مجله دانشگاه علوم پزشکی قم
سال:1388 | دوره:3 | شماره:2 (پی در پی 10) |تعداد مقالات:11

زمینه و هدف: روش های تعیین آلاینده های آلی در نمونه های آب و ادرار نیازمند استخراج آلاینده ها با استفاده از حلال های سمی و خطرناک می باشد. روش میکرو استخراج با استفاده از فاز جامد SPME (Solid Phase Microextraction) یک روش استخراج تعادلی است که در آن با کالیبراسیون مناسب می توان آلاینده ها را در غلظت های پایین و با حساسیت بسیار بالا و بدون استفاده از حلال انجام داد. از آن جا که ترکیبات آلی فرار (VOCs) در ادرار معمولا در مقادیر بسیار اندک وجود دارند، بنابراین توسعه روش های تعیین مقدار آلاینده ها با حساسیت بالا ضروری به نظر می رسد.روش بررسی: در این مطالعه استخراج اتیل بنزن در مقادیر بسیار کم با استفاده از فاز جامد از فضای فوقانی (Head Space-Solid Phase Microextraction) HS-SPME در نمونه های آب و ادرار و سپس آنالیز آن با روش کروماتوگرافی گازی (Gas Chromatography) GC انجام گردید. فاکتورهای تاثیرگذار در استخراج و تعیین مقدار اتیل بنزن شامل: زمان استخراج، دمای استخراج، دمای بازیافت، زمان بازیافت، میزان نمک افزوده برای اشباع نمونه، pH نمونه، حجم نمونه و سرعت اختلاط نمونه در سطوح مختلف؛ مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: پس از بهینه سازی روش، استخراج از فضای فوقانی محلول اتیل بنزن در شرایط بهینه شده به خوبی و با حد تشخیص بسیار بالایی در حد ppb انجام گرفت. نتایج نشان داد که اعمال دمای 30 درجه سانتی گراد به مدت 6 دقیقه در حضور 0/2 gml-1 مک NaCl و هم چنین حجم نمونه 5 میلی لیتر و pH نمونه برابر  pH) 7خنثی) بهترین شرایط را برای جذب ترکیب اتیل بنزن بر روی فیبر SPME در این آزمایش فراهم می کند. از سوی دیگر بازیافت آلاینده در مدت 60 ثانیه در درجه حرارت 250 درجه سانتی گراد به طور کامل انجام می گیرد. بدین ترتیب بازیافت اتیل بنزن 60 ثانیه در 250 درجه سانتی گراد انجام شد. سرانجام روش بهینه شده با سه غلظت بالا، متوسط و پایین نمونه ادرار اسپایک شده، معتبرسازی گردید و نتایج به دست آمده تکرارپذیری بسیار خوبی را در طول 6 روز متوالی و هم چنین 6 بار آزمایش در هر روز نشان داد. در این مطالعه صحت، خطی بودن و حد تشخیص روش نیز تعیین شد. در نهایت جهت اطمینان از صحت و دقت روش بهینه شده، معتبرسازی و تکرارپذیری آن مورد بررسی قرار گرفت.نتیجه گیری: روشHS-SPME ، روشی نسبتا آسان و کاربردی تشخیص داده شده است که می تواند به طور موفقیت آمیزی برای تعیین مقادیر ریز، مقدار اتیل بنزن در نمونه های ادرار و متعاقبا در ارزیابی مواجهه شغلی مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف: سیلیمارین از مواد موثره گیاه خار مریم (Silybum Marianum L) می باشد که در فیبروز کبدی از طریق مکانیسم های مختلفی نقش آنتی فیبروتیک را ایفا می کند. با توجه به شباهت در پاتوژنز بیماری های فیبروپرولیفراتیو، در این مطالعه اثر سیلیمارین بر فیبروز ریوی ناشی از بلئومایسین مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: در این مطالعه تجربی فیبروز ریه در موش با تزریق منفرد داخل تراشه ای بلئومایسین (5/3 واحد به ازای کیلوگرم) ایجاد گردید. سیلیمارین با دوز 50 میلی گرم بر کیلوگرم (داخل صفاقی)، 2 روز قبل از تجویز بلئومایسین تزریق شد و به صورت روزانه تا 2 هفته ادامه یافت. در پایان دوره آزمایش ریه ها از نظر بافت شناسی و میزان هیدروکسی پرولین ارزیابی شدند. نتایج با استفاده از آزمون ANOVA یک طرفه و آزمون تکمیلی دانت مورد ارزیابی قرار گرفتند و مقادیر P<0.05 معنی دار تلقی گردید.یافته ها: تزریق داخل تراشه ای بلئومایسین موجب افزایش میزان هیدروکسی پرولین ریه (P=0.003) و نیز وزن ریه (P<0.05) شد. سیلیمارین توانست به طور معنی داری از افزایش سطح هیدروکسی پرولین ریه جلوگیری نماید (P<0.05) وزن ریه نیز در گروه سیلیمارین مشابه با ریه های سالم بود. در بررسی های بافت شناسی، سیلیمارین توانست تا حدودی از تغییرات پاتولوژیک ناشی از بلئومایسین جلوگیری کند.نتیجه گیری: احتمالا سیلیمارین از طریق جلوگیری از تجمع کلاژن و نیز پیشگیری از التهاب در جلوگیری از تغییرات پاتولوژیک بافتی در مدل فیبروز ریوی ناشی از بلئومایسین در موش موثر می باشد.

زمینه و هدف: شیوع اختلالات روان پزشکی در کودکان و نوجوانان حدود 10 تا 20% می باشد. افسردگی با میزان بالایی در مجروحان جنگی دارای آسیب مغزی گزارش شده است که این خود می تواند مرتبط با برخی اختلالات روان پزشکی در فرزندان آنان باشد. این مطالعه با هدف تعیین شیوع اختلالات روان پزشکی در فرزندان جانبازان و مقایسه آن با گروه کنترل در شیراز انجام گردید.روش بررسی: این پژوهش به صورت مقطعی بر روی فرزندان 18-12 ساله 223 خانواده جانباز 70%-25% شهرستان شیراز انجام شد. نمونه گیری به صورت تصادفی بر اساس لیست جانبازان شهر شیراز انجام گرفت. هم چنین گروه کنترل نیز از بین دانش آموزان 18-12 ساله شهرستان شیراز انتخاب گردید. تشخیص گذاری بر اساس مصاحبه بالینی نیمه ساختار یافته، DSM-IVبه وسیله K-SADS-PL (Kiddle Schedule for Affective Disorder and Schizophrenia Present and Life time Version) که دارای اعتبار و پایایی کافی است؛ صورت گرفت. از تست های آماری تی تست و فیشر در موارد مناسب استفاده شد.یافته ها: در این مطالعه از 223 خانواده جانباز که مورد مصاحبه قرار گرفتند، در 123 خانواده حداقل یک فرزند مبتلا به یکی از اختلالات روان پزشکی مشاهده گردید که در این تعداد 52 نفر پسر (15%) و 71 نفر دختر (20%)، حداقل یک اختلال روان پزشکی دیده شد و شیوع اختلالات افسردگی شامل دیس تایمی (3/2%)، افسردگی اساسی (4/8%) و افسردگی مینور(8/5%) و شیوع اختلالات اضطرابی شامل اختلال اضطراب منتشر (1/10%)، اختلال اضطراب جدایی (4/1%) و اختلال وسواسی جبری (4%) اختلال هراس (2/3%)، اختلال استرس پس از سانحه (2/3%)، اختلال فوبی اجتماعی (3/4%)، اختلال فوبی خاص (2%) و آگوروفوبیا (4/1%) بود.نتیجه گیری: هر چند شیوع انواع اختلالات افسردگی و اضطرابی تفاوت آماری معنی داری با گروه کنترل نداشت، ولی با توجه به شیوع بالاتر بعضی از اختلالات اضطرابی مانند اختلال اضطراب منتشر (Generalize Anxiety Disorder) و بعضی از علایم افسردگی، نیاز به بررسی بیشتر و اقدامات مشاوره، پیشگیری و درمانی در فرزندان جانبازان ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: در مطالعات قبلی نشان داده شده است که تجویز پیش از عمل گاباپنتین و دکسترومتورفان موجب کاهش درد پس از عمل می گردد، اما تاکنون اثر این دو دارو با یکدیگر مورد مقایسه قرار نگرفته است. هدف از انجام این مطالعه مقایسه اثرات گاباپنتین و دکسترومتورفان بر میزان درد بعد از عمل پروستاتکتومی باز می باشد.روش بررسی: در یک کارآزمایی بالینی تصادفی، 80 مرد بزرگسال با ASA کلاس I و II و III که کاندید عمل جراحی پروستاتکتومی باز در اتاق عمل اورولوژی تحت بی حسی-نخاعی در مرکز آموزشی درمانی شهید هاشمی نژاد بودند؛ وارد شدند و به صورت تصادفی در دو گروه گاباپنتین (40 نفر) و دکسترومتورفان (40 نفر) قرار گرفتند. در گروه دکسترومتورفان، 60 میلی گرم از شربت دکسترومتورفان و در گروه گاباپنتین، 300 میلی گرم شربت گاباپنتین، 2 ساعت قبل از عمل تجویز شد. در حین عمل حداکثر ارتفاع بلوک در 5، 10 و 15 دقیقه پس از برقراری بی حسی-نخاعی و در دوران پس از عمل شدت درد در ساعات 1، 2، 12 و 24 پس از عمل توسط روش (Visual Analogue Pain Scale) VAS، دوز مخدر تجویز شده و فاصله تا تجویز مخدر تعیین گردید. یافته با استفاده از آزمون های تی و مربع کای (یا دقیق فیشر) تجزیه و تحلیل شد و P<0.05 سطح معنی داری اختلاف ها تلقی گردید.یافته ها: در حالی که شدت درد در تمامی زمان های اندازه گیری شده، بین دو گروه قابل مقایسه بودند؛ اما شدت درد در 2 ساعت پس از عمل در گروه گاباپنتین به میزان معنی داری از گروه دکسترومتورفان پایین تر بود ( 2.70±1.51در برابر (P=0.006, 3.74±1.77 هم چنین در فاصله زمانی تا درخواست اولین دوز مخدر، بین دو گروه دکسترومتورفان و گاباپنتین اختلاف معنی داری مشاهده نشد، اما دوز کلی مخدر تجویز شده در دوران پس از عمل در گروه گاباپنتین کمتر بود (32 میلی گرم 39±45.00 در برابر (P=0.018, 64, 45±32, 12 ارتفاع بلوک نیز بین دو گروه اختلاف معنی داری نداشت.نتیجه گیری: تجویز 300 میلی گرم از شربت گاباپنتین به صورت خوراکی پیش از عمل، در بیمارانی که تحت پروستاتکتومی باز با بی حسی-نخاعی قرار می گیرند، موجب کاهش بیشتری در درد و مصرف مخدر در دوران پس از عمل نسبت به 60 میلی گرم دکسترومتورفان می شود؛ این در حالی است که سطح بی حسی و فاصله تا تجویز داروی مخدر بین داروهای فوق اختلاف معنی داری ندارد.

زمینه و هدف: در تمایز سلول های بنیادی جنینی به سلول های عصبی فاکتورهای رشد متعددی به کار برده شده است. بسیاری از خصوصیات سلول های اپی تلیال آمنیونی مشابه سلول های بنیادی جنینی می باشد، بنابراین در صورتی که فاکتورهای رشد مذکور دارای اثر مشابهی بر تمایز سلول های اپی تلیال آمنیونی به سلول های عصبی باشند، می توان از آن ها به عنوان یک جایگزین برای سلول های بنیادی جنینی استفاده نمود. این مطالعه با هدف تعیین تمایز سلول های اپی تلیال آمنیونی به سلول های حاوی b-tubulin III و بررسی اثر فاکتورهای رشد بر آن انجام گرفت.روش بررسی: در این مطالعه، تمایز سلول های اپی تلیال آمنیونی به سلول های عصبی با استفاده از فاکتورهای رشد رتینوئیک اسید (RA) و bFGF بررسی گردید، و نشـان گر b-tubulin III با روش ایمونوسیتـوشیـمی مورد ارزیابی قرار گرفت. هم چنین اثر مهار سیگنـالینگ Bone Morphogenetic Protein (BMP) توسط Noggin بر میزان تمایز سلول های عصبی از سلول های اپی تلیال آمنیونی بررسی شد. به همین منظور، سلول های اپی تلیال آمنیون انسانی از پرده آمنیون جداسازی و به مدت 5 روز در پتری دیش های باکتریال رشد داده شد، تا به هم بچسبند، سپس سلول های به هم چسبیده از هم جدا شده و به دیش های کشت سلول (Adherent Culture Dish) منتقل گردید و به مدت 7 روز در معرض Noggin و bFGF قرار گرفتند. در نیمی از محیط های کشت bFGF حذف و RA به آن ها اضافه شده و کشت ها به مدت 21 روز نگهداری شدند. برای مقایسه بین گروه ها از آزمون ANOVA استفاده شد (Tukey Post-Test) و تفاوت هایی که مقادیر کمتر از 05/0 داشتند، معنی دار تلقی گردید.یافته ها: نتایج حاصل نشان داد که در همه محیط های کشت که به همراه Noggin بودند، سطوح بالاتری از b-tubulin III در مقایسه با محیط های کشت فاقد آن بیان شد. ترکیب bFGF و RA بالاترین سطوح b-tubulin III را هم در کشت های حاوی Noggin و هم فاقد Noggin نشان داد. قطع (Withdrawal) bFGF نه تنها بروز β-tubulin III را افزایش نداد؛ بلکه حفظ آن باعث افزایش β-tubulin III گردید.نتیجه گیری: سلول های اپی تلیال آمنیونی توانایی تمایز به سلول های عصبی را دارند و این توانایی تحت تhثیر فاکتور های RA, BFGF, Noggin قرار می گیرد.

زمینه و هدف: یائسگی و چگونگی تجربه زنان از این دوره انتقالی، با هنجارهای فرهنگی، عوامل اجتماعی و دانش فرد مرتبط است. تصور زنان از یائسگی، بر روی پی گیری ها و مراقبت از خود در این دوران تاثیر فراوان می گذارد. یکی از این مراقبت ها، بررسی مسایل جنسی آن ها می باشد، که اکثر اوقات نادیده گرفته می شود. هدف از این مطالعه پدیده شناسی اکتشاف پیچیدگی های تجربه یائسگی در زنان ایرانی است.روش بررسی: در این مطالعه 14 زن یائسه درباره تجربه بالینی شان مورد مصاحبه قرار گرفتند. داده های به دست آمده از این مصاحبه به صورت مکتوب و با استفاده از روش پدیده شناسی ون منن تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: یکی از مهم ترین تجربه بالینی زنان از یائسگی که در این مطالعه مشاهده گردید، مضمون شروع مرحله جدیدی بود که به گفته خودشان در شیوه زندگی آن ها نسبت به قبل احساس می شد و در راس آن تغییرات شروع چالش های جنسی قرار می گرفت که برای ایشان مهم به نظر می رسید. زیر مضمون های حاصل از آن شامل کتمان، کاهش میل جنسی، پاشیدگی بنیان خانواده و پایان زنانگی بود.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش باورهای زنان یائسه را از زندگی جنسی ارایه می کند، که می توان از آن به عنوان پایه ای برای آموزش و راه کاری جهت بهبود کیفیت زندگی آن ها استفاده نمود.

زمینه و هدف: اپی زیاتومی عملی است رایج که در مامایی انجام می شود. تقریبا 33% زنانی که در سال 2000 زایمان کردند، اپی زیاتومی شدند. با این وجود فواید بالینی اپی زیاتومی هنوز مورد بحث است. هدف از این مطالعه تعیین فراوانی اپی زیاتومی و عوارض به جای مانده از آن (درد پرینه، دیسپارونیا) در طی 3 ماه پس از زایمان می باشد.روش بررسی: این مطالعه به صورت توصیفی در بیمارستان های آموزشی شهر تهران بر روی 510 زن نخست زا انجام گرفت. اطلاعات مورد نیاز به وسیله مصاحبه 1، 10، 40 و 90 روز پس از زایمان اخذ و در فرم اطلاعاتی ثبت گردید. پس از تکمیل تعداد نمونه ها اطلاعات با استفاده از آزمون آماری تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: در این مطالعه شیوع اپی زیاتومی 3/97% برآورد شد، 3/32% اپی زیاتومی نوع مدین و 7/67% نوع مدیولترال دریافت کردند. عوارض اپی زیاتومی شامل درد پرینه که در 1، 10، 40 و 90 روز پس از زایمان به ترتیب 4/96%، 63%، 25% و 12% به دست آمد و دیسپارونی در 10، 40 و 90 روز پس از زایمان به ترتیب 100%، 66% و 2/31% محاسبه گردید.نتیجه گیری: شیوع اپی زیاتومی در ایران بسیار بیشتر از میزان های گزارش شده از سایر نقاط دنیا می باشد و شیوع اپی زیاتومی مدیولترال در ایران علی رغم مشکلات آن بیشتر از اپی زیاتومی مدین است. به همین دلیل قاعدتا شیوع عوارض آن (درد پرینه، دیسپارونی) در جامعه زنان ایرانی نیز بیشتر می باشد.

زمینه و هدف: تومور مخلوط ژرم سل تخمدان بیماری نادر، اما مهاجمی است که بیشتر زنان نوجوان و جوان را درگیر می کند، و در صورت تشخیص و درمان سریع، علاج پذیر است. درمان آن شیمی درمانی پس از جراحی است. در این مقاله یک مورد حاملگی موفقیت آمیز در بیمار مبتلا به تومور سلول های ژرمینال مخلوط تخمدان (کارسینوم امبریونال و تراتوم نارس) گزارش می شود.معرفی مورد: بیمار خانم نولی پار 18 ساله ای است که با تابلو درد زیر دل، تاخیر در قاعدگی، توده در آدنکس راست و B-HCG مثبت (با شک به حاملگی خارج از رحم)، تحت عمل جراحی قرار گرفت. تشخیص بیماری تومور ژرم سل مخلوط شامل تراتوم نارس و کارسینوم امبریونال بود که جزء نادرترین تومورهای تخمدان می باشد. درمان شامل سالپنگواووفورکتومی یک طرفه همراه با شیمی درمانی بود. این تومورها بیشتر در سنین جوانی رخ می دهند. بنابراین حفظ باروری حایز اهمیت است. در بیمار گزارش شده با جراحی محافظه کارانه و شیمی درمانی پس از آن، عملکرد طبیعی تخمدان و قدرت باروری حفظ گردید.

زمینه و هدف: پسودوتومور سربری با افزایش خوش خیم فشار داخل جمجمه ای تعریف می گردد. پسودوتومور سربری دلایل مختلفی دارد. البته اغلب موارد ایدیوپاتیک است که به طور تیپیک در دختران چاق دیده می شود. در این افراد مایع مغزی-نخاعی طبیعی بوده و شواهدی از توده داخل جمجمه، ترومبوز سینوس های وریدی و یا انسدادی در جریان مایع مغزی-نخاعی وجود ندارد. در این مطالعه یک مورد پسودوتومور سربری بعد از گذشت 7 سال از پیوند موفق کلیه در بیمار تحت درمان با سیکلوسپورین و پردنیزولون و آزاتیوپرین، شرح داده شده است.معرفی مورد: بیمار دختر 17 ساله ای است، که هفت سال بعد از پیوند کلیه با وزن نسبتا بالا (نمایه توده بدنی برابر 30 کیلوگرم در مترمربع) دچار پسودوتومورسربری گردیده است. سی تی اسکن،  (Magnetic Resonance Angiography) MRAمغزی و آنالیز مایع مغزی-نخاعی طبیعی و فشار مایع نخاع بالا بود. برای بیمار چند بار بذل مایع نخاع انجام و استازولامید شروع شد. سردردهای بیمار با وجود ادامه سیکلوسپورین و پردنیزولون و هم چنین ادامه کم خونی و پایداری نارسایی نسبی کلیوی بهبودی پیدا کرد.در بیمارانی که پیوند کلیه شده اند و با سردرد مراجعه می کنند، باید پسودوتوموسربری را در تشخیص افتراقی آن ها قرار داد. نوروتوکسیسیتی سیکلوسپورین نادر نبوده و باید به عوارض عصبی دارو هم توجه نمود. بعد از تشخیص سودوتومور سربری در این بیماران، باید از پیشرفت علایم و کاهش بینایی بیمار جلوگیری کرد.