توسعه کارآفرینی
سال:1395 | دوره:9 | شماره:4 |تعداد مقالات:10

با توجه به ضرورت آموزش کارآفرینی در ترویج کارآفرینی و نیز مناسب بودن دوران کودکی برای ایجاد نگرش عمیق دربارة کارآفرینی، باید برنامه های آموزشی دورة دبستان در راستای آگاهی و تقویت نگرش به سوی کارآفرینی هدف گذاری و اجرا شوند. یکی از روش های آموزش کارآفرینی به کودکان مقطع ابتدایی، داستان سرایی است. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر آموزش کارآفرینی از طریق روش داستان سرایی در زمینة کارآفرینی بر تقویت نگرش کارآفرینانة دانش آموزان مقطع ابتدایی با استفاده از روش تحقیق کاربردی به صورت کمی شبه آزمایشی در کل جامعة آماری دانش آموزان پایه های چهارم و پنجم ابتدایی دبستان دخترانة سلام منطقة 1 تهران (45 نفر آزمایشی و 40 نفر کنترل) انجام گرفت. میزان نگرش کارآفرینانه و ابعاد آن قبل و پس از یک دورة آموزشی در هر دو گروه آزمایشی و کنترل سنجش شد. براساس نتایج، آموزش کارآفرینی با روش داستان سرایی در زمینة کارآفرینی موجب تقویت نگرش کارآفرینانة دانش آموزان و همچنین تقویت ابعاد آن شامل خلاقیت، میل به موفقیت، کنترل درونی و عزت نفس شده است. همچنین، داشتن خانوادة فعال در کسب و کار بر رابطة آموزش کارآفرینی به روش داستان سرایی در زمینة کارآفرینی و نگرش کارآفرینانة دانش­ آموزان مقطع ابتدایی تأثیر داشته است. این یافته ها به تدوین برنامه های آموزش کارآفرینی در دبستان کمک می کند.

در سال های اخیر، بسیاری از افراد در صنایع مختلف از راهبرد فرانچایزی به منظور توسعه و راه اندازی کسب وکار استفاده کرده اند. با توجه به کمبود اتخاذ دیدگاه فرانچایزی و نیز اهمیت قابلیت های منتسب به آن ها در ارائة عملکرد مطلوب، این تحقیق تأثیر قابلیت جذب، سرمایة اجتماعی و نیز قابلیت مدیریتی را بر عملکرد واحدها بررسی کرده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از منظر روش گردآوری داده ها توصیفی-همبستگی است که داده های آن به صورت تصادفی از 122 فرانچایزی فعال در حوزة فست فود در ایران گردآوری شده اند. داده های تحقیق با استفاده از مدل معادلات ساختاری و با بهره گیری از نرم افزار AMOS 22 تجزیه و تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد ظرفیت جذب، سرمایة اجتماعی و نیز قابلیت های مدیریتی تأثیر مثبت و معناداری بر عملکرد فرانچایزی ها داشته است. همچنین، رقابت پذیری محیطی موجب تقویت تأثیر ظرفیت جذب و قابلیت های مدیریتی بر عملکرد فرانچایزی ها می شود.

با توجه به اهمیت کارآفرینی و تفکر راهبردی (استراتژیک) برای موفقیت کسب وکارها و سازمان ها در دنیای پررقابت امروز، در پژوهش حاضر مختصات و ویژگی های تفکر راهبردی کارآفرینانه شناسایی می شود. تفکر راهبردی راهی برای حل مسائل راهبردی است که طی آن، رویکرد عقلایی و همگرا با فرایندهای تفکر خلاق و واگرا ترکیب می شوند. پژوهش پیش رو بر این پیش فرض استوار است که مفهوم تفکر راهبردی می تواند در کنار مفاهیمی همچون کارآفرینی و کارآفرینی راهبردی قرار گیرد و مفهوم جدیدی را به وجود آورد که موجب بهبود عملکرد و خلق ثروت و رشد در بنگاه ها می شود. پژوهش حاضر یک تحقیق کیفی با رویکرد استقرایی و روش تحلیل مضمون (تم) با هدف توسعه ای است. فرایند پژوهش با برگزاری مصاحبه های نیمه ساختاریافته با یازده نفر از خبرگان حوزة تفکر راهبردی و کارآفرینی انجام گرفته است که به روش گلوله برفی انتخاب شدند. با توجه به تجزیه و تحلیل مضمون پاسخ های ارائه شده و براساس اولویت بندی خبرگان، هفت مقولة اصلی به منزلة مختصات تفکر راهبردی کارآفرینانه تأیید شد که عبارت اند از: ابتکار عمل، غایتمندی، کیاست، شجاعت جسورانه، پویایی، پاک نظری، بهره گیری از معرفت تجربی.

مهارت های شناختی جنبة مهم و لازم برای موفقیت در زندگی است، اما برای عملکرد در زندگی اجتماعی کافی نیست و برای موفقیت در بازار کار و تحصیل، مهارت های غیرشناختی نیز اهمیت دارند. این مطالعه برحسب هدف کاربردی و برحسب گردآوری اطلاعات روش توصیفی-پیمایشی و با هدف هنجاریابی آزمون خودارزیابی مهارت های غیرشناختی مرتبط با قصد و موفقیت کارآفرینانه صورت گرفته است. 300 نفر از دانش آموزان پسر پایة ششم مدارس ابتدایی شهر اهواز با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای (نسبتی) نمونة آماری درنظر گرفته شدند. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل عامل تأییدی و آلفای کرونباخ صورت گرفته است. نتایج نشان می دهد آزمون خودارزیابی مهارت های غیرشناختی مرتبط با قصد و موفقیت کارآفرینانه از روایی لازم برای سنجش مهارت های غیرشناختی کودکان 12 ساله برخوردار است. به علاوه، ضرایب آلفای کرونباخ برای خرده مقیاس های این آزمون، 56/0 تا 80/0 است که بیانگر پایایی خوب آن است.

هدف اصلی این تحقیق طراحی الگوی راهبردی نوآوری اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران است. تحقیق از نظر هدف کاربردی-توسعه ای و برحسب روش گردآوری اطلاعات، پیمایشی است. جامعة آماری تحقیق شامل 25 نفر از خبرگان صاحب نظر دارای سوابق تجربی، مدیریتی و علمی در حوزة نوآوری و امور اجتماعی در نظام جمهوری اسلامی ایران است که به صورت هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند. داده های تحقیق از طریق مطالعة کتابخانه ای و پرسشنامه گردآوری شد که به احصای ابعاد هشت گانة کلان الگو منجر شد. تحلیل عاملی ابعاد با استفاده از نرم افزار «اسمارت پی آل اس» انجام گرفت. درادامه، به منظور تعیین رابطه بین ابعاد و سطح بندی آن ها از مدل سازی ساختاری تفسیری استفاده شد. نتایج نشان داد بر مبنای معیارهای «قدرت هدایت» و «وابستگی»، بعد «مبانی ارزشی» به عنوان متغیر مستقل کلیدی مانند سنگ زیربنای الگو در سطح چهارم؛ «فضای اجتماعی» در سطح سوم؛ «ساختارها و نهادها»، «منابع» و «چارچوب خط مشی و سیاست گذاری ها» به عنوان متغیرهای پیونددهنده در سطح دوم و درنهایت «محتوا»، «فرایند» و «حکمرانی و ظرفیت سازی» به عنوان متغیرهای وابسته در سطح اول قرار دارند.

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و رتبه بندی معیارهای دانشگاه کارآفرین در دانشگاه های استان اصفهان انجام گرفته است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده ها از نوع ترکیبی (کیفی-کمی) است. در تعیین معیارها جامعة آماری پژوهش مدیران مراکز رشد، مراکز کارآفرینی، معاونان و مدیران پژوهشی دانشگاه ها و اعضای هیئت علمی دارای تجربه در مباحث کارآفرینی است. همچنین، نمونه گیری به روش قضاوتی انجام پذیرفت و از این میان 15 نفر انتخاب شدند. سپس دانشگاه های بزرگ دولتی و آزاد استان اصفهان رتبه بندی شدند. در گام اول، با بهره گیری از ادبیات موضوع و روش دلفی فهرستی از معیارهای دانشگاه کارآفرین شامل منابع مالی، منابع انسانی، ساختار، عوامل محسوس و عوامل نامحسوس و زیرمعیارهای آن ها ارائه شد. سپس وزن و درجة اهمیت آن ها با استفاده از روش فرایند تحلیل شبکه ای به دست آمد و دانشگاه ها با استفاده از روش ویکور رتبه بندی شدند. در بین معیارهای دانشگاه کارآفرین، معیار منابع انسانی بیشترین درجة اهمیت را داشت. در بین دانشگاه های دولتی، دانشگاه صنعتی اصفهان و در بین دانشگاه های آزاد، دانشگاه های آزاد اسلامی نجف آباد و خوراسگان رتبة یک را از نظر مجموع معیارها داشتند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر گرایش کارآفرینانه بر بین المللی سازی با میانجی گری فرهنگ سازمانی در شرکت های بین المللی فعال در حوزة صنعت شیشه و بلور ایران صورت گرفته است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و برحسب گردآوری اطلاعات توصیفی-همبستگی است. جامعة آماری پژوهش شامل 107 نفر از مدیران و کارشناسان 9 شرکت فعال در حوزة صنعت شیشه و بلور ایران است که با استفاده از روش نمونه گیری به صورت تصادفی ساده و براساس فرمول کوکران 66 نفر نمونه درنظر گرفته شد. جمع آوری داده ها براساس پرسشنامة محقق ساخته انجام گرفت که روایی آن از سوی خبرگان و پایایی آن از طریق روش پایایی ترکیبی و آلفای کرونباخ تأیید شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها و بررسی فرضیه ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی استفاده شد که به این منظور نرم افزار آماری Smart PLS به کار گرفته شد. درنهایت، یافته ها تمام فرضیه های پژوهش را تأیید کردند، به طوری که تأثیر مثبت گرایش کارآفرینانه بر بین المللی سازی شرکت تأیید شد و این نتیجه به دست آمد که 69 درصد از اثر کل گرایش کارآفرینانه بر بین المللی سازی از طریق غیرمستقیم متغیر میانجی فرهنگ سازمانی تبیین می شود.

دانش پیشین کارآفرین یکی از اصلی ترین عوامل مؤثر بر فرایند تشخیص فرصت کارآفرینانه شناخته شده است. همچنین، صنعت گردشگری پتانسیل زیادی برای انجام دادن فعالیت های کارآفرینانه دارد. هدف این پژوهش بررسی تأثیر دانش پیشین بر تشخیص فرصت های کارآفرینانه در میان کارآفرینان آژانس های گردشگری است. روش تحقیق برحسب هدف، کاربردی و برحسب گردآوری اطلاعات توصیفی– همبستگی است. به منظور گردآوری داده ها برای آزمون فرضیه ها، برای هریک از متغیرها از پرسشنامة استاندارد استفاده شد. داده های جامعة آماری شامل صاحبان 80 آژانس گردشگری در شهر شیراز می شود که در نمایشگاه سالانة گردشگری به عنوان کارآفرین مشارکت می کنند. 76 پرسشنامه به صورت تصادفی توزیع شد، از میان این تعداد پرسشنامة توزیع شده، 67 پرسشنامه تکمیل شد. سپس داده های پژوهش با نرم افزار PLS20 بر مبنای روش معادلات ساختاری تحلیل شد. براساس یافته های پژوهش، دو بعد دانش پیشین فناوری، بازار و مشتریان تأثیر بسزایی بر شناسایی فرصت دارند. همچنین، نتایج پژوهش نشان می دهد افرادی که دانش بیشتری درمورد حوزة گردشگری دارند، امکان شناسایی فرصت های کارآفرینانه برای آن ها بیشتر فراهم می شود.

در این پژوهش، پاسخ به دو پرسش مدنظر بوده است، اینکه مهم ترین مؤلفه های فرهنگی و اجتماعی بستر کارآفرینی روستایی چیست و ارتباط معنایی آن ها با کارآفرینی روستایی چگونه است. پارادایم اصلی جامعه شناختی که در این پژوهش کیفی از آن استفاده شده، ماتریس تحلیلی بارل و مورگان در علوم اجتماعی است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی بوده و در آن از تحلیل محتوای متون مصاحبه به عنوان روش استفاده شده است. براساس مصاحبة نیمه ساختاریافته با 20 کارآفرین روستایی و کارشناس حوزة کارآفرینی و توسعة روستایی-که به صورت هدفمند انتخاب شدند-و تحلیل متون مصاحبه با استفاده از نرم افزار ATLAS. ti، بستر اجتماعی و فرهنگی کارآفرینی روستایی تحلیل شده است. از جمله مهم ترین یافته های پژوهش می توان به این موارد اشاره کرد: الف) گفتمان کارآفرینی روستایی در ایران، دولتی و اقتصادی است؛ ب) گفتمان کارآفرینی روستایی در ایران در حیطة تولیدگرایی در کشاورزی عمل می کند؛ ج) گفتمان روزمره واجد پتانسیل بالایی برای تأثیرگذاری بر کارآفرینی روستایی است؛ د) عاملیت کارآفرینان در سطح کارگاه و مواجهه با نهاد دولت، چندان فعال نیست. در پایان پژوهش، پیشنهادهای نظری، کاربردی و تحقیقی ارائه می شود.

عامل توسعه به فرد یا گروهی اشاره دارد که در فرایند توسعة خوشه نقشی محوری دارد و در اجرای پروژة توسعة خوشه نقش سکانداری و تسهیلگری را عهده دار است. موفقیت پروژة توسعة خوشه به طور مستقیم به شایستگی های عامل توسعه بستگی دارد. شایستگی های عامل توسعه به دو بخش شایستگی های عمومی و فرایندی تقسیم می شود. شایستگی های عمومی به مجموعة دانش، مهارت ها و ویژگی هایی اشاره دارد که انتظار می رود عاملان توسعه در همة مراحل توسعة خوشه از آن ها برخوردار باشند و به منظور دستیابی به عملکرد مناسب از خود بروز دهند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی شایستگی های عمومی عاملان توسعة خوشه های کسب وکار ایران انجام گرفته است. این تحقیق برحسب هدف کاربردی و برحسب گردآوری اطلاعات کیفی-روایتی است. نمونة آماری این تحقیق براساس روش نمونه گیری هدفمند شامل 15 نفر از عاملان توسعة خوشه های کسب وکار منتخب ایران بوده است که افراد نمونه تا مرحلة دستیابی به اشباع نظری انتخاب شدند. یافته های این تحقیق براساس روش کدگذاری به دست آمده اند و نشان می دهند شایستگی های عمومی عامل توسعه عبارت اند از: مهارت مذاکره و چانه زنی، مهارت اداری، رعایت اصول اخلاق حرفه ای، مهارت شبکه سازی اجتماعی مؤثر، مهارت تأثیرگذاری و متقاعدسازی، مهارت نهادسازی، مهارت ارائه و دریافت بازخورد و بهبود مستمر، مهارت الگوسازی و الگوبرداری، مهارت به کارگیری فنون یاددهی-یادگیری، تصمیم گیری مبتنی بر حل مسئله و مهارت به کارگیری فنون اطلاع رسانی و تبلیغات خوشه.