مدیریت سلامت
سال:1396 | دوره:20 | شماره:70 |تعداد مقالات:12

امروزه اطلاعات سلامت نه تنها اطلاعات پرونده های پزشکی، بلکه اطلاعاتی که جنبه پیشگیری، تشخیصی، درمانی و توانبخشی دارد، مانند کتاب ها، جزوها، مقالات و غیره را نیز شامل می شود(اطلاعات سلامت سبز). این اطلاعات به افراد کمک می کند که کمتر به بیماری مبتلا شوند و در صورت بیماری نیز سریع تر درمان گردند؛ مانند اطلاعات مرتبط با تغذیه و غیره. این اطلاعات با مشارکت متخصصان سلامت و متخصصان اطلاعات سلامت(کتابداران و اطلاع رسانان پزشکی و متخصصان فناوری اطلاعات سلامت) تهیه و ارائه می شود. این مشارکت در قالب حق دسترسی و استفاده بیماران از اطلاعات سلامت در ادامه بیان خواهد شد..

مقدمه: این پژوهش با هدف تعیین و مقایسه دیدگاه پرستاران در زمینه فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان های تابعه دانشگاه شاهد انجام شد. روش کار: این مطالعه به شکل توصیفی مقطعی در سال 1394 و با استفاه از پرسشنامه «پیمایش بیمارستان در مورد فرهنگ ایمنی بیمار» انجام گرفت. جامعه پژوهش شامل کلیه پرستاران شاغل در بیمارستان های تابعه دانشگاه شاهد بود. تحلیل داده های پژوهش در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته ها: تعداد 94 نفر از 120 پرستار در پژوهش مشارکت داشتند. نمرات ابعاد فرهنگ ایمنی بیمار به ترتیب مربوط به بعد ایمنی بخش محل خدمت پرستاران (61/2)، ایمنی بیمار (39/2)، ایمنی بیمارستان (26/2)، ارتباطات (21/2)، تناوب گزارش دهی حوادث ناخواسته (14/2)، و کمترین میانگین مربوط به بعد سوپروایز واحد (85/1) بود. در کل میانگین نمرات ابعاد در سطح پایین (میانگین کمتر از 5/2) گزارش شده است. قوی ترین همبستگی بین بعد بخش محل کار و سوپروایزر وجود داشت (00/0, p=44/0r=). نتیجه گیری: حمایت مدیریت ارشد از ایمنی بیمار، رویکرد کارگروهی، سنجش اثربخشی تغییرات ایمنی بیمار و برخورد محترمانه کارکنان با یکدیگر، از جمله نقاط قوت بیمارستان در زمینه فرهنگ ایمنی بیمار بودند. همچنین وجود فرهنگ سرزنش، کمبود تعداد کارکنان، ساعت کار طولانی، عدم تشویق فرهنگ ایمنی بیمار، عدم توجه به پیشنهادهای کارکنان، نبود فرهنگ پیشگیری، هماهنگی ناکافی بخش ها و واحدهای بیمارستانی، از جمله نقاط ضعف تاثیرگذار بر کاهش ابعاد فرهنگ ایمنی بیمار بودند. انجام چنین مطالعاتی می تواند راهگشایی برای بهبود فرهنگ ایمنی بیمار و در پی آن ارتقای کیفیت خدمات سلامت باشد.

مقدمه: دانش از عوامل اساسی ایجاد ثروت، توانایی و دانایی به شمار می آید که با تولید و انتشار، مدیریت و کاربست آن، توسعه ملی تحقق می یابد. مطالعه حاضر با روش مرور نظام مند، وضعیت استقرار و کاربست مؤلفه های مدیریت دانش را در کتابخانه های دانشگاهی ایران بررسی نموده است. روش کار: همه مقالات نمایه شده در پایگاه های اطلاعاتی معتبر داخلی و خارجی، با استفاده از کلیدواژه های استاندارد و حساس مرور شدند. سپس همه مقالاتی که دارایمعیارهای ورود به پژوهش بودند، پس از کنترل کیفی وارد فرایند مرور نظام مند شده و پس از طبقه بندی مقالات، نتایج آنها به صورت توصیفی و در قالب جدول خلاصه سازی، جمع بندی و تفسیر شد. یافته ها: در جستجوی اولیه، تعداد 860 مقاله استخراج شد که از میان این مقالات، 28 مقاله شرایط لازم برای شرکت در مطالعه را داشتند. مرور نظام مند مطالعات نشان داد در نیمی ازکتابخانه های دانشگاهی، وضعیت کاربست و استقرار مدیریت دانش پایین تر از حد متوسط و در وضعیت نامطلوبی است. همچنین وضعیت استقرار مدیریت دانش در کمتر از نیمی از کتابخانه ها در حد متوسط گزارش شد و در دو کتابخانه وضعیت کاربست مدیریت دانش بیشتر از حد متوسط و در وضعیت مطلوبی قرار داشت. نتیجه گیری: استقرار و کاربست مؤلفه های مدیریت دانش در کتابخانه های دانشگاهی، به طور کلی در وضعیت نسبتاً نامطلوبی قرار دارد اما در کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی نسبت به سایر کتابخانه های دانشگاهی از وضعیت بهتری برخوردار است. آگاهی از وضعیت استقرار مدیریت دانش، اولین مرحله در بهبود و رفع موانع اجرای آن است و همچنین برنامه ریزی و سیاست گذاری هدفمند برای مدیریت دانش تولید شده در سطح ملی، به همراه ایجاد یکپارچگی در مدیریت دانش مانع هدر رفت سرمایه های فکری می شود.

مقدمه: امروزه در مدیریت معاصر، مفهوم کیفیت زندگی کاری به موضوع اجتماعی عمده ای در سراسر دنیا مبدل شده است پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه هوش معنوی و سرمایه اجتماعی به عنوان دو متغیر مهم با کیفیت زندگی کاری کارکنان انجام گردید. روش کار: روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر کنترل متغیرها غیر آزمایشی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری 284 نفراز کارکنان دانشگاه آزاد واحد علوم پزشکی بودند. با توجه به جدول کرجسی مورگان، حجم نمونه 162 نفر و با نمونه گیری تصادفی طبقه ای، بر حسب جنس انتخاب شدند. ابزار گردآوری، پرسشنامه های استاندارد هوش معنوی کینگ و کیفیت زندگی کاری والتون، سرمایه اجتماعی ناهپیت و گوشال بود که روایی محتوایی داشته و پایایی با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 89 درصد و82 درصد و 86 درصد محاسبه شد. به منظور تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد بین مولفه های هوش معنوی و کیفیت زندگی کاری کارکنان(70/0r= و سطح معناداری000/0=p) وبین سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی کاری(83/0 r=و سطح معناداری 000/0p=) رابطه معنادار وجود داشت و این دو متغیر می توانند پیش بینی کننده کیفیت زندگی کارکنان باشند. نتیجه گیری: سهم هوش معنوی و سرمایه اجتماعی در پیش بینی کیفیت زندگی کارکنان متفاوت است. سرمایه اجتماعی64 درصد از تغییرات کیفیت زندگی کاری و هوش معنوی 40 درصد از تغییرات کیفیت زندگی کاری را پیش بینی می کنند.

مقدمه: بیمارستان ها از جمله مراکز بسیار مهم در زمان وقوع بلایا به شمار می روند. به منظور موفقیت در مواجهه با بلایا، آگاهی از عوامل تأثیرگذار مدیریت بلایا بسیار ضروری است. هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر مدیریت بلایا در بیمارستان های استان هرمزگان بوده است. روش کار: پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاریردی و از نوع توصیفی پیمایشی است که در سه مرحله و در سال 1395 انجام شد. شناسایی مولفه های اصلی مدیریت بلایا در بیمارستان ها با استفاده از روش مطالعات کتابخانه ای، شناسایی عوامل موثر با استفاده از روش دلفی و اولویت بندی عوامل موثر با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام گردید. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته و بر اساس مقیاس پنج درجه ای لیکرت نمره دهی صورت پذیرفت. به منظور سنجش روایی پرسشنامه از روش قضاوت خبرگان استفاده و پایایی پرسشنامه با روش همبستگی پیرسون اندازه گیری شد (89/0). یافته ها: مهمترین عوامل موثر در مرحله پیشگیری و کاهش اثرات، مرحله آمادگی، مرحله پاسخ و مرحله بازیابی به ترتیب استانداردسازی تسهیلات درمانی (وزن 02975/0)، تدوین برنامه راهبردی پاسخ در حوزه درمان استان (وزن 02895/0)، ایجاد منطقه درمان پیشرفته در محل حادثه (وزن 02834/0) و پیگیری بازسازی و نوسازی تسهیلات درمانی و ستادی نظام سلامت (وزن 02865/0) است. نتیجه گیری: به منظور آمادگی بیشتر در برابر بلایا، بهتر است بیمارستان های استان هرمزگان تدوین برنامه راهبردی پاسخ را در اولویت برنامه های خود قرار دهند. عوامل موثر شناسایی شده می تواند به عنوان راهنمایی مناسب در راستای آمادگی بهتر در برابر بلایا به کار گرفته شود.

مقدمه: تحقق پرونده الکترونیک دندان پزشکی با مشکلات متعددی روبرواست. قابلیت های محدود نرم افزار های دندان پزشکی یکی از موانع استفاده از این سیستم ها می باشد؛ بنابراین، پژوهش حاضر با هدف شناسایی و مقایسه قابلیت های پرونده الکترونیک دندان-پزشکی تخصصی انجام شد. روش کار: این پژوهش توصیفی-تطبیقی در سال 1395 انجام شد. جامعه پژوهش شامل 140 سیستم پرونده الکترونیک دندان پزشکی از کشورهای مختلف بود که بر اساس متون شناسایی شد. به وب سایت این برنامه ها مراجعه شد. نرم افزارهایی که وب سایت فعال نداشتند یا سیستم مورد نظر برای استفاده در دندان پزشکی عمومی معرفی شده بود، از مطالعه حذف شدند. در نهایت 23 سیستم به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شد. چک لیست مورد استفاده بر اساس بررسی متون طراحی شد و روایی آن، با دریافت نظرات متخصصین تایید شد. پژوهشگر نسخه آزمایشی و فهرست قابلیت های این نرم افزارها را در وب سایت آنها بررسی کرد. برای تحلیل داده ها، از آمار توصیفی (فراوانی و درصد فراوانی) استفاده شد. یافته ها: رایج ترین قابلیت های سیستم های پرونده الکترونیک دندان پزشکی تخصصی عبارتند از: مدیریت قرارملاقات ها (9/73درصد)، رسم نمودارهای بالینی مختلف (9/60درصد)، ردیابی مسائل مالی مطب (5/56درصد)، یادآور برای امور اداری(5/43 درصد)، هشدارهای مختلف در موضوعات بالینی (8/34 درصد)، ایجاد گزارش های مختلف (4/30درصد)، پیگیری درخواست های بیمه ای (4/30 درصد)، ثبت تصویر دهان و دندان بیمار (26درصد) و مدیریت فرآیند پرداخت (7/23درصد). نتیجه گیری: توجه نکردن به قابلیت های سیستم های پرونده الکترونیک دندان پزشکی موجب مشکلاتی در پذیرش این سیستم ها می-شود. توجه به کارکردها و قابلیت ها بر اساس نیاز کاربران و ذینفعان این سیستم برای طراحان نرم افزار در راستای برطرف کردن مشکلات سیستم و تامین نیازهای مدیریتی و بالینی ضروری است.

مقدمه: اشتراک گذاری داده های پژوهشی باعث تسریع فعالیت های پژوهشی و پیشرفت علمی می شود و برای ذینفعان خود مزایای متعددی دارد. با وجود این مزایا، بیشتر پژوهشگران به دلایل متعددی از انجام آن خودداری می کنند. پژوهش حاضر به بررسی چالش هایی می پردازد که مانع از اشتراک گذاری داده های پژوهشی پژوهشگران حوزه پزشکی ایران می شود. روش کار: پژوهش حاضر به روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه، به شناسایی چالش های اشتراک گذاری داده های پژوهشی از دیدگاه پژوهشگران حوزه پزشکی کشور پرداخت. نمونه آماری این پژوهش 400 نفر از پژوهشگران حوزه های پزشکی بودند که در پایگاه وب آو ساینس (Web of Science) در سال 2016 دارای مقاله بوده اند. از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون های تی مستقل، تحلیل واریانس یک طرفه و فریدمن) در این پژوهش استفاده شد. یافته ها: بر اساس میانگین رتبه، نگرانی از سوء استفاده و سوء تفسیر از داده ها ( 02/9 )، امکان انتشار زود هنگام داده های اشتراکی توسط دیگران قبل از انتشار آنها توسط پژوهشگر اصلی (71/8) و نبود ساز و کارهای انگیزشی مناسب (60/8)، مهم ترین چالش های اشترا ک گذاری داده های پژوهشی از نظر پژوهشگران حوزه پزشکی بودند. در بین دو گروه مردان و زنان (003/. = P) و محققان بالینی و غیربالینی حوزه پزشکی ایران (014/. = P) از نظر میزان اشتراک گذاری، تفاوت معنا دار بود. نتیجه گیری: چالش های اشتراک گذاری داده های پژوهشی لزوم توجه بیشتر به آموزش پژوهشگران به منظور آشنایی بیشتر آنها با قابلیت های داده ها و تغییر نگرش آنها به داده های پژوهشی را ایجاب می کند. شناخت قابلیت ها و مزایای اشتراک گذاری داده ها توسط پژوهشگران حرکت به سمت پژوهش های داده محور را تسهیل می کند.

مقدمه: در سال های اخیر با استقبال هرچه بیشتر جوامع علمی از ابزارهای وب2، استفاده از روش آلتمتریک به عنوان یکی از روش های علم سنجی، برای سنجش میزان تأثیرگذاری تولیدات علمی در رسانه های اجتماعی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدف مطالعه اثرگذاری مقالات حوزه پزشکی کودکان ایران با استفاده از روش آلتمتریک انجام شد. روش کار: پژوهش حاضرکاربردی از نوع توصیفی-تحلیلی و روش پژوهش علم سنجی است. جامعه پژوهش شامل 1332 مقاله پژوهشی، مروری و خلاصه کنفرانس های منتشر شده کشور ایران در حوزه پزشکی کودکان در پایگاه آی. اس. آی طی سال های 2010 تا 2016 است که طی بررسی 256 عدد از آنها دارای نمره آلتمتریک بودند. داده ها با استفاده از نرم افزار Webometric Analysis و افزونه کاربری Altmetric API استخراج و با روش های آمار توصیفی در نرم افزار SPSS-19 تحلیل شدند. یافته ها: از میان 1332 مقاله مورد بررسی در حوزه پزشکی کودکان ایران، 256 مقاله دارای نمره آلتمتریک بودند. این مقالات رسانه های مندلی، سایت یولایک، رسانه های خبری، وبلاگ ها، توییتر، ردیت، فیس بوک، پینترست، فکالتی1000 و گوگل پلاس اشاره شده بودند. میانگین رتبه مقالات حوزه پزشکی کودکان ایران با در نظر گرفتن نمره آلتمتریک 43/0 بود. نتیجه گیری: تعداد مقالات منتشر شده نسبتاً مناسب بود، اما مقالات از نظر کیفی و نمرات آلتمتریک کسب شده ناهمگون بودند. نگارش مقالات بین المللی در افزایش تاثیرگذاری مقالات نقش بسزایی دارد. نویسندگان ایرانی این حوزه باید دقت بیشتری در انتخاب مجلات برای انتشار مقالات خود مبذول دارند.

مقدمه: پذیرش و کاربرد موفقیت آمیز فن آوری اطلاعات کیفیت ارائه خدمات بهداشت و درمان را افزایش می دهد. هدف این مطالعه، بررسی نقش ظرفیت یادگیری سازمانی در پذیرش فن آوری اطلاعات توسط پرستاران بیمارستان های آموزشی بود. روش کار: مدل پژوهش که براساس نظریه های پذیرش فن آوری تدوین شد در مطالعه ای مقطعی در سال 1394 مورد آزمون قرار گرفت. جامعه آماری شامل پرستاران سه بیمارستان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی کرمان بود (788=N). حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 258 نفر برآورد گردید که 177 نفر از پرستاران در این پژوهش مشارکت کردند. برای گردآوری داده ها از مقیاس پذیرش فن آوری اطلاعات و مقیاس ظرفیت یادگیری سازمانی استفاده شد. ضریب همسانی درونی مقیاس ها 77/0 و 72/0 به دست آمد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان دهنده روایی سازه مقیاس ها بود. برای آزمون فرضیه ها از روش تحلیل مسیر استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که اثرات عملکرد مورد انتظار (01/0>p، 271/0=β )، تلاش مورد انتظار (05/0>p، 191/0=β ) و نفوذ اجتماعی (01/0>p، 195/0=β ) بر تمایل رفتاری برای کاربرد فن آوری اطلاعات مثبت و معنی دار بودند. ظرفیت یادگیری سازمانی بر عملکرد مورد انتظار (01/0>p، 378/0=β )، تلاش مورد انتظار (01/0>p، 389/0=β ) و نفوذ اجتماعی (01/0>p، 267/0=β ) اثر مثبت و معنی دار داشت؛ هر چند اثر مستقیم ظرفیت یادگیری سازمانی بر تمایل رفتاری برای کاربرد فن آوری اطلاعات (05/0