مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی
سال:1391 | دوره:4 | شماره:4 (پیاپی 16) |تعداد مقالات:8

فعالیت های میان رشته ای به عنوان یک نوآوری در جهت مقابله با چالش های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی فراروی آموزش عالی در نظر گرفته شده است. فشارهای بیرونی و نیاز به ترکیب حوزه های مختلف دانش برای حل مسائل امروزی، اهمیت تحقیقات میان رشته ای را دو چندان کرده است و فعالیت های میان رشته ای نوشداروی مشکلات آموزش عالی امروزی شناخته شده است. هیچ سازمانی به اندازه دانشگاه تخصصی نیست درنتیجه حل چالش های فراروی آموزش عالی میان رشته ای بستگی به اصلاح ساختارهای فرهنگی دارد تا این تخصص ها رشد یابند. اعضای هیات علمی نقش اساسی در تغییرات سازمانی موردنیاز برای توسعه فعالیت های میان رشته ای ایفاء می نمایند و در واقع اساتید نقش اصلی را در ابتکارات میان رشته ای بازی می کنند در این مقاله مواردی از قبیل: رشته های دانشگاهی، نیاز به آموزش های میان رشته ای، چالش های فراروی تحقیقات میان رشته ای، نقش مدیران و اعضای هیات علمی در تسهیل ابتکارات میان رشته ای و استراتژی های مورد استفاده در فعالیت های میان رشته ای بحث و بررسی قرار گرفته اند. می توان نتیجه گرفت که، موانع اصلی فعالیت های میان رشته ای، موانع ساختاری رشته ها است. این موانع عبارتند از: قرار دادن اعضای هیات علمی و محققان در دپارتمان های جداگانه و غیرقابل نفوذ، سازماندهی دانش به صورت حوزه های مجزا، حاکم کردن دیدگاه ها و نظریات محدود و خاص بر رفتارهای علمی و قالبی کردن رفتارها. دانشگاه و موسسات آموزش عالی جهت تسهیل آموزش ها و تحقیقات میان رشته ای بایستی بر استراتژی هایی در زمینه ساختارهای سازمانی، اعضای هیات علمی و سیاست های تغییر تاکید داشته باشند.

آموزش عالی به عنوان نظام پرورش نیروی انسانی متخصص و تولیدکننده دانش نقش مهمی در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر کشور دارد. این نقش به ویژه در توسعه انسانی کارآزموده کشورها و پرورش افراد متخصص به ویژه اعضای هیات علمی انکارناپذیر است. در این راستا می توان سند چشم انداز بیست سال آینده توسعه جامعه ایرانی را مورد نظر قرار داد. در این سند بر ضرورت توجه به پرورش نیروی انسانی، برخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری، متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی تاکید شده است. از این رو می توان به نقش و اهمیت آموزش عالی در توسعه آینده این کشور پی برد. بنابراین ماهیت و کیفیت یک موسسه آموزش عالی در گرو کیفیت توان علمی اعضای هیات علمی آن می باشد. به عبارتی دیگر ارتقای دانشگاه ها از طریق ارتقای توانمندی های اعضای هیات علمی و ارتباط آنها با تغییرات تکنولوژیکی و تاثیرات آنها بر تدریس و یادگیری تسریع می گردد. از سوی دیگر پاسخ گویی به نیازهای نوظهور جوامع علمی مستلزم بهره مندی از مطالعات میان رشته ای است.در این مقاله ابتدا به مفهوم و ماهیت توسعه اعضای هیات علمی پرداخته می شود و سپس حیطه های مطالعاتی مربوط به این حوزه مطالعاتی با تاکید بر علوم میان رشته ای مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین رویکردهای جدید و نقش اعضای هیات علمی در ارتقاء مطالعات میان رشته ای مورد بررسی و تحلیل واقع شده و در پایان راهکارهای مناسب برای ارتقا کیفیت علوم میان رشته ای ارائه می شود.

کیفیت آموزشی و پژوهشی از جمله دغدغه های اصلی نظام های آموزش عالی در اغلب کشورهای جهان است. بررسی ها نشان می دهد به رغم نقشی که دانشگاه ها در توسعه منابع انسانی داشته و دارند و همواره کوشش بر این بوده است که دانشجویان را تربیت کنند که بتوانند مشکلات جامعه را حل کنند، موضوع آموزش هنوز دچار کمبودها و نارسایی های فراوانی بوده است. دانشگاه ها به عنوان سازمان هایی که نقش اساسی در رشد و توسعه علمی، فرهنگی و تربیت نیروی انسانی متخصص دارند باید هم گام با تحولات علمی، آموزشی و متناسب با نیازها و مقیاس های ملی و جهانی، فرایند کیفیت آموزشی خود را به طور مستمر بهبود بخشند. در این پژوهش به بررسی برخی از عوامل موثر بر بهبود کیفیت آموزشی پرداخته شده است. این عوامل شامل حمایت از دانشجویان و اساتید، اعضای هیات علمی، خدمات اداری، خدمات کتابخانه ای، تهیه برنامه آموزشی و مکان، زیرساخت ها و امکانات هستند. برای رتبه بندی عوامل موثر بر اجرای بهبود کیفیت آموزشی با استفاده از رویکرد AHP گروهی از نظرات 130 نفر از اساتید و دانشجویان دانشگاه اصفهان استفاده شده است.با توجه به اطلاعات بدست آمده و تجزیه وتحلیل آنها با استفاده از نرم افزار expert choice تهیه برنامه آموزشی با وزن 0.338 دارای بیشترین تاثیر بر بهبود کیفیت آموزشی است و بعد از آن اعضای هیات علمی با وزن 0.246، حمایت از دانشجویان و اساتید با وزن 0.122، مکان، زیرساخت ها و امکانات با وزن 0.103، خدمات کتابخانه ای با وزن 0.102، و خدمات اداری با وزن 0.089 در اولویت های بعدی می باشند.

هدف این پژوهش شناسایی و مقایسه ویژگی های برنامه درسی آموزش عالی از راه دور در کشورهای انگلستان هند و ایران بوده است در این پژوهش شباهت ها و تفاوت های ویژگی های برنامه درسی موسسات آموزش عالی از راه دور در کشورهای مذکور به منظور بهبود بخشیدن نظام آموزش از راه دور در ایران بررسی و مقایسه شده است. بر این اساس نوع مطالعه این پژوهش تطبیقی- توصیفی و روش آن توصیفی تشریحی مبتنی بر تجزیه و تحلیل مقایسه ای، مطابق روش و مراحل چهارگانه بردی می باشد. اطلاعات مورد نیاز آن برای پاسخگویی به پرسش ها از طریق اسناد و مدارک کتابخانه ای و گزارش های تحقیقی و جستجو در شبکه جهانی اینترنت مرتبط و سایت های وزارت تحقیقات و آموزش عالی کشورهای مورد مطالعه گردآوری شده است مهمترین نتایج بدست آمده نشان داده است که استفاده از تجربیات کشورهای موفق و بومی سازی آن و ترسیم چشم انداز آموزش عالی از راه دور به دلیل بالا بردن قدرت انتخاب فراگیران، ارتقای جامعیت و ابتکار عمل و توان اثرگذاری نظام آموزش از راه دور در کشورمان به ضرورت رویکرد تلفیقی در تکنیک ها و روش های آموزش از راه دور و همچنین توجه به اصول و رویکردهای اساسی این نظام که دانشجومحوری و تاکید بر تفاوت های فردی در طراحی آموزشی دارد.

از بررسی مجموعه تعاریف مدیریت دولتی به نظر می رسد که بتوان آن را به کارگیری نظریه های مدیریتی، سیاسی و حقوقی برای اعمال اختیارات و انجام وظایف حکومتی در حوزه های قانون گذاری، اجرا و قضا دانست. این مقاله با بررسی تعاریف مختلف مدیریت دولتی مطرح می نماید که میان رشتگی رکن جدایی ناپذیر آموزش و پژوهش اداره امور عمومی در هر حکومت است. بررسی دوره های آموزش مدیریت دولتی برتر جهان نیز نشان می دهد که اندیشمندان این حوزه همواره در پی راه هایی برای تحقق بخشیدن به نوعی آموزش میان رشته ای در این حوزه بوده اند. رشته مدیریت دولتی در ایران نیز برای ایفای رسالت خود در اداره نظام اسلامی لازم است بیش از پیش به آموزش میان رشته ای اهمیت داده و برای تحقق آن تلاش نماید. به همین منظور در این نوشتار، با نگاهی اجمالی به سبک برنامه ریزی درسی موجود برای این رشته در کشور، بایسته های برنامه ریزی درسی میان رشته ای آن در قالب هفت محور: (1) تیم برنامه ریزی درسی؛ (2) اهداف برنامه درسی؛ (3) محتوا و ترکیب دروس؛ (4) رویکردهای تلفیق؛ (5) الزامات یاددهی- یادگیری؛ (6) روش های ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و (7) روش های ارزشیابی برنامه درسی مطرح می گردد و با توجه به تجربه اخیر و نوآورانه دانشگاه امام صادق (ع) در این زمینه، پیشنهادهایی برای ارتقای آموزش این حوزه- رشته خطیر در کشور ارائه می شود.

هدف اصلی پژوهش تعیین رابطه جو سازمانی (باز و بسته) مدارس بر سلامت روان و شخصیت هنرآموزان هنرستان های دولتی شهر کرج بود. بدین منظور تعداد 80 نفر از هنرآموزان هنرستان ها در شهر کرج با روش نمونه گیری خوشهای تصادفی از بین 8 هنرستان فعال انتخاب شدند و پرسشنامه سلامت روانی (GHQ) و تست شخصیت آیزنگ اجرا گردید. جهت تجزیه و تحلیل آماری داده ها از ضریب همبستگی، آزمون اعتبار آماری ضریب همبستگی و آزمون ضریب تعیین(v) . نتایج نشان داد: بطور کلی بین سلامت روان و شخصیت هنرآموزان رابطه معنادار وجود دارد. همچنین در جو سازمانی باز، بین سلامت روان و شخصیت هنرآموزان رابطه معنادار وجود دارد. ولی در جو سازمانی بسته، بین سلامت روان و شخصیت هنرآموزان رابطه وجود ندارد. نتیجه گیری: مطابق با پیشینه پژوهش که از وجود رابطه میان سلامت روان و شخصیت حمایت می کند، در این پژوهش نیز ارتباط میان سلامت روان و شخصیت نشان داده شد.