مجله دانشکده دندان پزشکی اصفهان
سال:1390 | دوره:7 | شماره:1 |تعداد مقالات:16

مقدمه: امروزه جهت درمان پریودنتیت از انواع آنتی بیوتیک ها و آنتی سپتیک ها به عنوان روش های موضعی درمان پاکت همراه با جرم گیری و تسطیح ریشه (SRP یا Scaling and root planning) استفاده می شود. هدف از این پژوهش، ارزیابی بالینی استفاده از ژل (Xanthan-based CHLO-SITE) Xan-CHX به عنوان روش موضعی مکمل به دنبال انجامSRP ، در درمان پریودنتیت متوسط تا پیشرفته بود.مواد و روش ها: در این کارآزمایی بالینی کنترل شده، تعداد 6 بیمار مبتلا به پریودنتیت مزمن متوسط تا شدید، که هر کدام دارای حداقل سه پاکت با عمق 7-4 میلی متر بودند، انتخاب شدند. 28 ناحیه به عنوان گروه شاهد و 44 ناحیه به عنوان گروه آزمایش به صورت تصادفی انتخاب شدند. در تمام بیماران، SRP انجام شد. در گروه آزمایش، علاوه برSRP  ژل Xan-CHX نیز درون پاکت ها تزریق شد. در دو نوبت، قبل از درمان و 3 ماه پس از درمان، پارامترهای بالینی شامل عمق پاکت (Probing pocket depth یا PPD)، سطح چسبندگی (Clinical attachment loss یا CAL)، میزان خون ریزی (Bleeding on probing یا BP) و شاخص پلاک (Plaque Index یا PI) اندازه گیری شدند و یافته ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری Paired t-test، c2 و Kruskal-Wallis ارزیابی و مقایسه شدند (a=0.05).یافته ها: در ابتدا تفاوت معنی داری بین نواحی شاهد و آزمایش در ارتباط با شاخص های اندازه گیری شده وجود نداشت. پس از 3 ماه، میانگین شاخص های PPD و BOP در نواحی آزمایش کاهش بیشتری داشت (p value<0.05) و شاخص CAL بهبود معنی داری را در نواحی آزمایش نسبت به شاهد نشان داد (p value<0.05).نتیجه گیری: یافته ها نشان داد که تزریق ژل Xan-CHX به همراه انجام SRP جهت درمان پاکت های پریودنتال، تاثیر بالینی بیشتری در مقایسه با انجام SRP به تنهایی دارد.

مقدمه: استفاده منظم از دهان شویه ها برای جلوگیری و پیشگیری از پوسیدگی ها و بیماری های پریودنتال پیشنهاد شده است. کاربرد این مواد ممکن است بر مواد ترمیمی اثر گذار باشد. هدف از این پژوهش آزمایشگاهی، بررسی اثر سه نوع دهان شویه متداول در ایران (ایرشا، کلرهگزیدین و اورال بی) بر میزان ریزسختی کامپوزیت Z100 بود.مواد و روش ها: در این پژوهش تجربی - آزمایشگاهی، 30 سیلندر کامپوزیتی ساخته شد و به مدت 24 ساعت در آب مقطر نگهداری شد. سختی نمونه ها با استفاده از دستگاه سختی سنج ویکرز اندازه گیری شد. سپس نمونه ها به مدت 12 ساعت (معادل استفاده روزانه 2 دقیقه از دهان شویه در مدت یک سال) در هر یک از دهان شویه ها نگهداری شدند. تغییر ریز سختی سطحی بعد از غوطه وری نیز ثبت گردید. آنالیز آماری داده ها با استفاده از آزمون آنالیز واریانس و Tokey در سطح معنی داری 0.05 انجام شد.یافته ها: میانگین و انحراف معیار نهایی ریز سختی کامپوزیت در دهان شویه های کلرهگزیدین، ایرشا و اورال بی به ترتیب -1.940±0.23، -16.140±0.7 و -7.370±1.4 بود. تفاوت ریز سختی در گروه ایرشا نسبت به گروه کلرهگزیدین و اورال بی بیشتر بود و این تفاوت معنی دار بود (p value<0.05).نتیجه گیری: با توجه به محدودیت های این پژوهش، اثر دهان شویه ها بر سختی کامپوزیت رزین یکسان نیست. کلرهگزیدین در بین سه دهان شویه مورد پژوهش، کمترین اثر را بر ریز سختی کامپوزیت رزین دارد.

مقدمه: ارزیابی پرتونگاری مراحل مینرالیزاسیون مولرهای سوم، معیاری مهم و با ارزش برای برآورد سن افراد در پزشکی قانونی است. الگوی تکامل دندان ها تا اندازه زیادی ارثی بوده و از ن‍ژادی به نژاد دیگر متفاوت است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی پرتونگاری مراحل تکامل مولر سوم بر اساس سن تقویمی در کودکان و جوانان گیلانی بود.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی توصیفی - تحلیلی، 400 رادیوگرافی پانورامیک مربوط به بیماران 22-6 ساله گیلانی بررسی شده و مراحل تکامل مولر سوم آنها توسط روش دمرجیان ارزیابی شد. میانگین سن افراد مورد مطالعه در هر یک از مراحل تکاملی روش دمرجیان تعیین گردید. همبستگی سن و مراحل تکامل دندانی با استفاده از ضریب همبستگی Spearman بررسی شد. مقایسه سمت راست و چپ، فک بالا و پایین توسط آزمون Wilcoxon و مقایسه دو جنس توسط آزمون t مستقل (p value<0.05) انجام گرفت. معادله رگرسیون برای تخمین سن دندانی محاسبه شد (a=0.05).یافته ها: کمترین سن مشاهده جوانه مولر سوم در هر دو فک 6 سالگی و بالاترین سن 11 سالگی بود. بین سن و سطح تکامل مولرهای سوم همبستگی بالایی وجود داشت. بین مراحل تکامل مولرهای سوم سمت راست و چپ اختلاف آماری معنی دار وجود نداشت، اما تفاوت معنی داری بین فک بالا و پایین وجود داشت. مقایسه دو جنس تنها در مورد مرحله C در دندان مولر سوم چپ پایین و مرحله A و E دندان مولر سوم چپ بالا اختلاف معنی دار نشان داد.نتیجه گیری: با توجه به محدودیت های این مطالعه می توان از نمای پرتونگاری تکامل مولر سوم برای تخمین سن تقویمی کودکان و جوانان گیلانی استفاده نمود.

مقدمه: لکوادما یکی از شرایط مزمن مخاط دهان با علت نامشخص می باشد که شیوع آن در مطالعات مختلف بسیار متغیر گزارش شده است. هدف از این مطالعه، بررسی فراوانی نسبی لکوادما و همچنین عوامل خطرساز تشدید کننده آن در بیماران مراجعه کننده به بخش بیماری های دهان دانشکده دندان پزشکی اصفهان بود.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی آینده نگر بود. مخاط دهان 404 بیمار مراجعه کننده به بخش تشخیص دانشکده دندان پزشکی معاینه شد. سپس اطلاعات بر اساس چک لیستی که شامل استفاده از دخانیات و نوع ماده مصرفی، وجود عادات غیرمعمول (مانند عادت نوشیدن مایعات داغ، جویدن گونه) و یا وجود هر نوع بیماری سیستمیک بود ثبت شده و با استفاده از آزمون c2، فیشر و نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت (a=0.05).یافته ها: فراوانی نسبی لکوادما، 23 درصد و میانگین سنی مبتلایان 31.56 درصد بود. بین فراوانی لکوادما با مصرف سیگار، جویدن عادتی گونه و عادت نوشیدن مایعات داغ رابطه معنی داری وجود داشت (p value<0.001). همچنین بین کم خونی و فراوانی لکوادما رابطه معنی دار مشاهده شد (p value=0.022).نتیجه گیری: فراوانی لکوادما در جنس مذکر و گروه سنی 39-20 سال و در افراد دارای کم خونی بیشتر بود. عادت جویدن گونه و نوشیدن مایعات داغ در بروز لکوادما نقش داشتند. به نظر می رسد مصرف سیگار برجسته ترین عامل ایجاد کننده لکوادما بوده و می تواند اثرات فوق را تشدید کند.

مقدمه: اندازه و شکل دندان های قدامی فک بالا در زیبایی دندان ها و صورت مهم و موثر است. هدف از انجام این پژوهش، تعیین ارتباط میان اندازه شاخص های دندانی و صورتی و بررسی وجود نسبت طلایی در رابطه با مقادیر اندازه گیری شده بود.مواد و روش ها: در این پژوهش مقطعی، از 34 زن و 30 مرد که دانشجویان دندان پزشکی بودند در شرایط یکسان شده تصویر دیجیتالی صورت در حالت حداکثر لبخند تهیه شد. سپس این تصاویر توسط برنامه های CS5 Photoshop و ACDSee 12 بررسی شده، توسط برنامه AutoCAD 2011 اندازه گیری انجام شد. آنالیز داده ها با آزمون های t مستقل و مقایسه میانگین با عدد ثابت انجام شد (a=0.05).یافته ها: میانگین کلیه متغیرها در دو جنس تفاوت معنی داری نداشت (p value>0.05). نسبت فاصله بین مردمک های دو چشم به فاصله دو دندان نیش در دو جنس با عدد طلایی (1.618) تفاوت معنی داری نداشت (p value>0.05)، فقط نسبت های فاصله مردمک بین دو چشم، فاصله بین گوشه های داخلی دو چشم و عرض بین گونه ای به عرض سانترال های ماگزیلا در زنان و نسبت های عرض بین گونه ای و عرض بین پره های بینی به عرض سانترال های ماگزیلا در مردان معنی دار نبود.نتیجه گیری: با توجه به محدودیت های این پژوهش، نسبت های دندانی - صورتی در دو جنس تفاوتی ندارند و عدد طلایی در متغیر فاصله بین مردمک های دو چشم به ناحیه در معرض دید رعایت می شود. نسبت های صورتی، معیاری مناسب برای سنجش عرض ظاهری دندان های قدامی ماگزیلا است که می توان از آنها به عنوان ملاک و معیار برای دندان پزشکان و جراحان ایران استفاده نمود.

مقدمه: تعیین اندازه مناسب دندان های سانترال در زیبایی دندان مصنوعی نقش بسزایی دارد. هدف از این تحقیق، مقایسه میانگین نسبت عرض مزیودیستال سانترال فک بالا به فک پایین بین دانشجویان و محصولات کارخانه ایده آل ماکو بود.مواد و روش ها: در این مطالعه تحلیلی 93 نفر از دانشجویان دانشکده دندان پزشکی اصفهان در محدوده سنی 30-20 سال به صورت تصادفی انتخاب شدند. عرض مزیودیستال سانترال بالا و پایین، در هر دو سمت چپ و راست با دو روش: یکی با پرگار داخل دهانی (مستقیم) و در روش دوم از طریق کست (غیرمستقیم) به وسیله کولیس با دقت0.1 mm  از حداکثر تحدب دندان سه مرتبه اندازه گیری و میانگین آنها ثبت شد. اندازه تمام مولدهای محصولات ایده آل ماکو نیز با همان کولیس اندازه گیری شدند و سپس اطلاعات به وسیله آزمون های t زوج، آنالیز واریانس یک طرفه و پس آزمون شفه در نرم افزار SPSS مورد تحلیل آماری قرار گرفت (a=0.05).یافته ها: میانگین نسبت عرض مزیودیستال سانترال بالا به سانترال پایین در افراد مورد مطالعه 1.55±0.13 و در محصولات ایده آل ماکو 1.68±0.17 بود.نتیجه گیری: میانگین نسبت عرض مزیودیستال سانترال فک بالا به فک پایین در دندان های طبیعی کمتر از مصنوعی است. به دلیل شباهت بیشتر اندازه عرض سانترال ماگزیلا در دندان های طبیعی و مصنوعی (تساوی صورت کسر) علت این تفاوت معنی دار بین نسبت دو گروه، اندازه بسیار کوچک سانترال پایین (مخرج کسر) در دندان های مصنوعی ایده آل ماکو می باشد.

مقدمه: این مطالعه به منظور ارزیابی نیاز به درمان ارتودنسی دانش آموزان دختر 18-14 ساله شهر اصفهان بر اساس شاخص IOTN (Index of orthodontic treatment need) در سال 89-1388 انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی - تحلیلی، 370 دانش آموز دختر 18-14 ساله شهر اصفهان، به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. نمونه ها با دو جزء شاخص IOTN (Index of orthodontic treatment need) شامل جزء سلامت دندانی (DHC یا Dental health componenet) و جزء زیبایی (AC یا Aesthetic component) به طور کلینیکی معاینه شدند. نتایج با استفاده از روش های آمار توصیفی شامل محاسبه میزان ها و ضریب همبستگی Spearman تفسیر شدند (p value<0.05).یافته ها: از بین نمونه ها 10.8 درصد در درجه 5، 13.5 درصد در درجه 4، 23.8 درصد در درجه 3 و 51.8 درصد در درجه 1 و  DHC 2بودند. در درجه 5 بیشترین مال اکلوژن مربوط به i (رویش نیافته)، در درجه 4 مربوط به d (جا به جایی نقاط تماس دندان ها >4)، در درجه 3 مربوط به d (£4 جا به جایی نقاط تماس دندان ها >2)، در درجه 2 مربوط به d (£2 جا به جایی نقاط تماس دندان ها 1<) بود. همچنین بر اساس AC، 98.8 درصد در گروه بی نیاز از درمان و 1 درصد در گروه بینابینی و 0 درصد در گروه نیاز قطعی به درمان، قرار گرفتند. بین جزء زیبایی و جزء سلامت دندانی رابطه معنی داری یافت نشد (p value=0.294).نتیجه گیری: 24.3 درصد دانش آموزان دختر 18-14 ساله شهر اصفهان نیازمند درمان ارتودنسی بودند و شایع ترین مال اکلوژن جا به جایی نقاط تماس دندان ها و دندان رویش نیافته و اورجت بود.

مقدمه: اطلاع از اشکال آناتومیک مختلف کانال ریشه دندان های قوس فکی اهمیت زیادی در موفقیت درمان ریشه آنها دارد. هدف از انجام این مطالعه، تعیین فراوانی کانال -C شکل در دندان های آسیای دوم فک پایین مردم شهر کرمان بود.مواد و روش ها: در این بررسی مقطعی آزمایشگاهی، تعداد 200 عدد دندان آسیای دوم فک پایین از بیماران مراجعه کننده به بخش جراحی دانشکده دندان پزشکی و درمانگاه های خیریه سطح شهر کرمان جمع آوری شد. پس از تراشیدن حفره دسترسی بر روی سطح اکلوزال دندان ها پالپ دندان ها با قرار گرفتن درون محلول هیپوکلریت سدیم 5.25 درصد در طی 12 تا 24 ساعت خارج گردید. سپس دندان هایی که مدخل -C شکل داشتند از بقیه دندان ها جدا گردیدند. مقاطع عرضی در محل های CEJ (Cemento Enamel Junction)، یک سوم میانی و ا پیکال از ریشه دندان هایی که دارای کانال -C شکل بودند توسط دیسک الماسی تهیه شد تا نوع کانال های -C شکل کشف شده بر اساس طبقه بندی Haddad در سال 1999، مشخص گردد. از آزمون های توصیفی برای بررسی داده ها در سطح اطمینان 0.95 استفاده شد.یافته ها: از 200 دندان مورد بررسی 10 دندان دارای کانال -C شکل بودند (5 درصد). دو دندان (1 درصد) دسته 1، 5 دندان (2.5 درصد) دسته 2، یک دندان (0.5 درصد) دسته 3 داشتند. در یک دندان (نیم درصد) در CEJ، مدخل -C شکل، در یک سوم میانی کانال ها از هم جدا و در یک سوم آپیکال کانال ها دوباره به هم پیوسته و به یک آپکس منتهی می گردیدند. در یک دندان (نیم درصد) نیز مدخل در CEJ به شکل حرف C، در یک سوم میانی کانال ها از هم جدا و در قسمت آپیکال به سه آپکس مجزا ختم می شدند.نتیجه گیری: فراوانی کانال -C شکل در این تحقیق در شهر کرمان 5 درصد مشاهده گردید که با برخی آمارهای بین المللی مطابقت دارد.

مقدمه: عفونت هرپس داخل دهانی یکی از بیماری های شایع دهانی است که با ایجاد زخم های دردناک و ریزش ویروس، مشکلات متعددی برای بیماران ایجاد می کند. با وجود این که دهان شویه ها روش های درمانی سریع و در دسترس برای زخم های دهانی می باشند، هنوز مطالعه دقیقی در مورد اثر ضد ویروسی آنها صورت نگرفته است.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، اثر ضد ویروسی دهان شویه های کلرهگزیدین و پرسیکا بر روی رده سلولیVero ، قبل و بعد از آلودگی سلول با HSV-1 (Herpes simplex virus 1)، در غلظت ها و زمان های مختلف، با روش کوانتال مورد بررسی و با آسیکلوویر مقایسه گردید. غلظت 50 درصد سمیت سلولی (CC50) برای هر دو دهان شویه نیز تعیین شد. نتایج با آنالیز واریانس یک طرفه و دو طرفه بررسی گردید (a=0.05).یافته ها: CC50 پرسیکا در زمان 5 و 30 دقیقه، 0.2 و 0.14 درصد بود، اما کلرهگزیدین در زمان های بیش از 5 دقیقه سمی بود. دهان شویه ها، قبل از ورود ویروس به سلول، اثرات ضد ویروسی داشتند که اثر پرسیکا، بیشتر از کلرهگزیدین و آسیکلوویر بود (p value=0.0001) و (p value=0.04). اثر ضد HSV آنها، پس از آلودگی سلول، در غلظت های بیش از 1.4 دیده شد، ولی اثر مهاری آسیکلوویر در بین سه ماده بارزتر بود (p value=0.0001).نتیجه گیری: با توجه به اثر مستقیم ضد ویروسی مطلوب پرسیکا در مقایسه با آسیکلوویر، گیاهی بودن منشا آن و عوارض جانبی کمتر در مقایسه با کلرهگزیدین، استفاده از آن جهت کاهش آلودگی مایعات دهانی ناشی از ریزش ویروس و نیز کاهش عفونت زایی زخم های داخل دهانی، مفید به نظر می رسد.

با وجود پیشرفت های چشم گیر در علم دندان پزشکی، دردهای پس از درمان ریشه از جمله مشکلاتی است که هنوز بیماران و دندان پزشکان با آن مواجه هستند. اگر چه وقوع چنین دردهایی الزاما به معنی شکست درمان نیست، لیکن ساکت شدن درد برای بیمار از اهمیت زیادی برخوردار است. همچنین توانایی در پیشگیری و یا آرام نمودن این دردها یکی از عوامل اصلی در موفقیت شغلی یک دندان پزشک می باشد. درد در درمان ریشه، معمولا نتیجه یک واکنش التهابی پری آپیکال است که قبل، در طی یا به دنبال درمان های مختلف معالجه ریشه اتفاق می افتد. شدت پاسخ التهابی متفاوت بوده و بستگی به فاکتورهای موضعی و سیستمیک دارد. هر چند علت درد و تورم به دنبال درمان ریشه همیشه واضح نیست، اما محققین عوامل متعددی را در ایجاد این دردها بیان کرده اند. این عوامل را می توان در سه دسته اصلی شامل عوامل مربوط به کار دندان پزشک، عوامل مربوط به بیمار، عوامل مربوط به پالپ و پری آپیکال طبقه بندی نمود. مهمترین اصل در کنترل دردهای پس از درمان ریشه، داشتن شناخت و آگاهی کافی از عوامل ایجاد کننده آن و سپس پیشگیری از این عوامل است. هدف از این مقاله، معرفی عوامل موثر در ایجاد دردهای پس از درمان ریشه و ارائه راهکارهایی از جمله داروهای مسکن جهت پیشگیری و یا کاهش این دردها بود.

بیوپسی عبارت از برداشت نسج از یک موجود زنده جهت انجام بررسی های میکروسکوپی است. بیوپسی در بسیاری از موارد قطعی ترین جواب را در تشخیص ضایعات به دست می دهد که در صورت عدم انجام بیوپسی، تشخیص قطعی ممکن و میسر نمی باشد. این روش در کنار معاینات بالینی و تهیه شرح حال مناسب از بیماران و تصاویر رادیوگرافی، اطلاعات بسیار با ارزش و مطمئن تری را در اختیار پزشک قرار می دهد. هدف از ارایه این مقاله، مروری بر روش های مختلف انجام بیوپسی و ملاحظات در مورد موارد کاربرد و عدم کاربرد آن و اشکالات رایج در زمینه انجام بیوپسی بود.

مقدمه: نتیجه نهایی پوسیدگی دندانی و بیماری های پریودنتال، بی دندانی است. از دست دادن دندان ها عوارض نامطلوبی را از نظر عملکرد و زیبایی برای بیماران ایجاد می کند. هدف از این پژوهش، تعیین شیوع بی دندانی و عوامل مربوط به آن در افراد 35 سال و بیشتر شهر یاسوج بود که می تواند در برنامه های ارتقای سلامت و پیشگیری در جامعه به کار برده شود.مواد و روش ها: در این پژوهش مشاهده ای مقطعی، تعداد 400 نفر (200 زن و 200 مرد) از افراد 35 سال و بالاتر شهر یاسوج به روش نمونه گیری خوشه ای - تصادفی در بازه زمانی 1381 تا 1382 شرکت داده شدند. برای هر فرد در پرسشنامه ای، نام، سن، جنس، شغل، درامد، سابقه سیگار کشیدن، خشکی دهان، بیماری سیستمیک، رعایت بهداشت دهان، وضعیت تغذیه، تاریخچه معاینات دندان پزشکی و علل از دست رفتن دندان ها ثبت شد. روش های آماری توصیفی و ضریب همبستگی Pearson جهت آنالیز آماری داده ها به کار برده شدند (a=0.05).یافته ها: شیوع بی دندانی در افراد، که از نظر سنی به سه گروه تقسیم شدند، به قرار زیر بود: 9.5 درصد از افراد 44-35 سال، 40.7 درصد از افراد 64-45 سال و 71.1 از افراد بیشتر از 65 سال. شیوع بی دندانی در زنان و مردان با هم برابر بود.نتیجه گیری: شیوع بی دندانی با بالا رفتن سن افزایش نشان داد. شیوع بی دندانی و جنس ارتباطی ندارند، ولی رابطه معنی داری با بقیه عوامل مرتبط با بی دندانی وجود دارد.