینر نیز دفع کرد.

پهنه بندی پتانسیل آسیب پذیری آبخوان از روش های کنترل آلودگی آنهاست که در این پژوهش، برای آبخوان اسدآباد استفاده شد. در این کار برای شناسایی نواحی آسیب پذیر آبخوان دشت اسدآباد در برابر آلودگی و تهیه نقشه آسیب پذیری آبخوان از سه روش دراستیک، SINTACS و SI استفاده شد. ابتدا نقشه حساسیت دشت برای هر یک از مدل های مورد نظر، با توجه به لایه های اطلاعاتی تولید و سپس، لایه نیترات با توجه به داده های نیترات اندازه گیری شده از 24 چاه منطقه طی بهار سال 1392 تهیه شد. برای اطمینان از درستی مدل های مورد استفاده، همبستگی بین لایه نیترات و نقشه های آسیب پذیری مدل های یادشده محاسبه شد. با توجه به سطح معنادار ضریب همبستگی محاسبه شده بین مدل های دراستیک و SI، واسنجی مدل های یادشده صورت گرفت و ضرایب پارامترهای آنها اصلاح شدند. با همپوشانی نقشه کاربری اراضی و نقشه آسیب پذیری دراستیک، اصلاحی، نقشه خطر آلودگی آب دراستیک، زیرزمینی بر اساس مدل کشاورزی تهیه شد. بر اساس مدل دراستیک اصلاحی، 39.31 درصد از وسعت دشت در محدوده آسیب پذیری کم 58.19 درصد در محدوده آسیب پذیری متوسط، 2.5 درصد از منطقه در محدوده آسیب پذیری زیاد قرار می گیرد. در مد SI اصلاحی ، 30.79 درصد از منطقه مورد بررسی، پتانسیل آلوده شدن کم، 63.70 درصد متوسط و 5.51 درصد پتانسویل آلودگی زیاد دارند. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که مدل دراستیک، کشاورزی با ضریب همبستگی 79%، بهترین مدل برای این کار است. بر این اساس 26.24، 56.63 و 17.13 درصد از وسعت دشت به ترتیب در محدوده های آسیب پذیری کم، متوسط و زیاد قرار می گیرد.

بحران های اقلیمی اثرات مخربی بر عملکرد محصولات کشاورزی در سال های اخیر تحمیل نموده اند. در این میان، استان خوزستان بیشترین آمار خسارت ناشی از طوفان های گرد و غبار را در بخش کشاورزی به ویژه نخلستان ها به خود اختصاص داده است. هدف از این مطالعه بررسی واکاوی تبیین کننده های رفتار سازگاری نخل داران با بحران ریزگردها می باشد. جامعه آماری پیمایش حاضر مشتمل بر 157 نفر از نخل داران شهرستان اهواز می باشد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای ساختارمند بود که روایی آن توسط پانل متخصصان تایید شد. برای محاسبه اعتبار ابزار سنجش، پژوهشی راهنما خارج از حوزه بررسی ترتیب داده شد (آلفای کرونباخ 0.59 تا 0.84). یافته های پژوهش نشان داد مهم ترین اقدامات سازگاری با بحران ریزگردها در بین نخل داران شست وشوی خرما، استفاده از تورهای حفاظتی، بهره گیری از فرایند سم پاشی، کشت سایر محصولات زراعی در بین درختان نخل و جستجوی سایر منابع درآمدزا بوده است. یافته های حاصل آزمون تحلیل مسیر نشان داد که ارزیابی ادراک سازگاری نخل داران با ضریب بتای 0.43 و انگیزه فرامادی با ضریب بتای 0.21 اثر مثبت، مستقیم و معناداری بر رفتار سازگاری نخل داران دارد. همچنین گفتمان اجتماعی اثر غیرمستقیم، مثبت و معناداری بر رفتار سازگاری نخل داران داشت.

هرچند افزایش رشد اقتصادی یکی از مهم ترین اهدف دولت ها می باشد، اما رشد اقتصادی بالاتر عمدتا با افزایش آلودگی های زیست محیطی همراه است. تجربه کشورهای توسعه یافته و بعضی از کشورهای در حال توسعه نشان می دهد با افزایش رشد اقتصادی، آلودگی زیست محیطی ابتدا افزایش و سپس در سطحی از تولید سرانه به علت توجه به محیط زیست، کاهش می یابد که این موضوع را می توان در منحنی زیست محیطی کوزنتس نشان داد. از این رو، اهدف اصلی این بررسی عبارتند از: تعیین سطح درآمد سرانه ای است که به علت توجه به مسائل محیط زیست باعث کاهش انتشار آلودگی می شود و همچنین بررسی اثر شاخص سرریز تکنولوژی بر نقطه چرخش منحنی. در این راستا با استفاده از مدل های تقاضای واردات کالاهای واسطه ای و کالاهای سرمایه ای، شاخص سرریز تکنولوژی محاسبه و اثر آن در نظریه زیست محیطی کوزنتس در فاصله زمانی سال های 1345 تا 1392 بررسی شد. نتایج پژوهش نشان داد که متغیر سرریز تکنولوژی نه تنها اثری مثبت و معنی دار بر انتشار گاز دی اکسید کربن دارد، بلکه نقطه چرخش منحنی زیست محیطی کوزنتس را نیز در درآمد سرانه بالاتر امکان پذیر می سازد.

آلوده شدن محیط زیست توسط انواع آلاینده ها یکی از مهمترین دغدغه های دانشمندان عرصه محیط زیست در دهه اخیر است. پلیمرهای آب دوست غیرقابل حل در آب با قابلیت جذب سطحی آلاینده ها، یکی از مواد نوین در کنترل و حذف آلاینده ها محسوب می شوند. در این تحقیق، پودر کربوکسی متیل سلولز (CMC) دارای درصد خلوص 87.7 درصد و درجه استخلاف 0.5 استفاده شد. هدف تولید یک ابرجاذب به روشی سازگار با محیط زیست و بر پایه مواد زیستی بود. ابتدا به منظور نامحلول سازی پودر CMC، بازه های گسترده ای از دما و زمان آزموده شد که از آن میان ترکیب دماهای 165، 175، 180 درجه سانتی گراد و به ترتیب زمان های 90، 60 و 45 دقیقه انتخاب شدند. سپس، مقدار مشخصی از هر یک از شرایط اصلاح حرارتی توزین و با آب مخلوط گردید و عامل اتصال دهنده اسید سیتریک با مقادیر 0.1، 0.3، 0.5، 2، 3.5، 5، 10، 15 و 20 درصد نسبت به وزن پلیمر به نمونه های اصلاح نشده (شاهد) و اصلاح حرارتی شده اضافه شد. در ادامه نمونه ها در شرایط مشخص زمان و دما خشک شدند. نمونه های تولید شده تحت آزمون های کیسه چای، حساسیت یونی، جذب تحت بار، تغییر شکل و اندازه گیری زمان تورم قرار گرفته و ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که انجام اصلاح حرارتی با موفقیت توانست نیاز به مصرف اتصال دهنده عرضی را مرتفع ساخته به طوری که حداکثر مقادیر جذب در کلیه آزمون های مورد بررسی در مقادیر اندک افزودن عامل اتصال دهنده عرضی مشاهده شد.

این تحقیق با هدف ارزش گذاری اقتصادی عناصر غذایی اصلی خاک و با تاکید بر خاک جنگل های منتخب منطقه حفاظت شده ی شیمبار در استان خوزستان انجام شده است. در این پژوهش ابتدا با روش EPM، میزان فرسایش تعیین و سپس مقدار هدر رفت سه عنصر غذایی مهم (نیتروژن، فسفر و پتاسیم) بر اساس اختلاف مقادیر عناصر غذایی دو تیمار شاهد و فرسایش یافته اندازه گیری شد؛ سپس ارزش پولی نگهداری عناصر غذایی خاک به وسیله پوشش جنگلی، بر اساس روش اقتصادی هزینه جایگزینی محاسبه گردید. نتایج تحقیق نشان داد که در محدوده مورد بررسی به مساحت 3116 هکتار سالانه حدود 468.5 تن عناصر غذایی (N, P, K) در اثر فرسایش خاک از بین می رود که به معنای ایجاد هزینه ای معادل 491، 945، 202، 88 ریال به محیط زیست می باشد. همچنین مشخص گردید که هر هکتار از جنگل های محدوده مطالعاتی قادر است که از خسارت ناشی از فرسایش خاک و نابودی تنها سه عنصر غذایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم به میزان 465، 306، 28 ریال جلوگیری کند که نتایج، نشان دهنده ارزش اقتصادی حفظ پوشش گیاهی و جنگل برای جلوگیری از فرسایش خاک است.

تحلیل روزهای قابل بارش از کلیدی ترین عناصر هواشناسی مرتبط با بخش کشاورزی است، چرا که کمبود یا بارندگی بارش در طول فصل رشد خسارات سنگینی بر بخش کشاورزی به ویژه کشت دیم بر جای می گذارد. لزوم پایش و تحلیل این پدیده هنگامی آشکار می شود که توجه داشته باشیم بخش عمده ای از اراضی کشاورزی، وابستگی مستقیم به بارش (مقدار و دفعات بارش) دارد. در این تحقیق تعداد روزهای بارندگی در ایستگاه سینوپتیک قزوین، به منظور تجزیه و تحلیل و آسیب شناسی کشت محصول گندم دیم استان با استفاده از مدل های آماری مبنای کار قرار گرفت. نتایج تحلیل آماری تعداد روزهای بارانی نشان دهنده آن است که در دوره های ترسالی تعداد روزهای بارندگی در فصل کشت پاییزه با دوره بازگشت 5، 10، 25 و 50 ساله به ترتیب برابر 29، 32، 39 و 44 روز می باشد. همچنین در دوره های خشکسالی، تعداد روزهای قابل اعتماد بارندگی به ترتیب برابر 8، 4، 0 و 1 روز می باشد. برای بررسی و آسیب شناسی کشت دیم در استان، تحلیل آماری تعداد روزهای بارندگی در طول فصل رشد برای محصول گندم انجام گرفت. نتایج این تحلیل نشان دهنده آن است که در دوره های خشک سالی برای کشت دیم مناسب نبوده و بارندگی قابل اعتمادی در طول دوره رشد به وقوع نخواهد پیوست.