طب جانباز
سال:1395 | دوره:9 | شماره:1 |تعداد مقالات:13

اهداف: دوره نوجوانی مرحله ای استرس آور برای والدین و نوجوان است. کناره گیری عاطفی و هیجانی پدر جانباز از فرزندانش در کلیه مراحل رشد روانی به طور مکرر و مستمر، این فرزندان را در معرض فشارهای روانی قرار می دهد که باعث کاهش کیفیت زندگی آنان می شود. هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی مهارت های مثبت اندیشی بر بهبود وضعیت آمیزش پدرانه، گفت وشنود و خشم در دختران نوجوان خانواده جانبازان بود.مواد و روش ها: در این پژوهش تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل، 30 دانش آموز دختر مقطع متوسطه خانواده جانبازان شهر اصفهان در سال تحصیلی 95-1394 به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شده و به روش تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش نامه ولی فرزندی (فرم پدر) بود. گروه آزمایش، آموزش مهارت های مثبت اندیشی را طی 8 جلسه دریافت کرد، ولی گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکرد. تجزیه و تحلیل آماری به کمک نرم افزار SPSS 16 و توسط آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره انجام شد.یافته ها: در مرحله پس آزمون، بین میانگین نمرات دو گروه در مولفه های ارتباط (گفت وشنود)، آمیزش پدرانه و خشم تفاوت معنی داری وجود داشت (p<0.05)، اما بین دو گروه از نظر مولفه عاطفه مثبت تفاوت معنی داری مشاهده نشد (p>0.05). بنابراین آموزش مهارت های مثبت اندیشی با کنترل اثر پیش آزمون توانست مولفه های آمیزش پدرانه، ارتباط و خشم (به غیر از عاطفه مثبت) را در دختران بهبود بخشد.نتیجه گیری: آموزش مهارت های مثبت اندیشی می تواند بر بهبود وضعیت آمیزش پدرانه، گفت وشنود و خشم دانش آموزان دختر خانواده جانبازان موثر باشد و باعث ارتقای سطح کیفی سلامت روان آنها می شود.

اهداف: ورزشکاران جانباز و معلول همیشه درگیر تنش های زیادی در طول زندگی خود هستند که همواره ذهن آنها را به خود مشغول می کند. به همین دلیل شناخت عوامل روان شناختی موثر در حل مشکلات و ناهنجاری های رفتاری ورزشکاران جانباز، یکی از روش های بسیار موثر در پیشگیری از اختلالات روانی آنها به شمار می آید. هدف این تحقیق، تعیین رابطه بین سرسختی ذهنی، راه های مقابله با استرس و خوش بینی در ورزشکاران جانباز و معلول لیگ برتر والیبال نشسته ایران بود.ابزار و روش ها: در این تحقیق توصیفی از نوع همبستگی در سال 1393، تعداد 70 ورزشکار مرد جانباز و معلول والیبالیست لیگ برتر والیبال نشسته ایران به صورت هدفمند انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از سه پرسش نامه سرسختی ذهنی ورزشی، راه های مقابله با استرس و آزمون بازنگری شده جهت گیری زندگی جمع آوری شدند. تحلیل داده ها توسط نرم افزار آماری SPSS 20 و آزمون های آماری همبستگی اسپیرمن و رگرسیون خطی ساده صورت گرفت.یافته ها: سرسختی ذهنی با راه های مقابله با استرس و سبک های مساله مدار، شهودی و اجتناب مدار رابطه معنی دار داشت. بیش از 8% تغییرات راه های مقابله با استرس توسط سرسختی ذهنی تبیین می شد. همچنین بین خوش بینی با سرسختی ذهنی و مولفه های اطمینان و کنترل رابطه معنی دار وجود داشت‏ و بیش از 18% تغییرات سرسختی ذهنی توسط خوش بینی تبیین می شد. اما خوش بینی تنها با سبک شهودی مقابله با استرس رابطه معنی دار داشت.نتیجه گیری: والیبالیست های جانباز و معلول سرسخت تر با روش های بهتری با استرس مقابله می کنند. همچنین با آموزش مهارت های خوش بینی می توان سرسختی ذهنی را بهبود داد.

اهداف: پژوهش ها نشان داده اند عوارض روانی جنگ مانند اختلال استرس پس از ضربه گاهی اوقات تا سال ها پس از جنگ نیز قابل دوام هستند. پژوهش حاضر با هدف برآورد میزان شیوع اختلال استرس پس از ضربه در رزمندگان نظامی، پس از 26 سال از خاتمه جنگ انجام شد.ابزار و روش ها: در این پژوهش توصیفی- مقطعی در سال 1393، تعداد 341 نفر از نظامیان یکی از ارگان های نظامی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شده و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار پژوهش، فهرست اختلال استرس پس از ضربه- ویرایش نظامی (PCL-M-5)، مقیاس متخصص اجرای ساختاریافته اختلال استرس پس از ضربه براساس پنجمین راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی (CAPS-5) و پرسش نامه ویژگی های جمعیت شناختی بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون همزمان استفاده شد.یافته ها: 82 نفر (24.0%) از نظامیان، واجد ملاک های تشخیصی اختلال استرس پس از ضربه بودند و شایع ترین نشانه در آنها در وهله اول برانگیختگی و واکنش پذیری و پس از آن، تغییرات منفی در شناخت و خلق بود. متغیرهای جمعیت شناختی میزان تحصیلات (0.191-=r؛ p<0.01)، سن حضور در جبهه (0.046-=r؛ p<0.05)، مدت حضور در جبهه (0.107=r؛ p<0.05) و مجروحیت و شدت مجروحیت (0.347=r؛ p<0.01) با ابتلا به اختلال استرس پس از ضربه ارتباط معنی دار داشتند و 13% واریانس مربوط به اختلال استرس پس از ضربه، توسط عوامل جمعیت شناختی تبیین می شد (p<0.01).نتیجه گیری: پس از گذشت 26 سال از خاتمه جنگ، تعداد زیادی از کهنه رزمندگان نظامی همچنان مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه هستند و شایع ترین نشانه آنها برانگیختگی و واکنش پذیری است.

اهداف: همسران جانبازان با مشکلات روان شناختی زناشویی و استرس روانی زیادی مواجه هستند که کیفیت زندگی آنها را کاهش می دهد. هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر عزت نفس جنسی، ناگویی خلقی و سازگاری زناشویی همسران جانبازان بود.مواد و روش ها: در این پژوهش کاربردی از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل در سال 1394، تعداد 40 نفر از همسران جانبازان شهر اراک به صورت دردسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل (20 نفر برای هر گروه) قرار گرفتند. برای جمع آوری داده های پژوهش از پرسش نامه هایی شاخص عزت نفس جنسی زنان، سازگاری زناشویی لاک- والاس و مقیاس ناگویی هیجانی استفاده شد. مداخله درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد در 10 جلسه برایی گروه آزمایش برگزار شد، ولی برای گروه کنترل هیچ مداخله ای اعمال نشد و از هر دو گروه پیش آزمون و پس آزمون به عمل آمد. داده ها به کمک نرم افزار SPSS 23 و با استفاده از آمار توصیفی و آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیری مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.یافته ها: پس از مداخله، میانگین نمرات گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در عزت نفس جنسی و سازگاری زناشویی افزایش و در ناگویی خلقی کاهش یافت که این تفاوت ها از لحاظ آماری معنی دار بود (p<0.001).نتیجه گیری: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در افزایش عزت نفس جنسی و سازگاری زناشویی و همچنین کاهش ناگویی خلقی همسران جانبازان موثر است.

اهداف: در جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه سطح بهزیستی روان شناختی همواره پایین بوده و این خود باعث تشدید علایم در آنها می شود. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی بهزیستی روان شناختی جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه براساس متغیرهای شخصیتی دلسوزی به خود، حس انسجام و درآمیختگی فکر- عمل انجام شد.ابزار و روش ها: در این پژوهش توصیفی- همبستگی، 120 جانباز مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه که در سال 1395 در بیمارستان روان پزشکی ایثار اردبیل بستری و تحت درمان بودند، به عنوان نمونه دردسترس انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند.ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه بهزیستی روان شناختی، مقیاس دلسوزی به خود، مقیاس حس انسجام و مقیاس تجدیدنظر شده آمیختگی فکر- عمل بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه و از طریق نرم افزار آماری SPSS 17 انجام شد.یافته ها: بهزیستی روان شناختی جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه با حس انسجام و دلسوزی به خود رابطه مثبت و معنی دار و با آمیختگی فکر- عمل رابطه منفی و معنی دار داشت (p<0.05). همچنین حس انسجام 63%، آمیختگی فکر- عمل 49% و دلسوزی به خود 67% واریانس نمرات بهزیستی روان شناختی جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه را پیش بینی می کرد (p<0.001).نتیجه گیری: حس انسجام و دلسوزی به خود بالا و درآمیختگی فکر- عمل پایین باعث بهبود بهزیستی روان شناختی در جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه می شود.

اهداف: نگرش های ناکارآمد و پایین بودن سطح کیفیت زندگی با بسیاری از اختلالات و مشکلات رفتاری مرتبط است. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی روش آموزش دلسوزی به خود بر نگرش های ناکارآمد و کیفیت زندگی در افراد مواجه شده با انفجار مین منجر به نقص عضو بود.مواد و روش ها: در این پژوهش آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل، در نیمه اول سال 1395، تعداد 40 نفر از مردانی که به دلیل مواجه شدن با انفجار مین منجر به نقص عضو تحت حمایت بنیاد شهید شهرستان گیلان غرب بودند، به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده و در دو گروه 20نفری آزمایش و کنترل به تصادف جایگزین شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه های نگرش های ناکارآمد و کیفیت زندگی بود. برای گروه آزمایش، آموزش متمرکز بر دلسوزی به مدت 8 جلسه، هر جلسه یک ساعت به مدت دو ماه برگزار شد، اما گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکرد. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: در مرحله پس آزمون بعد از کنترل اثر نمرات پیش آزمون، میانگین نمرات نگرش های ناکارآمد در گروه آزمایش به طور معنی داری پایین تر از گروه کنترل (p<0.01) و میانگین نمرات کیفیت زندگی و مولفه های آن به طور معنی داری بالاتر از گروه کنترل بود (p<0.05).نتیجه گیری: آموزش متمرکز بر دلسوزی به خود در بهبود نگرش های ناکارآمد و کیفیت زندگی در افراد مواجه شده با انفجار مین منجر به نقص عضو موثر است.

اهداف: نابینایی از عواملی است که باعث کاهش کیفیت زندگی افراد در ابعاد مختلف می شود و قطعاً بر توانایی آنان در انجام فعالیت های روزانه موثر است. وابستگی جانبازان در انجام امور روزانه می تواند آنان را با مشکلات متعددی رو به رو سازد. هدف مطالعه حاضر، بررسی توانایی انجام فعالیت های پیچیده روزانه زندگی در جانبازان یک چشم نابینا بود.ابزار و روش ها: در این مطالعه توصیفی- مقطعی در سال 1394، تعداد 1371 جانباز یک چشم نابینا از 15 استان سراسر کشور به صورت سرشماری در پژوهش شرکت کردند. ابزار مورد استفاده در مطالعه، فرم جمع آوری اطلاعات دموگرافیک و پرسش نامه سنجش توانایی انجام فعالیت های پیچیده روزانه بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 23 و به کمک آماره های توصیفی و آزمون های آماری مجذور کای و ضریب همبستگی پیرسون تحلیل شدند.یافته ها: میانگین نمرات فعالیت های پیچیده روزانه زندگی در جانبازان یک چشم نابینا 3.8±11.9 بود. از نظر ابعاد فعالیت های پیچیده روزانه زندگی، بیشترین وابستگی جانبازان یک چشم نابینا به ترتیب در شستن و اتوزدن لباس (61.6%)، انجام کارهای منزل (58.9%) و آماده کردن غذا (49.3%) و کمترین وابستگی به ترتیب در توانایی استفاده از تلفن (17.4%) و تردد و جابه جایی (24.6%) بود. حدود دوسوم جانبازان (62.0%) در انجام فعالیت های پیچیده روزانه مستقل بودند. سن، سن مجروحیت، درصد جانبازی، سطح تحصیلات، اشتغال و سایر مصدومیت ها به جز نابینایی از یک چشم با نمرات حاصل از فعالیت های پیچیده روزانه زندگی رابطه معنی دار داشتند (p<0.05).نتیجه گیری: نابینایی از یک چشم توانایی افراد را در انجام فعالیت های پیچیده روزانه به میزان زیادی کاهش نمی دهد. با این حال حدود یک سوم از جانبازان یک چشم نابینا در انجام فعالیت های پیچیده روزانه به دیگران وابسته هستند.

اهداف: شناخت نیازهای سلامتی بازنشستگان نیروهای مسلح، نخستین گام برای پاسخگویی به این نیازها است. هدف مطالعه حاضر، تعیین فراوانی بیماری ها و مشکلات جسمی بازنشستگان نیروهای مسلح و نحوه تاثیر احتمالی خدمت در این ارگان ها بر نیازهای سلامت دوره سالمندی بود.ابزار و روش ها: در این تحقیق توصیفی- تحلیلی و مقطعی که از سال 1392 آغاز و تا سال 1394 به طول انجامید، 299 نفر از بازنشستگان نیروهای مسلح مقیم شهر تهران به روش نمونه گیری در دسترس هدفمند انتخاب شده و داده های مربوط به آنان مورد بررسی قرار گرفت. پرسش نامه طرح مشتمل بر دو بخش آزمون مختصر شناختی (AMTS) و پرسش نامه اصلی محقق ساخته بود. داده های پژوهش، به کمک نرم افزار SPSS 16 و با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های آنالیز واریانس یک طرفه و T مستقل تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: 159 نفر (53.2%) از بازنشستگان هیچ گونه مشکل جسمی محدود کننده ارتباط نداشتند، اما بیشترین اختلال محدود کننده مربوط به مشکلات شنوایی (12.0%) بود. در میان بازنشستگان، 144 نفر (48.2%) بیماری فعال داشتند که شایع ترین بیماری ها فشار خون بالا (21.5%) و دیابت (19.4%) بود. در مجموع، 214 نفر (71.6%) ارزیابی خود از وضعیت سلامت جسمانی خویش را اعلام کردند که میزان رضایت مندی در 15 نفر (5.0%) از پاسخ دهندگان خیلی خوب، در 77 نفر (25.7%) خوب و در 99 نفر (33.1%) متوسط ارزیابی شد.نتیجه گیری: مهم ترین مشکل سلامتی بازنشستگان نیروهای مسلح، ابتلا به بیماری های مزمن غیرواگیری از جمله فشار خون بالا، دیابت و بیماری های قلبی- عروقی است. تنها یک سوم نمونه ها، از وضعیت سلامت خود راضی هستند.