پژوهش های زراعی ایران
سال:1389 | دوره:8 | شماره:1 |تعداد مقالات:25

به منظور مطالعه اثرات عوامل اقلیمی بر روی عملکرد دانه گندم دیم در منطقه مراغه، آمار هواشناسی ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم (مراغه) به عنوان اصلی ترین ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم برای مناطق سردسیری و نیمه سردسیری کشور و متوسط عملکرد دانه گندم دیم رقم سرداری در این منطقه به مدت 10 سال زراعی (84 - 1374) جمع آوری شد. داده های جمع آوری شده در این بررسی با استفاده از ضرایب همبستگی، رگرسیون ساده، رگرسیون گام به گام و تجزیه علیت مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که از طریق ضرایب همبستگی کل، بین متوسط رطوبت نسبی هوا و مجموع بارندگی سال زراعی با عملکرد دانه رابطه مثبت و معنی دار به ترتیب در سطوح 5 و 1 درصد و بین تعداد ساعات آفتابی و تبخیر از تشتک کلاس A رابطه منفی و معنی دار در سطح احتمال 5 درصد وجود داشت. در رگرسیون ساده از کل عوامل مورد مطالعه تنها بین دو عامل متوسط رطوبت نسبی هوا و مجموع بارندگی سال زراعی با عملکرد دانه رابطه معنی دار از لحاظ آماری در سطح احتمال 1 درصد وجود داشت. با استفاده از رگرسیون گام به گام تنها عامل میزان بارندگی سالیانه از عوامل تاثیرگذار معنی دار از لحاظ آماری بر عملکرد دانه گندم دیم بود (P<0.01). در نهایت اثر مستقیم عوامل میزان تبخیر از تشتک کلاس A در سطح احتمال یک درصد و به صورت منفی و متوسط دمای سالیانه و مجموع بارندگی سال زراعی به صورت A عوامل میزان تبخیر از تشتک کلاس مثبت و غیر معنی دار، عملکرد دانه گندم دیم رقم سرداری را تحت تاثیر قرار دادند. در مجموع می توان چنین استنباط نمود که بین عوامل اقلیمی و عملکرد دانه گندم دیم رقم سرداری ارتباط منطقی وجود دارد. بطوریکه از میان عوامل مورد مطالعه، متوسط دمای سالیانه و مجموع بارندگی سال زراعیو متوسط حداکثر دمای سالیانه به صورت منفی عملکرد دانه گندم دیم رقم سرداری را تحت تاثیر A به صورت مثبت و میزان تبخیر از تشتک کلاس قرار دادند.

به منظور بررسی واکنش جوانه زنی بذر و رشد اولیه گیاه دارویی ماریتیغال  (Silybum  marianum) در شرایط تنش های شوری و خشکی، دو آزمایش جداگانه به صورت طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد. در آزمایش نخست، تاثیر سطوح پتانسیل خشکی (0، 1-، 2-، 3-، 4-، 5-، 6-، 7-، 10-، 15- و 20- بار) ناشی از پلی اتیلن گلایکول 6000 (PEG 6000) و در آزمایش دوم تاثیر سطوح پتانسیل شوری (0، 50، 100، 150، 200، 250 و 300 میلی مولار) ناشی از نمک طعام (NaCl) بر جوانه زنی و رشد اولیه گیاهچه های ماریتیغال مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر سطوح تنش شوری و خشکی بر سرعت و درصد جوانه زنی بذر معنی دار بود. علاوه بر این، بذور گیاه ماریتیغال قادر بودند تا 300 میلی مولار پتانسیل شوری و 20- بار پتانسیل خشکی جوانه بزنند. تاثیر سطوح مختلف پتانسیل خشکی بر طول ریشه چه و ساقه چه و وزن خشک آن ها معنی دار بود، به طوری که با افزایش تنش های شوری و خشکی، طول و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه کاهش پیدا کرد. با افزایش شدت تنش خشکی درصد کاهش طول ساقه چه، نسبت به ریشه چه بیشتر بود و به نظر می رسد طول ساقه چه به تغییر پتانسیل خشکی حساسیت بالایی دارد. همچنین وزن خشک ساقه چه در مقایسه با شاهد در  3- بار پتانسیل خشکی 50 درصد کاهش نشان داد. بررسی پاسخ این گیاه به سطوح خشکی و شوری در مرحله جوانه زنی، کشاوزران را در استقرار و تولید مطلوب آن یاری خواهد کرد.

گیاه روناس (Rubia tinctorum L.) متعلق به خانواده Rubiaceae و از گیاهان مهم صنعتی (رنگرزی) و دارویی (ضد سرطان و نقرس) می باشد. به منظور مطالعه و بررسی کشت این گیاه با هدف تعیین مناسب ترین روش تولید، بهترین زمان برداشت و همچنین، درصد مواد رنگی ریشه، پژوهشی سه ساله در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه محل با چهار تکرار طی سال های 1374 تا 1377 در استان فارس طراحی و اجرا گردید. محل اجرای آزمایش‏ ها سه منطقه زرقان، سروستان و نی ریز بود. در هر منطقه دو مزرعه با خاک های متفاوت از نظر قابلیت هدایت الکتریکی (EC) انتخاب گردید. در هر مزرعه دو شیوه کاشت ریشه و بذر اعمال گردید. صفات مورد بررسی شامل میزان تولید ریشه خشک و درصد مواد رنگی ریشه در پایان سال های دوم و سوم آزمایش بودند. مقایسه میانگین عملکرد ریشه خشک حاصل از کشت ریشه و کشت بذر و درصد مواد رنگی حاکی از آن بود که این ویژگی ها در سال سوم به نحو معنی داری بیشتر از سال دوم بود. افزون بر این، عملکرد ریشه خشک، بعد از کاشت ریشه و بذر در دو محل نی ریز و سروستان در خاک شور زیادتر از خاک غیر شور بود. روی هم رفته، نتیجه این پژوهش سه ساله حاکی از آن است که میزان محصول و مواد رنگی ریشه با افزایش سن گیاه و ازدیاد EC خاک افزایش می یابد. منطقه سروستان، منطقه مناسبی برای کشت ریشه روناس به نظر می رسد. پژوهش های تکمیلی مزرعه ای بیشتری در مورد این گیاه مهم صنعتی - دارویی، قابل کشت در زمین های حاشیه ای قابل توصیه است.

به منظور بررسی اثر آفتابدهی بر کنترل علف هرز در منطقه درگز آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار در تابستان 1387 در یک مزرعه آیش انجام شد. فاکتورها شامل، مدت آفتابدهی که دارای 4 سطح 0، 2، 4 و 6 هفته آفتابدهی و رطوبت خاک در دو سطح خشک و مرطوب بودند. قبل از اجرای آزمایش و همچنین بلافاصله بعد از اعمال تیمار از بانک بذر خاک در دو عمق 0 - 10 و 10 - 20 سانتیمتر خاک نمونه گیری انجام شد و درصد جوانه زنی گونه های موجود تعیین گردید. نتایج نشان داد که درصد جوانه زنی در عمق 10 سانتی متر خاک تحت تاثیر رطوبت و آفتابدهی و اثر متقابل آنها قرار گرفت اما در عمق 20 سانتیمتر فقط مدت آفتابدهی بر درصد جوانه زنی بذور موثر بود. درصد جوانه زنی در خاک مرطوب کمتر از خاک خشک بود. درصد جوانه زنی بذور با افزایش مدت آفتابدهی کاهش یافت به طوری که در 6 هفته بیشترین کاهش درصد جوانه زنی مشاهده شد. کاهش درصد جوانه زنی در آفتابدهی خاک مرطوب در همه تیمارهای آفتابدهی بیشتر از خاک خشک بود و با افزایش مدت آفتابدهی این کاهش بیشتر می شد. در مجموع آفتابدهی با خاک مرطوب به مدت 6 هفته بهترین تیمار برای کنترل علف های هرز سلمه تره، خرفه، تاج خروس ریشه قرمز و خردل وحشی بود و بعد از شاهد، 2 هفته آفتابدهی در خاک خشک بدترین تیمار کنترل علف هرز بود.

یکی از عوامل موثر در عملکرد گیاهان زراعی استفاده از ارقام با قدرت رقابت بالا در برابر علف های هرز می باشد. این آزمایش در سال 1383 در قالب یک طرح اسپلیت پلات - فاکتوریل با چهار تکرار بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در ایستگاه ملی تحقیقات لوبیای شهرستان خمین انجام شد. حضور و عدم حضور علف های هرز به عنوان کرت اصلی و فواصل کاشت 40، 50، 60 سانتیمتر (به ترتیب تراکم 50، 40 ، 50 بوته در متر مربع) و دو لاین لوبیا سفید به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شدند. صفات مورد بررسی عبارت بودند از: ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه و عملکرد دانه. نتایج حاصل از این تحقیق نشان دادند که کاهش فواصل کاشت در هر دو شرایط حضور و عدم حضور علف های هرز باعث افزایش عملکرد دانه گردید. حداکثر عملکرد لاین KS41105 در حضور علف های هرز در فاصله کاشت 40 سانتیمتر و در شرایط عدم حضور علف های هرز در فاصله کاشت 50 سانتیمتر بدست آمد. در لاین KS 41124 بیشترین عملکرد دانه در حضور علف های هرز در فاصله کاشت 50 سانتیمتر و در شرایط عدم حضور علف های هرز در فاصله کاشت 40 سانتیمتر حاصل شد. حضور علف های هرز در هر دو لاین باعث کاهش تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته و وزن صد دانه گردید، اما بر صفت تعداد دانه در غلاف تاثیری نداشت.

به منظور مطالعه اثر تراکم و زمان محلول پاشی نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد سیاه دانه، آزمایشی مزرعه ای در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد بیرجند انجام شد. برای این منظور 3 زمان محلول پاشی نیتروژن (1- عدم محلول پاشی، 2- محلول پاشی در زمان 10 - 8 برگی،3- محلول پاشی در 10% گلدهی و 4- محلول پاشی در 100% گلدهی) به مقدار 2% از محل کود اوره و 3 سطح تراکم (100، 200 و 300 بوته در مترمربع) در 3 تکرار به صورت کرتهای خرد شده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی اجرا شد. صفات مورد مطالعه شامل تعداد دانه در کپسول، تعداد کپسول در بوته، عملکرد بیولوژیکی، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت بودند. اثر زمان محلول پاشی اوره روی تعداد دانه در کپسول در سطح 1% و شاخص برداشت در سطح 5% معنی دار شد، اما روی تعداد کپسول در بوته، عملکرد بیولوژیکی، وزن هزار دانه و عملکرد دانه تاثیری نداشت. تراکم تاثیر معنی داری درسطح 1% روی تعداد کپسول در هر بوته، عملکرد دانه، شاخص برداشت و در سطح 5% روی عملکرد بیولوژیکی داشت. تراکم 200 بوته در مترمربع و محلول پاشی در زمان 10 - 8 برگی با 593.33 کیلوگرم در هکتار و تراکم 100 بوته در مترمربع و محلول پاشی در زمان 10 - 8 برگی با 243.33 کیلوگرم در هکتار به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد دانه را دارا بودند. به نظر می رسد تراکم 300 بوته در مترمربع و محلول پاشی در زمان 100% گلدهی بهترین عملکرد را در منطقه بیرجند تولید کند.

آزمایش ارزیابی پاسخ تاج پوشش گیاهی، کلروفیل برگ و عملکرد دانه گندم به روش های مختلف عرضه کود نیتروژن به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار طی سال زراعی 85 - 1384 در شهرستان خرم آباد اجرا شد. کود پایه نیتروژن در سه سطح (بدون کود پایه، کاربرد نواری و پخش سراسری) کرت اصلی و کود سرک در شش سطح (1- تیمار رایج پخش سطحی یک مرحله ای در زمان پنجه زنی 2- پخش سطحی دو مرحله ای در مجموع به میزان دوسوم تیمار رایج در زمان پنجه زنی و قبل از ظهور سنبله 3- محلول پاشی دو مرحله ای همراه علف کش ها در مرحله پنجه زنی و قبل از ظهور سنبله 4- محلول پاشی دو مرحله ای در زمان پنجه زنی و قبل از ظهور سنبله 5- پخش سطحی در مرحله پنجه زنی به میزان دوسوم تیمار رایج به همراه محلول پاشی پیش از ظهور سنبله و 6- محلول پاشی سه مرحله ای در زمان های پنجه زنی، قبل از ظهور سنبله و شیری بودن دانه) کرت فرعی آزمایش را تشکیل دادند. یک سوم مقدار کود نیتروژن توصیه شده بر اساس آزمون خاک، به کود پایه اختصاص داده شد. مقدار مصرف کود نیتروژن در روش کاربرد نواری کود پایه دوسوم مقدار کود مصرفی در روش پخش سراسری بود. شاخص سطح برگ برای تیمار بدون کود پایه 21 درصد کم تر از متوسط شاخص سطح برگ تیمارهای کاربرد نواری و پخش سراسری کود پایه نیتروژن بود. کاربرد نواری و پخش سراسری کود پایه نیتروژن به ترتیب سبب افزایش 45.4 و 61.6 درصدی سطح برگ تک بوته گندم در مقایسه با تیمار بدون کود پایه نیتروژن شد. میزان نور رسیده به کف تاج پوشش گیاهی در تیمار بدون کود پایه 81.1 درصد بیشتر از میانگین دو تیمار پخش سراسری و کاربرد نواری کود پایه نیتروژن بود. کم ترین کلروفیل برگ به تیمار بدون کود پایه نیتروژن و بیشترین آن به تیمار پخش سراسری کود پایه نیتروژن مربوط بود که البته با تیمار کاربرد نواری آن تفاوت معنی داری نداشت. تیمارهای تقسیطی یا تلفیقی کود سرک نیتروژن به رغم کاهش مصرف اما به دلیل کاربرد بهینه، از نظر کلروفیل برگ با تیمار رایج کاربرد یک مرحله ای کود سرک تفاوت معنی داری نداشتند.

در این تحقیق واکنش ارقام رقم شبدر زیرزمینی به تنش خشکی با استفاده از محلول پلی اتیلن گلیگول 8000 در طول مراحل جوانه زنی ورشد گیاهچه در سطوح خشکی صفر، 2-، 4-، 6- و 8- بار در دمای 20 درجه سانتی‏گراد مورد مطالعه قرار گرفت. با افزایش تنش خشکی درصد و سرعت جوانه زنی کاهش یافت و در پتانسیل خشکی 8- بار جوانه زنی در کلیه ارقام به صفر رسید اما حساسیت سرعت جوانه زنی به تغییرات تنش خشکی بیشتر از درصد جوانه زنی بود. ارقام دانمارک و یورک در کلیه سطوح خشکی دارای بیشترین سرعت جوانه زنی بودند و رقم لاریزینا کمترین سرعت جوانه زنی را داشت. طول ریشه چه و طول ساقه چه نیز با افزایش تنش خشکی بطور معنی داری کاهش یافت و درصد کاهش طول ساقه چه بیشتر از طول ریشه چه بود. به عبارت دیگر حساسیت طول ساقه چه نسبت به طول ریشه چه به تنش خشکی بیشتر می باشد. با افزایش تنش خشکی در کلیه ارقام وزن خشک گیاهچه بطور معنی داری کاهش یافت که درصد کاهش در بین ارقام متفاوت بود. در بیشتر ارقام در سطح خشکی 4- بار، وزن خشک گیاهچه ارقام بیش از 50 درصد نسبت به شاهد کاهش یافت. نتایج این تحقیق حاکی از این است که تنش خشکی بر کلیه مولفه های جوانه زنی و رشد گیاهچه شبدر زیرزمینی تاثیر گذاشته و شبدر زیرزمینی یک گیاه حساس به خشکی می باشد. البته واکنش ارقام مورد مطالعه به خشکی متفاوت بود. ارقام گاس و یورک تا خشکی 2- بار را بدون کاهش وزن خشک گیاهچه تحمل کردند، در حالی که وزن خشک گیاهچه ارقام استنوارت و بانچ از خشکی شاهد (آب مقطر) شروع به کاهش کرد.

به منظور بررسی اثر محدودیت منبع و مخزن بر عملکرد و اجزای عملکرد زیره سبز آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 86 - 1385 انجام شد. تیمارها شامل شاهد، قطع 100% برگ ها، قطع 50 % برگ ها و قطع 50 % گل آذین بود. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد، در اولین نمونه برداری (10 روز پس از اعمال تیمارها) وزن خشک و سطح سبز بوته به طور معنی داری از تیمارهای قطع برگ و گل اثر پذیرفت، بطوری که افزایش برگزدایی سبب کاهش تجمع وزن خشک و سطح کل بوته شد. در دومین مرحله نمونه برداری (24 روز بعد از اعمال تیمارها) نیز تیمارهای قطع برگ و گل اثر معنی داری بر وزن خشک و سطح کل بوته نشان داد. از اجزای تشکیل دهنده سطح کل بوته تنها سطح ساقه از هر دو تیمار قطع برگ و قطع گل تاثیر معنی داری نپذیرفت. هر سه جز تشکیل دهنده وزن کل بوته (وزن برگ، وزن ساقه و وزن اندام های زایشی) تحت تاثیر تیمارهای قطع برگ و گل قرار گرفتند و در هر سه جزء بیشترین مقدار در شاهد مشاهده شد. در مرحله رسیدگی تنها تعداد چتر در بوته تحت تاثیر تیمارهای قطع برگ و گل قرار نگرفت. بیشترین تعداد دانه در چتر و تعداد دانه در بوته در شاهد و کمترین مقدار در تیمار قطع 50% گل آذین مشاهده شد. عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک بین تیمار شاهد و تیمار قطع 50% برگها معنی دار نشد. بیشترین وزن هزاردانه و شاخص برداشت به ترتیب در تیمار قطع 50 % گل آذین و شاهد مشاهده شد. کمترین عملکرد دانه در تیمار قطع 50% گل آذین مشاهده شد، درحالی که کمترین عملکرد بیولوژیک در تیمار قطع 100% برگها مشاهده شد. همچنین نتایج نشان داد زمانی که گیاه با حذف کامل برگها مواجه شد به طور نسبی ماده خشک بیشتری را در اندام های زایشی تجمع داد و زمانی که حذف نیمی از گلها انجام شد، الگوی اختصاص ماده خشک بیشتر به سمت اندام های رویشی گیاه صورت پذیرفت.

به منظور بررسی اثرات تداخلی جو ناخواسته بر شاخص های رشد شش رقم گندم، آزمایشی طی سال زراعی 1386 – 1387 در منطقه سبزوار انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با ساختار فاکتوریل در 3 تکرار اجرا گردید. تیمارهای مورد مطالعه شامل 6 رقم گندم در شرایط عاری و تداخل با جو ناخواسته بودند. ارقام مختلف گندم مورد بررسی در این آزمایش شامل 1- چمران 2- گاسکوژن 3- مهدوی 4- پیشتاز 5- شیراز 6- فلات با تراکم به ترتیب 350، 375، 375، 400، 400، 325، دانه در مترمربع بود. از رقم جو والفجر با تراکم 50 بوته در مترمربع نیز به عنوان جو ناخواسته استفاده گردید. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس، تداخل ناشی از جو ناخواسته موجب کاهش در عملکرد دانه، شاخص سطح برگ، سرعت رشد نسبی، سرعت رشد محصول، ارتفاع و تجمع ماده خشک ارقام گندم گردید. بیشترین میزان عملکرد دانه در کشت خالص و مخلوط به ترتیب مربوط به رقمهای شیراز و مهدوی و کمترین آن به ترتیب به رقم های گاسکوژن و چمران تعلق داشت. بیشترین شاخص سطح برگ در کشت خالص و مخلوط متعلق بهرقم مهدوی بود، این امر می توانست به دلیل ارتفاع بیشتر آن نسبت به سایر ارقام، در نتیجه افزایش میزان سایه اندازی گیاه بر روی جو و کاهش رشدآن باشد. مقایسه سرعت رشد نسبی ارقام گندم در کشت خالص و مخلوط نشان داد که رقم مهدوی کمترین کاهش سرعت رشد نسبی را در اثر تداخل از خود نشان داد. علاوه بر این سرعت رشد رقم شیراز در کشت خالص و رقم مهدوی در شرایط تداخل با جو ناخواسته نسبت به سایر ارقام بالاتر بودند .نتایج بدست آمده نشان داد که عملکرد ارقام مورد بررسی در تداخل جو ناخواسته، تحت تاثیر ویژگی هایی مانند: ارتفاع، شاخص سطح برگ، سرعت رشدنسبی، سرعت رشد محصول و ماده خشک تجمعی قرار داشتند که رقم مهدوی در ویژگ یهای فوق نسبت به سایر ارقام برتر بود.

فسفر از مهمترین عناصر غذایی مورد نیاز گیاه است که بصورت کودهای شیمیایی به خاک افزوده می شود هزینه بالای تولید کودهای شیمیایی باعث شده است که محققین به دنبال جایگزینی برای کودهای شیمیایی باشند. یکی از راههای افزایش قابلیت جذب فسفر از خاک فسفات استفاده از ریزجانداران حل کننده فسفات و باکتری های اکسید کننده گوگرد است. بدین منظور، دو نوع کود بیولوژیک، اولی با ترکیب 20 درصد گوگرد، 15 درصد ورمی کمپوست، 75 درصد خاک فسفات، با تلقیح باکتری تیوباسیلوس (S20V15B) و دومی ترکیب کود اولیه و قارچ آسپرژیلوس (S20V15BF) در شرایط آزمایشگاه تهیه شدند سپس تاثیر این کودها در یک آزمایش گلخانه ای بر روی گیاه ذرت مورد آزمایش قرار گرفت آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار و 8 تیمار انجام گرفت، تیمارهای آزمایش 440 کیلوگرم(BF1) ،880  کیلوگرم (BF2) و 1320کیلوگرم (BF3) در هکتار از کود اول و 440 کیلوگرم(B1)  در هکتار، 880 کیلوگرم (B2) و 1320کیلوگرم (B3) در هکتار از کود دوم، تیمار سوپر فسفات تریپل (TSP) به میزان 250 کیلوگرم در هکتار و شاهد بدون فسفر (C) بودند. پس از 80 روز از رشد گیاه ذرت، عملکرد ماده خشک و فسفر جذب شده توسط گیاه و فسفر محلول در خاک اندازه گیری شدند. نتایج حاصل از کشت گلخانه ای نشان داد، بیشترین عملکرد مربوط به تیمار BF3 و  TSPبا وزن خشک اندام هوایی 7.2 و 7.5 گرم در هربوته بود که با تمام تیمارها در سطح 5 درصد تفاوت معنی داری داشت، همچنین از لحاظ فسفر جذب شده در اندام هوایی و فسفر فراهم در خاک نیز BF3 بیشترین میزان را نشان داد که تفاوت معنی داری با تیمار TSP و سایر تیمارها در سطح 5 درصد داشت. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد خاک فسفات همراه با ریز جانداران اکسید کننده گوگرد و حل کننده های فسفات می تواند فسفر مورد نیاز گیاه را تامین کند.

باززایی موثر و با کارایی بالا از پیش نیازهای اساسی انتقال ژن به گیاهان بشمار می رود. گیاه عدس به دلیل مشکلات در القا ریشه زایی به عنوان یکی از بقولات سرسخت در باززایی کامل گیاه محسوب می شود. به این منظور از دو روش این ویترو و روش این ویوو به دنبال این ویترو جهت ریشه زایی ساقه های باززایی شده در این گیاه استفاده شد. روش ریشه زایی این ویترو - این ویوو روش مناسب تری نسبت به روش این ویترو جهت ریشه زایی ساقه های باززایی شده تشخیص داده شد. ساقه های باززایی شده از محیط حاوی 2 میلی گرم در لیتر BAP، دارای ریشه زایی بیشتری (70%) نسبت به ساقه های باززایی شده از محیط های حاوی 3 و 4 میلی گرم در لیتر BAP  می باشند که نشان دهنده اثر بازدارندگی سیتوکینین ها در ریشه زایی می باشد. هورمون IBA در غلظت 10 میلی گرم در لیتر به صورت پیش تیمار 24 ساعته، درصد ریشه زایی بیشتری را نسبت به پیش تیمار سه شبانه روزه القا نمود. در حالی که هورمون NAA با همان غلظت به صورت پیش تیمار سه شبانه روز، بیشترین درصد ریشه (80 درصد) را تولید نمود. بین دو ژنوتیپ مورد استفاده تفاوت معنی داری در درصد، تعداد و طول ریشه زایی ساقه ها وجود نداشت.

به منظور تعیین مناسب ترین پیش کاشت گندم با مدیریت مناسب مصرف کود نیتروژنه و بقایای گیاهی آزمایشی در طی سال های زراعی 87 - 1385 در شرایط اقلیم معتدل سرد خراسان انجام شد. این آزمایش به صورت کرت های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. تناوب زراعی به عنوان عامل اصلی در پنج سطح (1- گندم: گندم 2- سیب زمینی: گندم 3- ذرت سیلویی: گندم 4- شبدر برسیم: گندم 5- چغندر قند: گندم) و کود نیتروژنه برای تمامی گیاهان پیش کاشت گندم به عنوان عامل فرعی در چهار سطح (1- بدون مصرف نیتروژن 2- مصرف نیتروژن 50% کمتر از توصیه کودی 3- مصرف نیتروژن به میزان توصیه کودی 4- مصرف نیتروژن 50% بیشتر از توصیه کودی) و برگشت بقایای محصول پیش کاشت گندم به خاک به عنوان عامل فرعی فرعی با دو سطح (1- بدون برگشت بقایای گیاهی 2- برگشت 50% بقایای به جا مانده از محصول پیش کاشت) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که تناوب زراعی و مصرف کود نیتروژنه در گیاه پیش کاشت اثر معنی داری بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، تعداد سنبله در واحد سطح و طول ساقه و سنبله گندم داشت، در حالی که وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله گندم تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. عملکرد گندم تحت تاثیر اثر متقابل تناوب زراعی و مصرف کود نیتروژنه قرار گرفت. در تمام سطوح کود نیتروژن بیشترین عملکرد گندم در تناوب سیب زمینی: گندم مشاهده شد و عملکرد تک کشتی گندم در تمامی سطوح نیتروژن مصرفی، کمتر از عملکرد آن در شرایط تناوبی بود. نتایج آزمایش نشان داد که در کشت متوالی گندم واکنش به مصرف کود نیتروژنه بیشتر از کشت تناوبی گندم بود. اگر چه برگشت بقایای محصول پیش کاشت تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه گندم نداشت اما عملکرد بیولوژیک، تعداد سنبله در متر مربع و شاخص برداشت گندم تحت تاثیر این تیمار آزمایش قرار گرفت.

به منظور بررسی همبستگی و روابط بین عملکرد و سایر صفات کمی و زراعی برنج، شش رقم برنج در سال 1384 به صورت یک طرح دای آلل یک طرفه با یکدیگر تلاقی داده شدند. در سال 1385 والدها و نتاج آنها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان کشت شد و 15 صفت در آنها اندازه گیری گردید. نتایج حاصل از تجزیه مولفه های اصلی حاکی از نقش پنج مولفه در توجیه 74.57 درصد از تنوع کل داده ها بود. عملکرد دانه همبستگی مثبت معنی داری با عرض، زاویه و مساحت برگ پرچم، تعداد خوشه در بوته و طول دوره رویشی داشت. همبستگی وزن هزار دانه با عملکرد منفی بود. در رگرسیون گام به گام برای گزینش صفات توجیه کننده عملکرد دانه، شش صفت ارتفاع بوته، تعداد دانه پوک در خوشه، طول دوره رویشی، طول خوشه، وزن هزار دانه و مساحت برگ پرچم بود با درجه تبیین 76.5 درصد از کل تنوع نقش داشتند. بر اساس تجزیه علیت، بیشترین تاثیر مستقیم مثبت بر عملکرد دانه را صفت طول دوره رویشی اعمال کرد و بیشترین تاثیر مستقیم منفی را صفت طول خوشه داشت. نتایج تجزیه به عامل ها نشان داد که پنج عامل مستقل و اصلی، 74.57 درصد تغییرات کل داده ها را توجیه می نمایند. تجزیه خوشه ای به روش «وارد» صفات مورد مطالعه و ژنوتیپ ها را در چهار گروه طبقه بندی نمود.

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت، زمان کنترل و روش کنترل علف های هرز بر جمعیت و بیوماس علفهای هرز در زیره سبز، دو آزمایش در سالهای زراعی 1385 و 1386 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی مشهد به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت. تیمار های آزمایش شامل تاریخ کاشت (20 آذر، 30 دی، 10 اسفند)، زمان کنترل علف های هرز (مراحل ظهور برگ واقعی، شاخه دهی و شروع تشکیل چتر) و روش های کنترل (وجین دستی، استفاده از شعله افکن و شاهد) بودند. نتایج این آزمایشات نشان داد که روش های مختلف کنترل، زمان کنترل علفهای هرز و تاریخ کاشت اثرات معنی داری بر تراکم و بیوماس علفهای هرز داشته اند. بیشترین میانگین تراکم و بیوماس علفهای هرز در تاریخ کاشت 10 اسفند و کنترل در زمان ظهور برگ واقعی و استفاده از روش شعله افکن بدست آمد. زمان تشکیل چتر زیره سبز بهترین مرحله برای کنترل علفهای هرز این گیاه بوده است. استفاده از شعله افکن رشد علف های هرز را در ابتدای دوره رشد کاهش داده اما روش وجین دستی موجب کاهش معنی داری در تراکم و وزن خشک علف های هرز در مراحل انتهای رشد زیره سبز گردیده است. اولین تاریخ کاشت کمترین میانگین بیوماس علف هرز و بیشترین عملکرد دانه زیره سبز را نسبت به تاریخ کاشت های بعدی موجب گردیده است. تیمار وجین دستی علارغم اینکه میانگین تراکم و وزن خشک علف های هرز کمتری نسبت به روش شعله افکن داشته است اما عملکرد زیره سبز کمتری را نسبت به روش شعله افکن به همراه داشته است.

یکی از مهمترین عوامل در مدیریت بهتر خاک، شناخت وضعیت پوشش گیاهی است. از طرفی مطالعه پوشش گیاهی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک با استفاده از روش های سنتی و عملیات میدانی دشوار و محدود می باشد. استفاده از داده های سنجش از دور در بررسی خصوصیات طیفی پوشش گیاهی این مناطق می تواند به صرف هزینه و زمان کمتر و دستیابی به اطلاعات دقیق تر منجر گردد. در این راستا تحلیل های مختلفی با هدف معرفی بهترین شاخص ترکیبی و شناسایی مناسبترین مولفه اصلی و باندهای حاصل از تبدیل تسلدکپ و نیز بررسی نقش و تاثیر فیلتر های مختلف بر روی تصاویر ماهواره ایETM+  منطقه نیشابور اعمال شد. سپس روابط رگرسیونی و ضرایب تبیین متغیرهای مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و در انتها توانایی کاراترین شاخص ها و آنالیزها با کلاس های حاصل از روش های طبقه بندی مورد بحث و مقایسه قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که فیلتر میانگین 3×3 به دلیل ایجاد همگنی بیشتر، ضرایب تبیین بالاتری بین ارزش های رقومی تصویر و داده های زمینی نشان می دهد که همگی این ضرایب در سطح 5% معنی دار بودند. همچنین شاخص های MSR، VI5، VI6، VI1،RI ، BI1،SI ، NDVI،TVI NDSI ،SAVI ،MND ،MSAVI ، Complex Multirato،COSRI  و نیز مولفه های اول و سوم حاصل از تجزیه مولفه های اصلی و باندهای روشنایی و سبزینگی حاصل از تبدیل تسلدکپ امکان تشخیص و تفکیک پوشش گیاهی منطقه را بیش از سایر شاخص ها فراهم می نمایند.

کاهش دما و نوسانات نزولات جوی در کاشت پاییزه عدس سبب کاهش جوانه زنی و سبز شدن ژنوتیپ های متحمل به سرمای این گیاه می شود. این مطالعه با هدف بررسی اثر تنش خشکی در مرحله جوانه زنی ژنوتیپ های عدس به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با استفاده از 18 ژنوتیپ عدس و 5 سطح خشکی (5 سطح پتانسیل آب شامل صفر، 0.4-، 0.8-، 1.2- و1.6 - مگاپاسکال) در 3 تکرار و 25 بذر در هر تکرار تحت شرایط دمای 13 درجه سانتی گراد انجام شد. سطوح خشکی با استفاده از محلول PEG6000 ایجاد شدند.

به منظور بررسی تاثیر تراکم پنبه (Gossypium hirsutum)، رقم ورامین، و سلمه تره (Chenopodium album) بر برخی ویژگی های رشدی پنبه، مطالعه ای در سال 1385 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. علف هرز سلمه تره در چهار تراکم (0، 6، 9 و 12 بوته در متر مربع) و پنبه در سه تراکم (6، 9 و 12 بوته در متر مربع) کشت شدند. همچنین 3 کرت در هر بلوک به کشت خالص سلمه تره با تراکم های 6، 9 و12 بوته در متر مربع اختصاص یافت. نتایج تحقیق حاکی از کاهش سرعت رشد محصول پنبه تحت تاثیر تراکم های مختلف سلمه تره بود، همچنین سرعت رشد نسبی و سرعت جذب خالص پنبه تحت تاثیر تراکم های مختلف سلمه تره روند کاهشی نشان دادند. تجمع ماده خشک پنبه نیز تحت تاثیر تراکم های مختلف سلمه تره، کاهش یافت. در کشت مخلوط پنبه با تراکم های 6، 9 و 12 بوته سلمه تره نسبت به تیمار فاقد علف هرز به ترتیب 35، 42 و 48 درصد کاهش در تجمع وزن خشک مشاهده شد. در این آزمایش افزایش تراکم پنبه توانست مقداری از اثرات منفی مربوط به کاهش صفات مورد مطالعه تحت تاثیر اثر حضور علف هرز سلمه تره را تقلیل دهد. نتایج این آزمایش نشان داد که احتمالا می توان از افزایش تراکم گیاه زراعی به عنوان یک ابزار مدیریتی در جهت مبارزه با علف های هرز پنبه و جلوگیری از کاهش عملکرد ناشی از آن استفاده نمود.

به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی در مراحل مختلف فنولوژی گیاه نخود رقم جم آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تنش خشکی از طریق قطع آبیاری تا زمان رسیدن رطوبت خاک به 20 درصد ظرفیت زراعی در مراحل گیاهچه ای، رشد سریع، گلدهی، غلاف دهی و دانه بستن اعمال شد. در این آزمایش صفاتی از قبیل طول وتعداد شاخه جانبی، وزن خشک برگ در طول دوره رشد اندازه گیری شدند. تنش خشکی در تمامی مراحل فنولوژی تاثیر معنی داری بر صفات فوق داشت. بیشترین وزن دانه در بوته، تعداد دانه در بوته، تعداد و طول شاخه های جانبی و وزن خشک برگ مربوط به تیمار شاهد بود و اعمال تنش در مرحله گلدهی بیشترین تاثیر را بر صفات مورد بررسی بجای گذاشت، نتایج فوق موید حساسیت شدید گیاه نخود به تنش خشکی در مرحله گلدهی است. تنش خشکی در مراحل گیاهچه ای و رشد سریع اگرچه باعث کاهش تمام صفات مورفولوژیک، ماده خشک برگ و تعداد دانه در بوته شد، اما وزن دانه در بوته تفاوت معنی داری با شاهد نداشت و وزن صد دانه بیشتر از شاهد و تفاوت آن معنی دار بود.

تراکم و نسبت کاشت دو عامل اساسی در ارزیابی کشت مخلوط لگوم ها و گرامینه ها در نظام های زراعی پایدار است. بدین منظور اثر تراکم و نسبت های مختلف کشت مخلوط ردیفی سورگوم دانه ای لاین امید بخش M 5 و لوبیا چیتی رقم تلاش بر عملکرد دانه و بیوماس این دو محصول، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی به صورت آزمایش فاکتوریل مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها شامل 3 تراکم (کم 19.2 بوته لوبیا و 6.3 بوته سورگوم در متر مربع، متوسط 38.4 بوته لوبیا و 12.8 بوته سورگوم در متر مربع و زیاد 59.17 بوته لوبیا و 25.6 بوته سورگوم در متر مربع) و 5 نسبت کاشت (33:67، 50:50، 67:33، 100:0، 0:100 سورگوم به لوبیا ) در 3 تکرار به روش مدل واکنش اجرا شد. تحلیل داده ها از طریق تجزیه واریانس دو متغیره و مقایسه میانگین ها با استفاده از محورهای اریب انجام شد. نتایج تجزیه واریانس دو متغیره نشان داد، اثر تراکم بر عملکرد بیوماس و تعداد دانه در بوته معنی دار (P<0.01) بود. نسبت های کاشت نیز اثر معنی داری بر عملکرد دانه (P<0.01) و بیوماس (P<0.05) داشت ولی اثر آن بر وزن هزار دانه و تعداد دانه در بوته هر دو محصول معنی دار نبود. زاویه باز بین دو محور حاکی از همبستگی مثبت این دو محصول برای عملکرد دانه تحت تاثیر دو منبع تغییر، تراکم ونسبت کاشت بود. تراکم زیاد، بیشترین عملکرد دانه و بیوماس را برای هر دو محصول سورگوم و لوبیا به ترتیب 5063.12 و 2106.26 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه و 32966.11 و 16564.22 کیلوگرم در هکتار بیوماس نشان داد. نسبت کاشت (33:67، یک ردیف سورگوم و 2 ردیف لوبیا)، بالاترین عملکرد دانه و بیوماس سورگوم را به ترتیب به میزان 5435 و 34545 کیلو گرم در هکتار و نسبت کاشت 50:50 بالاترین عملکرد دانه و بیوماس لوبیا را به ترتیب به میزان 2831.75 و 17282 کیلو گرم در هکتار ارایه داد. نسبت برابری زمین در کلیه تیمارهای مورد بررسی بیشتر از یک بود و حداکثر مقدار آن در تراکم بالا و نسبت کاشت 67:33 (2 ردیف سورگوم و 1 ردیف لوبیا) به مقدار 1.4 بدست آمد.