مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران
سال:1386 | دوره:13 | شماره:3 (پیاپی 50) |تعداد مقالات:13

ایندکس مدیکوس از نمایه نامه های معروف و معتبر پزشکی است  که کتابخانه ملی پزشکی (NLM) آمریکا آن را منتشر می کند. در ایندکس مدیکوس، عنوان های مجله های پزشکی از سراسر جهان بر پایه یک زبان، کنترل و فهرست می شوند. ایندکس مدیکوس سالانه به سه صورت چاپی منتشر می شود و همراه آن یک کتاب به نام سر عنوان های موضوعی پزشکی یا مش (MeSH) به عنوان بخش دوم شماره اول (ژانویه) منتشر می شود. ضمنا یک کتابچه به نام فهرست مجلات فهرست شده در ایندکس مدیکوس به نام (IJI) همه ساله منتشر می شود. در این فهرست، کوتاه نوشت نام مجلات و عنوان های کامل آنها، لیست موضوعی و لیست جغرافیایی (نام مجله ها بر پایه کشور ناشر) وجود دارد. صورت دوم، در همکرد یکساله (Cumjlated Index Medicus) است که افزون بر کتاب سر عنوان های موضوعی پزشکی (مش)، به عنوان نخستین جلد آن منتشر می شود. شکل سوم به صورت Abridged Index Medicus شامل مقاله های 120عنوان مجله اصلی (Core Journals) است و در واقع شکل فشرده ای است از منبع اصلی (کتابخانه ملی پزشکی آمریکا)،2000:1997

هدف: بررسی حاضر با هدف تعیین الگوی پیش بینی کننده خودکشی بر پایه عوامل خطر آن در جمعیت عمومی کرج، در راستای گردآوری اطلاعات لازم برای طرح ریزی مداخلات پیش گیرانه، آموزشی و درمانی انجام شد.روش: این بررسی از نوع مقطعی - توصیفی بود. آزمودنی های پژوهش 2300 نفر بودند که به روش نمونه گیری تصادفی ساده از جمعیت یک میلیون و سیصد هزار نفری شهر کرج انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها پرسش نامه سرند افکار و رفتار خودکشی به کار گرفته شد. این پرسش نامه دارای پرسش هایی در زمینه ویژگی های جمعیت شناختی، سابقه فردی و خانوادگی، رفتار خودکشی، روش اقدام به خودکشی، سابقه مصرف مواد روانگردان، سابقه بهره گیری از خدمات بهداشت روانی، سابقه وجود بیماری بدنی و روانی مزمن، و مشکلات جامعه از نظر آزمودنی ها بود. همه بخش های پرسش نامه به کمک مصاحبه تکمیل گردید. تحلیل داده ها به کمک آزمون های تحلیل واریانس و رگرسیون لجستیک انجام شد.یافته ها: 65% آزمودنی ها زن بودند. 57.2% آنها متاهل بوده و بیشتر آنها (48%) تحصیلات در حد دبیرستان داشتند. 46% آزمودنی ها زنان خانه دار بودند. میانگین سنی اقدام کنندگان 26 سال (انحراف معیار 9) و افراد بدون اقدام 32 سال (انحراف معیار 13) به دست آمد. این تفاوت از نظر آماری معنی دار بود (0.01>p). سن نوجوانی، جنس زن، سابقه بیماری روانی، مصرف دخانیات و الکل در طول عمر و بی کار بودن از متغیرهایی هستند که به صورت مستقل می توانند پیش بینی کننده اقدام به خودکشی باشند. نتیجه گیری: لازم است در پژوهش ها و برنامه ریزی های کاهش اقدام به خودکشی به جمعیت های پر خطر به ویژه نوجوانان، زنان، افراد مبتلا به بیماری روانی و مصرف کنندگان دخانیات و الکل توجه ویژه شود.

هدف: این پژوهش با هدف تعیین فراوانی اختلال بیش فعالی با کمبود توجه (ADHD) در بیمارانی که وابستگی به مواد داشتند، انجام شد.روش: این پژوهش به روش توصیفی - مقطعی بر روی 100 بیمار مبتلا به وابستگی مواد در درمانگاه بیمارستان روانپزشکی ایران در سال 1382 که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند، انجام شد. برای گردآوری داده ها پرسش نامه های تشخیصی ADHD دوران کودکی (CSI، (ADHD بزرگسالی و پرسش نامه ویژگی های جمعیت شناختی به کار برده شد. داده ها به کمک روش های آماری توصیفی و آزمون آماری خی دو تحلیل گردیدند.یافته‏ها: میانگین سن آزمودنی ها 8/31 (انحراف معیار 4/9) و دامنه سنی آنان 55-18 سال بود و همه آنها مرد بودند. 27% آزمودنی ها، ADHD دوران کودکی داشتند (3% از نوع کم توجه، 16% از نوع بیش فعال و 8% از نوع مخلوط). 16% آزمودنی ها در بزرگسالی نیز ADHD داشتند که 7% از نوع کم توجه، 3% از نوع بیش فعال و 6% از نوع مخلوط بود. 50% افراد نه در کودکی و نه در بزرگسالی تشخیص ADHD نداشتند. متوسط سن شروع مصرف مواد در مبتلایان به ADHD 3/18 سال (انحراف معیار 2/3) و در گروه غیرمبتلا به ADHD 5/21 سال (انحراف معیار 1/5) بود که تفاوت معنی دار بود (01/0>p ).نتیجه گیری: ADHD با اختلال وابستگی به مواد و هم چنین با شروع زودرس مصرف مواد ارتباط دارد.

هدف: یکی از مداخله های گروهی در توان بخشی روانی تفریح درمانی است. هدف این پژوهش بررسی تاثیر تفریح درمانی بر وضعیت روانی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا بود.روش: در یک پژوهش مداخله ای از نوع پیش آزمون - پس آزمون 45 مددجوی مبتلا به اسکیزوفرنیای مزمن بستری در مرکز آموزشی درمانی روانپزشکی رازی تهران با روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب و به کمک مقیاس کوتاه نمره دهی روانپزشکی (BPRS) ارزیابی شدند و سپس به یک سفر تفریحی 10 روزه به شهر مشهد فرستاده شدند. آن گاه دوباره همه آزمودنی ها به کمک ابزار یادشده ارزیابی شدند. برای تحلیل داده ها آزمون آماری t به کار برده شد. یافته ها: میانگین نمرات کلی مقیاس کوتاه نمره دهی روانپزشکی از 5/42 در پیش آزمون به 8/29 در پس آزمون کاهش یافت و آزمون آماری t تفاوت به وجودآمده در وضعیت روانی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا را در پس آزمون بهتر از پیش آزمون نشان داد (0.001>p).نتیجه گیری: تفریح درمانی به عنوان یک مداخله توانبخشی و غیرعضوی می تواند بهبود وضعیت روانی مددجویان مبتلا به اسکیزوفرنیای مزمن را به دنبال داشته باشد.

هدف: در این پژوهش رابطه آلکسی تیمیا با سبک های ابراز هیجان (ابرازگری هیجانی، کنترل هیجانی و دوسوگرایی در ابرازگری هیجانی) و سلامت عمومی در دانشجویان و نقش جنسیت در بروز آلکسی تیمیا بررسی شده است.|روش: در این پژوهش210 دانشجو (105 زن و 105 مرد) به شیوه نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای از میان دانشجویان دانشگاه گیلان انتخاب و به کمک مقیاس آلکسی تیمیای تورنتو و پرسش نامه های ابرازگری هیجانی، کنترل هیجانی، دوسوگرایی در ابرازگری هیجانی و سلامت عمومی ارزیابی شدند. داده ها به کمک روش های آمار توصیفی، آزمون آماری t، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون تحلیل شدند.یافته ها: آلکسی تیمیا با تمام زیرمقیاس های کنترل هیجانی ارتباط معنی دار دارد، به طوری که با بازداری هیجانی و نشخوار رابطه مثبت معنی دار (0.01>p) و با کنترل پرخاشگری و کنترل خوش خیم رابطه منفی معنی دار (0.01>p) نشان داد. هم چنین آلکسی تیمیا با سبک دوسوگرایی در ابرازگری هیجانی رابطه مستقیم معنی دار داشت (0.01>p). آلکسی تیمیا با نمره کل پرسش نامه سلامت عمومی نیز رابطه معنی دار نشان داد. میان زنان و مردان دانشجو از نظر میزان آلکسی تیمیا تفاوت معنی داری دیده نشد. نتیجه گیری: از میان آلکسی تیمیا و سبک دوسوگرایی در ابرازگری هیجانی، آلکسی تیمیا تبیین کننده قوی تری برای واریانس سلامت عمومی است. افزایش آلکسی تیمیا با کاهش سلامت عمومی همراه است.

هدف: اضطراب فراگیر موجب ادامه نگرانی افراطی و تعمیم یافته ای می شود که ویژگی آشفته ساز اصلی این اختلال به شمار می رود. این پژوهش در این راستا و با هدف بررسی رابطه بین افکار اضطرابی با باورهای فراشناختی در بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر انجام شده است. روش: جامعه آماری پژوهش، دانش آموزان دبیرستانی مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر و نمونه مورد بررسی 60 دانش آموز دبیرستانی (30 دختر و 30 پسر) بودند که بر پایه معیارهای تشخیصی DSM-IV مبتلا به این اختلال تشخیص داده شدند. این افراد به روش نمونه گیری تصادفی - خوشه ای انتخاب شدند و به پرسش نامه های مقیاس افکار اضطرابی و مقیاس اضطراب فراگیر پاسخ دادند. داده ها به کمک روش های آمار توصیفی و آزمون آماری تحلیل واریانس تحلیل شدند.یافته ها: این بررسی نشان داد که افکار اضطرابی (جسمانی، اجتماعی و فرانگرانی) دختران و پسران با باورهای فراشناختی غیرقابل کنترل بودن نگرانی رابطه معنی داری دارند (0.05>p) و دختران بیش از پسران دارای باورهای فراشناختی مثبت (0.001>p) و باورهای فراشناختی منفی (0.01>p) درباره نگرانی هستند. بین افکار فرانگرانی و باورهای فراشناختی غیرقابل کنترل بودن نگرانی و هم چنین بین باور فراشناختی پرهیز از نگرانی و فرانگرانی در هر دو گروه رابطه وجود داشت (0.05>p).نتیجه گیری: باورهای فراشناختی منفی و مثبت می توانند سبب تداوم نگرانی شوند. تفاوت میان دختران و پسران در فراوانی باورهای فراشناختی درباره نگرانی، تبیینی برشیوع بیشتر اضطراب فراگیر در دختران است.

هدف: هدف این پژوهش بررسی و مقایسه سوگیری شناختی نسبت به رویدادهای اجتماعی و غیراجتماعی منفی در نوجوانان با اضطراب اجتماعی بالا و اضطراب اجتماعی پایین بود. روش: در یک بررسی توصیفی - مقطعی 125دانش آموز دختر و پسر سال اول و دوم راهنمایی، 41 نفر نوجوان با اضطراب اجتماعی بالا (18 پسر، 23 دختر) و 84 نفر نوجوان با اضطراب اجتماعی پایین (44 پسر، 40 دختر) به کمک مقیاس اضطراب اجتماعی کودکان و پرسش نامه پیامد / احتمال کودکان (PCQ-C ) و پرسش نامه افسردگی بک ارزیابی شدند. داده ها به کمک روش آماری t، تحلیل کوواریانس چندمتغیری و تحلیل همبستگی، تحلیل شدند. یافته ها: نوجوانان با اضطراب اجتماعی بالا نسبت به نوجوانان با اضطراب اجتماعی پایین احتمال و پیامد رخداد رویدادهای منفی اجتماعی را حتی پس از کنترل نشانگان افسردگی بالاتر برآورد می کنند (P<0.001). در نمره های احتمال غیراجتماعی دو گروه تفاوت معنی داری از نظر آماری دیده نشد. هم چنین تاثیر جنسیت و تاثیر تعاملی جنسیت×گروه بر احتمال و پیامد رخداد رویدادهای منفی اجتماعی از نظر آماری معنی دار نبود. نتیجه گیری: نوجوانان با اضطراب اجتماعی بالا، بیش از نوجوانان با اضطراب اجتماعی پایین در تفسیر رویدادهای اجتماعی منفی، سوگیری نشان می دهند.

هدف: از آن جا که پرخاشگری رابطه ای سبب پیامدهای زیانباری برای خود کودک پرخاشگر و سایر کودکان می شود، این پژوهش با هدف بررسی پرخاشگری رابطه ای نزد کودکان پیش دبستانی در شهر شیراز انجام شد.روش: در یک بررسی توصیفی - مقطعی 258 کودک 3 تا 7 ساله (119 پسر و 139 دختر) به یک پرسش نامه ده ماده ای در زمینه پرخاشگری رابطه ای برای کودکان پیش دبستانی- فرم آموزگار و پرسش نامه پرخاشگری رابطه ای و محبوبیت - فرم هم سالان پاسخ دادند. این کودکان از چهار مهدکودک معرفی شده توسط سازمان بهزیستی شیراز انتخاب شدند. داده ها به کمک تحلیل واریانس، ضریب همبستگی و آزمون t تحلیل شدند. یافته ها: اغلب کودکان پیش دبستانی از سه سالگی در روابط با هم سالان از پرخاشگری رابطه ای استفاده کرده و موجب حذف برخی کودکان از گروه و یا وادارساختن دیگران به قطع رابطه با آنها شدند. تفاوت دختران و پسران در این زمینه معنی دار نبود. هم چنین میزان رفتار پرخاشگرانه در رابطه با هم سالان در سنین مختلف تغییر معنی دار نداشت. بین محبوبیت نزد هم سالان و پرخاشگری رابطه ای از نظر هم سالان و آموزگاران رابطه معنی دار دیده شد (P<0.001). بین پرخاشگری رابطه ای و اختلال گستاخی مقابله ای رابطه مثبت و معنی دار وجود داشت (P<0.001).نتیجه گیری: دختران و پسران ایرانی از نظر پرخاشگری رابطه ای تفاوت معنی داری با یکدیگر ندارند. کودکانی که پرخاشگری رابطه ای به کار می برند نزد هم سالان دارای محبوبیت هستند.

هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی و تعیین نوع شیوه های مقابله ای، منبع کنترل و باورهای غیرمنطقی در زنان روسپی و مقایسه آن با زنان عادی می باشد.روش: در این بررسی مقطعی، آزمودنی های پژوهش 60 نفر (30 زن روسپی و 30 زن عادی) بودند که به کمک پرسش نامه های منبع کنترل راتر، شیوه های مقابله موس و بیلینگز و باورهای غیرمنطقی جونز ارزیابی شدند. زنان روسپی به روش نمونه گیری در دسترس و گروه عادی از میان کارآموزان آموزشگاه های فنی و حرفه ای انتخاب، و از نظر سن و میزان تحصیلات با آنان همتا شدند. داده ها به کمک آزمون های آماری t و خی دو تحلیل شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که بین نوع منبع کنترل و بزهکاری رابطه وجود ندارد. هم چنین در دو گروه از نظر شیوه های مقابله متمرکز بر مساله و باورهای منطقی تفاوتی دیده نشد. اما تفاوت معنی داری میان دو گروه در زمینه متغیر شیوه مقابله متمرکز بر هیجان به دست آمد و زنان روسپی به طور معنی داری (0.05>p) بیشتر از زنان عادی در برابر استرس، این شیوه را به کار می برند. نتیجه گیری: زنان روسپی بیش از زنان عادی در برخورد با رویدادها و مشکلات زندگی، به دست کاری هیجانی و شیوه های مقابله ای متمرکز بر هیجان می پردازند، در برابر تغییر درماندگی بیشتری احساس می کنند و میزان نگرانی توام با اضطراب در آنان بالاتر است.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی پنج عامل بزرگ شخصیت در دو جنس و نقش ویژگی های شخصیت در مقیاس های بهزیستی ذهنی انجام شد. روش: 425 دانشجو (167 پسر و 258 دختر) به پرسش نامه پنج عامل و مقیاس های بهزیستی ذهنی پاسخ دادند. برای بررسی تفاوت های جنسیتی در پنج عامل بزرگ شخصیت (برون گرایی، وظیفه شناسی، پذیرش، روان رنجورخویی، سازگاری) تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) به کار برده شد. تحلیل های رگرسیون سلسله مراتبی نیز برای بررسی رابطه میان جنسیت و مقیاس های بهزیستی ذهنی و این که آیا این رابطه به وسیله روان رنجورخویی و برون گرایی تعدیل می شود یا خیر، اجرا شد. یافته ها: دختران در مقایسه با پسران در عامل های روان رنجورخویی و سازگاری (هر دو P<0.001)، و پسران در مقایسه با دختران در عامل های برون گرایی (P<0.001)، وظیفه شناسی (P<0.01) و پذیرش (P<0.05) به طور معنی داری نمره های بالاتری گزارش کردند. تحلیل واریانس چندمتغیری اثر اصلی معنی دار عامل جنسیت را نشان داد. نتایج تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی نیز نشان داد که پس از کنترل عامل های شخصیتی، بین متغیر جنسیت با هیچ یک از سطوح سه گانه بهزیستی ذهنی رابطه معنی داری وجود ندارد. به بیان دیگر، نتایج نشان داد که تفاوت در عوامل شخصیتی روان رنجورخویی و برون گرایی در دو جنس در پیش بینی بهزیستی ذهنی آنان نقش تعیین کننده ای ایفا می کند. نتیجه گیری: ویژگی های شخصیتی در رابطه میان جنسیت و بهزیستی ذهنی دانشجویان نقش میانجی را ایفا می کنند. هم چنین، متخصصان سلامت عمومی باید در بررسی نقش تفاوت های جنسیتی درباره نشانه های بهزیستی ذهنی افراد، به نقش ویژگی های شخصیت توجه نمایند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر تاب آوری بر سلامت روانی و رضایت از زندگی انجام شد. روش: در یک بررسی مقطعی، 287 (173 دختر و 114 پسر) دانشجوی دانشگاه شیراز ارزیابی شدند. میانگین سنی آنان 17/23 سال (انحراف معیار 9/4) بود. ابزارهای به کار برده شده برای سنجش متغیرهای پژوهش عبارت بودند از: مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون (CD-RISC)، فرم کوتاه مقیاس افسردگی - اضطراب - فشار روانی (DASS) و مقیاس رضایت از زندگی. تحلیل داده ها به روش مدل معادلات ساختاری انجام شد. یافته ها: نتایج رگرسیون چندگانه به روش سلسله مراتبی هم زمان، بیانگر معنی داری نقش واسطه ای هیجان های منفی (افسردگی، اضطراب و فشار روانی)، در رابطه میان تاب آوری خانواده (P<0.001) و رضایت از زندگی (P<0.001) بود. نتیجه گیری: تاب آوری به واسطه کاهش مشکلات هیجانی (و یا افزایش سطح سلامت روانی) رضایتمندی از زندگی را در پی دارد. اثر متغیر تاب آوری بر رضایتمندی از زندگی غیرمستقیم است.