اقتصاد و توسعه کشاورزی
سال:1387 | دوره:22 | شماره:2 |تعداد مقالات:10

بیش از 90 درصد ابریشم طبیعی جهان محصول پرورش کرم ابریشم توت است، بنابراین شناسایی ارقام پرمحصول و با راندمان کیفی برتر توت از اهمیت زیاد برخوردار است. آزمایش حاضر به منظور بررسی اثرات پنج واریته مختلف توت (کن موچی، کائیرونیز، ایچی نویسه، شین ایچی نویسه و یک رقم بومی) طی دو دوره پرورش (بهار و اواخر پاییز) روی صفات بیولوژیک و اقتصادی (طول دوره لاروی، مدت تغذیه لاروی، درصد مرگ و میر لاروی، تعداد پیله تولیدی، وزن یک پیله خوب، وزن قشر یک پیله، درصد قشر یک پیله و غیره) کرم ابریشم در قالب طرح فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با 10 تیمار در سه تکرار در مرکز تحقیقات کرم ابریشم کشور به اجرا در آمد. تجزیه واریانس داده ها با استفاده از نرم افزار آماری اری ستات، حاکی از تاثیر معنی دار نوع واریته توت و زمان پرورش بر عملکرد کرم ابریشم بود (p<0.01). آزمون دانکن میانگین داده ها نشان داد که واریته های شین ایچی نویسه و بومی در پرورش اواخر پاییز و واریته های ایچی نویسه و بومی در پرورش بهاره تاثیر برتر و معنی داری را نسبت به سایر ارقام توت مورد بررسی بر صفات بیولوژیک و اقتصادی کرم ابریشم اِعمال می کنند (p<0.05). در ضمن اغلب صفات اقتصادی در پرورش بهاره عملکرد بهتری نشان دادند (p<0.01).

در این مطالعه، تاثیر بیمه بر مصرف نهاده های شیمیایی (اثرات زیست محیطی بیمه) مورد بررسی قرار گرفت. داده های مورد نیاز این مطالعه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده، از 150 کشاورز گندم کار بیمه شده و بیمه نشده استان خراسان شمالی در سال 1383 جمع آوری شد. نتایج این بررسی نشان داد که متغیرهای تحصیلات، اندازه خانوار، مالکیت مزرعه، پراکندگی مزرعه، شرکت در کلاس های ترویجی، سطح زیر کشت و ریسک گریزی بر تقاضای بیمه تاثیر مثبت و سن کشاورز و دریافت غرامت تاثیر منفی دارند. احتمال پذیرش بیمه از سوی گندم کاران باعث کاهش مصرف سموم و کودهای شیمیایی و در نتیجه افزایش منافع زیست محیطی می شود. با توجه به یافته های مطالعه، تلاش برای پوشش بیمه ای کلیه کشاورزان گندم کار، آموزش های مرتبط با مصرف نهاده های شیمیایی و هدف گیری گروه های هدف متمایل به بیمه به عنوان راه کار ارایه شده است.

بخش کشاورزی از مهم ترین بخش های اقتصادی کشور بوده که سهم بزرگی در اشتغال کل کشور دارد. بیکاری به عنوان یک پدیده مخرب اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی مطرح بوده و رفع آن همواره، از جمله دغدغه های اساسی برنامه ریزان بوده است. روند توسعه اقتصادی - اجتماعی هر کشور را در نهایت منابع انسانی آن تعیین می کند. بدین روی، بهره برداری کامل و مناسب از منابع انسانی هر کشور باید به عنوان یکی از هدفهای راهبردی توسعه در نظر گرفته شود. لذا این مطالعه با استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی، به پیش بینی و مدل سازی اشتغال با استفاده از متغیرهای پولی و مالی طی سال 84-1338 پرداخته است. نتایج نشان می دهد، روند اشتغال در بخش کشاورزی طی سال های آینده روند افزایشی کندی خواهد داشت. لذا برنامه ریزی در این ارتباط می تواند از اهمیت ویژه ای برخوردار باشد.

در این مطالعه با توجه به اهمیت اقتصاد پسته در بسته صادرات غیرنفتی کشور، مزیت های تولیدی و صادراتی پسته ایران در مقابل کشورهای رقیب با استفاده داده های سال های 2005-1990 و با کاربرد شاخص های مزیت مقیاس، کارایی و مزیت جمعی و همچنین مزیت های آشکار شده و آشکار شده متقارن برآورد شد. میزان اثرپذیری مزیت صادراتی ایران نسبت به مزیت رقبا اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که شاخص مزیت مقیاس در مورد ایران نسبت به سایر رقبا بیشتر بوده و بالاترین مزیت کارایی و بیشترین رشد آن به ترتیب مربوط به سوریه و ترکیه است. بیشترین مزیت جمعی در این سال ها مربوط به ایران و بیشترین رشد نیز به ایتالیا تعلق دارد. علی رغم مزیت ایران در صادرات پسته، رشد این مزیت طی سال های مطالعه منفی بوده است (-44.05 درصد). در حالی که اکثر رقبای ایران از رشد مثبتی برخوردار بوده اند. چنانچه به هر علت مزیت نسبی صادراتی پسته ایران کاهش یابد، مزیت رقبای آن افزایش یافته و صادرات پسته این کشورها، جایگزین صادرات پسته ایران خواهد شد. همچنین سیاست های برنامه سوم توسعه در کارایی تولید و صادرات پسته ایران به بازارهای جهانی موفق بوده است. جهت حضور موفق در بازارهای جهانی، سیاست گذاری جهت کاهش هزینه تمام شده تولید پسته، بهبود کیفیت تولیدی و بویژه انجام عملیات فرآوری مناسب، توصیه می شود.

عقلایی رفتار کردن مصرف کننده اولین و اساسی ترین پیش فرض ارایه و بسط تئوری های اقتصادی در زمینه رفتار مصرف کننده است. تحقیقات مربوط به توابع تقاضا زمانی صحیح خواهد بود که مدل تابع تقاضا و مطلوبیت مبنا قرار گرفته، تقریب خوبی از تابع مطلوبیت و تقاضای حقیقی باشد و این فرضی غیر قابل آزمون است. لذا باید صحت فرضیه رفتار عقلایی اثبات شود. تنها راه برای بررسی رفتار عقلایی مصرف کننده، کاربرد اصول ترجیحات آشکار شده است. داده های مورد استفاده شامل قیمت و مقادیر مصرفی ماهانه در فاصله سال های 85-1383 انواع روغن نباتی از فروشگاه های رفاه کل کشور است. نتایج آزمون، حاکی از وجود 13 تناقض بود که با بررسی شاخص تعمیمی افریت نیز برطرف نشد و با روش نموداری دی پرتی دو زیر دوره فروردین 83 تا آذر 84 و دی ماه 84 تا اسفند 85 بدون تناقض تشخیص داده شد. شکست تابع مطلوبیت بصورت کاهش مصرف در اکثر روغن های نباتی جامد مورد مطالعه و ثبات تقریبی در مصرف روغن های مایع ظاهر شده است. پس با تداوم سیاست های بهداشتی و تبلیغاتی در زمینه مضرات روغن نباتی جامد می توان کاهش مصرف این محصول را در خانوارهای ایران انتظار داشت.

هدف این تحقیق بررسی و تحلیل عوامل تاثیرگذار بر نگرش کشاورزان نسبت به شیوه های مدیریت آب کشاورزی با رویکرد مقایسه دو گروه کشاورزان در شبکه های آبیاری دارای تعاونی آب بران و فاقد آن است. این تحقیق از نوع توصیفی - همبستگی و علی - مقایسه ای می باشد که با استفاده از روش پیمایش انجام گرفته است. کشاورزان شبکه های آبیاری در استان خراسان رضوی جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می دهند که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای، تعداد 335 کشاورز به صورت کاملا تصادفی انتخاب شدند. روایی پرسشنامه از طریق نظرخواهی از اعضای هیات علمی دانشکده کشاورزی در دانشگاه تربیت مدرس و متخصصان و کارشناسان اجرایی سازمان جهاد کشاورزی و شرکت سهامی آب منطقه ای در استان خراسان رضوی پس از چند مرحله اصلاح و بازنگری به دست آمد. آزمون مقدماتی نیز برای به دست آوردن پایایی ابزار پژوهش انجام گرفت و ضرایب اطمینان آلفای کرونباخ (a) برای بخش های مختلف پرسشنامه بین 0.73 تا 0.86 محاسبه شد. نتایج حاصل از یافته های توصیفی نشان داد میزان نگرش بیش از نیمی از پاسخگویان (%55.1) در شبکه آبیاری دارای تعاونی آب بران نسبت به مدیریت آب کشاورزی در سطوح مثبت و نسبتا مثبت قرار داشتند. نتایج حاصل از تحلیل های آماری نیز نشان داد که تعاونی آب بران بر توسعه عوامل سرمایه های اجتماعی، انسانی، فیزیکی، مالی و طبیعی بسیار تاثیرگذار بودند، به طوری که شبکه آبیاری دارای تعاونی آب بران با ارتقای مولفه های اعتماد، انسجام و مشارکت اجتماعی، بهبود تماس های ترویجی، گسترش کانال های اطلاع رسانی مناسب، بهبود وضعیت نظام آبیاری منطقه و مشارکت بیشتر آب بران در مدیریت آب آبیاری بر میزان نگرش کشاورزان در زمینه توسعه و به کارگیری شیوه های مدیریت آب کشاورزی به خصوص سرمایه گذاری در تکنولوژی آبیاری تحت فشار نسبت به شبکه های فاقد این تعاونی اثربخش تر بودند.

جایگزینی تراکتور یکی از تصمیمات مهم مدیر ماشین های کشاورزی می باشد. یکی از فاکتورهای بسیار اساسی در این تصمیم گیری، پیش بینی دقیق هزینه های تعمیر و نگهداری می باشد. هدف از این تحقیق، ارزیابی قابلیت پیش بینی هزینه های تعمیر و نگهداری تراکتور با استفاده دو ساختار شبکه عصبی مصنوعی MLP می باشد. در ابتدا شبکه های جداگانه برای هر یک از اجزا هزینه های تعمیر و نگهداری و سپس یک شبکه برای پیش بینی همزمان آنها طراحی شد. از داده های واقعی 28 تراکتور جاندیر موجود در کشت و صنعت آستان قدس رضوی در این مطالعه استفاده شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که هر دو نوع شبکه عصبی قادر به پیش بینی دقیق هزینه های تعمیر و نگهداری تراکتور است. همچنین پیش بینی عناصر هزینه تعمیر و نگهداری تراکتور با یک شبکه منجر به نتایج عملکردی بهتری نسبت به بکارگیری شبکه های جداگانه برای پیش بینی هر یک از اجزا هزینه شده است. بنابراین، شبکه عصبی می تواند قابلیت تصمیم گیری اقتصادی مدیران ماشین را بهبود بخشد.