خانواده پژوهی
سال:1398 | دوره:15 | شماره:59 |تعداد مقالات:7

از منظر هم سخنی بوبر، تعامل فرد با زوج شرکت کننده در خیانت زناشویی تنها می تواند در یک تعامل «من آن»ی (یک تعامل مونولوگ) یا یک تعامل «من تو»یی (یک تعامل دیالوگ) باشد. در تعامل اول فرد، همسر خود را به صورت سابجکتیو درک کرده و وی را بر مبنای اطلاعات گذشته اش با جزء محدودی از وجود خود، بخش محدودی از وجود وی را تجربه می کند. در تعامل «من تو»یی فرد، همسر آسیب رسان خود را به صورت اینترسابجکتیویته، با تمامی وجود خود، تمامی وجود وی را به صورت یک وحدت یکپارچه و در زمان حال به جای تجربه کردن، در قلمروی «میان» قرار می دهد و وی را در یک ارتباط هم سخنی به جای یک ارتباط یک طرفه درک می کند. در این مقاله پس از نقد مفهوم بخشودگی خیانت، ارتباط در قلمروی میان «من-تو» به عنوان معنای اصیل بخشودگی مورد بحث قرار گرفته است.

تصویر افراد از خداوند در دوره کودکی شکل می گیرد که برگرفته از تجربیات تعاملی آن ها با اطرافیان است و می تواند بر تحول و شکل گیری دین داری آن ها تأثیرگذار باشد. بنابراین در طول دهه های گذشته، این موضوع بیش از هر مفهوم مذهبی دیگری مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش مقطعی، در چارچوب یک طرح علّی مقایسه ای و همبستگی، به بررسی رابطه تصویر پدرانه و مادرانه والدین با تصویر خدا در کودکان 8 تا 12 ساله شهر یزد پرداخت. بدین منظور از این جامعه آماری، 194 کودک (98 دختر، 95 پسر) به روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند. تمامی کودکان با راهنمایی مصاحبه گر به مقیاس افتراق معنایی والدین و خداوند که به سنجش ویژگی های پدرانه و مادرانه والدین و خداوند پرداخته و توسط پاتین و کاسترز طراحی شده، پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از همبستگی پیرسون، رگرسیون گام به گام و آزمون تحلیل واریانس استفاده شد. نتایج نشان داد بین تمام مؤلفه های تصویر پدرانه و مادرانه والدین و تصویر خداوند رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. به طور کلی مؤلفه های تصویر مادر همبستگی بالاتری با تصویر خداوند داشت. نتایج آزمون رگرسیون گام به گام نیز نشان داد تصویر پدرانه مادر و تصویر مادرانه مادر، از توانایی پیش بینی کنندگی 50 درصدی تصویر مثبت خداوند برخوردار است. هم چنین تصویر پدرانه خدا در سنین مختلف تفاوت معناداری را نشان داد. دیگر یافته پژوهش حاکی از این بود که تصویر خداوند بیشتر مبتنی بر ویژگی های مادرانه بود تا پدرانه و در بین دو جنس تفاوت معناداری از این لحاظ مشاهده نشد.

با توجه به مشکلات فراوان خانواده های دارای فرزند مبتلا به اختلال ADHD و شناسایی ضعیف آسیب های زیرمنظومه همشیرها در پیشینه پژوهشی، هدف این پژوهش شناسایی آسیب های زیرمنظومه همشیرها در خانواده های دارای فرزند مبتلا به اختلالADHD است. پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی با روش پدیدارشناسی1 است. جامعه آماری شامل کلیه خانواده های دارای فرزند مبتلا به اختلال ADHD مراجعه کننده به مراکز مشاوره یا روان پزشکی شهر سنندج بودند. 27 نفر با روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته و تحلیل داده ها با روش هفت مرحله ای کلایزی (1987) انجام شده است. در این پژوهش کدهای به دست آمده حاصل سه کدگذاری توصیفی2، تفسیری3 و تبیینی4 بود که کدهای اصلی یا تبیینی پژوهش شامل ایجاد و تجربه احساسات منفی، مشکلات اختصاصی ناشی از کودک ADHD و نداشتن مهارت های خانوادگی بود که از کدهای توصیفی و تفسیری به دست آمده بود. نتایج نشان داد که زیرمنظومه همشیرها تحت تأثیر مشکلات فرزند ADHD خانواده قرار دارد و آسیب های خاص و تأثیرات منفی بر این زیرمنظومه وارد می کند. بنابراین این زیرمنظومه نیازمند نظارت، حمایت و آموزش های خاصی است تا از میزان آسیب های آن کاسته شود.

پژوهش حاضر با هدف پیش بینی توانمندی های منش نوجوانان و دلبستگی به والدین و همسالان بر اساس تعارض با پدر و مادر بررسی شد. در مطالعه همبستگی جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان دختر پایه نهم از مناطق 4، 3 و 10 شهر تهران است. 195 دانش آموز پایه نهم از سه منطقه تهران با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به نسخه کوتاه ابزار توانمندی های منش (SECS)، نسخه کوتاه تعارض نوجوان با والدین (CBQ) و مقیاس دلبستگی به والدین و همسالان (IPPA) پاسخ دادند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که پیش بینی تعامل عدالت و تعارض با پدر با دلبستگی به پدر، عدالت، اعتدال و تعالی، مثبت و معنادار بودند (001/0P<). هم چنین رابطه تعامل تعالی و تعارض با مادر با دلبستگی به مادر، خرد، انسانیت، عدالت و تعالی، مثبت و معنادار بودند (001/0P<). بنابراین می توان نتیجه گرفت توانمندی های منش و دلبستگی به پدر و مادر در کاهش تعارض نوجوان با والدین اثرات مثبت دارد و تعامل توانمندی های منش با تعارض زمینه ساز حل تعارض است.

مطالعه حاضر با هدف مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی و ارتباط درمانی اجتماعی هیجانی بر راهبردهای مقابله ای زوجین انجام شد. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و جامعه مورد مطالعه شامل زوجینی بود که در سال 1395 به مراکز مشاوره و خدمات روان شناختی خصوصی شهرستان اردبیل مراجعه کرده بودند. 45 زوج به صورت در دسترس انتخاب و به روش تصادفی در گروه های آزمایش با گروه کنترل تقسیم شدند. آزمودنی های گروه های آزمایشی 10 جلسه درمانی 90 دقیقه ای دریافت کردند. داده ها از طریق پرسشنامه راهبردهای مقابله ای لازاروس و فولکمن (1984) گردآوری شد. نتایج آماری تحلیل کواریانس چندمتغیری نشان داد بین سه گروه در نمرات پس آزمون زیرمؤلفه های جست وجوی حمایت اجتماعی، حل مسأله برنامه ریزی شده، مسئولیت پذیری، فاصله گیری و گریز و اجتناب تفاوت معنی داری وجود داشت (01/0P<). نتایج آزمون توکی نشان داد که در زیر مؤلفه های حل مسأله برنامه ریزی شده و مسئولیت پذیری، میانگین نمرات «گروه واقعیت درمانی از گروه کنترل» و در مورد جست وجوی حمایت اجتماعی، فاصله گیری و گریز و اجتناب، میانگین نمرات «گروه ارتباط درمانی اجتماعی هیجانی از گروه کنترل» به طور معناداری متفاوت بود (01/0P<). برحسب نتایج حاصل از پژوهش هر دو درمان منجر به افزایش به کارگیری راهبردهای جست وجوی حمایت اجتماعی، حل مسأله برنامه ریزی شده، مسئولیت پذیری و کاهش به کارگیری فاصله گیری و گریز و اجتناب شد. هم چنین برآیندها نشان دهنده تأثیر بیشتر ارتباط درمانی اجتماعی هیجانی در مقایسه با واقعیت درمانی بر راهبردهای مقابله ای زوجین بود.

اجرت المثل زوجه بنا بر نظر مشهور امامیه و فقهای عظام معاصر بر اساس بنای عقلاء و قاعده احترام به عمل مسلم، استیفاء و عموم و اطلاق آیه 6 سوره مبارکه طلاق در خصوص اجرت رضاع، قابل مطالبه می باشد. در حقوق موضوعه ایران نیز ماده 29 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 با ارجاع امر به تبصره ماده 336 قانون مدنی، اجرت المثل زوجه را قابل مطالبه دانسته است. مطابق نظریه مشهور فقهای حنفی، اجرت المثل جزء احوال شخصیه محسوب و به دلیل روایت و سیره عملی رسول اکرم(ص)، به زوجه اجرت المثل کارهای زندگی مشترک پرداخت نمی شود. آراء دادگاه ها در خصوص زوجین تابع فقه حنفی به دو دسته تقسیم می شوند. برخی اجرت المثل را جزء احوال شخصیه دانسته و حکم بر بطلان دعوا صادر می نمایند و برخی اجرت المثل زوجه را خارج از شمول احوال شخصیه دانسته و مطابق قاعده استیفاء حکم به پرداخت اجرت المثل صادر می نمایند. نظریه مشورتی اداره حقوقی قوه قضائیه، تبصره ماده 336 قانون مدنی و قانون حمایت خانواده، دیدگاه اخیر را تأیید می نماید.

هدف پژوهش حاضر بررسی وقوع یا عدم وقوع طلاق در فضای مجازی، از طریق ایمیل، پیامک یا سایر وسایل ارتباط جمعی است که به روش توصیفی تحلیلی از نوع تحلیل محتواست. داده های پژوهش بر پایه روش کتابخانه ای و اسنادی گردآوری شده است. طلاق مجازی یعنی این که زوج با استفاده از یک ایمیل یا پیامک و امثال این ها، همسرش را طلاق دهد. فقها درباره وقوع، یا عدم وقوع چنین طلاقی اختلاف نظر دارند. گروهی معتقدند هرچند طلاق کتبی تحت شرایطی واقع می شود؛ اما طلاق به این شیوه، به دلیل مخالفت با عرف شرع، عدم همخوانی با سبک زندگی اسلامی، وجود فریب و نیرنگ، عدم احراز اراده زوج، ترویج هرج و مرج در جامعه و تخریب بنیان خانواده جایز نبوده و واقع نمی شود. در مقابل موافقان با استناد به اطلاق و عموم آیات و احادیث وارده در بحث طلاق، شباهت به طلاق کتبی و قیاس به طلاق هازل، اقرار زوج در حضور قاضی و احراز اراده او بر ایقاع طلاق و ارائه ایمیل حاوی امضای الکترونیکی ثبت شده و رعایت شروط طلاق، وقوع آن را جایز می دانند. بر اساس پژوهش انجام شده، نظریه موافقان با رعایت شروط مقرر، به دلیل قوت ادله، سنخیت با مطالبات عمومی و اقتضائات عصر حاضر راجح به نظر می رسد.