مجله علوم رفتاری
سال:1387 | دوره:2 | شماره:1 |تعداد مقالات:15

مقدمه: هر ساله دانشجویان زیادی خانه را به قصد ورود به دانشگاه ترک می کنند. این امر به همان اندازه که برای فرد فرصت های جدید به همراه می آورد، وی را با چالش ها و فشارهایی مثل احساس غربت روبرو می کند. مطالعه این پدیده در جامعه دانشجویی ایران نیازمند ابزاری برای سنجش است. پژوهش حاضر به منظور اعتباریابی پرسشنامه احساس غربت انجام شده است.روش: پرسشنامه 45 ماده ای احساس غربت (UHS) ترجمه و توسط متخصصین تایید و روی 360 دانشجوی دانشگاه شهید بهشتی (210 دختر) که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب شده بودند، اجرا شد.یافته ها: داده های به دست آمده مورد تحلیل عاملی اکتشافی قرار گرفت و نهایتا فرم فارسی پرسشنامه احساس غربت با 36 ماده به دست آمد. اگرچه تعداد ماده ها کاهش یافته ولی تعداد سازه ها همانند نسخه اصلی پنج سازه می باشد.نتیجه گیری: پژوهش حاضر به منظور اعتباریابی ابزار سنجش احساس غربت در دانشجویان خوابگاهی صورت گرفته است. پرسشنامه احساس غربت با 36 ماده و پنج سازه استخراج گردید که قادر به توجیه 52.5 درصد واریانس می باشند. اگرچه نه ماده در تحلیل عوامل فرم فارسی از اصل پرسشنامه کنار گذاشته شد، اما تعداد سازه ها مطابق با یافته های قبلی است.

مقدمه: اضطراب امتحان به عنوان یک مشکل مهم آموزشی، سالانه میلیونها دانش آموز و دانشجو را در سراسر جهان تحت تاثیر خود قرار می دهد و باعث کاهش عملکرد تحصیلی آنان می شود. از این رو در این پژوهش به منظور شناسایی عوامل شخصیتی مرتبط با آن، به بررسی رابطه اضطراب امتحان با برخی از ویژگی های شخصیتی همچون روان رنجوری و درون گرایی/ برونگرایی، در دانشجویان دانشگاه سمنان پرداخته شده است.روش: روش تحقیق این پژوهش، از نوع همبستگی است. آزمودنی های این پژوهش شامل 300 نفر دانشجوی دختر و پسر (150 پسر و 150 دختر) در مقطع کارشناسی دانشگاه سمنان بودند که از طریق نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون ، t-test و همچنین ضریب رگرسیون استفاده گردید. برای جمع آوری داده های پژوهش، از دو مقیاس "اضطراب امتحان" و همچنین مقیاس "شخصیت" آیزنک، که از ضرایب پایانی (بازآزمایی و همسانی درونی) و اعتبار رضایت بخشی برخوردار بودند، استفاده گردید.یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، اضطراب امتحان با روان رنجوری رابطه معنادار مثبتی را نشان داد (P<0.01, r=0.461)، اما اضطراب امتحان با درون گرایی/ برون گرایی دانشجویان، رابطه معناداری را نشان نداد (r=0.073, P<0.01). روان رنجوری (با ثباتی/ بی ثباتی) با درون گرایی/ برون گرایی رابطه معنادار مثبتی را نشان داد (r=0.175, P<0.01). از میان ویژگی های شخصیتی مورد مطالعه، روان رنجوری توانست متغیر پیش بین اضطراب امتحان باشد. ضمنا تفاوت معناداری بین دختران و پسران در اضطراب امتحان و ویژگی های شخصیتی مورد مطالعه یافت نگردید.نتیجه گیری: چنین به نظر می رسد که دانشجوی روان رنجور و مضطرب، اضطراب امتحان بیشتری تجربه می کند و علت شکستهای خود را به عوامل درونی همچون ناتوانی و کم استعدادی اسناد می دهد.

مقدمه: هدف این مطالعه استفاده از یک مدل روان شناختی برای توضیح و تبیین اثر تفاوتهای فردی در اضطراب صفت و موقعیت پرفشار، بر کارآمدی پردازش و عملکرد حافظه فعال بود. همچنین این مطالعه درصدد آزمون نظریه کارآمدی پردازش آیزنک و کالو می باشد. این نظریه پیشنهاد می کند که اضطراب اثر منفی بیشتری بر کارآمدی پردازش نسبت به اثربخشی عملکرد دارد. روش: 283 نفر از دانشجویان دختر سال اول دانشگاه، بخش صفت سیاهه اضطراب حالت– صفت اسپیلبرگر را تکمیل نمودند. پس از نمره گذاری 48 آزمودنی از 25 درصد بالای توزیع به عنوان افراد با اضطراب صفت بالا و 48 آزمودنی از 25 درصد پایین توزیع بعنوان افراد با اضطراب صفت پایین انتخاب شدند. آنها سپس بطور تصادفی بر پایه سطح اضطراب (بالا– پایین) و قرار گرفتن در معرض تهدید/ عدم تهدید در 4 گروه قرار گرفتند. اندازه گیری پاسخهای درست بعنوان شاخصی از نتیجه عملکرد یا اثربخشی و زمان صرف شده برای کامل کردن تکلیف و میزان تلاش ذهنی بعنوان اندازه گیری از کارآمدی پردازش محاسبه شد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس دو راهه تحلیل شد. یافته ها: نتایج حاکی از اثر اضطراب صفت (بالا در مقابل پایین) بر میزان تلاش ذهنی بود. همچنین اثر تعاملی معنی دار اضطراب صفت و شرایط آزمایش بر میزان زمان و پاسخهای صحیح مشاهده شد. نتیجه گیری: نتایج پیشنهاد می کند که گروه اضطراب بالا تلاش خود را به منظور نگه داشتن سطح عملکرد در مقایسه با گروه اضطراب صفت پایین افزایش داد. زمانیکه شرایط فشارزا بود گروه اضطراب بالا عملکرد پایین تری داشت. 

مقدمه: امروزه مساله اعتیاد علاوه بر مشکلات فردی، اجتماعی یک مشکل خانوادگی هم می باشد. معضل اعتیاد بر روی بهداشت روانی فرد معتاد و خانواده وی نیز اثر بدی می گذارد. بر این اساس مقاله حاضر می کوشد تا وضعیت کیفیت فرزند پروری و سلامت روانی افراد معتاد را با افراد غیر معتاد مورد مقایسه قرار می دهد. روش: روش تحقیق حاضر علی مقایسه ای (پس رویدادی) و مقطعی می باشد. به عبارت دیگر در پژوهش حاضر دو گروه افراد معتاد و غیر معتاد از نظر وضعیت فرزند پروری در گذشته و وضعیت سلامت روانی در حال حاضر مورد مقایسه قرار گرفته اند. تعداد 25 نفر معتاد و 25نفر از افراد عادی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات عبارت بود از: چک لیست نشانه های روانی SCL90 و از پرسشنامه محیط خانوادگی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که در مقیاسهای سایکوتیک، ترس مرضی، پرخاشگری، اضطراب، افسردگی، حساسیت بین فردی میزان علایم اختلال در افراد معتاد بیش از افراد غیر معتاد بوده ولی در مقیاسهای شکایت جسمانی، وسواس عملی- فکری و افکار پارانویا تفاوت معناداری بین دو گروه وجود نداشت (P<0.05). از سویی دیگر در شیوه فرزند پروری، کنترل- آزادی بین دو گروه تفاوت معنی داری نبود در حالیکه شیوه فرزند پروری گرمی- سردی در بین دو گروه تفاوت معنی داری را نشان داد (P<0.0001). نتیجه گیری: هر یک از شیوه های فرزند پروری تاثیرات متفاوتی بر سلامت روانی فرزندان دارد. لازم است والدین از تاثیر هر یک از این الگوهای فرزندپروری بر وضعیت روانی و رفتاری فرزندانشان آگاهی داشته باشند تا بتوانید از آسیبهای اجتماعی از جمله اعتیاد فرزند پیش گیری نمایند.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی سطح تحول من متقاضیان جراحی های زیبایی و مقایسه آن با افراد غیرمتقاضی طراحی گردید.روش: بدین منظور، از میان جامعه آماری زنان متقاضی جراحی های زیبایی، تعداد 70 نفر با روش نمونه گیری در دسترس، از سه کلینیک خصوصی جراحی زیبایی در شهر تهران انتخاب شدند. جهت مقایسه این افراد با جمعیت غیرمتقاضی، یک نمونه 70 نفری نیز از زنان غیرمتقاضی که از لحاظ سن، تحصیلات و وضعیت اقتصادی- اجتماعی با گروه متقاضی همتا شده بودند، از دو کلینیک خصوصی دندانپزشکی انتخاب شدند. سطح تحول من در هر دو گروه، توسط آزمون فرافکن تکمیل جمله لووینگر (SCT)  مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، آزمون t مستقل، جهت مقایسه تفاوت میانگین ها در دو گروه از طریق نمره تحول من، مورد استفاده قرار گرفت.یافته: با توجه به مبانی نظری و پیشینه مطالعاتی، نتایج حاصل از این پژوهش، نشان دادند که سطح تحول من در متقاضیان جراحی های زیبایی نسبت به غیر متقاضیان پایین تر می باشد.نتیجه گیری: از آنجایی که می توان نقش < من> در مواجهه با عوامل تهدیدکننده را همچون نقش سیستم ایمنی بدن در برابر عوامل آسیب زا در نظر گرفت، این نتیجه گیری منطقی است که بالاتر بودن سطح تحول من، قابلیت های رشد یافته تر حل تعارض و مقابله های منطقی تری را در جمعیت غیرمتقاضی رقم می زند.

مقدمه: فرسودگی شغلی از جمله خطرات شغلی است که در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است. این معضل علاوه بر بروز اثرات نامطلوب جسمی و عوارض روانی موجب کاهش کارآیی، از دست رفتن نیروی انسانی خصوصا در حرفه های خدمات انسانی می شود با توجه به نقش پرستاران در سیستم بهداشتی درمانی و لزوم انگیزه کاری بالای آنها برای ایجاد امنیت بهداشتی برای این قشر عظیم و مراجعین آنها، تحقیقی به منظور بررسی فرسودگی شغلی پرستاران بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران، انجام شد.روش: این پژوهش یک تحقیق توصیفی از نوع مقطی و همبستگی است که روی 200 نفر از پرسنل پرستاری که بصورت چند مرحله ای احتمالی انتخاب شدند، انجام شد. در این تحقیق علاوه بر اریه اطلاعات مربوط به فراوانی متغیرهای فرسودگی با استفاده از آزمون های آماری، به توصیف همبستگی میان این متغیرها پرداخته شده است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل دو پرسشنامه: ویژگی های دموگرافیک، پرسشنامه فرسودگی شغلی ماسلاچ بود.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که، از لحاظ دفعات و شدت فرسودگی شغلی در ابعاد خستگی هیجانی و مسخ شخصیت، بیشتر واحدهای مورد پژوهش در سطح پایین و در بعد عدم کارآیی فردی اکثریت در سطح بالا قرار داشتند. همین طور بین دفعات فرسودگی شغلی در بعد مسخ شخصیت و شدت فرسودگی شغلی در ابعاد خستگی هیجانی و مسخ شخصیت با سابقه کار ارتباط معنادار بود.نتیجه گیری: همان طور که نتایج تحقیق نشان داد هم از لحاظ شدت وهم دفعات، عدم کارایی فردی پرستاران بالا است که با نتایج تحقیق Lopez Franco و همکاران (2005) مطابقت دارد. میزان بالای فرسودگی شغلی در این بعد می توان نشان دهنده نگرش منفی نسبت به خود و حرفه خود و عدم تمایل وعلاقه و رضایت نسبت به شغل و کاهش اعتماد به نفس در افراد باشد.

مقدمه: این تحقیق با هدف بررسی تاثیر آموزش به شیوه ایفای نقش بر بهبود تصور از خود نوجوانان دختر کارکنان سپاه انجام شده است. روش: ابتدا کلیه دانش آموزان یکی از مراکز آموزشی در مقطع راهنمایی با روش نمونه گیری سرشماری پرسشنامه تصور از خود بک را تکمیل کردند. در مرحله بعد، 202 نفر در هر سه پایه تحصیلی که پایین ترین نمرات را در مقایسه با سایر اعضا گروه کسب کرده بودند، برگزیده شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل جایگزین شدند (101 نفر گروه آزمایش و 101 نفر گروه کنترل). برای گروه آزمایش در سه پایه تحصیلی بطور جداگانه، شش جلسه 90 دقیقه ای آموزش به شیوه ایفای نقش برگزار گردید. در پایان آموزش هر دو گروه آموزشی و کنترل مجددا مورد آزمون قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها از شیوه تحلیل اختلاف میانگین نمره های بدست آمده در پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از آزمون t بهره گرفته شد. یافته ها: یافته های بدست آمده نشان داد؛ بین تصور از خود دانش آموزانی که تحت آموزش با روش ایفای نقش قرار گرفتند با دانش آموزانی که چنین آموزشی را دریافت نکرده اند، تفاوت معنی دار وجود دارد. نتیجه گیری: از روش آموزش به شیوه ایفای نقش می توان به عنوان روشی کارآمد در بهبود تصور از خود نوجوانان دختر استفاده نمود.

مقدمه: پژوهش حاضر به بررسی نقش نشخوار فکری، و باورهای مثبت و منفی فراشناخت مربوط به نشخوار فکری در شروع و دوام افسردگی در بین دانشجویان دانشگاه اصفهان پرداخت.روش: این پژوهش از نوع پژوهش های همبستگی چندمتغیری بود. جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه اصفهان بودند. نمونه آماری 120 دانشجوی دختر و پسر (60 و 60) بودند که به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای این پژوهش عبارت بودند از پرسشنامه افسردگی بک، مقیاس های باورهای فراشناخت مثبت و منفی نشخوار فکری و پرسشنامه نشخوار فکری. داده های به دست آمده به کمک همبستگی و رگرسیون گام به گام مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: تحلیل آزمون همبستگی و تحلیل رگرسیون نشان داد که بین افسردگی و نشخوار فکری ضریب همبستگی (r=0.74)، بین افسردگی و باورهای مثبت (r=0.53) و بین افسردگی و باورهای منفی ضریب همبستگی (r=0.56) وجود دارد. (p<0.05). همچنین نتایج نشان داد که بین نشخوار فکری و باورهای مثبت ضریب همبستگی (r=0.48) و بین نشخوار فکری و باورهای منفی ضریب همبستگی خالص (r=0.58) وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز حاکی از آن است که نشخوار فکری به تنهایی می تواند 54 درصد تغییرات افسردگی را پیش بینی کند. با ورود باور مثبت به تحلیل، این عدد به 57.9 درصد می رسد و هنگام ورود باور منفی به تحلیل، این رقم به 61 درصد می رسد. به این ترتیب سهم نشخوار فکری در شکل گیری افسردگی 54 درصد، سهم باورهای مثبت 3.9 درصد و سهم باورهای منفی 3.1 درصد است.نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان داد که نشخوار فکری، باورهای مثبت و منفی فراشناخت می توانند پیش بینی کننده افسردگی باشنند.

مقدمه :هدف پژوهش حاضر رواسازی و بررسی اعتبار پرسشنامه سبک زندگی موثر بر وزن بود.روش: بدین منظور 100 نفر از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه شهید بهشتی که بصورت تصادفی خوشه ای انتخاب شده بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند. پس از اطمینان از اعتبار ترجمه، روش های زیر شامل تحلیل گویه ها (درجه دشواری، ضریب تمیز و روش لوپ)، روایی (روایی محتوا و روایی سازه که خود شامل تحلیل عاملی تاییدی و همبستگی درونی بود) و اعتبار (عامل ها و نمره کل پرسشنامه) بکار رفت.یافته ها: تحلیل عاملی تاییدی، پنج عامل: هیجان های منفی،در دسترس بودن، فشار اجتماعی، ناراحتی جسمانی و فعالیتهای مثبت را تایید کرد. میزان آلفا برای عامل ها بین 0.71 تا 0.78 بدست آمد.نتیجه گیری: به طور کلی می توان گفت پرسشنامه سبک زندگی موثر بر وزن معتبر شناخته شده و با توجه به نتایج پژوهش حاضر می توان از آن در تحقیقات مربوط به رفتارهای خوردن و مهار وزن استفاده کرد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه تصور از خدا با تصور از والدین، خود و دیگران مهم در دختران و پسران دانشجو طراحی و اجرا گردید. روش: تعداد 240 نفر دانشجو (118 پسر و 124 دختر) به عنوان نمونه غیراحتمالی در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه موضوعهای رابطه؛ تصور از خدا، والدین، خود و دیگران مهم (بر اساس پرسشنامه مظاهری و همکاران، 1384؛ بازسازی مقیاس لارنس، 1997) را تکمیل نمودند. یافته ها: نتایج تجزیه و تحلیل داده های تحقیق حاضر با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون همبستگی معنادار بین متغیرها را نشان داد. با استفاده از تحلیل رگرسیون نشان داده شد که متغیرهای تصور از والدین و تصور از خود نسبت به متغیر تصور از دیگران مهم پیش بینی کننده های معتبرتری برای تصور از خدا هستند و بیشترین سهم واریانس در پیش بینی تصور از خدا ابتدا تصور از والدین و سپس تصور از خود می باشد. همچنین نتایج تحلیل داده ها با استفاده از آزمون t نشان داد که تفاوت میانگین نمرات تصور از خدا، والدین، خود و دیگران مهم در دختران و پسران به گونه ای معنادار است که در مجموع دختران تصورشان از موضوعهای رابطه والدین، خود و خدا نسبت به پسران بهتر و مثبت تر است. تحلیل رگرسیون نشان داد که سهم واریانس این متغیرها در پیش بینی تصور از خدا در بین دو جنس متفاوت است. به عبارت دیگر در حالی که نقش تصور از والدین و خود در پیش بینی تصور از خدا در دختران بیشتر از پسران است، نقش تصور از والدین در پیش بینی تصور از خود در پسران بیشتر از دختران است. نتیجه گیری: در تبیین نتایج به دست آمده به کیفیت ارتباط والد- فرزند و نقش نظریه های دلبستگی و روابط موضوعی در شکل گیری تصور از والدین و در پی آن تصور از خود و خدا اشاره شده است. تفاوت دیدگاههای ارزشی و اخلاقی در دو جنس، تفاوت در سبکهای تربیتی و تربیت دینی نیز دلیل احتمالی تفاوت بین دو جنس می باشد.