مطالعات مدیریت ترافیک
سال:1389 | دوره:5 | شماره:19 |تعداد مقالات:8

یکی از مهم ترین نکات در عرصه عابران پیاده ایجاد ایمنی هر چه بیشتر برای عابر پیاده در هنگام عبور از گذرگاه ها و جلوگیری از تصادف عابران با وسایل نقلیه عبوری است. عابران پیاده در میان کاربران جاده ای به عنوان آسیب پذیرترین گروه در معرض خطرات محسوب می شوند؛ زیرا تصادف یک وسیله نقلیه با عابر پیاده تقریبا به صورت اجتناب ناپذیری منجر به جرح یا فوت عابر پیاده می گردد، پس باید با ایجاد تجهیزات ایمنی و اجرای راهکارهای موثر در گذرگاه های عرضی موجب افزایش ایمنی برای عابر پیاده شد. در طراحی گذرگاه های عابر پیاده ضروری است که معیارهای مهم و موثر در انتخاب محل گذرگاه ایمن عابر پیاده بررسی شده و تجهیزات مورد استفاده برای افزایش ایمنی عابر پیاده مورد ارزیابی قرار گیرد. در این مقاله با استناد به پرسش نامه هایی که توسط کارشناسان و دانشجویان حمل و نقل و ترافیک پر شده است به بررسی تجهیزات ایمنی عابر پیاده و ارائه راهکارهایی برای افزایش ایمنی عابر پیاده در گذرگاه ها پرداخته شده و روش های موجود مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب عابر پیاده در صورت سازگاری با منطقه موردنظر می تواند باعث افزایش کارآیی تجهیزات و بهبود ایمنی عابر پیاده شود.

تصادفات رانندگی به عنوان یک دغدغه جهانی مطرح و در حال گسترش در کشورهای در حال توسعه است. این معضل از سوی سازمان ملل متحد و سازمان بهداشت جهانی به عنوان یکی از چهار عامل اصلی تهدیدکننده سلامت و جان انسان ها تعیین شده و رسیدگی عاجل مطابق کشورهای موفق مورد درخواست قرار گرفته است. برنامه ریزی برای بهبود ایمنی رانندگی لازمه توجه به دو بخش مهندسی ایمنی و مدیریت ایمنی است. بر اساس تجربه کشورها مدیریت ایمنی با هدف هماهنگی و همسان سازی فعالیت ها میان سازمان های مسوول و مرتبط با موضوع امری ضروری و لازمه رسیدن به ایمنی پایدار در رانندگی است. تجربه موفق ایران در مدیریت کلان ایمنی رانندگی با تشکیل کمیسیون ایمنی راه ها از سال 1382 موید این مطلب است. پس از تشکیل کمیسیون ایمنی راه ها، اعضا برای برنامه ریزی و هماهنگی در مقابله با این مساله به یک اتفاق نظر واحد رسیده و برنامه های ویژه ای توسط اعضا تهیه و به اجرا درآمد. ازجمله این برنامه ها تهیه طرح راهبرد ملی ایمنی راه ها، تهیه طرح های آماری و تحلیل اطلاعات، اجرای طرح های ویژه در ایام خاص و تعطیلات و برنامه ریزی برای هماهنگی اعضا در اجرای طرح های ایمن سازی و خدمات رسانی در سطح شبکه راه ها می باشد. مهار رشد تلفات فزاینده تصادفات رانندگی سال های 1384 و 1385 حاصل برنامه ریزی موفق در سطح مدیریت ایمنی راه و تلاش موثر دستگاه های عضو کمیسیون ایمنی راه هاست. نتایج این مطالعه نشان داد که انتخاب رویکرد سیستمی در حل معضل تصادفات رانندگی، ایجاد کمیسیون، کمیته یا کارگروه ویژه در مجلس برای بهبود ایمنی در کشور، تعیین متولی آموزش و فرهنگ سازی ایمنی و فعال سازی و توسعه فعالیت های کمیسیون های اجرایی ایمنی استان ها می تواند در ارتقای ایمنی رانندگی در کشور موثر باشد.

شهر کاشان از لحاظ وسعت و جمعیت دومین شهر بزرگ استان اصفهان قلمداد می شود. افزایش تعداد وسایل نقلیه در هسته مرکزی شهر باعث شده که حتی ایجاد معابر موازی و دسترسی های جدید نیز نتواند از بار ترافیکی این معابر بکاهد. از این رو مسوولان شهری بر آن شدند تا با اجرای طرحهای ساماندهی، حداقل در کوتاه مدت نسبت به کاهش مشکلات ترافیکی این معابر اقدام کنند. بدین منظور دو محور خیابان رجائی و تقاطع کاشانی انتخاب شده و راهکارهای دست یابی به هدف موردنظر، با اجرای پروژه های به سازی ترافیکی به منظور روان سازی ترافیکی و بهبود کیفیت عبور و مرور در این محورها و هم چنین کاهش تعداد تصادفات در محورهای مذکور پیاده سازی می شود. با داده های قبل از اجرای طرح و بر اساس روش آماری استاندارد، میزان اثربخشی اقدامات مورد ارزیابی واقع شد. با توجه به محورهای انتخاب شده پژوهش و انجام آزمون آماری مقایسه زوجی بر داده های مستخرج از دو متغیر تصادفات و روان سازی ترافیک در دو مقطع زمانی قبل و بعد از اجرای طرح به سازی، مشخص گردید که میزان تصادفات در خیابان شهیدرجائی پس از اجرای طرح به میزان معناداری کاهش یافته است. لیکن علی رغم عدم اثربخشی اجرای طرح در کاهش تصادفات تقاطع کاشانی، جمع تصادفات به نسبت قبل از اجرای طرح کاهش یافته است. درخصوص روان سازی نیز شاخص های آماری موید تاثیر قابل ملاحظه طرح بر افزایش سرعت عملکردی و کاهش میزان تاخیر در حرکت وسایل نقلیه در هر دو محور موردنظر طرح بوده است.

در کشورمان قانون بیمه اجباری مسوولیت مدنی دارندگان، ابتدا در سال 1347 تصویب شد. به دنبال تحولاتی که در سایر کشورها در خصوص حمایت بیشتر از زیان دیدگان حوادث رانندگی به وجود آمد، سرانجام این قانون در سال 1387 مورد بازنگری و اصلاح قرار گرفت. مهم ترین تحولاتی که در قانون اصلاحی در مقایسه با قانون قبلی به وجود آمد حمایت هر چه بیشتر از زیان دیدگان حوادث رانندگی است. از جمله توسعه زیان دیدگان با تجدیدنظر در مفهوم شخص ثالث؛ توسعه خسارات قابل مطالبه ناشی از صدمات جانی که شامل دیه، هزینه درمانی و از کارافتادگی شد. هم چنین حذف مذهب و جنسیت زیان دیده در مطالبه خسارت، حذف قوه قاهره از استثنائات مسوولیت بیمه گر، عدم تاثیر رانندگی بدون گواهی نامه و عمدی در جبران خسارت از زیان دیده و توسعه حمایت صندوق تامین خسارات جانی از زیان دید گان و تصریح به مسوولیت مدنی تضامنی دارنده و سایر اشخاص برای حمایت بیشتر از زیان دیدگان حوادث رانندگی.

از لوازم و بایسته های مدنیت در جهان امروز، پذیرفتن قواعد و روابط تعریف شده و مقبول اجتماعی است. پذیرش قوانین اجتماعی به ویژه رعایت الگوهای رانندگی در نظر برخی از صاحب نظران به عنوان یکی از مصادیق دنیای متحول و پرشتاب امروزی و از دیدگاه برخی دیگر به عنوان یکی از مصادیق ارزشی و اخلاقی ثابت و همیشگی در نظر گرفته می شود. راهنمایی و رانندگی از آن جا که در منعطف ترین بخش از طیف متنوع و وسیع نظم و امنیت اجتماعی به شمار می آید، برای کلیه آحاد جامعه قابل لمس و پذیرش بوده و به جهت آمادگی افراد در مشارکت با آن برای مصون ماندن خود و خانواده از تاثیرات منفی آن به عنوان یک هنجار پذیرفته شده است. آشکارساختن هدفمند آمار بالای کشته ها و مجروحان ناشی از تصادفات در این رویکرد اجتماعی قطعا موثر بوده است.اقدامات پیشگیرانه از طریق روش های مختلف ازجمله آموزش های همگانی یا مشارکت دادن عملی در تحقق ماموریت در قالب همیار پلیس از جمله راهبردهائی بود که در مسیر توسعه این نیاز اجتماعی کارکردهای مثبتی را به دنبال داشت. اجرای این ماموریت، همانند سایر ماموریت هایی که به یک سازمان اجتماعی واگذار می گردد مشکلات خاصی را در پی دارد که در این محیط می توان آن را به دو دسته؛ عدم جامعیت ابزارهای مورد نیاز به ویژه عدم بسترهای قانونی مناسب و دیگری تاثیرگذاری یک سلسله مصالح اجتماعی تقسیم بندی کرد.بهبود تعامل با مردم با رفتار حرفه ای و مودبانه و هم چنین ایستادگی هدفمند مبتنی بر استانداردهای داخلی و بین المللی، راهبردهای جدیدی است که برای برون رفت از چالش های ناشی از تحولات اجتماعی و اداری امروز باید به کار گرفته شود.در نهایت می توان گفت پلیس راهنمایی و رانندگی می تواند با فرهنگ سازی و نهادینه کردن قوانین و مقررات و تعامل بهینه با مردم زمینه مشارکت آنها را فراهم کرده و جامعه را به سوی خودانضباطی اجتماعی هدایت کند.

اجرای طرح تعویض پلاک وسایل نقلیه در ایران از سوی کارشناسان نظرات متفاوتی نسبت به میزان موفقیت آن و میزان دسترسی به اهداف از پیش تعیین شده ارائه شده است. هدف اصلی طرح احراز خودرو و هماهنگ سازی پلاک های وسایل نقلیه و برون سپاری خدمات ترافیکی در ایران بوده است و شاید شناخت میزان کارآیی طرح بتواند به عنوان الگویی برای سایر طرح های ترافیکی محسوب گردد. با این وجود برابر روش متداول کشورها، هر ده سال یک بار و حسب ضرورت سیستم شماره گذاری خودرو تغییر و سیر تکامل را می پیماید درحال حاضر تعداد زیادی از پلاک اتومبیل ها به دلیل کهنگی و فرسایش تدریجی کیفیت و قابلیت کنترل را از دست داده و زمینه جعل و سوء استفاده میسر شده، فلذا جهت ساماندهی و هم چنین پیش بینی لازم با توجه به افزایش سریع جمعیت و روند روزافزون بهره گیری از وسایل نقلیه، ضرورت سازماندهی متناسب و قابل قبولی که بتواند اهداف امنیتی، انتظامی و اجتماعی را تامین نماید احساس گردید و بدین منظور طرح ملی تعویض پلاک وسایل نقلیه در کشور مورد توجه خاص قرار گرفت. جامعه آماری در این پژوهش مسوولان، کارشناسان، صاحب نظران و خبرگان در امور شماره گذاری وسائل نقلیه کشور می باشند.با توجه به روش تحقیق حاضر که از نظر نوع و هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی می باشد. نتایج اولیه تحقیق نشان می دهد که طرح ملی تعویض پلاک، کمک مناسبی به پلیس در شناسایی شگردهای خاص جاعلان و سارقان خودرو و ارائه راهکارهای مناسب در جهت جلوگیری از تکرار موارد مشابه نموده است. از طرف دیگر برون سپاری خدمات ترافیکی در راستای کاهش تصدی گری دولت و تاثیر آن در بهبود و ارتقای سطح کمی و کیفی خدمات پلیسی انجامیده است و این مهم موجب گشته است که ضمن خدمت رسانی بیشتر به مردم، ناجا نقش نظارتی خود را به دقت دنبال کند.

وقتی در مورد آلودگی هوا سخن گفته می شود اغلب به فکر سالمندان، بیماران ریوی و قلبی و کودکان می افتیم. شما زمانی به فکر پلیس ها می افتید که قرار است برای کاهش ترافیک مناطق مرکزی شهر، طرح های مختلف ترافیکی اجرا شود. وجود رابطه ای محکم بین آلودگی هوا و به خطر افتادن سلامت انسان ها و پلیس در مطالعات مختلف نشان داده شده است. پلیس راهور، به دلیل مواجهه بالا با هوای مناطق پرتردد، در معرض خطر عوارض ناشی از آلودگی است. عکس العمل هر شخص به آلودگی، بستگی به نوع آلودگی که آن شخص در معرض آن قرار گرفته و میزان و مدت قرارگیری وی در معرض آلودگی، وضعیت سلامتی و ژنتیکی او دارد. درست است که نمی توان مانع ورود آلاینده ها به بدن پلیس ها شد، اما می توان با اقدامات ویژه ای شامل اقدامات مدیریتی (نوبت کاری صحیح، تقسیم دوره ای افراد در مناطق آلوده و کاهش زمان کار) اقدامات بهداشتی، مهندسی و پزشکی (ساخت کیوسک های دارای هوای پاک، دستگاه های تصفیه هوا روی خودروها)، اقدامات فردی (استفاده از ماسک، ورزش، مصرف میوه) از تاثیر آلاینده ها بر پلیس راهور کاست.