مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران
سال:1381 | دوره:7 | شماره:4 (پیاپی 28) |تعداد مقالات:12

هدف: بررسی همه گیر شناسی خودکشی می توند زمینه را برای اقدامات موثر پیشگیرانه فراهم آورد. این پژوهش در این راستا و با هدف بررسی همه گیر شناسی خودکشی در استان کرمان اجرا شده است. روش: در این پژوهش مقطعی که طی یک سال شمسی در استان کرمان انجام گرفت با مراجعه به پزشکی قانونی به کمک روش سرشماری و یا به کارگیری پرسشنامه، تمامی موارد بررسی و در شهر کرمان با بستگان آنها  مصاحبه انجام شد. یافته ها: 63 مورد خودکشی در یک سال در استان کرمان (2 نفر در شهرستان کرمان) ثبت گردید. میزان بروز خودکشی در یکسال در استان 3.1 درصد هزار نفر و در شهرستان های استان از صفر رفسنجان و شهر بابک، تا 7.3 درصد هزار نفر در شهرستان زرند بود. نسبت مرد به زن 2.26 برابر بود.با در نظر گرفتن توزیع سنی جمعین استان، خودکشی در گروه نوجوان و جوان شایعتر از افراد مسن تر بود (P<0.05). خودکشی در فصول گرم سال بیشتر رخ داده بود و شایعترین روش خودکشی استفاده از سموم و پس از آن حلق آویز کردن بود. در این پژوهش، بستگان فرد درگذشته تنها در 32 درصد موارد بیماری روانی را علت خودکشی می دانستند و فقط 4 درصد افراد سابقه مراجعه به روانپزشک داشتند. به نظر می رسد در استان کرمان الگوی زمینه ای با میزان متوسط و پایین وجود دارد که اخیرا با یک اپیدمی در شهر کرمان و جنوب استان روبرو هستیم. در این مقاله الگویی برای توجیه تفاوت های منطقه ای، بروز خودکشی، پیشنهادهایی برای کاهش میزان روبرو آن و ادامه پژوهش های بعدی ارایه شده است.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی ویژگی ها و همبسته های جمعیت شناختی، انگیزه ها و موقعیت های افراد اقدام کننده خودسوزی انجام شده است. روش: در یک بررسی توصیفی پیش گستر، با کمک یک پرسشنامه جمعیت شناختی و مصاحبه نیمه ساخت یافته، 318 مورد خودسوزی که طی 3 سال به تنها مرکز سوختگی استان مازندران ارجاع شدند، مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: میانگین سنی اقدام کنندگان 27 سال بود و 83 درصد آنها را خانم ها تشکیل می دادند. بیشتر آنها متأهل، خانه‏دار و با تحصیلات دبیرستانی بودند. 62 درصد آنها به طور تکانه ای اقدام به خودسوزی کرده بودند. علت اصلی این اقدامات، کشمکشهای زناشویی و خانوادگی بود. بیشتر در ساعات روز اقدام به خودسوزی کرده بودند. خودسوزی در فصل بهار شایعتر بود و میزان مرگ و میر آن 79 درصد بود. در پیگیری موارد، یک مورد بعد از 6 سال با حلق آویز کردن خود فوت کرده بود و پس از 10-8 سال پیگیری هیچ موردی از تکرار خودسوزی دیده نشد. نتیجه: نمای جمعیت شناختی جمعیت مورد مطالعه و انگیزه های آنها، نیاز به اقدامات پیشگیری کننده متفاوتی در موارد مختلف را مطرح می کند.

هدف: بر پایه برخی نظریات شناختی درباره بیمار افسرده اقدام کننده به خودکشی، این بیماران به دلیل اشکال در بازخوانی از حافظه سرگذشتی قادر به مساله گشایی موثر نمی شوند و در یک چرخه معیوب افسردگی اشکال در مساله گشایی ناامیدی، گرفتار می‏آیند که نهایتا به خودکشی می انجامد. روش: در این پژوهش دو مقیاس شناختی برای سنجش بازخوانی از حافظه سرگذشتی و چگونگی مساله گشایی و دو مقیاس بالینی افسردگی بک و ناامیدی بک به کار گرفته شد و 20 بیمار افسرده اقدام کننده به خودکشی با 20 فرد سالم که از نظر سن و جنس با آنان همتاسازی شده بودند مقایسه شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که خودکشی کنندگان راه‏حل‏های کمتر و بی ربط تری را نسبت به گروه گواه ارایه داده‏اند. افزون بر این، همبستگی های معنی‏داری بین متغیرهای مساله‏گشایی و حافظه سرگذشتی به دست آمد.

هدف: در این پژوهش برخی از فعالیت‏های شناختی دو گروه بیماران مبتلا به اختلال پس از استرس ضربه‏ای و بیماران دچار اختلالهای اضطرابی و افسردگی با یکدیگر مقایسه شده اند.روش: 20 نفر بیمار دچار اختلال پس از استرس ضربه‏ای با 20 نفر بیمار دچار اختلالهای گروه اضطرابی و افسردگی پس از انجام مصاحبه نیم ساختار یافته و انجام آزمونهای شناختی یادگیری تداعی‏های زوجی کلامی و بینایی، فراخنای اعداد، سیالی کلمات، یادگیری سری اعداد و مقیاس هوش کلامی (مهک) مورد بررسی قرار گرفتند. تحلیل واریانس چند متغیره برای تحلیل نتایج به کار برده شد. یافته‏ها: این بررسی نشان داد که دو گروه از نظر عملکرد شناختی تفاوت معنی‏دار با یکدیگر دارند. تحلیل تک عاملی این آزمون آماری نشان داد که بیماران اختلال پس از استرس ضربه‏ای نسبت به گروه بیماران اضطرابی و افسردگی در آزمونهای سیالی کلمات، یادگیری تداعی‏های زوجی بینایی، یادگیری تداعی زوج کلامی و تأخیری به شکل معنی‏داری ضعیف‏تر عمل کرده‏اند.نتیجه: بیماران مبتلا به اختلال پس از استرس ضربه‏ای در حافظه‏های کلامی، بینایی و بیان، ناتوانی‏هایی دارند که می‏تواند ناشی از تغییرات ظریف مغزی به ویژه در ناحیه هیپوکمپوس نیمکره چپ در اثر حادثه باشد و می‎تواند در زندگی اجتماعی و فردی این افراد تأثیر جدی داشته باشد.

هدف: این پژوهش به منظور بررسی میزان شیوع افسردگی در دانش آموزان دبستانی شهر مشهد انجام شده است. روش: در این بررسی2071 نفر (1049 پسر، 1022 دختر)، کودکان کلاس های چهارم و پنجم (12-10 ساله) در سال تحصیلی 1379‏ـ1378 با بهره‏گیری از آزمون CDI در مناطق هفتگانه آموزش و پرورش شهر مشهد مورد ارزیابی قرار گرفتند، که به شیوه نمونه‏گیری خوشه‏ای – تصادفی انتخاب شده بودند. تجزیه و تحلیل داده‏های پژوهش به کمک آزمونهای ناپارامتریک به روش کلموگروف - اسمیرنوف و روش مان ویتنی - ویلکاکسون و کروسکال والیس و همچنین ضرایب همبستگی خطی انجام شد. یافته ها: این بررسی نشان داد که فراوانی افسردگی با خط برش 20 در این شهر، 3/10% بود و میزان شیوع افسردگی در دختران بیشتر از پسران بود (دختران 1/13%، پسران 6/7%). همچنین متغیرهایی چون طلاق والدین، تغییر محل سکونت، تغییر مدرسه، سطح اجتماعی – اقتصادی خانواده، تعداد افراد خانواده، سابقه بیماری عصبی ـ روانی در خانواده، فوت بستگان، در بروز افسردگی کودکان موثر نشان داده شد.نتیجه: نتایج گویای آن است که در برنامه‏های پیشگیری باید کودکان به عنوان گروه هدف مورد توجه قرار گیرند. افزون بر این بکارگیری آزمونهای غربالگری در شناسایی کودکان افسرده به مسئولین درمانی کمک می کند تا در پیشگیری ثانویه نیز نقش مؤثرتری داشته باشند.

هدف: هدف از این پژوهش مقایسه کیفیت زندگی دانش آموزان نابینا با همتایان بینای آنها در شهر تهران است. روش: در این پژوهش 93 نفر از دانش‏آموزان نابینا (18 دختر و 75 پسر) 15 ساله و بالاتر، ساکن تهران و مشغول به تحصیل در مدارس کودکان استثنایی شهر تهران مورد بررسی قرار گرفتند. گروه مقایسه به روش نمونه‏گیری تصادفی چند مرحله‏ای از دانش آموزان عادی مدارس شهر تهران به تعداد سه برابر دختران و دو برابر پسران نابینا، انتخاب شدند. برای گردآوری داده‏ها، پرسشنامه کیفیت زندگی و معاینه حدت بینایی به کار برده شد. یک بررسی راهنما برای از میان برداشتن برخی نارسائیها، افزایش پایایی (محاسبه آلفای کرونباخ) و افزایش اعتبار سازه‏ای (از روش تحلیل عامل) انجام گرفت. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده‏ها نشان داد که بین کیفیت زندگی دو گروه مورد بررسی تفاوت معنی‏دار وجود ندارد ولی تنها در حوزه تحرک کیفیت زندگی تفاوت معنی‏دار دیده شد. بین کیفیت زندگی و حدت بینایی در دانش آموزان نابینا ارتباط معنی‏دار به دست آمد. سواد پدر و مادر در گروه دانش‏آموزان بینا به شکل معنی‏دار بالاتر از دانش‏آموزان نابینا بود. نتیجه: فراهم آوردن تسهیلات حمل و نقل فردی و اجتماعی خاص نابینایان و پیشگیری از پیشرفت نقایص بینایی و تصحیح هر چه کاملتر کاهش بینایی با استفاده از وسایل کمک بینایی جدید و مناسب، نقش مؤثری در بالا بردن کیفیت زندگی دانش‏آموزان نابینا دارد.

هدف: هدف اصلی این پژوهش آماده سازی، انطباق و هنجاریابی مقیاس تجدید نظر شده حافظه وکسلر در شهر شیراز، بررسی پایایی و روایی، تهیه جدولها و نمرات هنجاری آن در سنین 64-16 سال بوده است. روش: پس از انجام پژوهش مقدماتی، فرم فارسی پرسشنامه یاد شده تهیه شد. آزمودنیهای پژوهش را 205 آزمودنی بهنجار تشکیل داده‏اند که در چهار گروه سنی 16 سال تمام تا 64 سال و 11 ماه با استفاده از مقیاس یاد شده مورد آزمون قرار گرفتند. نتیجه: داده‏های به دست آمده از عملکرد آزمودنی ها به پنج نمره ترکیبی،نمرات استاندارد و پنج شاخص ترکیبی تبدیل گردید. همچنین رتبه‏های درصدی منطبق با پنج نمره ترکیبی در هر گروه سنی تهیه گردید. پایایی مقیاس به شیوه بازآزمایی محاسبه شد. ضریب‏های بازآزمایی برای خرده آزمونها و ترکیبها از 28/0 تا 98/0 به دست آمد که در حد رضایتبخش می باشد. همچنین خطای معیار اندازه گیری محاسبه شد که پایاترین شاخص، شاخص توجه/تمرکز و سپس شاخص حافظه کلامی بود. به منظور بررسی روایی مقیاس، اجرای مقیاس روی گروه بالینی دارای آسیب حافظه یا مشکوک به آن، صورت گرفت. این گروه در پنج شاخص با نمونه هنجاریابی مقایسه شد که نمرات پایین در شاخصهای مقیاس برای گروه بالینی به دست آمد.

هدف: مراد از این پژوهش بررسی کیفی اختلال های رفتاری دانش آموزان دختر دیرآموز بوده است. روش: نخست 24 دانش‏آموز دارای اختلال رفتاری که ازسوی آموزگاران به کلینیک کاردرمانی ارجاع شده بودند توسط پرسشنامه رفتاری راتر (فرم آموزگار) مورد سنجش قرارگرفتند. سن آنها بین 8-6 سال بود. برپایه پرسشنامه رفتاری راتر، 18 نفر دارای اختلال رفتاری بودند که با خانواده‏های آنها و آموزگارانشان نشست‏های گروهی تشکیل گردید. همچنین رفتار دانش‏آموزان در محیط آموزشی مشاهده شد. یافته‏ها: نشان داد که اختلال رفتاری دانش آموزان دیرآموز بیشتر از نوع وابستگی به مادران در انجام تکالیف درسی و رفتارهای عادتی (ناخن جویدن، لب مکیدن، جویدن مداد و ...) بود. اختلال در رفتارهای سازگارانه برای کاهش اضطراب ناشی از عدم موفقیت در کسب نمره 20 و پیشرفت تحصیلی در شکلهای گوناگون در این کودکان نیز دیده شد. نتیجه: اختلال های رفتاری شایع همراه با دیرآموزی به راحتی با مشاوره با والدین و آموزگاران قابل شناسایی، راهنمایی و درمان است.

هدف: این پژوهش به منظور بررسی کارآیی روش درمانی عصبی – روانی دلاکاتو در درمان کودکان پسر بیش فعال 12-7 سال انجام شده است. روش: 60 نفر از 120 پسر مراجعه کننده به مطب روانپزشکان و درمانگاه کودکان بیمارستان روزبه، که بر پایه ملاکهای تشخیصی DSM-IV و مقیاس والدین و معلم کانرز مبتلا به ADHD بودند، به صورت تصادفی انتخاب شدند. در مرحله پیش از درمان مقیاس والدین و معلم کانرز برای کل کودکان اجرا شد. گروه آزمایش تحت درمان روش عصبی ـ روانی دلاکاتو قرار گرفتند. پس از پایان درمان که مدت 4 ماه طول کشید، دوباره مقیاس والدین و معلم کانرز با هر دو گروه اجرا شد. یافته ها: تحلیل داده‏های پژوهش به کمک شاخصهای مرکزی و به کارگیری آزمون t برای مقایسه میانگین گروههای همبسته نشان داد که میان رفتار بیش فعالانه همراه با نقص توجه کودکان تحت درمان و کودکان گروه گواه تفاوت معناداری وجود دارد.

هدف: پژوهش حاضر یک بررسی پس رویدادی است که میزان استرس، راهبردهای مقابله‏ای و سلامت روانی افراد نابارور را با افراد بارور مقایسه می‏کند. روش: دو گروه شامل 40 آزمودنی نابارور (20 مرد و 20 زن) و 40 آزمودنی بارور (20 مرد و 20 زن) با هم مقایسه گردیده‏اند. آزمودنیهای نابارور بطور تصادفی از مراجعین کلینیک ناباروری رویان انتخاب شده و با گروه مقایسه از نظر متغیرهای جنسیت، سن، تحصیلات، مدت ازدواج همتا گردیدند. یافته‏ها: این پژوهش نشان داد که گروه نابارور در مقایسه با گروه بارور هم استرس بیشتری را تجربه کرده و هم سلامت روانی پایین تری داشته‏اند. افزون بر آن مردان نابارور نسبت به زنان نابارور، استرس کمتری داشتند و از سلامت روانی بالاتری برخوردار بودند. افراد ناباروری که بیشتر، راهبردهای مقابله‏ای کمتر مفید، را به کار می‏بردند، سلامت روانی پایین‏تری داشتند ولی در بکارگیری راهبردهای مقابله‏ای متمرکز بر مسئله و متمرکز بر هیجان با هم تفاوت معنی داری نداشتند. همچنین زنان نابارور به طور معنی داری بیش از مردان نابارور از راهبردهای مقابله‏ای کمتر مفید بهره گرفته بودند.