مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران
سال:1381 | دوره:8 | شماره:2 (پیاپی 30) |تعداد مقالات:13

هدف: این پژوهش با هدف بررسی میزان شیوع اختلالهای روانی در مردان زندان عادل آباد شهرستان شیراز، انجام شده است. روش: در این پژوهش 200 نفر از مردان زندانی که به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده بودند بوسیله آزمون SCL-90-R به عنوان سرند اولیه مورد ارزیابی قرار گرفتند و پس از مصاحبه بالینی بر اساس معیارهای تشخیصی DSM-IV توسط دو روانپزشک مستقل از یکدیگر ارزیابی، تشخیص نهایی انجام گردیده و موارد مشکوک به تمارض از پژوهش حذف گردیدند. تنها افرادی که به توافق تشخیصی می رسیدند در بررسی گنجانیده می شدند. یافته ها: نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد که 75.1% از افراد مورد بررسی مبتلا به اختلالهای روانی بوده اند که در این میان اختلالهای خلقی 41.9%، اختلالهای شخصیتی 32.2%، اختلالهای اضطرابی 8.1%، اختلالهای عضوی- مغزی و اختلالهای روان تنی 6.45%، اختلالهای روان پریشی 5.64% و اختلالهای شبه جسمی 5.64% را به خود اختصاص داده بودند. نتیجه: اختلال روانی در زندان نسبت به جامعه عمومی شیوع بسیار بالاتری دارد.

هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی ویژگی های شخصیتی که می تواند تاثیر نامطلوبی بر عملکرد، سطح سلامت فرد، بروز اختلال هراس و سیر و پیش آگهی آن داشته باشد، انجام گردیده است. روش: 51 نفر از افراد مبتلا به اختلال هراس با 51 نفر افراد بهنجار به کمک فرم تجدید نظر شده آزمون شخصیتی نئو (NEOPI-R) مورد مقایسه قرار گرفتند. یافته ها: یافته ها نشان دادند که افراد مبتلا به اختلال هراس استعداد بیشتری برای تجربه اضطراب، غم خشم، احساس گناه و آسیب پذیری از استرس دارند، کمتر برونگرا هستند ولی به خوبی افراد بهنجار توانایی کنترل تکانه های خود را دارند. این افراد بیشتر دوست دارند زندگی باثبات داشته باشند و علاقه ای به تجربه هیجان ندارند. نتیجه: این پژوهش نشان داد که ویژگیهای شخصیتی گروه مبتلا به اختلال هراس با گروه c اختلال شخصیتی، همخوانی بیشتری دارد.

هدف: این پژوهش با هدف تعیین میزان شیوع و شدت افسردگی و اضطراب در بیماران بستری در بخش های داخلی و جراحی و تعیین همبسته های جمعیتی این اختلال انجام گردیده است.روش: 250 نفر از بیماران بستری در بخشهای داخلی و جراحی بیمارستانهای شماره یک و شهید باهنر دانشگاه علوم پزشکی کرمان طی دوره 4 ماهه که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند با استفاده از پرسشنامه ای شامل 23 ماده مربوط به ابعاد افسردگی و اضطراب از پرسشنامه (SCL-90-R) مورد بررسی قرار گرفتند. داده های پژوهش با کمک آزمون آماری t، تحلیل واریانس، آزمون آنووا، توکی و آزمون خی دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: بررسی میزان شیوع افسردگی نشان داد که در بخش داخلی زنان با 71% ابتلاء به افسردگی، بیشترین میزان شیوع و بخش جراحی مردان با 39% ابتلا به افسردگی، کمترین میزان شیوع را دارند. متوسط میزان شیوع افسردگی در بخشهای مختلف 53.6% بود. بیشترین میزان شیوع اضطراب در بخش داخلی زنان (65%) و کمترین میزان اضطراب در بخش جراحی مردان (39%) بوده است. میانگین میزان شیوع اضطراب در بخشهای مختلف 50.4% بود. صرف نظر از جنس، افسردگی و اضطراب در بخشهای داخلی شایعتر از بخشهای جراحی بوده است. و همچنین تفاوت میان شیوع اضطراب در بخشها نیز از نظر آماری معنی دار است و شیوع اضطراب نیز در بخشهای داخلی بیش از بخشهای جراحی است. نتیجه: اضطراب و افسردگی در مردان و زنان بستری بیش از جمعیت عمومی و در زنان بستری در بخش داخلی بیش از سایر گروه ها بود.

هدف: این بررسی به منظور ارزیابی رابطه روزه داری در ماه رمضان و سلامت روانی، انجام شده است. روش: 75 مرد مسلمان به ظاهر سالم که تصمیم به روزه داری در ماه مبارک رمضان 1418 قمری (1376 خورشیدی) را داشتند و این فریضه را در سالهای پیش نیز انجام داده بودند طی یک دوره زمانی دو ماهه مورد بررسی قرار گرفتند. آزمودنی ها به کمک پرسشنامه SCL-90-R در سه مرحله آغاز، پایان و یک ماه پس از ماه رمضان از نظر سلامت روانی مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها به کمک آزمون t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: میانگین نمرات آزمودنیهایی که در ماه رمضان روزه گرفتند با کاهش در تمامی مقیاسها پس از ماه رمضان و یک ماه بعد تفاوت معنی دار دیده شد. روزه داری در ماه رمضان تنها باعث کاهش معنی دار در میانگین نمره مقیاس افکار پارانوئیدی گردید. این کاهش در مرحله پیگیری یک ماه پس از ماه رمضان نیز معنی دار بود. این بررسی نشان داد که نمره افراد متأهل در مقیاسهای وسواس و اجبار و افکار پارانوییدی پس از ماه رمضان بیشتر از افراد مجرد و افکار پارانوییدی و ضریب کلی علایم مرضی در شاغل های روزه دار بیش از روزه داران غیر شاغل کاهش یافت. نتیجه: روزه داری در ماه مبارک رمضان سبب کاهش برخی ناراحتیهای روانی شده اما در بسیاری از موارد آن کاهش معنی دار نیست و نیاز به مطالعات کنترل شده بیشتری است.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی رابطه میان به کارگیری دعا در زندگی روزمره با سلامت روانی و عملکرد شغلی کارکنان فنی گروه صنایع مهمات سازی تهران انجام شده است. روش: آزمودنی های پژوهش 304 نفر مرد بوده اند که به شیوه تصادفی انتخاب شده بودند. میانگین سنی آنان 38.9 سال (انحراف معیار 8) و میانگین سالهای خدمت آنان 18 سال (انحراف معیار 8.04) بوده است. بیشترین درصد آزمودنی ها (42.1%) تحصیلات ابتدایی داشتند. داده های پژوهش به کمک پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-28)، پرسشنامه دعا و پرسشنامه عملکرد شغلی گردآوری شده و به کمک روشهای آماری توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t و تحلیل واریانس یکطرفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. یافته ها: یافته ها نشان داد که بهره گیری از دعا با سلامت روانی آزمودنیها رابطه معنی داری دارد و با افزایش استفاده از دعا، سلامت روانی آنها نیز افزایش یافته است. همچنین به کارگیری دعا با خرده مقیاسهای اضطراب و افسردگی پرسشنامه سلامت عمومی رابطه معنی داری نشان داده است. به بیان دیگر افزایش بکارگیری دعا با کاهش نمره های اضطراب و افسردگی همراه بوده است. نتیجه: دعا با سلامت روانی ارتباط دارد، اما دعا با عملکرد شغلی و عملکرد شغلی با سلامت روانی رابطه ندارند.

هدف: با توجه به نقش درونی مانند شیوه های مقابله و منابع برونی مانند حمایت اجتماعی در شیوه سازگاری افراد ضایعه نخاعی، در این پژوهش رابطه شیوه های مقابله ای و کیفیت روابط اجتماعی با میزان نشانه های افسردگی جانبازان قطع نخاعی مورد بررسی قرار گرفته است. روش: آزمودنی های پژوهش را 70 جانباز قطع نخاعی مقیم منزل تشکیل داده اند که به شیوه تصادفی انتخاب شده و به کمک مقیاس مقابله ای، پرسشنامه کیفیت روابط اجتماعی و پرسشنامه افسردگی بک ارزیابی شدند. داده های پژوهش به کمک آزمونهای آماری t و خی دو تحلیل گردیدند. یافته ها: نتایج نشان داد جانبازانی که کمترین میزان افسردگی را داشتند، به طور معنی داری از روشهای موثر مقابله ای متمرکز بر مساله به ویژه روشهای روی آوردن به مذهب، مقابله فعال، برنامه ریزی، جستجوی حمایت اجتماعی و تفسیر مثبت استفاده می کردند. هم چنین جانبازانی که بالاترین میزان نشانه های افسردگی را داشتند کمتر از جانبازانی که نشانه های افسردگی کمتری داشتند، از حمایت اجتماعی برخوردار بوده و کشمکش های میان فردی بیشتری را گزارش نمودند. همچنین اشتغال، اعزام داوطلبانه به جبهه ها (شاخصی از اعتقاد و تمرکز کنترل درونی) با نشانه های افسردگی کمتر رابطه داشت. نتیجه: این بررسی نشان دهنده نقش موثر حمایت اجتماعی و شیوه های مقابله ای ویژه در کاهش نشانه های افسردگی، احساس بهتر و تحمل پیامدهای بیماری ها و آسیب های جدی مانند قطع نخاع است.

هدف: در پژوهش حاضر ضمن پاکسازی و کنترل محیط برای پیشگیری از تحریک وسوسه کوشش شده است با روشهای کنترل افکار و تصاویر ذهنی اضطراب برانگیز و افسردگی زا مانند توجه برگردانی و توقف افکار به مهار افکار و تصاویر ذهنی مربوط به رفتار موادخواهی پرداخته شود. روش: پژوهش حاضر یک طرح آزمایشی است. آزمودنیهای پژوهش به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شده به تصادف در دو گروه آزمایش (30 نفر) و گواه (30 نفر) جای داده شدند. گروه آزمایش طی 3 هفته، هفته ای 2 جلسه هر جلسه 35 دقیقه به شکل گروهی در برنامه آموزشی کنترل محیط، توجه برگردانی و توقف افکار شرکت کردند. گروه گواه درمان معمول کلینیک را دریافت کردند. برای گردآوری داده ها یک پرسشنامه 30 سوالی مشخصات فردی و یک مقیاس روزنگار دفعات هجوم وسوسه و مدت زمان آن به کار برده شده است. یافته ها: نتایج نشان داد که از 30 نفر گروه آزمایش 19 نفر پس از 6 ماه پاک بودند در حالیکه گروه گواه از 30 نفر 4 نفر پاک بودند. میانگین تعداد افکار در روز در ماه ششم در گروه آزمایش 0.89 مرتبه، و گروه گواه 1.1 مرتبه بوده که این تفاوت از نظر آماری معنی دار نبود. مدت زمان افکار به دقیقه در ماه ششم در گروه آزمایش  5.8دقیقه در روز و برای گروه گواه 38.7 دقیقه بود، که این تفاوت از نظر آماری معنی دار بوده است. نتیجه: آموزش پاکسازی محیطی و توجه برگردانی و توقف افکار توانسته است در گروه آزمایش افراد بیشتری را تا 6 ماه پاک نگهدارد. همچنین توانسته است مدت زمان وسوسه را کاهش دهد، اما در تعداد دفعات وسوسه در روز تفاوت معنی دار ایجاد نکرد. به طور کلی به کارگیری این روش، وسوسه و رفتار موادخواهی را کاهش می دهد.

هدف: این پژوهش با هدف ارزشیابی میزان کنترل روش های روان شناختی و غیر دارویی صرع در کودکان و نوجوانان انجام شده است. روش: 30 پسر مبتلا به صرع تونیک- کلونیک 14-9 ساله با هوش بهنجار که تحت دارو درمانی به مدت دو سال (بدون پاسخ مناسب درمانی) بودند، انتخاب و به تصادف در سه گروه جای داده شدند: 1- گروه اول با درمان گروهی درمانی شناختی- رفتاری 2- گروه دوم با آموزش پس خوراند زیستی 3- گروه سوم (گواه) که هیچگونه مداخله درمانی و روان شناختی دریافت نکردند. در این پژوهش سه بعد در تشنج صرعی مورد بررسی قرار گرفت: 1- شدت علایم 2- فراوانی تشنج ها 3- احساس کنترل حمله تشنجی صرع تونیک- کلونیک که به وسیله مقیاس علایم صرع ارزیابی شد. یافته ها: نتایج نشان داد که درمان شناختی - رفتاری موجب کاهش شدت علایم و افزایش احساس کنترل تشنج صرعی شده، اما تاثیری در کاهش فراوانی آن نداشته است. آموزش پس خوراندن زیستی تاثیر ناچیزی در کاهش فراوانی نشانه ها داشته است. شاید عدم موفقیت در کاهش دفعات و فراوانی تشنج صرعی با عوامل گوناگونی از جمله: دارو درمانی هم چنین اطلاعات نادرستی که والدین افراد مصروع در اختیار درمان گران قرار دادند، مربوط باشد. نتیجه: مداخله روان شناختی در کنترل حمله صرع موثر و باید مورد مطالعه بیشتر قرار گیرد.

هدف: هدف از این بررسی مقایسه نگرانی کودکان بهنجار و کودکان بیمار مضطرب شهرستان دشتستان از نظر میزان نگرانی بوده است. روش: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های پس رویدادی است. این بررسی در دو مرحله مقدماتی و اصلی اجرا گردید. نخست در مرحله مقدماتی، پس از بررسی پایایی و روایی ابزارهای پژوهش در مرحله اصلی، اجرای نهایی آزمونها، بر روی آزمودنیهای شرکت کننده انجام گردید و داده های بدست آمده با یکدیگر مقایسه شدند. آزمودنیهای بیمار را یک گروه 30 نفری (17 دختر و 13 پسر) و آزمودنیهای بهنجار را یک گروه 50 نفری (26 دختر و 24 پسر) تشکیل می دادند. گروه ها از نظر سن، جنس و تحصیلات همتاسازی گروهی شدند. سن آزمودنیها از 8 تا 14 سال و تحصیلاتشان از کلاس دوم دبستان تا سوم راهنمایی بود. ابزارهای به کار برده شده عبارت بودند از: سیاهه نگرانی کودکان، پرسشنامه نگرانی کودکان و مقیاس تجدید نظر شده اضطراب آشکار کودکان. یافته ها: این پژوهش نشان داد بین دو گروه کودکان بهنجار و بیمار از نظر شاخص های نگرانی تفاوت معنی داری وجود دارد و آزمودنی های بیمار نسبت به آزمودنی های بهنجار نگرانی شدیدتری گزارش کردند. در بررسی تاثیر سن و جنسیت بر شاخص های نگرانی، نتایج نشان داد که کودکان بزرگتر اغلب راجع به عملکرد فردی و کودکان کوچکتر راجع به آسیب شخصی نگرانی های بیشتری را داشتند و همچنین شمار موارد نگرانی های پسران بیش از دختران بود. در بررسی شاخص های نگرانی در گروه های مختلف بیماران، نتایج نشان داد که بین نوع بیماری و شاخص های نگرانی ارتباط معنی داری وجود ندارد.

هدف: این پژوهش ردیابی نوشته های مربوط به آسیب های روانی و بهداشت روان در متون فارسی میانه و نشان دادن پیشینه این دانش در متون کهن ایرانی است. روش: سندکاوی و جستجو در میان دست نوشته ها و گنجینه متون فارسی میانه (پهلوی) که گاه قدمتشان به یکهزار و پانصد سال می رسد، شیوه کار در این پژوهش می باشد. یافته ها: فراوانی واژه های روان و ترکیبات آمده با این واژه، بنیان آسیب های روانی، شیوه های نکوداشت روان، دیرینه نگرش روانشناختی در ایران باستان را به نمایش می گذارد.