مجله طب دامی ایران
سال:1389 | دوره:4 | شماره:4 |تعداد مقالات:17

در این بررسی از کیت تجارتی الایزای رقابتی جهت اندازه گیری پادتن های ضد E. coli K99، روتاویروس و کورناویروس در 240 نمونه آغوز اخذ شده از گاوان هلشتاین نژاد شیری در یک واحد گاوداری جنوب تهران استفاده گردید.ملاک مثبت شدن در الایزای رقابتی به این ترتیب بود که نمونه های با درصد جلوگیری 20<(1+)، 40<(2+)، 60<(3+)، 80<(4+) مثبت به حساب آمد لکن فقط نمونه هایی که درصد جلوگیری بزرگتر از 80 داشتند آغوز با تیتر بالای آنتی بادی در نظر گرفته شدند. داده ها نشان داد که پادتن ضد E. coli در 76%، ضد کوروناویروس در 99% و ضد روتاویروس در 100% نمونه ها وجود دارد. لکن از 240 نمونه آغوز فقط 14 مورد (5.83%) پادتن باتیتر بالای ضد E. coli، 222 مورد (92.5%) پادتن ضد کورونا و 240 مورد (100%) پادتن ضد روتاویروس که 80< درصد جلوگیری (4+) در الایزا داشتند، بدست آمد که به عنوان آغوز با تیتر بالا در نظر گرفته شدند. نتایج این مطالعه نشان داد که در مورد آنتی بادی های ضد E. coli تعداد کمی از نمونه ها (5.83%) دارای پادتن با تیتر بالا بودند و حال آنکه در مورد کوروناویروس و روتاویروس به ترتیب 92.5% و 100% از نمونه ها دارای پادتن با تیتر بالا بودند: از اینرو نتیجه گرفته می شود که از آغوز مخلوط گاوان غیر واکسینه بر ضد روتا و کوروناویروس می توان به منظور ایجاد ایمنی غیر فعال (Passive) در گوساله های نوزاد جهت جلوگیری از اسهال گوساله ها استفاده نمود.

آبله از بیماری های ویروسی مهمی است که در برخی از استانهای کشور و در مناطق عشایری و دامداری ایران شایع است انتشار بیماری در ایران گسترده بوده و از سالیان قبل شناسائی گردیده این بیماری با خسارات اقتصادی زیادی توام است واکسیناسیون گروهی (mass vaccination) یکی از روش هایی است که برای کنترل و جلوگیری از انتشار بیماری آبله در دام های حساس بکار می رود. در حال حاضر در موسسه رازی واکسن آبله گوسفندی و بزی بترتیب از تکثیر سویه RM/65 و سویه گرگان در کشت سلول کلیه بره نوزاد (Lamb Kidney new born) تهیه و تولید انبوه میشود. معمولا در گله هایی که بز و گوسفند در کنار یکدیگر پرورش داده می شوند امکان بروز یک اپیدمی بیماری بوسیله یک سویه از ویروس میتواند روی دهد و در یک چنین از گله ها حتی اگر بیماری بالینی در گوسفند دیده شود احتمال وقوع بیماری بشکل تحت بالینی در بز بوسیله همان سویه هم وجود دارد. یکی از اهداف اصلی در این پژوهش سعی و تلاش در جهت تهیه و تولید واکسنی مشتنرک با همان کارائی و پتانسیل واکسنهای روتین فعلی و در نهایت بررسی میزان توانمندی و کارائی و جایگزینی آن بجای واکسنهای روتین و ریشه کنی بیماری در کشور بود. کلیه مراحل لازم جهت تهیه واکسن آزمایشی مشترک آبله دامی از قبیل تعیین میزان توانمندی و پایداری و استرلیته بودن و میزان پتانسی واکسن و چالش واکسن و بویژه داشتن میزان کارائی لازمه و تعیین عیار واکسن (Tissue Culture Infectious Dose) TCID50/ml و میزان دز لازم تزریقی به دام پس از پاساژ های مکرر با استفاده از تکنیک کشت ماکرو در سه نوع تیره سلولی انجام گردید که با تزریق یک دز کامل (TCID50/ml=103.5) به دام قادر به تحریک سیتم ایمنی بشکل مطلوب و ایجاد پاسخ قاطع را با یک بار تزریق درزمان بروز بیماری در هر حیوان (گوسفند و بز) دارا میباشد.

یک راس گاو هلشتاین 5 ساله با سابقه پرولاپس واژن به کلینیک دامهای بزرگ دامپزشکی دانشگاه تبریز ارجاع داده شد. بنا بر اظهارات دامدار، پرولاپس واژن از پنج ماه پیش شروع شده و به طور متناوب با دفع ترشحات خون آلود از واژن همراه بوده است. اشتهای گاو خوب و تاریخ آخرین زایمان آن 2 ماه قبل بوده است. درمعاینه بالینی اثری از پرولاپس واژن مشاهده نشد و یک توده تومور مانند که به سقف واژن چسبیده و از فرج به بیرون برجستگی پیدا کرده بود جلب توجه می کرد. بعد از بی حسی اپیدورال، این توده با قسمتی از بافت اطرافی به طریقه جراحی برداشته شد. ابعاد آن 5.2 x 4 x 3.4 سانتی متر، تاحدی محاط که ظاهری پرخون، لوبوله و زخمی داشت و سطح مقطع یکنواخت کرمی رنگ و بدون نقاط نکروز و خونریزی داشت. در مطالعه میکروسکوپیک، توده توموری از سلول های دوکی شکل کشیده شبیه به سلول های فیبروبلاست تشکیل شده بود که در دستجات درهم آمیخته آرایش یافته بودند. سلول های نئوپلاستیک، حالت چند شکلی (پلئومورفیسم)، بزرگی هسته ها (کاریومگالی) و هیپرکروماتیسم را نشان می دادند. بر اساس محل، رفتاربیولوژیک، نتایج ایمونوهیستوشیمی، مشخصات ماکروسکوپیک و میکروسکوپیک، توده مذکور به عنوان توموری با خاستگاه بافت همبندی و از نوع فیبروسارکوم با درجه تمایز خوب تشخیص داده شد. این اولین گزارش فیبروسارکوم واژن گاو از ایران می باشد.

تحقیق حاضر به منظور مطالعه بافت شناسی و آناتومی دستگاه تناسلی خروس لاری سفید بومی ایران صورت پذیرفته است. لوله های منی ساز به شکل فشرده با 12 لایه سلولی در داخل بیضه ها شکل گرفته بودند. تعداد لایه های اسپرماتوگونی در پرندگان مختلف تفاوت هایی را نشان می داد به این شکل که در 1 الی 3 لایه روئیت می شدند. اسپرماتوسیت های اولیه، ثانویه و اسپرماتید ها به ترتیب در 2، 3 الی 4 و 3 الی 5 لایه قرار گرفته بودند. بیضه ها از نظر ظاهری گرد بوده و در دو سمت راست و چپ خط میانی در تماس با زاویه خلفی ریه ها قرار داشته و با زاویه خلفی هر دو کلیه مقارن بودند. با سطح احشایی کبد نیز تماس داشتند. اپیدیدیم فاقد سه جزء اصلی بود.این عضو از قدام با سطح پشتی – میانی بیضه ها در ارتباط بود که به دفران ختم می شد. لوله های وابران بسیار برجسته بوده و از سه نوع سلول که شامل سلول های مژه دار، بدون مژه و سلول های بازال می شد، پوشیده شده بودند. لوله های ارتباطی توسط بافت پوششی استوانه ای شبه مطبق کمتر مژه دار شده، پوشیده شده بودند. بافت پوششی اپیدیدم استوانه ای شبه مطبق بود که توسط بافت همبندی احاطه می شد. بافت پوششی لوله های دفران در ابتدا استوانه ای شبه مطبق بود و در انتها به مکعبی ساده تبدیل می شد. مطالعات آناتومیکی یک برجستگی کیسه مانند دو قسمتی (اجزاء به صورت کامل جدا نشده بودند) را نشان دادند که در ناحیه قدامی- شکمی بیضه ها در بین اپیدیدم و لوله های دفران قرارگرفته بود. این برجستگی از ناحیه شکمی با اپیدیدیم مجاورت داشت. بافت پوششی عضو مذکور مکعبی مطبق بوده که توسط ماهیچه مخاطی احاطه شده بود.لایه زیر مخاط پیشرفت قابل ملاحضه ای داشت که از اطراف توسط کپسول فیبروزی غنی از شبکه عروقی احاطه می شد. می توان اینگونه برداشت کرد که این برجستگی در حکم محلی برای ذخیره اسپرم ها، معادل با ناحیه دمی اپیدیدیم در پستانداران می باشد.

سیستیک اکینوکوکوزیز عفونت مرحله نوزادی اکینوکوکوس گرانولوزوس است که بطور گسترده در تمام ایران انتشار دارد. تاکنون ترکیبات آنتی ژنیکی قسمت های مختلف کیست هیداتیک مورد مطالعه قرار گرفته است. یکی از قسمت های کیست هیداتیک لایه رشته ای است.تولید آنتی بادی منوکلونال ابزار ارزشمندی جهت جداسازی و مشخص نمودن اپی توپهای مولکول آنتی ژنیک است.در این مطالعه از این روش برای جدا سازی و مشخص نمودن پروتئینی با وزن 24 کیلو دالتون از لایه رشته ای به منظور ایمن نمودن ونیز تشخیص هیداتیدوز استفاده نمودیم.عصاره لایه مطبق از کیست هیداتیک تهیه گردید. پروتئین 24 کیلودالتونی از ژل توسط Electro-Eluter استخراج و آنتی بادی منوکلونال علیه آن تولید گردید. برای غربال گری آنتی بادی های منوکلونال تولید شده ازروش الیزا غیر مستقیم استفاده شد. سپس پروتئین های لایه مطبق توسط SDS-PAGE 10% مجزا و با استفاده از سیستم semi- dry horizontal electro-transfer به روی کاغذ نیترو سلولز بلات گردید. MAb P3F6s توسط ستون پروتئین G-Sepharose خالص و سپس به Sepharose-4B فعال شده با برومید سیانوژن متصل گردید. آنتی ژن لایه مطبق هنگام عبور از ستون افینیتی جدا گردید. در نهایت افینیتی آنتی بادی منوکلونال تولید شده اندازه گیری گردید. فیوژن سلولهای میلومای SP 2/0 با سلول های طحال موشهای BALB/c ایمن شده، پنج هیبریدومای اختصاصی علیه پروتئین 24 کیلودالتونی لایه مطبق ایجاد کرد (P2H4s, P1A6s, P1C3s, P1F7s, P3F6s). آنتی بادی مترشحه توسط P3F6s از کلاس IgG1 و بقیه از کلاس IgM بودند.پس از خالص کردن آنتی بادی منوکلونال P3F6s از مایع آسیت توسط ستون پروتئین G-Sepharose و اتصال آن به Sepharose-4B فعال شده با برومید سیانوژن، آنتی ژن 24 کیلو دالتونی از عصاره خام لایه مطبق و وزن مولکولی آن توسط SDS-PAGE تائید گردید. در نهایت ثابت اقینیتی (Kaff) آنتی بادی محاسبه گردید. بر اساس نتایج این مطالعه پروتئین 24 کیلو دالتونی لایه مطبق کیست هیداتیک که فقط توسط این لایه ترشح می شود، می تواند به عنوان یک پروتئین جدید درمطالعات آتی در زمینه ایمنیزاسیون دامها علیه هیداتیدوز مورد استفاده قرار گیردو همچنین در تست های تشخیصی با حساسیت بالا و اختصاصی برای تشخیص هیداتیدوز انسانی به کار رود.

این گزارش درباره بررسی بافتی و ایمونوهیستوشیمی یک مورد تومور بافت استرومایی دیواره روده کوچک یک سگ نر نژاد مخلوط می باشد که با علائم استفراغ، لاغری و درد شکمی طولانی مدت ارجاع شده بود. بطور کلی تومورهای استرومای دستگاه گوارش از جمله تومورهای نادر در سگها می باشند. در کالبدگشایی یک توده کیستی بزرگ در دیوار تهی روده قرار داشت. هیچگونه آثار متاستاز به اندام ها مشاهده نگردید. متن تومور مورد گزارش متشکل از دستجات مواج حاوی سلولهای دوکی با هسته های کشیده و گاهی بزرگ و چندلوبی و پلئومورفیسم مشخص بود. در بررسی ایمونوهیستوشیمیایی سلولهای توموری از لحاظ وایمنتین، اکتین عضله صاف، دسمین، C-KIT و S100 مثبت واز لحاظ CD34 منفی بودند. تومورهای استرومای دستگاه گوارش در نگاه بافتی قابل تفکیک از لیومیوما، لیومیوسارکوما و شوانوما نیستند. ولی از نظر ایمونوهیستوشیمیایی دارای مشخصه مثبت بودن C-KIT هستند که در تومورهای دیگر مزانشیمی دستگاه گوارش دیده نمی شود. نکته جالب بروز فیلامان بینابینی دسمین بهمراه C-KIT در تومور مورد گزارش است، زیرا چنین اتفاقی بسیار نادر رخ می دهد.

اسب ترکمن یکی از قدیمی ترین و خالص ترین نژادهای اسب در دنیاست، با این وجود اطلاعاتی در مورد پارامترهای اکوکاردیوگرافی طبیعی در این اسب برای استفاده در موارد بیماری قلبی موجود نمی باشد. در این مطالعه، اکوکاردیوگرافی داپلر پالسی روی 42 راس اسب ترکمن مسابقه ای بین سنین 3 تا 15 سال، که در معاینات بالینی سالم بودند، انجام گرفت. 26 راس نریان و 16 راس مادیان مورد مطالعه قرار گرفتند. زمان انقباض ایزوولومتریک بطن چپ یا مرحله پیش تخلیه (PEP)، زمان تخلیه بطن چپ (LVET)، زمان تام الکترومکانیکی سیستول بطن چپ (LVTES) و نسبت مرحله پیش تخلیه به زمان تخلیه بطن چپ اندازه گیری و محاسبه شد. در مطالعات پیشین ثابت شده که مناسب ترین پنجره صوتی برای اندازه گیری شاخص های مذکور با اکوکاردیوگرافی داپلر پالسی، پنجره صوتی پارااسترنال سمت چپ در نمای اپیکال 5 حفره ای بوده است. شاخص های اندازه گیری و محاسبه شده با اکوکاردیوگرافی داپلر پالسی عبارتند از: زمان انقباض ایزوولومتریک بطن چپ یا مرحله پیش تخلیه برابر 0.088±0.018 ثانیه، زمان تخلیه بطن چپ برابر 0.445±0.031 ثانیه، زمان تام الکترومکانیکی سیستول بطن چپ برابر 0.533±0.032 ثانیه و نسبت مرحله پیش تخلیه به زمان تخلیه بطن چپ برابر 0.199±0.046 این مقادیر می تواند به عنوان مقادیر رفرانس و استاندارد در بررسی اختلالات قلبی-عروقی اسب ترکمن به کارگرفته شود.

ویروس لوسمی گاوی یکی از اعضای خانواده رتروویریده است که باعث ناهنجاری های لیمفوپرولفراتیو در گاوها می شود. اگرچه عفونت ویروس لوسمی گاوی در حیوانات به خوبی شناخته شده است، اما در رابطه با عفونت انسان با این ویروس اطلاعات کمی موجود است. در این مطالعه، شیوع پادتن های ضد ویروس لوسمی گاوی با استفاده از روش الایزای غیرمستقیم و جستجوی پرو ویروس با استفاده از روش واکنش زنجیره ای پلی مراز آشیانه ای مورد بررسی قرار گرفته است. شیوع پادتن ضد ویروس لوسمی گاوی در انسان و گاو به ترتیب 12.50 و 16.73 درصد، تعیین گردید. حساسیت و ویژگی آزمون واکنش زنجیره ای پلی مراز آشیانه ای در مقایسه با الایزا به عنوان آزمون مرجع، به ترتیب 0.625 و 0.970، ارزش پیشگویی نتیجه مثبت 0.862 و ارزش پیشگویی نتیجه منفی 0.897 حاصل گردید. 89.1 درصد از گاوهای مورد مطالعه با استفاده از روش واکنش زنجیره ای پلی مراز آشیانه ای به طور صحیحی در گروه های مثبت و منفی طبقه بندی شدند. آزمون واکنش زنجیره ای پلی مراز آشیانه ای و لکه گذاری ساترن با استفاده از آغازگرهای اختصاصی برای توالی gag ویروس لوسمی گاوی امکان ردیابی پروویروس مذکور در انسان و گاو و را فراهم کردند. نتایج این تحقیق نشان دهنده خطر مواجهه انسان با ویروس لوسمی گاوی و نیاز به بررسی های بیشتر در ارتباط با تعیین مخاطرات آلودگی انسان با این ویروس است.

آریتمی که ناشی از اختلال در تولید و هدایت ایمپالس قلبی است از جمله اختلالات قلبی می باشد که با تاثیر بر نظم کار قلب در فعالیت خون رسانی اشکال به وجود می آورد و مهمترین روش تشخیص آن، الکتروکاردیوگرافی است. در این مطالعه با هدف شناسایی و تشخیص انواع آریتمی در اسب های به ظاهر سالم شهرستان سنندج به ویژه نژاد خاص آن منطقه تعداد 50 راس اسب از نژادهای کرد خالص، عرب خالص و دو خون به ترتیب 20، 4و 26 راس از دو جنس نر و ماده به ترتیب 35 و 15 راس در اشتقاق قاعده ای راسی نوار الکتروکاردیوگرام اخذ گردید. در نوار قلب 16 راس یا 32% از کل دام های مورد مطالعه آریتمی مشاهده گردید. نریان ها 23%، مادیان ها 10%، نژاد کرد 40%، عرب خالص 8% و دو خون 26% مبتلا به آریتمی بودند. انواع آریتمی شناسایی شده در این مطالعه آریتمی سینوسی (10%) تاکیکاردی سینوسی (8%)، موج پیشاهنگ سرگردان (8%) و بلوک دهلیزی بطنی درجه 1 (6%) می باشد. درصد فراوانی آریتمی در اسبان این مطالعه مشابه نتایج سایر محققین می باشد.البته سه آریتمی مشاهده شده در این مطالعه شامل آریتمی سینوسی به صورت مستقل، بلوک دهلیزی بطنی درجه І و پیشاهنگ سرگردان که هرسه مورد در اسبان نژاد کرد مشاهده شد کمتر در مطالعات دیگر مورد توجه قرار گرفته است. تمایز آریتمی های فیزیولوژیک از مرضی در اسبان به دلیل نقش آنان در کارآیی ورزشی پس از شناسایی آریتمی حائز اهمیت است.

ژن DRB3 از ژنهای بسیار پلی مورفیک گروه II ژنهای کمپلکس اصلی سازگاری بافتی (MHC) می باشد که در تنوع پاسخ ایمنی و مقاومت در برابر بیماری نقش دارد. در مطالعه حاضر ژن Bula-DRB3 از ژنهای گروه II MHC در گاومیشهای آبی شمال غرب ایران با استفاده از تکنیک واکنش زنجیره ای پلی مراز و چند شکلی فضایی رشته منفرد (PCR-SSCP) مورد مطالعه قرار گرفت. DNA ژنومی از نمونه های خون کامل تعداد 50 گاومیش استخراج گردید. قطعه ای به طول 284 جفت باز از ناحیه اگزون 2 ژن Bula-DRB3 با استفاده از پرایمرهای اختصاصی لوکوس تکثیر گردید. محصولات PCR بر روی ژل غیر دناچوره کننده الکتروفورز گردیدند. تعداد 11 الگوی متفاوت SSCP که بیانگر تنوع آللی در جایگاه ژنی مورد مطالعه بود شناسایی شدند. الگوهای 1، 4 و 10 با داشتن بیشترین فراوانی 58 % از کل الگوهای شناسایی شده را تشکیل دادند. نتایج نشان داد که اگزون 2 ژن Bula-DRB3 در گاومیشهای مطالعه شده بسیار پلی مورفیک می باشد.

یک راس تلیسه 16 ماهه نژاد هلشتاین با علائم بی اشتهایی، سختی در تنفس و اتساع یک طرفه ورید وداج (سمت چپ) به بیمارستان آموزشی و پژوهشی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران ارجاع داده شد. در معاینات بالینی صدای قلب در سمت چپ گنگ بود، ولی در سمت راست تشدید شده و با وضوح بسیار بالایی شنیده می شد. سمع ناحیه ریه در سمت چپ، عدم وجود صدای تنفسی را مشخص نمود. صدای ریوی در سمت راست با وضوح بالا و بدون هرگونه صدای اضافه شنیده می شد.کاهش دامنه امواج الکتروکاردیوگرام نیز در نوار قلبی ثبت شد. اولتراسونوگرافی تجمع زیادی از مایعات و ترکیبات فیبرینی را در حفره صدری سمت چپ مشخص نمود و پس از بزل مایعات، کاهش اتساع ورید وداج، شنیده شدن صداهای تنفسی در سمت درگیر، افزایش صدای قلب در همان سمت همراه با کاهش همزمان آن در سمت راست و افزایش دامنه امواج الکتروکاردیوگرام نمایان شد. در این بیمار حجم بالایی از مایعات، توده ها و لخته های فیبرینی چرکی باعث جابجایی قلب از محور اصلی خود به سمت مخالف شده و نشانی های بالینی فوق را ایجاد کرد که از نشانه های بارز جابجایی قلب با علت Pleural effusion می باشد.

اهداف این مطالعه شامل بررسی عفونت های سالمونلائی در گله های طیور اطراف تهران و تعیین فراوان ترین گروه های سرمی و سروتیپ ها درگیر بود. تعداد 28 گله جوجه گوشتی، پولت، و تخمگذار نمونه برداری شدند. نمونه های این مطالعه (1463 نمونه) که بطور تصادفی جمع آوری شدند شامل مدفوع تازه دفع شده پرندگان زنده و ارگانهای احشائی پرندگان تلف شده بود. در بیشتر گله ها، 60 نمونه مدفوعی تهیه شد و هر 10 نمونه با هم مخلوط شدند. روشهای کشت استاندارد برای جداسازی سالمونلا مورد استفاده قرار گرفتند. آزمایشات آگلوتیناسیون روی لام یا آگلوتیناسیون لوله ای با استفاده از آنتی سرم پلی کلونال A-S آنتی ژن پیکری O سالمونلا، و آنتی سرم های گوناگون مونوکلونال آنتی ژن های پیکری O، و تاژکی H سالمونلا انجام پذیرفت. تعداد 31 جدایه سالمونلا از بین 1463 نمونه جداسازی شد. تعداد 9 از 14 (64.2%) گله گوشتی و یک از 11 (9%) گله تخمگذار آلوده به سالمونلا بودند، اما همه گله های پولت منفی بودند. یک جدایه از گله تخمگذار و 30 جدایه دیگر متعلق به گله های گوشتی بودند. آزمایشات آگلوتیناسیون نشان داد که همه جدایه ها به یکی از گروههای سرمی A-S تعلق داشتند. از تعداد 30 جدایه گله های گوشتی، 76.6% و 13.3%به ترتیب به گروه های سرمی C و D تعلق داشتند. تعداد 3 (10%) جدایه از گله گوشتی و یک جدایه از گله تخمگذار به هیچکدام یک از گروه های سرمی A-D متعلق نبودند. همه جدایه های گروه سرمی D به سروتیپ سالمونلا انتریتیدیس تعلق داشتند. این مطالعه وقوع زیاد عفونت های سالمونلائی را در گله های گوشتی نشان داد. آلودگی گله های گوشتی به سالمونلا خطر زیادی برای بهداشت عمومی به همراه دارد.

مطالعه حاضر به منظور تعیین اثر تجویز طولانی مدت میزان پایین جیوه بر عملکرد غده تیروئید در گوسفند انجام شد. در این مطالعه 10 راس گوسفند نر ایرانی بالغ به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و درمان تقسیم شدند. هر دو گروه از لحاظ محیط نگهداری و تغذیه در شرایط مساوی قرار داده شدند. به گروه درمان میزانmg/kg/day 5 به مدت 8 هفته به صورت خوارکی کلرید جیوه تجویز شد. نمونه های خونی از هر گروه در روزهای صفر (قبل از تجویز جیوه)، 14، 28، 42، 56 و 70 بعد از تجویز جیوه در صبح هر روز حدود ساعات 8 تا 9 صبح اخذ گردید.برای ارزیابی عملکرد غده تیروئید سطح سرمی هورمون های تیروئیدی T3، T4، FT3، FT4 و TSH اندازه گیری شد. در خلال آزمایش به منظور ارزیابی عملکرد کبد، فعالیت سرمی آنزیم های کبدی، آلانین آمینو ترانسفراز (ALT)، آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، گاماگلوتامیل ترانسفراز (GGT)، و همچنین بیلی روبین تام سرم (TBIL) اندازه گیری شد. به منظور ارزیابی عملکرد کلیه، میزان نیترو ‍‍ ن اوره خون و میزان کریاتینین سرم مورد بررسی قرار گرفت. سطح سرمی هورمون های تیروئید T3 (در روزهای 28، 42، 56 و 70)، T4، FT3، FT4، TSH (در روزهای 14، 28، 42، 56 و 70) و میزان پروتئین و آلبومین سرم (در روز 70) در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل کاهش معنی دار مشاهده گردید (P<0.05). فعالیت سرمی آنزیم های کبدی AST (در روزهای 56 و 70) و GGT (در روز 70)، غلظت سرمی بیلیروبین تام، نیتروژن خون و اوره سرم (در روز 70) پس از دریافت کلرید جیوه در گروه درمان در مقایسه با گروه کنترل به طرز معنی داری افزایش یافت (P<0.05). با توجه به یافته های حاضر، قرار گرفتن گوسفندان در معرض جیوه می تواند آنها را با خطر کم کاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) مواجه سازد.