علوم و فناوری رنگ
سال:1392 | دوره:7 | شماره:1 |تعداد مقالات:12

پژوهش حاضر به منظور تثبیت نانو ذرات دی اکسید زیرکونیم برروی پشم با استفاده از اسید سیتریک به عنوان عامل اتصال دهنده عرضی و هیپوفسفیت سدیم به عنوان کاتالیزور با پرتودهی فرابنفش انجام شده است. تاثیر مقدار نانوذرات بروی عملکرد لیف پشم توسط طیف سنجی زیر قرمز تبدیل فوریه (FTIR)، میکروسکوپ الکترونی (SEM)، اسپکترومتر الکترونی تفرق پرتو X (EDX)، آزمون زاویه تماس قطره آب (WCA) و اسپکتروفوتومتر انعکاسی (RS) بررسی شده است. برهم کنش مابین نانو ذرات دی اکسید زیرکونیم، ماده تثبیت کننده و رادیکال های آزاد پشم توسط طیف FTIR ارزیابی شده است. نتایج نشان می دهد که پشم پوشش داده شده با نانو ذره قابلیت رنگبری رنگزای متیلن آبی با پرتودهی فرابنفش را دارد.

پشت پوشی، یکی از خصوصیات مهم محصولات تجاری مختلف از جمله کاغذ می باشد. روش معمول اندازه گیری به کمک اسپکتروفوتومتر گران می باشد. این کار تحقیقاتی روش جدیدی برای اندازه گیری پشت پوشی به کمک پویشگر به عنوان یک ابزار کم هزینه تر بیان می کند. پشت پوشی بر اساس مقادیر RGB تصاویر کاغذ حاصله از پویشگر محاسبه می گردد. نتایج حاصله بیانگر این است که قابلیت اندازه گیری پشت پوشی توسط پویشگر با اسپکتروفوتومتر قابل مقایسه می باشد. بهترین نتیجه بر اساس تبدیل RGB به فضای رنگی CIELab حاصل گردید.

سه رنگزای خمی آبی 6، زرد 2 و قرمز 13 برای ایجاد استتار در ناحیه زیر قرمز نزدیک و تقلید طیف انعکاسی سه نوع برگ سبز استاندارد روی کالای پنبه ای به کار گرفته شد. نتایج نشان داد که طیف انعکاسی کالای رنگرزی شده با مخلوطی از رنگزاها هنگامی که درصد رنگزای خمی آبی 6 نسبت به وزن کالا برابر 0.85% و 1.2% باشد، بیشترین شباهت را با طیف انعکاسی برگ سبز دارد که نشان دهنده نقش مهم خمی آبی 6 در استتار زیر قرمز نزدیک است. شیدهای سبز مربوط به برگ درختان برگ ریز و سوزنی برگ، سبز ناتو و سبز جنگلی با اختلاف رنگ کمتر از دو واحد در فضارنگ CIE1976 روی پارچه پنبه ای به دست آمد. نتایج آنالیز آماری نیز همانندی منحنی های انعکاسی نمونه ها و استاندارد را تایید کرد (0<R2<1) نتایج حاصل از ثبات های شستشویی و نوری نمونه ها نشان داد که رنگزاهای مورد نظر، ثبات های قابل قبولی را روی پارچه پنبه ای ایجاد می کنند.

در این تحقیق، اثر مقدار متاکریلواکسی پروپیل تری متوکسی سیلان (MPTMS)، زمان و pH واکنش و نیز مقدار آب بر اصلاح سطحی نانوذرات سیلیکا بررسی شده است. برهم کنش های شیمیایی احتمالی بین ترکیب سیلان دار و گروه های عاملی سطح نانوذرات سیلیکا به روش طیف سنجی FTIR و میزان جذب شیمیایی و یا فیزیکی ترکیب سیلان دار بر روی سطح نانوذرات با استفاده از روش گرما وزن سنجی TGA بررسی شد. در مرحله بعد، 1 % وزنی نانوذرات اصلاح نشده و اصلاح شده به روش پلیمریزاسیون درجا، در کوپلیمر استایرن-بوتیل اکریلات (1:1) پخش گردید. با استفاده از روش های LLS و FTIR هویت شناسی لاتکس های سنتز شده انجام گرفت. نتایج به دست آمده از آزمون های هویت شناسی نانوذرات آماده سازی شده با ترکیب آلکوکسی سیلان، حاکی از برهم کنش های شیمیایی ترکیب سیلان دار با نانوذرات سیلیکا بود. بیشترین میزان پیوندخوری با سطح نانوذرات، حدود 32% وزنی، در شرایط بهینه حداکثر میزان سیلان و آب، زمان طولانی تر واکنش و در pH معادل با 4 به دست آمد. همچنین نتایج آزمون های FTIR و LLS حاکی از موفقیت واکنش پلیمریزاسیون بود. نتایج به دست آمده نشان داد که استفاده از افزودن نانوذرات سیلیکا (اصلاح شده و اصلاح نشده) موجب افزایش اندازه ذرات لاتکس شده و اصلاح سطحی تاثیر زیادی بر اندازه ذرات لاتکس تشکیل شده ندارد.

مواد فلوئورسنت جزء معرف هایی هستند که در حسگرها کاربردهای فراوانی یافته اند. با توجه به اهمیت تعیین آنیون سولفات در نمونه های زیست محیطی، شیمیایی، دارویی و خوراکی، در این تحقیق از خاصیت فلوئورسانس ماده رنگزای 2 و 6- دی فنیل پیریلیوم تترافلوئوروبورات جهت طراحی و ساخت حسگر نوری سولفات گزین استفاده شد. نتایج نشان داد که شدت فلوئورسانس ماده رنگزا در اثر افزایش یون سولفات کاهش می یابد. به طوری که این کاهش متناسب با غلظت یون سولفات می باشد. عوامل موثر بر اندازه گیری شرایط بهینه از حسگر جهت اندازه گیری یون سولفات در دارو به طور موفقیت آمیزی استفاده شد.

منومر sipomer pam 100sp محصول Rhodia به عنوان عامل بهبود دهنده چسبندگی سیستم های اکریلیکی معرفی شده است. در این تحقیق یک لاتکس بر پایه اکریلیک ـ استایرن سنتز شد .منومر sp در محدوده 10%-1 وزنی منومرها استفاده شد. سایر منومرها عبارت بودند از استایرن، متیل متاکریلات، اتیل اکریلات و اسید اکریلیک.در لاتکس نرم با محتوای sp %10 بهترین نتایج چسبندگی و خوردگی به دست آمد. افزایش sp تاثیر مثبتی بر چسبندگی لاتکس سخت نداشت. در مرحله بعدی با به کارگیری قانون FOX اثر تغییرات Tg برچسبندگی و خوردگی لاتکس بدون حضور sp بررسی شد. بهترین نتیجه چسبندگی در دمای انتقال شیشه ای 20-30oC و کمترین خوردگی در -10oC به دست آمد. در بخش سوم این تحقیق لاتکس های سنتز شده بدون sp با عوامل سود، آمونیاک و آمین خنثی سازی و با فرم اسیدی مقایسه گردید .بهترین چسبندگی از نمونه خنثی سازی شده با سود و کمترین خوردگی از نمونه خنثی شده با آمونیاک حاصل شد. بررسی چسبندگی توسط کراس کات و خوردگی با آزمون مه نمکی طبق استانداردهای ASTM D3359و ASTM D714 صورت گرفت.

یک ماده رنگزای جدید بر پایه ایندولین با استفاده از فنوتیازین به عنوان ماده اولیه سنتز شد. در این راستا فنوتیازین با انجام یک سری واکنش های متوالی از قبیل آلکیل دار کردن، اکسایش، نیترودار کردن و احیاء به ماده رنگزای دیسپرس تبدیل شد. تمامی مواد واسطه و ماده رنگزای سنتز شده خالص گردید و به روش های دستگاهی مختلف از قبیل UV-Vis, DSC, FTIR, 1HNMR, 13CNMR و آنالیز عنصری شناسایی شدند. بررسی خواص اسپکتروفوتومتری ماده رنگزای سنتز شده در حلال های تولوئن، استن و DMF نشان داد که ماده رنگزای سنتز شده دارای قدرت رنگی نسبتا خوبی بوده و دارای اثر سولواتوکرومیزم مثبت است. در نهایت دیسپرسیونی از ماده رنگزای سنتز شده برای رنگرزی الیاف پلی استر به روش دما بالا (HT) به کار برده شد. نتایج نشان داد که ماده رنگزای سنتز شده دارای خواص و قابلیت رنگرزی خوبی بر روی الیاف پلی استر است. ضمنا اندازه گیری خواص ثباتی ماده رنگزا بر روی الیاف پلی استر نشان داد که ماده رنگزای سنتز شده دارای ثبات شستشویی و سایشی عالی و ثبات نوری متوسط است.

با وجود اینکه اخیرا صنعت خودرو پیشرفت قابل توجهی در تولید پوشش های خودرویی با کارایی بسیار خوب داشته است، در حال حاضر تقاضاهای مردمی برای پوشش هایی با پایداری نوری خوب و ظاهری بهتر بیشتر شده است. از این رو در تحقیق حاضر برای افزایش پایداری نوری سیستم پوششی، از دو ماده پایدارکننده نوری UV با نام های نانو اکسید روی و نانو تیتانیا استفاده شد و این مواد به لایه آستر ضدخوردگی یک سامانه پوشش خودرویی افزوده شدند. پس از آماده سازی نمونه ها اثر این مواد جاذب بر روی مقاومت به خوردگی پوشش تحت شرایط جوی شتابیده از قبیل آزمون های محفظه UV، غوطه وری در محلول 3.5 درصد کلرید سدیم مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که حضور بسیار اندک این جاذب های نور UV باعث بهبود پایداری جوی و خواص ضدخوردگی پوشش تا 10 برابر بیشتر نسبت به پوشش بدون پایدارکننده می شود.

هدف از این تحقیق بررسی و مقایسه عملکرد روش های مختلف رنگ همانندی می باشد. روش های بررسی شده در این تحقیق شامل رنگ همانندی بر اساس حدس اولیه آلن و روش تکرار بر اساس معادله اختلاف رنگ CIELAB (روش های کالریمتری) می باشد. علاوه بر این، روش های اسپکتروفوتومتری همچون روش حداقل مربعات مک گینس، روش تکرار، روش تکرار وزن داده شده و رنگ همانندی اسپکتروفوتومتری با استفاده از مقادیر محرکه رنگ پایه نیز مورد بررسی قرار گرفتند. با به کارگیری نسخه های متفاوت از مواد رنگزا، تعداد 165 نمونه مورد رنگرزی قرار گرفتند. جهت بررسی میزان موفقیت هر یک از روش های مذکور در تخمین این 165 نمونه، برای هر روش مواردی همچون اختلاف رنگ و اندیس متامریزم مورد ارزیابی قرار گرفت. در نهایت جهت بررسی عملی، پیشگویی های انجام شده توسط برخی از این روش ها در مورد 24 نسخه از 165 نسخه رنگرزی شدند که نتایج حاصله هم راستا و موید نتایج تئوری بوده و نشان دهنده برتری نسبی روش رنگ همانندی اسپکتروفوتومتریک با استفاده از مقادیر محرک رنگ پایه می باشد.