اپیدمیولوژی ایران
سال:1388 | دوره:5 | شماره:1 |تعداد مقالات:11

مقدمه و اهداف: این مطالعه با هدف بررسی توزیع جغرافیایی (کشوری) کم کاری مادرزادی تیرویید (CH) که یکی از علل اصلی عقب ماندگی ذهنی نوزادان در جهان محسوب می شود، طراحی و اجرا شده است.روش کار: با استفاده از داده های برنامه کشوری غربال گری، میزان های بروز CH در شهرستان ها و استان های کشور محاسبه و نقشه های آن ترسیم شد. با استفاده از آزمون توزیع دو جمله‎ای و تحلیل نقاط داغ (Hot Spot Analysis)، توزیع مکانی بروز CH در شهرستان های کشور بررسی شد. پس از ورود داده ها در صفحاتMS-excel ، ترسیم نقشه ها و تحلیل های مکانی با استفاده از نرم افزارهای ArcGIS9.2 انجام پذیرفت.یافته ها: میزان بروز کشوری CH (در بر گیرنده هر دو نوع گذرا و دایمی CH) برابر 2.2 در 1000 نوزاد است. این میزان بروز بالا بجز در مورد بعضی شهرها در کشور، کم و بیش یکسان توزیع شده است و تغییرات جغرافیایی آن از لحاظ آماری معنادار نبود. ما هیچ نقطه داغ مشخصی برای CH  در ایران نیافتیم.نتیجه گیری: ما هیچ توجیه جغرافیایی مشخصی برای بروز بالای CH در ایران نیافتیم، بنابراین باید سایر توجیهات برای این خطر بالا در بین نوزادان غربال گری شده شامل عوامل غیرمحیطی و عوامل وابسته به کیفیت برنامه غربالگری آزمون شود.

مقدمه: بهداشت مناسب موجب تندرستی مردم و افزایش توان بالقوه و بالفعل نیروی کار می شود و نیروی کار، سهم بسیار مهمی در افزایش تولید و رشد اقتصادی خواهد داشت. رشد اقتصادی با افزایش درآمد افراد، زمینه ارتقا سلامت را فراهم می آورد؛ اما در صورت عدم اتخاذ سیاست های باز توزیع مناسب، نابرابری درآمدی ناشی از رشد اقتصادی می تواند تاثیر منفی بر سلامت داشته باشد.هدف: قصد این مطالعه، بررسی رابطه بین رشد اقتصادی، نابرابری درآمدی و سلامت در ایران در دوره 1385-1357 بوده است.روش کار: مطالعه تحلیلی و از نوع همبستگی اکولوژیک بوده و در آن از آزمون های همبستگی پارشال و رگرسیون استفاده شده است. داده های موردنیاز از مرکز آمار ایران و بانک مرکزی جمع آوری شده و توسط نرم افزار SPSS تحلیل شدند.نتایج: در سطح معناداری (p<0.01) رابطه ضریب جینی با شاخص های سلامت معنا دار بود. رشد اقتصادی با امید به زندگی در سطح معناداری (p<0.01) و با میزان مرگ و میر کودکان در سطح معناداری (p<0.05) معنادار است. با توجه به نتایج رگرسیون کل مدل خطی بوده و متغیر نابرابری درآمدی بهتر از متغیر رشد اقتصادی تغییرات سلامت را تبین می کند.نتیجه گیری: توجه همزمان به رشد اقتصادی و کاهش نابرابری درآمدی در بهبود وضع سلامتی ضرورت دارد.

مقدمه و اهدف: مطالعات مشاهده ای غالبا به صورت مشروح و واضح گزارش نمی شوند و لذا بررسی قدرت و ضعف این مطالعات کار ساده ای نیست. برای این منظور در اکتبر سال 2007 چک لیستی تحت عنوان STROBE توسط عده ای از محققین پیشنهاد گردید. هدف این مطالعه بررسی کیفیت ارایه نتایج مطالعات کوهورت قبل از صدور این بیانیه است.روش کار: در این بررسی، 60 مطالعه کوهورت که قبل از اکتبر 2007 در 6 مجله معتبر بین المللی به چاپ رسیده بودند به صورت تصادفی انتخاب و کیفیت آنها بر اساس چک لیست STROBE مورد بررسی قرار گرفت.نتایج به طور میانگین بیش از (%95 CL: %77-%87)%81 از مطالعات به 43 جزء تحت بررسی در این پژوهش اشاره نموده بودند. کمترین اشاره (%33 مطالعات) به موضوع "رسم فلوچارت" و بیشترین اشاره (%100 مطالعات) به موضوعات "زمینه تحقیق" و "فقدان دانش کافی در رابطه با موضوع مورد مطالعه" صورت گرفته بود.نتیجه گیری: گرچه کیفیت گزارش نتایج مطالعات کوهورت بررسی شده در این مطالعه در حد قابل قبولی بود، ولی با توجه به اینکه نوع مطالعه، نوع مجله و سال انتشار گزارش ها می تواند بر کیفیت نتایج مطالعات مشاهده ای تاثیر بگذارد، لذا به نظر نمی رسد که کیفیت مطالعات مشاهده ای که در حال حاضر گزارش می شوند با توجه به معیارهای بیاینه STROBE از سطح قابل قبولی برخوردار باشد.

مقدمه و اهداف: ایمن سازی یکی از مهم ترین شاخص های هزینه - اثربخشی برای پیشگیری از ابتلا و مرگ و میر است. لذا این مطالعه به منظور برآورد دقیق پوشش ایمن سازی و علل قطع یا تاخیر واکسیناسیون در کودکان و مادران استان خراسان جنوبی طراحی و اجرا گردید.روش کار: در این مطالعه توصیفی – تحلیلی از نوع مقطعی، جامعه آماری مورد مطالعه شامل کلیه کودکان 26-15 ماهه و مادران آن ها در خانوار های ساکن در مناطق شهری، روستایی و سیاری تحت پوشش استان خراسان جنوبی در زمان پرسش گری بودند. که با استفاده از روش مصاحبه با مادران و یا قیم و سرپرست اصلی کودک و همچنین بررسی کارت های واکسیناسیون اطلاعات موردنیاز جمع آوری گردید داده ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی و آزمون آماریChi-square  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: پوشش ایمن سازی کودکان و مادران به ترتیب 96.7 درصد و 71.1 درصد برآورد گردید و مهم ترین علل ناقص بودن واکسیناسیون کودکان و مادران به ترتیب مربوط به عدم آگاهی از نیاز به دوزهای بعدی واکسن، عدم آگاهی از نیاز به واکسیناسیون و دوری محل انجام واکسیناسیون و ترس از عوارض جانبی گزارش گردید.نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش، لزوم برگزاری کلاس های آموزشی برای مادران در خصوص برنامه ایمن سازی و تامین امکانات و خدمات موردنیاز، ضروری به نظر می رسد.

مقدمه و اهداف: مراقبت از خود یک ساختار چند بعدی است که لازمه انجام آن اتخاذ رفتار هایی است که خود متاثر از دانش، ادراکات و باورهای فرد نسبت به خود مراقبتی است. هدف از این مطالعه بررسی دیدگاه ها و نظرات مردم جنوب شهر تهران نسبت به خود مراقبتی است.روش کار: با استفاده از نمونه گیری خوشه ای، 1200 نفر از افراد بالای 15 سال با استفاده از برگ مصاحبه مشتمل بر اطلاعات جمعیت شناختی، رضایت از سلامت عمومی، عوامل ممانعت کننده و قادرکننده خود مراقبتی و منابع اطلاعاتی خود مراقبتی، مورد مصاحبه قرار گرفتند. روایی این ابزار از طریق اعتبار محتوی و پایایی آن از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ سنجیده شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی تجزیه و تحلیل شد.نتایج: میانگین سنی افراد مورد مطالعه 27.9±5.2 سال بود که 935 نفر (%82) از وضعیت سلامتی خود در شش ماه گذشته راضی بودند، 658 نفر (%55) اظهار داشتند دارای دانش خود مراقبتی نیستند، 986 نفر (%82) علاقه مند به خود مراقبتی بوده و 1035 نفر (%86) خود را در امر خود مراقبتی فعال می دانستند. کمتر از %5 افراد دارای سبک زندگی سالم از نظر رژیم غذایی و فعالیت جسمانی منظم بودند.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد، علیرغم اینکه اکثریت افراد خود را علاقمند و فعال در امر خود مراقبتی می دانستند، اظهار می کردند که دارای دانش خود مراقبتی نیستند و درصد کمی از آنان دارای عملکرد صحیح خود مراقبتی هستند.

مقدمه و اهداف: بیماران مبتلا به تالاسمی و بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه که تحت درمان همودیالیز هستند، به علت دریافت طولانی مدت خون، در معرض آلودگی با عفونت های منتقل شونده از طریق خون، بویژه هپاتیت C قرار دارند و امروزه یکی از بزرگ ترین مسایل بهداشتی این بیماران، کنترل آلودگی ویروس هپاتیت C است. هدف از این مطالعه، تعیین شیوع هپاتیت C در مبتلایان به تالاسمی و بیماران دیالیزی استان کرمان بوده است.روش کار: در یک مطالعه توصیفی ـ مقطعی تعداد 384 نفر از بیماران دیالیزی و دچار تالاسمی (به ترتیب 203 و 181 نفر) ساکن در استان کرمان بدون درنظر گرفتن مارکرهای سرولوژیکی، مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات لازم از طریق پرسش نامه حاصل شد و سپس نمونه خون بیماران، از نظر وجود HCV RNA به روش RT-PCR بررسی گردید. بررسی های آماری با کمک آزمون های  (t-test) Tو کای ـ دو  (Chi-square)انجام شد.نتایج: 218 نفر (%57) از این جمعیت را زن ها و 166 نفر (%43) را مردها تشکیل می دادند. 130 نفر از 384 نفر مورد مطالعه (33%)، آلوده به HCV  بودند که 16 نفر از آن ها زن و مابقی مرد بودند (%83 زن و %17 مرد).نتیجه گیری: شیوع هپاتیت C در بیماران مبتلا به تالاسمی و بیماران دیالیزی بسیار بالا است. هپاتیت C در این بیماران در استان کرمان، نسبت به سایر استان های مورد بررسی شیوع بیشتری دارد.

مقدمه و اهداف: طرح پزشک خانواده از سال 1384 در ایران آغاز گشت. از مهم ترین وظایف این طرح ارایه خدمات و مراقبت های اولیه بهداشتی است. در این بررسی تاثیر اجرای این طرح بر روی روند تغییرات شاخص های مربوط به روش های مختلف پیشگیری از بارداری از سال 1382 تا سال 1386 در شهرستان ساری مورد ارزیابی قرار گرفت.روش کار: جامعه آماری این پژوهش که بصورت مقطعی صورت گرفته است، زنان همسردار 49-15 ساله واجد شرایط برنامه تنظیم خانواده بوده است. نمونه گیری به روش سرشماری و اطلاعات از روی زیج های حیاتی مراکز مذکور استخراج گردید. الگوی تغییرات زمانی و مقایسه آن با شاخص های متناظر استان، با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری آنالیز واریانس با تکرار مشاهدات و تست t مورد بررسی قرار گرفت.نتایج: در این مدت استفاده از روش های کاندوم، آمپول، وازکتومی و کل روش های پیشگیری از بارداری سیر صعودی و بکار گیری روش های توبکتومی، IUD، قرص، نور پلانت و روش طبیعی، سیری نزولی داشتند. این تغییرات برای روش های کاندوم، توبکتومی و طبیعی از نظر آماری معنادار (P<0.05) و برای سایر روش ها معنادار نبوده است (P>0.05). اختلاف میانگین درصدهای روش های مختلف پیشگیری از باردرای برای روش های کاندوم، آمپول، توبکتومی و قرص در دو مقطع قبل و بعد از اجرای طرح پزشک خانواده، از نظر آماری معنادار (P<0.05) و برای سایر روش ها معنادار نبوده است (P>0.05).نتیجه گیری: در این مطالعه مشخص گردید که روند کلی استفاده از اکثر روش های مطمئن در استان و شهرستان ساری رو به رشد بوده است (توفیقات نسبی حاصل شده است)؛ ولی دو روش قرص و توبکتومی در طول مدت مطالعه، روندی کاملا نزولی و نسبتا هماهنگ در استان و شهرستان ساری داشته است.

مبحث حجم نمونه و نحوه محاسبه آن یکی از مباحث بسیار کلیدی در تحقیقات علوم پزشکی است که معمولا محققین و حتی خوانندگان مقالات در این خصوص سوالات بسیاری دارند و این موضوع نشان می دهد که باید مفاهیم در این خصوص به زبان ساده ولی دقیق شرح داده شوند.در این مقاله سعی خواهد شد با زبانی بسیار ساده و با کمترین پیچیدگی آماری، این مبحث برای خوانندگان غیرآشنا با مفاهیم پیچیده آماری بیان و با ارایه مثال های کاملا مفهومی، عوامل موثر بر حجم نمونه شرح داده شوند. در این مقاله ابتدا در مورد مفاهیم پایه در محاسبه حجم نمونه مانند مفهوم میزان اثر (effect size)، مفهوم دامنه و ضریب اطمینان و خطاهای آماری بحث شده و مفروضات موردنیاز برای محاسبه حجم نمونه شرح داده خواهند شد. سپس به بیان فرمول محاسبه حجم نمونه برای برآورد یک میانگین و یا یک نسبت و همچنین فرمول رایج برای محاسبه حجم نمونه در مقایسه دو میانگین و یا دو نسبت پرداخته خواهد شد.در ادامه این سری از مقالات نیز سعی خواهد شد به زوایای فنی تر موضوع پرداخته شده و راهکارهای ساده شده ای برای محاسبه حجم نمونه در شرایط خاص و تصحیحات مربوطه ارایه گردد.