پژوهش های خاک
سال:1384 | دوره:19 | شماره:1 |تعداد مقالات:20

به منظور بررسی کاربرد مقادیر مختلف پتاسیم به همراه عناصر کم مصرف برعملکرد سه رقم گندم (Triticum aestivum L.) مهدوی (M-70-12)، شیراز (M75-10) و پیشتاز (M-75-7) این تحقیق با 6 تیمارکودی در دو سال زراعی 79-78 و80-1379 در خاکهای کرج بافت سبک انجام گرفت. تیمار اول= مصرف کود مطابق عرف زارعین (اوره + سوپر فسفات تریپل)؛ تیمار دوم= تیمار اول + مصرف پتاسیم بر مبنای آزمون خاک از منبع سولفات پتاسیم؛ تیمار سوم= تیمار اول + مصرف پتاسیم دو برابر توصیه کودی از منبع سولفات پتاسیم؛ تیمار چهارم= تیمار اول + کودهای محتوی عناصر کم مصرف؛ تیمار پنجم= تیمار دوم + کودهای محتوی عناصر کم مصرف و تیمار ششم= تیمار سوم + کودهای محتوی عناصر کم مصرف. در این مطالعه از طرح کرتهای خرد شده با 54 واحد استفاده گردید. نسبتهای مختلف کودی در کرتهای فرعی و ارقام گندم در کرتهای اصلی قرار گرفتند. اوره به مقدار 300 کیلوگرم درهکتار،  فسفات آمونیم 100 کیلوگرم در هکتار و سولفات پتاسیم در دو مقدار K1250 و K2  500 کیلوگرم در هکتار مصرف گردید. کودهای محتوی عناصر کم مصرف شامل روی ، منگنز، آهن، مس و بور براساس آزمون خاک مصرف گردید. عملکرد گندم اندازه گیری شده و نتیجه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. باتوجه به نتایج بدست آمده در سال اول رقم پیشتاز در تیمار چهارم بهترین عملکرد دانه (5700 کیلوگرم در هکتار) را داشت. از لحاظ وزن کل اندام هوائی نیز رقم پیشتاز بهترین بود ولی ما بین سه رقم اختلاف معنی داری در سطح 5 درصد مشاهده نگردید. در سال دوم بیشترین عملکرد کل در رقم مهدوی (6660 کیلوگرم در هکتار) از تیمار سوم، در رقم های پیشتاز و شیراز به ترتیب 8550 و8610  کیلوگرم در هکتار از تیمارهای دوم و سوم عاید گردید که در سطح 5% با شاهد اختلاف معنی داری نشان داد. در سال دوم بهترین تیمار کودی در رابطه با درصد پروتئین (84/14) در رقم شیراز با تیمار دوم و در رقم مهدوی با تیمار ششم (57/14) و در رقم پیشتاز (53/13) با تیمار پنجم بدست آمده با توجه به میانگین نتایج دو ساله مشاهده گردید که ارقام مختلف عکس العمل های متفاوتی را نسبت به عناصر غذایی از خود نشان دادند. بنابراین موضوع کودپذیری ارقام مختلف باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد و در هر حال رعایت اصول مصرف بهینه کودی در تمامی ارقام پیشرفته گندم الزامی است. انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه برای انتخاب کاراترین رقم در خاکهای بافت سبک پیشنهاد می شود.  

به منظور تعیین اثر منابع و مقادیر مختلف کود پتاسه بر روی خواص کمی و کیفی برگ توت این تحقیق در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه سطح کودی پتاسیم (100، 200 و 300 کیلوگرم در هکتار K2O) و 2 نوع کود پتاسه (سولفات و کلرید پتاسیم) به علاوه یک تیمار شاهد در 3 تکرار و در 4 منطقه پسیخان رشت، پرند فومن، پرنیان صومعه سرا و شلمان لنگرود از استان گیلان در سال های 1376 و 1377 به اجرا در آمد. این طرح در توتستانهایی که پتاسیم تبادلی خاک کمتر از 250 میلی گرم در کیلوگرم بود، انجام شد. نتایج حاصله پس از دو سال آزمایش نشان داد که در مزرعه پسیخان رشت در مورد وزن شاخه و برگ بهترین تیمار A3B2 (300 کیلوگرم K2O از منبع کلرید پتاسیم) بود که با تیمارهای A1B1 (100 کیلوگرم K2O از منبع سولفات پتاسیم) و نیز تیمار شاهد اختلاف معنی دار در سطح احتمال 1% داشت. غلظت پتاسیم در برگهای توت نیز اختلاف معنی دار در سطح احتمال 1% را نشان داد. کلیه تیمارها نسبت به شاهد (99/0 درصد پتاسیم) غلظت پتاسیم بیشتری داشته و تیمار پنجم A3B1 با 60/1 درصد بهترین تیمار بود. در مزرعه پرند فومن در مورد غلظت پتاسیم در برگ دارای اختلاف معنی دار در سطح احتمال 1% بود، بطوری که تیمار سوم A2B1 (200 کیلوگرم در هکتار K2O از منبع سولفات پتاسیم) و پنجم A3B1 (300 کیلوگرم در هکتار K2O از منبع سولفات پتاسیم) با غلظت 70/1 درصد پتاسیم بیشترین میزان و تیمار شاهد با غلظت 97/0 درصد کمترین میزان پتاسیم را داشت. در مزرعه پرنیان صومعه سرا فقط وزن شاخه و برگ در سطح احتمال 5 درصد اختلاف معنی داری را نشان داد که تیمار پنجم A3B1 با عملکرد 73/6 کیلوگرم به ازاء هر درخت نسبت به تیمار دوم (A1B2) با عملکرد 45/4 کیلوگرم و شاهد با عملکرد 47/4 کیلوگرم اختلاف معنی داری را نشان داد. در هر درخت توت در منطقه شلمان لنگرود در کلیه عوامل مورد مطالعه اختلاف معنی دار مشاهده شد. از نقطه نظر وزن برگ بهترین عملکرد از تیمار پنجم (A3B1) به میزان 16/4 کیلوگرم به ازاء هر درخت بدست آمد که نسبت به سایر تیمارها اختلاف معنی دار در سطح احتمال 1% نشان داد. این تیمار پنجم نسبت به شاهد با عملکرد 79/2 کیلوگرم، 49 درصد افزایش عملکرد نشان داد. عوامل وزن شاخه و برگ نیز در تیمار پنجم (A3B1) با عملکرد 15/7 کیلوگرم به ازای هر درخت بیشترین میزان بود که باتیمارهای شاهد، اول و دوم در سطح 5%  اختلاف معنی داری را نشان داد. غلظت پتاسیم برگ کلیه تیمارها با تیمار شاهد اختلاف معنی دار در سطح احتمال 1% نشان دادند. در کلیه مناطق بین منابع کودی سولفات و کلرید پتاسیم اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. اختلاف معنی دار فقط بین سطوح مختلف پتاسیمی مشاهده شد.  

به منظور بررسی تغییرات میزان نیتروژن، فسفر و پتاسیم باقیمانده در خاک، تحت شرایط تناوبها و نظامهای زراعی متداول و اکولوژیک آزمایشی بصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی باسه تکرار و در شش سال زراعی انجام گردید. تیمارها شامل سه تناوب زراعی گندم - گندم، گندم- ذرت و چغندرقند – گندم به عنوان فاکتور اصلی و پنج نظام زراعی مختلف شامل نظام متداول با نهاده زیاد، متوسط، کم و نظام تلفیقی (با نهاده متوسط) و نظام ارگانیک (فاقد هر نوع نهاده شیمیایی) به عنوان فاکتور فرعی بودند. نتایج این بررسی نشان داد که در طول شش سال آزمایش میزان نیتروژن باقیمانده در خاک روند نزولی داشت، ولی میزان فسفر و پتاسیم باقیمانده در خاک افزایش یافت. علاوه بر این میزان عناصر غذایی باقیمانده در خاک در کرتهای تحت کشت نظامهای تلفیقی و ارگانیک در سطح بالاتری نسبت به نظامهای متداول قرار داشتند. تناوبهای زراعی مختلف نیز بر باقیمانده عناصر غذایی موجود در خاک تاثیر معنی داری داشت (P<0.05) بطوریکه در تناوب گندم-ذرت، فسفر و پتاسیم باقیمانده خاک کمترین مقدار را به خود اختصاص داد. کرتهای تحت کشت نظام های زراعی مختلف بر میزان هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک نیز تأثیر معنی داری داشتند(P<0.05)، بطوریکه هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک در نظام تلفیقی بیشترین مقدار را دارا بود و نظامهای پرنهاده، متوسط نهاده و کم نهاده در مرتبه بعدی قرار داشتند و نظام ارگانیک در پائین ترین سطح قرار داشت.  

وجود تعادل بین عناصر غذایی در باغهای میوه، عامل مهمی در افزایش عملکرد و بهبود کیفی میوه های تولیدی می باشد. تجزیه برگ، روش مناسبی برای ارزیابی وضعیت تعادل تغذیه ای در باغها می باشد. روش انحراف از درصد بهینه DOP) )[5]، مدلی جدید و آسان در مقایسه با روشهای قبلی در تفسیر نتایج تجزیه برگی است. در این روش، شاخصی با استفاده از فرمول زیر برای هر عنصر محاسبه می گردد که از جنبه مدیریت تغذیه ای بسیار مهم است. 100)/Cref ]-100× DOP= [(Cدر این فرمول:  DOP انحراف از درصد بهینه، C غلظت عنصر غذایی در نمونه برگ باغ مورد بررسی و Cref غلظت عنصر غذایی در نمونه برگ باغهای با عملکرد بالا می باشد. در این تحقیق، به منظور ارزیابی وضعیت تعادل تغذیه ای تاکستانهای منطقه سی سخت استان کهگیلویه و بویراحمد، از تعداد 40 باغ، نمونه برگ و خاک تهیه و با استفاده از روشهای متداول آزمایشگاهی، مورد تجزیه های لازم قرار گرفتند. غلظت بهینه عناصر غذایی در برگ باغهای با عملکرد نسبی بالا، برای عناصر ازت، فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم به ترتیب 05/5، 7/0، 42/1، 7/1 و 4/0 درصد و برای عناصر آهن، منگنز، روی، مس و بور به ترتیب 5/206، 3/110، 5/61، 6/14 و 9/33 میلی گرم در کیلوگرم تعیین گردید. بدین ترتیب شاخص انحراف از درصد بهینه DOP)) برای باغهای با عملکرد پایین محاسبه شد. نتایج نشان داد که همه باغهای با عملکرد نسبی پایین، در وضعیت نامتعادلی از عناصر غذایی قرار داشته و کمبود آهن در 91%، منگنز و مس هر یک در 82%، پتاسیم در 67%، روی در 59% و بور در 5/54% از این باغها، قابل پیش بینی است.  

کلزا مانند هر محصول زراعی دیگر دارای نیازهای غذائی خاص خود می باشد که توجه به این نیازها و تأمین تغذیه متعادل گیاه، ضامن افزایش تولید این گیاه خواهد بود. به منظور بررسی تاثیر میزان و نوع کودهای نیتروژنی برعملکرد و روغن کلزا، طرحی بصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی شامل چهارسطح نیتروژن 0، 60، 120، 180 و 240 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و سه منبع اوره، سولفات آمونیوم و نیترات آمونیوم با 15 تیمار در سه تکرار از سال 1377 بمدت دوسال زراعی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور خوزستان اجراء گردید. نتایج حاصله از جدول تجزیه واریانس نشان داد که مقدار کود اثرکاملا معنی داری بر عملکرد دانه، درصد روغن و اجزاء عملکرد کلزا داشت و بیشترین عملکرد بمیزان 5/2 تن در هکتار از تیمار 240 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در مقایسه با 677 کیلوگرم از تیمار شاهد بدست آمد (01/α=0). همچنین با افزایش مقدار نیتروژن، درصد روغن کاهش ولی عملکرد روغن افزایش یافت. بطوریکه بالاترین عملکرد مربوط به تیمارهای 180و 240 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به میزان 1070 و1153 کیلوگرم و کمترین مقدار مربوط به تیمار شاهد به میزان 325 کیلوگرم روغن در هکتار بدست آمد. همچنین در بین منابع مختلف کود، منابع نیترات و سولفات آمونیوم در یک گروه و منبع اوره در گروه دیگر قرار گرفت و تفاوت معنی داری بر عملکرد دانه کلزا داشته ولی بر سایر پارامترها و اجزاء عملکرد تفاوت معنی داری مشاهده نشد(05/α=0). اثرات متقابل مقادیر و منابع نیتروژن و اثرات توأم سال با این دو فاکتور بر عملکرد دانه از نظر آماری در سطح پنج درصد معنی دار بود (05/α=0) بطوریکه بالاترین عملکرد دانه به میزان 3056 کیلوگرم در هکتار از تیمار240 کیلوگرم نیتروژن از منبع نیترات آمونیوم بدست آمد ولی بر سایر اجزاء عملکرد تأثیر معنی داری مشاهده نشد.

به منظور بررسی وضعیت Si در شالیزارهای استان گیلان، یکصدونه نمونه خاک سطحی، با پراکندگی جغرافیایی یکنواخت انتخاب و متغیرهای pH، کربن آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی، بافت، سیلیسیوم محلول در آب،  Si استخراج شده بوسیله استات سدیم (NaOAc, pH=4) و Si عصاره گیری شده با CaCl2  اندازه گیری شد. نتایج بررسی نشان داد که توزیع فراوانی غلظتSi محلول در آب نرمال بوده و میانگین Si در خاکهای مورد مطالعه بیش از حد بحرانی اعلام شده برای Si محلول در آب (6 میلی گرم در کیلوگرم) و عصاره گیری شده با استات سدیم (40 میلی گرم در کیلوگرم) است. همبستگی Si محلول در آب با هریک از متغیرهای pH، کربن آلی، سیلت و شن ضعیف و غیرمعنی دار و با رس و ظرفیت تبادل کاتیونی بیشتر و معنی دار است (به ترتیب با50/0=r و 44/0=r). اثر توام کلیه متغیرهای فوق همبستگی معنی دارتری با Si محلول دارند (84/0=r). سیلیسیوم عصاره گیری شده توسط CaCl2 دو صدم مولار در دامنه 7/3 و 8/20 میلی گرم در کیلوگرم خاک و حد واسط بین حلالیت کوارتز و سیلیکات آمورفی قرار دارد. غلظت Si محلول در آب در نواحی غرب گیلان و حوزه آبخیز رودخانه سپیدرود بیشتر از بقیه نواحی و در ناحیه فومنات کمتر است، این روند مشابه با توزیع مقدار رس در این نواحی است. در حوزه آبخیز سپیدرود به دلیل انتقال و رسوب ذرات رس توسط آب رودخانه و شبکه های آبیاری منشعب از آن و در ناحیه گیلان غربی به دلیل رسوبات آبرفتی دامنه ای، مقدار رس و در نتیجه کانیهای آلومینوسیلیکات بیشتر از بقیه نواحی است و در نتیجه با حد بالایی از غلظت Si محلول در تعادل می باشند. خاکهای ناحیه فومنات با توجه به آنکه دارای منشاء رسوبات ساحلی قدیمی و آبرفتی رودخانه ای می باشند دارای مقدار رس کمتری بوده و در نتیجه با غلظت های کمتری از Si به تعادل می رسند.

در اثر افزودن کود فسفر فراهمی فسفر خاک جهت ریشه گیاهان چه به صورت فسفر محلول و چه فسفر قابل جذب (فسفر قابل عصاره گیری با روش السن) افزایش می یابد. اطلاعات اندکی در ارتباط با تاثیر کود فسفری بر روی افزایش همزمان فسفر محلول و قابل جذب در خاک وجود دارد. هدف این تحقیق بررسی رابطه بین فسفر افزوده شده به خاک و افزایش فسفر محلول و فسفر قابل جذب در خاک می باشد. بدین منظور به ده نمونه خاک سطحی فسفر به میزان 0، 21، 42، 104، 208، 415 و 1245 میلی گرم در کیلوگرم افزوده شد و خاکها در شرایط رطوبت مزرعه به مدت 21 روز در درجه حرارت 25 درجه سانتیگراد در انکوباتور قرار داده شدند. مقادیر بالای فسفر برای زمانی است که کود فسفری در حجم کمتری از خاک استفاده می شود. در تمام خاکها رابطه بین فسفر محلول و فسفر قابل جذب با فسفر افزوده شده به صورت خطی بود. شیب خط رابطه بین فسفر افزوده شده با فسفر قابل جذب در گستره 8/0 – 25/0 قرار داشت. اندازه شیب بیانگر جزئی از فسفر افزوده شده به خاک است که توسط بی کربنات سدیم 5/0 مولار استخراج می شود. بدین ترتیب 78 درصد از کود مصرفی قابل عصاره گیری با بی کربنات سدیم 5/0 مولار نبوده و به احتمال زیاد شکل غیر قابل جذب تبدیل گردیده است. به منظور افزایش فسفر قابل جذب به میزان 10 میلی گرم فسفر در کیلوگرم خاکهای مورد مطالعه، نیاز به مصرف 138-100 کیلوگرم فسفر در هکتار می باشد.  

فرسایش خاک را می توان به عنوان یکی از مهمترین موانع دستیابی به توسعه کشاورزی پایدار و منابع طبیعی دانست. رسوبات ناشی از فرسایش حوزه های آبخیز علاوه بر هدر رفت خاک و کاهش حاصلخیزی آن موجب کاهش کیفیت آب شده و عمر مفید سدها را به دلیل انباشت رسوبات در مخزن آنها به مخاطره می اندازد. حوزه آبخیز نوژیان که در استان لرستان واقع شده دارای ویژگیهای توپوگرافی، اقلیمی و سازندهای زمین شناسی خاصی می باشد که در ایجاد فرسایش و تولید رسوب نقش اساسی دارند. با توجه به موارد فوق، منطقه نوژیان برای ارزیابی نتایج حاصل از بکار گیری مدل های تجربی، به عنوان منطقه تحقیق انتخاب گردیده و فرسایش و رسوب حوزه از نظر کیفی و کمی با استفاده از مدلهای MPSIAC، هیدروفیزیکی و EPM در محیط GIS مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این راستا برای اجرای مدلهای انتخاب شده، پس از ورود لایه های اطلاعاتی به محیط GIS و وزن دهی آنها، از تلفیق این لایه ها در دو مدل EPM و MPSIAC به ترتیب 278 و 527 واحد همگن تفکیک گردیده سپس شدت فرسایش و تولید رسوب در این واحدهای همگن محاسبه شده است. به طوری که میزان رسوب برآورد شده با استفاده از مدلهای EPM و MPSIAC به ترتیب 9/4308 و 01/1439 ty-1km-2 بدست آمد. برای تخمین بار رسوب با استفاده از مدل هیدروفیزیکی، حوزه آبخیز نوژیان بر اساس روش کار به شش واحد هیدرولوژیکی تقسیم و میزان تولید رسوب در آنها برآورد گردید. میزان تولید رسوب برآورد شده با استفاده از مدل هیدروفیزیکی حدود 1/2536 ty-1km-2 بوده است. به منظور مقایسه نتایج، میزان رسوب اندازه گیری شده در ایستگاه هیدرومتری کشور (واقع در ایستگاه راه آهن روستای کشور) که حدود 2389 ty-1km-2 می باشد به عنوان سطح مقایسه در نظر گرفته شد. نتایج این تحقیق نشانگر این است که مقدار رسوب برآورد شده با استفاده از مدلهای EPM و MPSIAC نسبت به آمــار رسوب به ترتیب 8/1 و 6/0 برابر است. در حالی که رسوب برآورد شده توسط مدل هیدروفیزیکی با نسبت 06/1 در مقایسه با دو مدل دیگر از دقت بیشتری برخوردار است. نتیجه بررسی های انجام شده در مورد اختلافهای موجود بیانگر این واقعیت است که کالیبره کردن مدلهای تجربی از طریق اصلاح نارساییهای موجود در آنها در تطبیق با شرایط خارج از محل ابداع آنها امری ضروری و گریزناپذیر است.

بعضی از مواد پرتوزا مانند سزیوم- 137 در طبیعت وجود ندارند. این مواد از طریق آزمایش های هسته ای دهه های 70-1960 میلادی پس از وارد شدن به جوفوقانی همراه با بارندگیها به سطح زمین آن رسیده و جذب رسها و ذرات ریز خاک شده اند. مطالعات و تحقیقات گذشته نشان داده اند که اندازه این مواد در خاک بستگی به میزان بارندگی دارد. بیشتر جابجایی آنها همراه بانقل و انتقال ذرات خاک تنها هنگام فرسایش صورت می پذیرد. بنابراین، با سنجش اندازه این مواد در خاک امکان بررسی فرایند فرسایش و رسوبگذاری فراهم می شود. از آنجا که دست یابی به نقاط شاهد برای تعیین سزیوم مرجع کاری دشوار و پرهزینه است، با بدست آوردن رابطه واسنجی سزیوم – 137 پایه با بارندگی برای مناطقی که اندازه بارندگی آنها مشخص است، می توان سزیوم- 137 مرجع را محاسبه و مقدار هدر رفت خاک را برآوردکرد. در این تحقیق اقدام به اندازه گیری سزیوم- 137 در ایستگاههای هواشناسی نواحی غرب ایران شده است. نیمرخ خاک در مجاورت ایستگاه های هواشناسی موردنظر حفر و نمونه های خاک لایه به لایه برداشت شدند. نمونه های خاک کوچک تر از 2 میلی متر قطرجداسازی و با دستگاه سنجشگر ژرمانیوم سزیوم- 137 آنها اندازه گیری شد. بیشترین اندازه سزیوم-137 مشاهده شده مرجع در ایستگاه هواشناسی مریوان به دست آمده است که 2895 بکرل بر متر مربع می باشد. رابطه تغییرات اندازه بارش سالانه (P) برحسب میلیمتر وموجودی سزیوم-137‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍A)) برحسب بکرل بر متر مربع طبق معادله 1976/1 P  0/8818= A بدست آمده است که با 88/0=R2 در سطح 001/0 معنی دار می باشد.  

هدایت آبی اشباع و تخلخل موثر مهمترین پارامترها در تعیین فاصله زهکش ها هستند. این خصوصیات دارای تغییرات زمانی و مکانی بوده و تعیین مقدار میانگین آنها مشکل و هزینه بر می باشد. در تحقیق حاضر با حل عددی معادله دیفرانسیلی یک بعدی حاکم بر جریان اشباع و غیر ماندگار بطرف زهکش ها و انتخاب الگوریتم مناسب بهینه سازی، مدل معکوس عددی مناسب بسط و از آن جهت پیش بینی مقادیر میانگین هدایت آبی اشباع و تخلخل موثر استفاده گردید. در این تحقیق از روش حجم کنترل برای حل عددی معادله دیفرانسیلی حاکم استفاده شد. علاوه بر مدل عددی ، از مدل تحلیلی گلور – دام نیز به عنوان مدل شبیه سازی در روش مسئله معکوس استفاده گردید. با واسنجی و ارزیابی دو مدل معکوس عددی و تحلیلی، در نهایت دقت آنها در برآورد مقادیر هدایت آبی اشباع و تخلخل موثر با هم مقایسه شد.  نتایج نشان داد،  مقادیر هدایت آبی اشباع و تخلخل موثر برآوردی از روش مسئله معکوس باعث افزایش دقت مدل عددی در پیش بینی نیمرخ سطح ایستابی در اطراف زهکش ها می گردد. نتایج همچنین نشان داد که کارایی مدل عددی (93/0 ) در پیش بینی نیمرخ سطح ایستابی بهتر از مدل تحلیلی گلور-دام (75/0) است.

با آزمایش13 ویژگی (رنگ، بافت، ضخامت،pH ، EC، رطوبت اشباع، املاح محلول،کربن، مواد آلی، نیتروژن کل، نسبت کربن به نیتروژن، فسفر و پتاسیم قابل جذب) در 4 لایه از خاک (افق هایO، A، B و 30 سانتی متر اول) تیپ های خالص 16 ساله افرا پلت، اقاقیا، صنوبر آمریکایی، زربین و قطعه بدون درخت مجاور آنها، اثر این گونه ها بر ویژگیهای فیزیکو شیمیایی خاک، بررسی گردید و مشخص شد که گونه های درختی، بویژه اقاقیا، تغییرات مطلوب زیادی در خواص فیزیکو شیمیایی خاک داده اند. به طورکلی تمامی گونه ها کربن، مواد آلی و پتاسیم قابل جذب سی سانتیمتر اول و پتاسیم قابل جذب دو افق A وB را افزایش و پتاسیم قابل جذب افق Oو رطوبت اشباع افق  Aرا کاهش داده اند اما هیچکدام از آنها بر بافت و اسیدیته خاک تاثیر نداشته اند. گونه های پهن برگ ضخامت افقO خاک را افزوده اند. اقاقیا کربن، مواد آلی و نیتروژن کل افق O و نیتروژن کل سی سانتیمتر اول خاک را افزایش داده اما باعث کاهش فسفر قابل جذب و نسبت کربن به نیتروژن افقO گردیده است. صنوبر و افرا، فسفر قابل جذب افقA خاک را افزوده اند و زربین نیز باعث افزایش املاح محلول افقO گردیده است. با توجه به نتایج آنالیز خوشه ای اطلاعات کمی مورد مطالعه، در افقA و سی سانتیمتر اول خاک، بیشترین شباهت بین اثر پهن برگان (افرا، صنوبر و اقاقیا) و در افقهای OوB، بیشترین شباهت بین اثر صنوبر و اقاقیا بوده است لذا بر این اساس می توان توصیه نمود در مناطق مشابه در جنگلکاریهای وسیع از پهن برگان بویژه اقاقیا و صنوبر استفاده شده و کاشت زربین به لحاظ اثر اندکی که بر بهبود وضعیت خاک منطقه نسبت به پهن برگان دارد به احداث کمربند های سبز محدود شود.  

جنگلکاری های آمیخته با گونه های تثبیت کننده ازت یکی از راه هایی است که برای جبران کاهش حاصلخیزی خاک (میزان ازت و نسبت کربن به ازت) در نتیجه برداشت های مکرر جنگلکاری های خالص گونه های تند رشد مانند صنوبرها و اکالیپتوس ها پیشنهاد می شود. بافت، اسیدیته، هدایت الکتریکی، ماده آلی، کربن آلی، ازت کل، نسبت کربن به ازت، فسفر، پتاسیم قابل جذب، کلسیم قابل جذب و منیزیم قابل جذب در خاک جنگلکاری های خالص و آمیخته صنوبر دلتوییدس و توسکای ییلاقی در نزدیکی چمستان در شمال ایران پس از گذشت 7 سال از زمان کاشت (در سال 1375) مورد بررسی قرار گرفت. ازت کل در عمق 30-15 سانتیمتر تفاوت معنی داری را در تیمار توسکای خالص با دو تیمار صنوبر67%: توسکا33% و صنوبر 50%: توسکا 50% و در تیمار صنوبر 33%: توسکا67% با تیمار صنوبر 50%: توسکا 50% نشان داد. در مورد سایر ویژگی های مورد بررسی تفاوت معنی داری مشاهده نشد. در کل می توان اینگونه نتیجه گیری نمود که در این سن این جنگلکاری ها تاثیر چندانی را روی خاک نداشته اند.

به منظور بررسی اثر شوری و روی بر رشد، ترکیب شیمیایی و تغییرات بافت آوندی در ساقه گندم(Triticum aestivum L.)  تعداد 20 نمونه خاک از مناطق مختلف استان خراسان انتخاب گردید. سپس طی آزمایش گلخانه ای بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اثر مصرف صفر و 10 میلی گرم در کیلوگرم روی بصورت سولفات روی (ZnSO4.7H2O) و دو سطح شوری صفر (آب مقطر) و 100 میلی مول بر لیتر (معادل dS m-113) محلول تهیه شده از NaCl + CaCl2 با نسبت اکی والان یکسان بر روی گندم مطالعه گردید. نتایج نشان داد که بطور میانگین وزن خشک اندام هوایی با افزایش مصرف روی به میزان 3/8 درصد زیاد گردید، در حالی که شوری موجب کاهش وزن خشک به میزان 5/61 درصد شد. مصرف روی در شرایط شور توانست، وزن خشک اندام هوایی را 5/4 برابر بیش از شرایط غیر شور افزایش دهد. شوری وزن خشک ریشه را نیز بطور معنی داری کاهش داد. در مقابل مصرف روی اگرچه وزن ریشه را به میزان 3/4 درصد افزایش داد ولی این تغییر معنی دار نبود. علاوه براین غلظت و جذب روی در اندام هوایی گندم بر اثر مصرف روی افزایش و با شوری کاهش یافت. شوری همچنین موجب گردید تا از غلظت پتاسیم و کلسیم به میزان 60 و 8/56 درصد در اندام هوایی کاسته گردد. غلظت سدیم با افزایش شوری 56 درصد زیاد گردید، ولی با مصرف روی در حدود 44 درصد کاهش یافت. روی همچنین با محدود نمودن جذب سدیم، نسبت K+/Na+ و Ca2+/Na+ را در اندام هوایی افزایش داد. از طرفی شوری موجب تغییرات ساختمانی در ساقه و بافت آوندی گیاهان تحت تنش شد، بطوری که بر اثر شوری دستجات آوندی کمتر و از اندازه آن نیز کاسته شد، ولی مصرف روی تشکیل دستجات آوندی را در گیاهان تحت تنش شوری بهبود داد.

این تحقیق در سالهای 1374 لغایت 1379 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی حاجی آباد بر روی درختان نخل پیارم (شش ساله) با فواصل کاشت 8×8 متر در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی بصورت فاکتوریل شامل 4 تیمار 4 درختی و در سه تکرار با دو روش آبیاری (آبیاری سطحی و آبیاری قطره ای) و دو میزان مصرف آب (75% و100% تبخیر تجمعی از تشتک کلاس A) جمعا برروی 48 اصله نخل به اجرا در آمد. تیمارها عبارتند ازA1 : سیستم آبیاری قطره‏ای میزان آب معادل 75% تبخیرتجمعی ازتشتک کلاس A، A2: سیستم آبیاری سطحی میزان آب معادل 75% تبخیرتجمعی از تشتک کلا س A ،B1: سیستم آبیاری قطره‏ای میزان آب معادل 100% تبخیرتجمعی از تشتک کلاس A، B2: سیستم آبیاری سطحی میزان آب معادل 100% تبخیرتجمعی از تشتک کلاسA. دور آبیاری در روش قطره‏ای یک روز در میان و در روش سطحی هفته‏ای یک بار در نظر گرفته شد. میزان آب مورد نیاز با استفاده از تبخیر از طشتک محاسبه و توسط کنتور حجمی در اختیار درختان قرار گرفت، عملکرد هر درخت و صفات کیفی میوه از قبیل pH، بریکس (TSS)، درصدهای اسیدیته قابل تیتراسیون، قند احیا کننده، قند کل، ساکارز، رطوبت و ماده خشک در تیمارهای مختلف اندازه‏گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اگر چه در تیمارهای مختلف میزان آب مختلفی در اختیار درختان قرارگرفت، ولی از لحاظ عملکرد و صفات کیفی میوه اختلاف معنی‏داری بین تیمارها وجود نداشت و فقط در درصد اسیدیته قابل تیتراسیون بین تیمارها اختلاف معنی داری در سطح 1% وجود داشت. میزان متوسط آب مصرفی سالیانه در تیمار 1 A درمرحله رشد رویشی معادل 7/23متر مکعب و در مرحله زایشی معادل 65/42 متر مکعب به ازاء هر درخت بوده که کمترین میزان مصرف را در بین تیمارها داشته است .میزان متوسط آب مصرفی سالیانه در تیمار B2 به روش آبیاری سطحی در مرحله رشد رویشی معادل 46/57 متر مکعب و در مرحله رشد زایشی معادل 45/100 متر مکعب بازاء هر درخت بود. بنابر این نتیجه می‏شود که مصرف آب در تیمار1 A به روش قطره‏ای کمتر از نصف مصرف آب در روش سطحی بوده است در حالیکه از لحاظ آماری اختلاف معنی‏داری بین عملکرد محصول خرما وجود نداشت بنابر این در شرایط آزمایش آبیاری به میزان 75% تبخیر تجمعی از تشتک و به روش قطره ای بهترین نتیجه را داشته است.

اثرات متقابل شوری و حاصلخیزی بر تولید بهینه گیاه در خاک های شور اهمیت فراوان دارد. این اثرات مالا وضعیت عناصر غذایی در بافت های گیاهی را متاثر می سازد. به منظور بررسی واکنش گیاه سورگوم(Sorghum bicolor L. Moench) به منابع و مقادیر متفاوت کود ازتی در سطوح مختلف شوری و مطالعه اثرات متقابل شوری و کودهای ازتی بر غلظت عناصر معدنی در گیاه سورگوم، آزمایشی فاکتوریل با دو فاکتور شوری آب آبیاری (5 سطح) و کود ازتی (8 سطح) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سـه تـکرار و بـه صـورت گلدانی انجـام شد. پنج سطح شـوری آب با تیمارهای آب غیرشور (C0  یا تیمار شاهد آب) و شوری های 6 (C1)، 8 (C2)، 10 (C3) و 12(C4) دسی زیمنس بر متر اعمال گردید. فاکتور کود شامل هشت سطح تیمار بدون مصرف کود (F0)، تیمار کود پایه و بدون مصرف کود ازتی (N0 یا تیمار شاهد کود)، تیمارهای اوره در سطوح اول تا سوم (U1,U2,U3) و تیمارهای نیترات آمونیم در سطوح اول تا سوم (A1,A2,A3) بود. کوددهی ازتی در سه سطح 114، 137 و 160 کیلوگرم ازت عنصری در هکتار و بصورت تقسیط اعمال شد. گیاهان مربوط به تیمارهای C3 و C4 به دلیل سوختگی کلر از آزمایش خارج شدند. سایر تیمارها در هفته یازدهم از سطح خاک جدا شدند. درصد سبز شدن، وزن مرطوب، وزن خشک، ارتفاع بوته و سطح برگ اندازه گیری شد. غلظت عناصر ازت، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، کلر، سدیم، همچنین جذب ازت، پتاسیم، کلسیم و منیزیم اندازه گیری و محاسبه شد. نتایج نشان داد با افزایش شوری، درصد سبز شدن، وزن مرطوب، وزن خشک، سطح برگ و ارتفاع بوته سورگوم بطوری معنی دار کاهش یافت (1%=α). لیکن پاسخ آن به کود ازتی در سطوح مختلف شوری متفاوت بود. در سطح شوری C0، بالاترین وزن خشک مربوط به سطح سوم کود ازتی بود، حال آنکه بیشترین مقدار وزن خشک در سطوح شوری C1 و C2 به ترتیب مربوط به سطوح دوم و اول کوددهی ازتی بود. بنابراین، مصرف کود ازتی در تیمارهای شور به مقداری کمتر از آنچه در خاکهای غیرشور مرسوم بوده، واکنش مثبت سورگوم را به همراه داشت. در شرایط غیرشور گیاه به افزودن کود ازتی پاسخ مثبت داد، لیکن با افزایش شوری پاسخ مثبت گیاه در سطوح کمتر کود ازتی بود. با افزایش شوری، غلظت عناصر ازت، کلسیم، منیزیم، سدیم و کلر در اندام هوایی افزایش و غلظت پتاسیم و جذب عناصر ازت، کلسیم، منیزیم و پتاسیم کاهش یافت. در تیمارهای آب شور کوددهی ازتی باعث کاهش غلظت سدیم، کلر و افزایش غلظت پتاسیم در بافت گیاهی شد.