مدیریت اطلاعات سلامت
سال:1396 | دوره:14 | شماره:6 (پیاپی 58) |تعداد مقالات:8

مقدمه: تحقیق حاضر با هدف ارایه یک سیستم هوشمند توصیه تغذیه و رژیم غذایی برای کمک به ارزیابی شرایط تغذیه و دانستن نیازمندی های غذایی انجام شد. این برنامه به افراد برنامه غذایی مناسبی را با توجه به وضعیت جسمانی مانند سن، قد، وزن و... پیشنهاد می نماید.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بود که بر اساس متغیرهای ورودی با استفاده از دو روش شبکه عصبی و منطق فازی، برنامه غذایی مناسبی را برای کاربر انتخاب می کند. جامعه آماری تحقیق را اطلاعات مربوط به پرونده های سال های اخیر (سال 1390 به بعد) بیماران یکی از متخصصان تغذیه عضو هیات علمی دانشکده تغذیه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تشکیل داد. تعداد نمونه های مورد بررسی، 1000 پرونده بود که به صورت تصادفی انتخاب و در طول چهار ماه، در قالب یک فایل Excel جمع آوری گردید. یافته ها: با طراحی یک شبکه عصبی مصنوعی سه لایه و آموزش آن با الگوریتم پس انتشار خطا، سیستم قادر به تشخیص مناسب ترین برنامه غذایی از بین 11 برنامه غذایی طراحی شده بود. در بخش به کارگیری منطق فازی، با طراحی قواعد از روی مجموعه داده های جمع آوری شده سیستم و با به کارگیری نظرات فرد خبره، سامانه توانست برنامه غذایی مناسب را با دقت خوبی تشخیص دهد و پیشنهاد کند. یافته های حاصل از پیاده سازی ها حاکی از آن بود که شبکه عصبی طراحی شده با دقت 92 درصد و سیستم طراحی شده با منطق فازی نیز با دقت 97 درصد، قادر است این عمل را انجام دهد. نتیجه گیری: سیستم تشخیص رژیم غذایی به کمک منطق فازی و شبکه عصبی، قابلیت کافی به منظور استفاده در توصیه رژیم غذایی را دارد، به طوری که می تواند بدون احتیاج به صرف هزینه بالا و تنها با وارد کردن اطلاعات شخصی مورد نیاز سیستم توسط کاربر، یک برنامه رژیم غذایی کارا به او پیشنهاد دهد.

مقدمه: امروزه سازمان های مراقبت سلامت، با چالش های زیادی در زمینه کیفیت خدمات مواجه هستند. بنابراین، ارزیابی کیفیت خدمات این سازمان ها امری ضروری به نظر می رسد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی کیفیت خدمات کلینیک های تخصصی درمانی شیراز با استفاده از مدل SERVQUAL و تاثیر آن بر واکنش های دریافت کنندگان خدمات در سال 1395 انجام شد.روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی بود و جامعه مورد بررسی آن را مشتریان 6 کلینیک تخصصی درمانی شیراز تشکیل داد. نمونه گیری به روش طبقه بندی با تعداد 201 نفر صورت گرفت. داده ها با کمک پرسش نامه محقق ساخته جمع آوری گردید و سپس با استفاده از معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بین انتظارات و ادراک مشتریان از عملکرد کلینیک ها بر حسب ابعاد کیفیت خدمات (موارد محسوس، تضمین، همدلی، قابلیت اطمینان و پاسخگویی)، همخوانی وجود داشت. علاوه بر این، تاثیر کیفیت خدمات این کلینیک ها بر واکنش های دریافت کنندگان خدمات تایید گردید، به گونه ای که این تاثیر، 83 درصد واکنش های دریافت کنندگان خدمات را تبیین نمود.نتیجه گیری: تحلیل داده ها برازش مدل را تایید کرد. مدیران کلینیک ها با استفاده از این مدل قادر خواهند بود به ارزیابی کیفیت خدمات ارایه شده بپردازند و همچنین، تاثیر آن بر انواع واکنش های دریافت کنندگان خدمات را بررسی و در جهت بهبود ضعف ها برنامه ریزی نمایند.

مقدمه: امروزه خدمات و اطلاعات سلامت، از طریق اینترنت و سایر ابزارهای ارتباطی الکترونیکی ارایه می شود و دستیابی به آن ها، نیازمند مهارت ها و قابلیت هایی است که سواد سلامت الکترونیک نامیده می شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت سواد سلامت الکترونیک در دانشجویان تحصیلات تکمیلی شش رشته دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 95-1394 انجام گرفت. روش بررسی: این پژوهش از نوع پیمایشی- توصیفی بود که در آن داده ها با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته، از میان 700 دانشجوی مقطع تحصیلات تکمیلی رشته های پرستاری، بهداشت، اقتصاد سلامت، کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، فن آوری اطلاعات سلامت و مدیریت خدمات بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی تهران جمع آوری گردید. حجم نمونه با استفاده از جدول Morgan، 248 نفر برآورد شد و نمونه گیری به روش طبقه ای تناسبی صورت گرفت. روایی پرسش نامه با نظر متخصصان و پایایی آن با استفاده از ضریب Cronbach’s alpha (a=0.752) تایید گردید. داده ها با استفاده از آزمون های t تک نمونه ای و Independent t تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: میانگین نمره سواد سلامت الکترونیک نمونه های مورد بررسی، 48.367 برآورد گردید. بر اساس نتایج آزمون t تک نمونه ای، سطح سواد سلامت الکترونیک در جامعه مورد مطالعه بیشتر از میانگین به دست آمد (0.001>P). همچنین، تفاوت معنی داری در سطح سواد سلامت الکترونیک دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری وجود داشت، اما تفاوت معنی داری در وضعیت سواد سلامت الکترونیک مردان و زنان مشاهده نشد. نتیجه گیری: اعضای جامعه مورد بررسی، به تقویت مهارت کار با واژه پرداز و درک، ارزیابی و تفسیر یافته های پژوهش نیاز داشتند. بالاتر بودن سواد سلامت الکترونیک از سطح متوسط در میان نمونه ها، نشان دهنده آن است که این افراد با کمی آموزش، قابلیت به کارگیری در امر آموزش این مهارت در جامعه را دارند.

مقدمه: شبکه های هم تالیفی، از جمله شبکه های اجتماعی است که اطلاعات مهمی را در رابطه با همکاری میان پژوهشگران که از عوامل مهم رشد کیفی و کمی انتشارات علمی می باشد، فراهم می آورد. هدف از انجام پژوهش حاضر، ترسیم و تحلیل شبکه هم تالیفی پژوهشگران دانشکده های دندان پزشکی شهر تهران در دو پایگاه Web of Science و Scopus طی سال های 2011 تا 2015 بود. روش بررسی: این مطالعه با استفاده از روش های علم سنجی و اصول تحلیل شبکه انجام شد. جامعه پژوهش را 803 مدرک در دو پایگاه Web of Science و Scopus تشکیل داد که طی سال های 2011 تا 2015 منتشر شده بود و حداقل یکی از نویسندگان آن ها، وابستگی سازمانی به دانشکده های دندان پزشکی علوم پزشکی شهر تهران داشت. یافته ها: بیشترین همکاری بین المللی با پژوهشگران کشورهای آمریکا، انگلستان و ترکیه مشاهده شد. شبکه هم تالیفی پژوهشگران متشکل از 60 گره (نویسنده) و درجه تراکم 0.028 بود. میانگین شاخص ضریب همکاری برای حوزه دندان پزشکی، 0.73 به دست آمد که نشان دهنده همکاری نویسندگان به صورت گروهی بود. نتیجه گیری: به نظر می رسد نتایج به دست آمده نمایانگر پژوهش های مشارکتی و افزایش در تولید کلی مقالات است و این همکاری در سطح مناسبی در حال رشد می باشد. نتایج نشان می دهد که پژوهشگران این حوزه از مزایای همکاری علمی آگاهی دارند.

مقدمه: تحقق رسالت آموزشی و پژوهشی اعضای هیات علمی به عنوان اصلی ترین سرمایه دانشگاه، با برخورداری از سواد اطلاعاتی میسر خواهد شد. برخورداری از سواد اطلاعاتی کافی در حوزه سلامت به دلیل جامعه هدف آن، اهمیت و ضرورت ویژه ای دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت سواد اطلاعاتی اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شد. روش بررسی: این مطالعه از نوع کاربردی بود و به روش پیمایشی صورت گرفت. نمونه ها 160 نفر بودند که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه تعدیل شده سواد اطلاعاتی Davarpanah and Siamak (DAS) بود که روایی آن در مطالعات پیشین توسط متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی و پایایی آن نیز به کمک ضریب Cronbach’s alpha با مقدار 0.83 تایید گردید. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون های Independent t و ANOVA و ضرایب Spearman و Pearson) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین نمره سواد اطلاعاتی اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، 11.7±50.7 به دست آمد که حد متوسطی را نشان داد. همچنین، تفاوت معنی داری بین میانگین نمره سواد اطلاعاتی با متغیرهای جمعیت شناختی (جنسیت، دانشکده، رتبه علمی و سابقه کار) وجود نداشت. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر، وضعیت متوسط سواد اطلاعاتی اعضای هیات علمی را نشان می دهد. با توجه به اهمیت برخورداری از سواد اطلاعاتی مناسب و تاثیر آن بر آموزش و پژوهش در حوزه سلامت، لازم است تا برنامه ها و آموزش های لازم به منظور توسعه و رشد سواد اطلاعاتی اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اندیشیده شود.

مقدمه: شبکه های اجتماعی علمی با افزایش تعامل میان محققان، از طرفی باعث افزایش سرعت انتقال اطلاعات و از سوی دیگر، منجر به پویایی و شناسایی آن ها و تولیدات علمی شان می شود. با توجه به اهمیت حضور محققان در چنین شبکه هایی، هدف از انجام مطالعه حاضر، تعیین میزان حضور و استفاده اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی سمنان از این نوع شبکه ها بود. روش بررسی: در این پژوهش مقطعی- توصیفی- تحلیلی، 154 عضو هیات علمی دانشگاه که از اردیبهشت تا شهریور سال 1395 در دانشگاه حضور داشتند، وارد مطالعه شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت. داده ها با استفاده از آزمون های X2 و Fisher exact در نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: 122 نفر پرسش نامه را تکمیل کردند و عودت دادند. 59.8 درصد (73 نفر) اعضای هیات علمی حداقل در یکی از شبکه های اجتماعی علمی عضو بودند. ارتباط معنی داری بین عضویت در ResearchGate و مرتبه علمی مشاهده گردید (0.037 =P)، به طوری که عضویت اعضای با مرتبه علمی مربی، کمتر از عضویت اعضای دارای مرتبه استادیاری، دانشیاری یا بالاتر بود. شایع ترین دلیل استفاده از شبکه های اجتماعی علمی، دنبال کردن فعالیت های سایر پژوهشگران و شایع ترین دلیل عدم استفاده، کمبود وقت عنوان شد. همچنین، ارتباط معنی داری بین عدم مهارت کافی در بازیابی اطلاعات و مرتبه علمی وجود داشت (0.004=P)، به گونه ای که درصد بالایی از اعضای هیات علمی مربی (38.5 درصد) اظهار نمودند که مهارت کافی را در بازیابی اطلاعات ندارند. نتیجه گیری: استفاده از شبکه های اجتماعی علمی موجب افزایش رویت پذیری برون دادهای علمی و به دنبال آن، افزایش استناد به تولیدات علمی موسسه خواهد شد که ارتقای سطح پژوهش های دانشگاه را به همراه خواهد داشت.

مقدمه: یکی از راهکارهای ارتقای کیفیت خدمات سلامت و افزایش رضایتمندی مردم در برنامه تحول نظام سلامت، طرح حضور پزشکان متخصص مقیم است. مطالعه حاضر با هدف شناخت دیدگاه دستیاران گروه اطفال در مورد نقش حضور متخصصان مقیم انجام شد. روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی بود که بر روی 35 نفر از دستیاران اطفال دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام گرفت. ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته بود که اعتبار آن با نظر متخصصان و پایایی آن با محاسبه ضریب Cronbach’s alpah (0.85)، تایید گردید. داده ها با استفاده از آزمون t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: از دیدگاه دستیاران، پزشکان مقیم فرصت آموزش بیشتر را فراهم نموده و در روند ارزیابی، تشخیص و درمان بیماران نقش بسزایی داشته اند. همچنین، در درخواست منطقی پاراکلینیک کمک کننده بودند. آن ها در ایجاد اعتماد به نفس و مسوولیت پذیری دستیاران و نیز برقراری نظم و همکاری کارکنان و کمک به هماهنگی بین بخشی تاثیر مهمی داشتند و باعث اعتمادسازی والدین بیماران و در نتیجه، رضایتمندی آنان شدند. همچنین، آن ها در بهبود کیفیت گزارش صبحگاهی موثر بودند. نتیجه گیری: از دیدگاه دستیاران گروه اطفال، نقش حضور متخصصان مقیم مفید می باشد. حضور آن ها باعث کمک به دستیاران و به طور کلی، بهبود وضعیت بیماران می گردد.