سلامت کار ایران
سال:1388 | دوره:6 | شماره:2 |تعداد مقالات:12

از زمانی که در سال 1962 کتاب 99 بهار خاموش خانم 99 راشل کارسون به چاپ رسید دامنه مسایل محیط زیست گسترش بیشتری یافته است. آگاهی عمومی درباره مسایل محیط زیست از سال 1962 به طرز چشم گیری تغییر یافته که این موضوع در فعالیت های بین المللی منعکس شده است. کنفرانس استکهلم در سال 1972 و کنفرانس سازمان ملل درباره محیط زیست و توسعه 1992 در ریودوژانیرو مهمترین رخدادهای مربوط به محیط زیست در صحنه بین المللی بوده که چشم انداز و راهنمای تصمیم گیری در خصوص حفظ محیط زیست در سطح ملی و به تبع آن جهان را تببین نموده و حفاظت ای محیط زیست و تحویل آن به نسل های بعد را به عنوان یک وظیفه عمومی برای آحاد مردم مورد تاکید قرار داده است.

زمینه و هدف: پشم شیشه در تولید منسوجات، به عنوان یک ماده استحکام بخش در صنایع پلاستیک سازی و در تولید عایقهای رطوبتی و صوتی کاربردهای فراوان دارد با این حال، ماهیت اثرات تنفسی این ماده به شکل جامع مورد مطالعه قرار نگرفته و در مورد آن اتفاق نظر وجود ندارد. بنابراین هدف از مطالعه حاضر ارزیابی اختلالات تنفسی ناشی از این ماده بود.روش بررسی: 49 نفر کارگر دارای مواجهه با پشم شیشه و 42 نفر فرد فاقد مواجهه (گروه مرجع) مورد ارزیابی قرار گرفتند و برای آنان، فرم پرسشنامه تنفسی استاندارد تکمیل گردید و از آنها رادیوگرافی ریه و آزمون عملکرد ریوی به عمل آمد. به علاوه غلظت این ماده در نواحی پر گردوغبار صنعت اندازه گیری شد.یافته ها: میانگین و انحراف معیار سن و سابقه کار گروه مواجهه یافته به ترتیب 39.6±7.34 و 11.2±5.59 سال بود. غلظت پشم شیشه در واحدهای لاین و تیشو به ترتیب 44.5 و 6.27 میلی گرم در متر مکعب هوا برآورد گردید. شیوع علایم تنفسی و یافته های غیر طبیعی در رادیوگرافی ریه افراد دارای مواجهه و گروه مرجع و همچنین نتایج آزمونهای عملکرد ریوی این دو گروه تفاوت معنی داری را نشان نداد (P>0.05). با این وجود بین متغیر سن و مدت مواجهه با نسبت FEV1/FVC رابطه خطی معنی داری (P<0.05)، مشاهده گردید.نتیجه گیری: داده های مطالعه حاضر شواهد بیشتری در تایید این فرضیه که مواجهه با پشم شیشه منجر به بروز علایم تنفسی، تغییرات غیر طبیعی رادیوگرافی ریه و اختلالات فونکسیونل ریه نمی گردد فراهم نموده است.

زمینه و هدف: این مطالعه با هدف بررسی تاثیر سرب بر سلامت روان کارگران کارگاه قلع شرکت خودروسازی در ایران صورت گرفت.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی مقطعی می باشد. حجم نمونه شامل 30 نفر کارگر قلعکار و 30 نفر کارمند بخش اداری یک کارخانه خودروسازی در شهر تهران بودند که به صورت تصادفی و همگون انتخاب و پرسش نامه GHQ-28 توسط کارشناسان آموزش دیده بر روی آنها تکمیل گردید.یافته ها: بررسی آگاهی افراد مورد مطالعه نشان داد که %16.7 از آنها از تاثیر سرب بر بدن خود اطلاع نداشته اند. بین میانگین نمره کل کارگران بخش قعلکاری و کارکنان اداری در پرسشنامه سلامت عمومی در سطح P<0.04 تفاوت معنی دار وجود دارد. در مجموع 28.3 درصد کارکنان مورد مطالعات از اختلالات روانی رنج می بردند که میزان شیوع آن در کارگران بخش قلعکاری 33.3 درصد و کارکنان بخش اداری 23.3 درصد بوده است.نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان داد که کار با سرب باعث شیوع اختلالات روانی در محیط کار گردیده و موجبات کاهش کارآیی و افت عملکرد می گردد، لذا با برگزاری کارگاهها و جلسات آموزشی ایمنی و سلامت روان، در چنین محیط های آسیب زا، می توان زمینه های پیشگیری و ارتقا سلامت روان کارگران را فراهم آورد.

زمینه و هدف: مواجهات کم و طولانی مدت با مواد معدنی، آلی، محرک یا آلرژنها در محیط کار می تواند به صورت آرام و تدریجی کارگران را دچار بیماریهای مزمنی همچون برونشیت مزمن، آسم، پنوموکونیوزیس و غیره نماید. هدف از انجام این مطالعه تعیین دقیق شیوع بیماریهای ریوی در بین معدنکاران فیروزه و تعیین برخی عوامل همراهی کننده می باشد.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، 117 نفر از کارگران فعلی و بازنشسته معدن فیروزه نیشابور از نظر بیماریهای ریوی مورد بررسی قرار گرفتند. داده های این پژوهش از طریق مصاحبه، تکمیل پرسشنامه تنفسی، معاینه ریه، اسپیرومتری، رادیوگرافی قفسه صدری و تست مانتو استخراج گردید. یافته ها: میانگین سنی شاغلین مورد بررسی 42.9 و میانگین سنوات کار آنان در معدن 11.5 سال بود. 7 نفر از شاغلین مبتلا به بیماری سیلیکوزیس ساده و 1 مورد مبتلا به فیبروز پیشرونده ریه، همگی از بازنشستگان معدن فیروزه بودند. از مجموع 30.3 درصد شاغلین دارای تست اسپیرومتری غیر نرمال، 25 درصد دارای الگوی انسدادی، 4 درصد دارای الگوی تحدیدی و 1.3 درصد دارای الگوی مخلوط بودند.نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان می دهد که مواجهه کارگران با گردوغبار سیلیس علاوه بر ابتلا به بیماری سیلیکوزیس، منجر به افزایش دیگر مشکلات تنفسی به ویژه بیماریهای انسدادی ریوی می گردد. بعلت عوارض غیر قابل درمان و ناتوانی دایمی ناشی از ابتلا به این بیماری انجام اقدامات پیشگیرانه در معادن بخصوص اقدامات سطح اول پیشگیری موثرترین روشهای پیشگیری می باشند که باید مورد توجه کارفرمایان، کارگران و متخصصین سلامت شغلی قرار گیرند.

زمینه و هدف: اتاق کنترل قلب تپنده یک سیستم می باشد و هر گونه خطا در وظایف اپراتورها می تواند پیامدهای جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد. امروزه در بسیاری از محیطهای شغلی نظیر صنایع هسته ای، نظامی و شیمیایی بروز یک خطای انسانی می تواند به حادثه ای فاجعه بار منتهی شود که حوادث زیادی در نقاط مختلف جهان شواهدی بر این مدعاست، به همین دلیل هدف این پژوهش بررسی خطای انسانی در اتاق کنترل واحد utility یکی از مجتمع های پتروشیمی با استفاده از روش HEART می باشد.روش بررسی: جمع آوری اطلاعات با استفاده از روش های مشاهده مستقیم، مصاحبه با بردمن، ارشد شیفت، رییس واحد سوخت بخار، کارشناسان مرتبط و همچنین آنالیز حوادث رخ داده قبلی به منظور بررسی خطای انسانی انجام گرفت. سپس توسط تکنیک HTA، آنالیز شغلی وظایف انجام و با بهره گیری از تکنیک TRACEr خطای انسانی شناسایی گردید. علاوه بر آن، برای شناخت احتمال رخداد خطا، آنالیزهای کمی توسط تکنیک HEART که یکی از ابزارهای ارزیابی قابلیت اطمینان انسان است، انجام گرفت.یافته ها: مهمترین عوامل موثر در بروز خطای انسانی در اپراتورهای اتاق کنترل، خستگی، تجربه، هوشیاری، پیچیدگی اطلاعات، تمرکز و شرایط بوجود آورنده خطا، استرس روحی، بارکاری زیاد، تمرکز، وضوح دستورالعملها، عدم تطبیق بین آموزشهای دریافتی و وظیفه، تشخیص داده شد. همچنین بیشترین احتمال خطای محاسبه شده در وظایف بازنگری اشکالات، راه اندازه دیگ بخار، کنترل تولید، تعمیرات، کنترل علایم هشداردهنده می باشند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصله می توان اذعان نمود وظایف نوبتکار و سرپرست اتاق کنترل بدلیل حساسیت دارای رنج بالایی از احتمال رخداد خطا می باشند و می بایست راهکارهای پیشنهادی این تکنیک برای این گروه در اولویت قرار گیرد.

زمینه و هدف: در مطالعات اخیر اعلام شده که عدم وجود تناسب بین ابعاد آنتروپومتری دانش آموزان با ابعاد میز و نیمکت های موجود یکی از عوامل خطر در ایجاد و افزایش ناراحتی های اسکلتی – عضلانی (مانند کمر درد و درد در عضله گردن)، کاهش تمرکز و افزایش بی قراری در نوجوانان و دانش آموزان می باشد.روش بررسی: در این مطالعه 982 نفر از دانش آموزان شامل (%50.2) 493 نفر پسر و (%49.8) 489 نفر دختر در فاصله سنی 12-7 سال انتخاب شده اند، و علاوه بر سن، جنس، وزن و قد شش بعد ابعاد آنتروپومتریک شامل: ارتفاع شانه، ارتفاع تکیه گاه آرنج، ارتفاع رکبی و زانو، طول باسن رکبی و پهنای باسن، توسط آنتروپومتراستاتیک، کولیس، صندلی با ارتفاع قابل تنظیم، گونیا، متر نواری و ترازو اندازه گیری شد.یافته ها: این مطالعه نشان می دهد که در مقایسه بین حداقل و حداکثر قابل قبول ابعاد میز و نیمکت ها محاسبه شده و ابعاد میز و نیمکت های موجود اختلاف معنی داری وجود دارد (P<0.001). ارتفاع میز در طرح قدیم برای تعداد قابل ملاحظه ای از دانش آموزان بلندتر از حد قابل قبول (به ترتیب اندازه برای 100، 95.4 و 74.3 درصد) و عمق نشستنگاه در همین طرح برای اکثریت قریب به اتفاق کاربران آنها کوتاه می باشد.نتیجه گیری: در طراحی میز و نیمکت های مناسب برای دانش آموزان در نظر گرفتن اختلافات آنتروپومتریک ناشی از سن و جنس ضروری است.

زمینه و هدف: دی فنیل اترهای پلی برمه (PBDE) کاربرد وسیعی به عنوان مهارکننده آتش برای مقاصد ایمنی در وسایل خانگی و اداری پیدا کرده است. پایداری PBDE در محیط و سمیت آن برای انسان و محیط زیست، توجه بسیاری از محققین را به خود جلب نموده است. در این مطالعه غلظت PBDE در هوای داخل منازل مسکونی تعیین گردید.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، غلظت PBDE در هوای 33 منزل مسکونی با استفاده از دستگاه نمونه بردار غیر فعال مورد بررسی قرار گرفت. همچنین در دو ساختمان غلظت این ماده در دو اتاق مستقر در یک واحد مسکونی به مدت یکسال پایش شد.یافته ها: میانگین غلظت S PBDE (حاصل جمع کانجینرهای شماره 17، 28، 47، 49، 66، 85، 99، 100، 153 و 154) در هوای ساختمانهای مورد مطالعه، 52 (4-245) pgm-3 می باشد. علیرغم اینکه در یکی از ساختمانهای مورد مطالعه غلظت آلاینده در هوای اتاق خواب بطور معنی داری از اتاق نشیمن بیشتر بود ولیکن تغییرات قابل توجهی در غلظت PBDE در طول سال برای هیچ کدام از اتاقها مشاهده نشد.نتیجه گیری: ثبات نسبی غلظت آلاینده در هوای داخل ساختمانها در طول سال حاکی از آن است که مقادیر اضافی PBDE حاصل از افزایش دمای هوای داخل ساختمانها در فصول گرم، با افزایش میزان تهویه طبیعی به هوای اتمسفری وارد می گردد.

زمینه و هدف: تماس با بیوآئروسل ها با گستره وسیعی از اثرات بهداشتی شامل بیماری های واگیر، اثرات سمی حاد، آلرژی و سرطان در ارتباط است. این مطالعه با هدف تعیین نوع و تراکم بیوآئروسل ها در هوای بیمارستان های آموزشی انجام شده است.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی بخشی های مختلف 5 بیمارستان آموزشی شیراز شامل ایستگاه پرستاری، اتاق بستری، اتاق ایزوله و اتاق مورد بررسی قرار گرفتند. در مجموع تعداد 300 نمونه هوا با استفاده از روش NIOSH جمع آوری شد. برای نمونه برداری، از محیط های کشت آگار خونی و آگار عصاره جو و نمونه بردار تک مرحله ای اندرسن با دبی 28.3 لیتر در دقیقه استفاده شد. مدت زمان نمونه برداری به طور متوسط 10 دقیقه بود. نمونه های جمع آوری شده بلافاصله به آزمایشگاه منتقل و به مدت 48 ساعت در انکوباتور قرار گرفته و بعد شمارش و مورد تشخیص قرار گرفتند. در نهایت تراکم بر حسب CFU/m3 تعیین شد.یافته ها: بیشترین آلودگی در اتاق بستری بیماران و کمترین آلودگی در اتاق های عمل وجود دارد. علیرغم استریلیزاسیون محیط، انواع قارچها از جمله آسپرژیلوس نایجر و باکتری های گرم مثبت در نمونه ها مشاهده شد. نتایج نشان داد که در تمام بیمارستانها آلودگی در همه بخش های بیمارستانها بالاتر از 30CFU/m3 به عنوان حد پیشنهادی است.نتیجه گیری: تراکم بیوآئروسولها در کلیه بیمارستانهای مورد مطالعه از حد پیشنهادی بیشتر است. برای کاهش مواجهه با بیوآئروسل ها می بایست سیستم های تهویه استاندارد طراحی و اجرا شود.

زمینه و هدف: مانع های صوتی یکی از مهمترین روشهای کنترل صدا در بسیاری از بخش های مختلف صنعتی و محیط زیستی می باشد. در بین راه های غیر مستقیم مهم ترین راه رسیدن موج از فرستنده به گیرنده از طریق انکسار از لبه بالایی مانع می باشد. بطوری که در خصوص مانع های جزیی بیشترین تمرکز بر روی این روش می باشد.روش بررسی: یکی از پر راندمان ترین مانع ها، مانع های چند لبه ای T شکل می باشد. در این تحقیق بر اساس تئوری اثرات مخرب موج پراش شده از لبه بالایی مانع و موج غیر مستقیم از تصویر مانع با اختلاف فاز رادیان نواحی مشخصی در ناحیه صوتی با بالاترین عملکرد آکوستیکی و یا به عبارتی با بیشترین میزان اثرات مخرب صوتی مورد بررسی قرار گرفتند. ابتدا با عنایت به تئوری های فیزیکی موجود مدل ریاضی ساده ای جهت تعیین ناحیه بهترین عملکرد مانع با توجه به شرایط هندسی مانع و محل گیرنده و منبع صوتی ارایه گردید. و آنگاه جهت اعتبارسنجی مدل ارایه شده از دو نوع مانع شکل دار صلب و جاذب دار استفاده گردید.یافته ها: نتایج حاصل از روش عنصر مرزی بخوبی مدل ساده ریاضی ارایه شده را تایید نمود. در این روش بجای ارتفاع مانع از ارتفاع معادل مانع صوتی استفاده گردید.نتیجه گیری: این روش جهت طراحی و استقرار بهینه مانع های صوتی با قدرت انعطاف و دقت بالا بخوبی قابل استفاده می باشد.