اقیانوس شناسی
سال:1392 | دوره:4 | شماره:15 |تعداد مقالات:11

در این مطالعه تجمع زیستی هر یک از فلزات جیوه و کادمیوم در بافت نرم صدف دوکفه ای Crassostrea sp. که در شرایط آزمایشگاهی در معرض غلظت های آزمایشی این دو فلز قرار داده شدند، مقایسه شده است. همچنین روند تجمع این دو فلز در طی مدت زمان در معرض گذاری تحلیل و مقایسه شد. به این منظور صدف ها از منطقه ای نسبتا غیرآلوده در بندر امام خمینی(ره) نمونه برداری و پس از 7 روز سازگاری با محیط آزمایشگاه به مدت 14 روز در معرض غلظت های آزمایشی جیوه (15 و 75 میکروگرم بر لیتر) و کادمیوم (15 و 150 میکروگرم بر لیتر) قرار داده شدند. هر 48 ساعت یکبار غلظت فلزات سنگین موجود در بافت نرم صدف ها توسط دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تجمع زیستی فلز جیوه علی رغم غلظت آزمایشی کمتر به کار رفته سریع تر و قوی تر از تجمع زیستی کادمیوم بود. به طوری که بیشترین تجمع جیوه در بافت نرم صدف، 107.6±6.7 میکروگرم بر گرم وزن خشک در غلظت 75 میکروگرم بر لیتر جیوه در حالی که بیشترین تجمع کادمیوم 86.5±7.6 میکروگرم بر گرم در غلظت 150 میکروگرم بر لیتر کادمیوم مشاهده گردید.

این تحقیق به منظور مطالعه تاثیر اندازه بدن (طول کل و وزن کل) بر میزان تجمع غلظت عنصر سرب در ماهی گل خورک والتونی Periophthalmus waltoni در سه منطقه بندر خمیر، بندر درگهان و گلشهر (خلیج فارس) انجام شد. تعداد 180 نمونه ماهی گل خورک والتونی (در هر ایستگاه و هر فصل بطور مجزا  (n=30در مناطق مورد مطالعه به صورت تصادفی طی فصول زمستان 1388 و تابستان 1389 نمونه برداری شد که در آزمایشگاه پس از زیست سنجی، بافت عضله تفکیک و فلز سرب به روش هضم شیمیایی استخراج و غلظت آن توسط دستگاه جذب اتمی (AAS) تعیین گردید. نتایج حاصل بیانگر آن است که همبستگی معنی دار و قوی بین میزان تجمع فلز سرب در بافت عضله ماهی گل خورک والتونی با اندازه بدن (طول کل و وزن کل) وجود دارد .(p<0.05) غلظت عنصر سرب در عضله این نوع ماهی بین سه منطقه مورد مطالعه و نیز بین دو فصل تابستان و زمستان اختلاف معنی داری را نشان می دهد .(p<0.05) با توجه به نتایج تحقیق حاضر می توان گفت که آلودگی های حاصل از فعالیت های نفتی، صنعتی و شهری در مناطق مورد مطالعه در خلیج فارس (بندر خمیر، درگهان و گلشهر) طی فصول مختلف بر روند تجمع عنصر سرب در ماهی گل خورک والتونی تاثیرگذار است، هر چند که این آلودگی کمتر از حد استانداردهای جهانی (FAO/WHO 0.2 mg/g) است.

در این گزارش برای اولین بار نانوپلانکتون های آهکی از شرق تنگه هرمز مطالعه شدند. 15 نمونه از منطقه مذکور در زمستان 86 انتخاب و تعداد 27 گونه و 16 جنس شناسایی گردید. در تجمعات فسیلی مطالعه شده به 3 مجموعه برخورد شد. انواعی که دارای فراوانی زیاد هستند، از قبیلGephyrocapsa oceanica ، Helicosphaera carteri و Emiliania huxleyi، گونه هایی که به ندرت یافت می شوند مانند Braarudosphaera bigelowi، Calcidiscus leptoporus، Umbilicosphaera sibogae و Umbellosphaera tenuis و مجموعه سوم شامل گونه های انتقال یافته (reworked) از نهشته های کرتاسه و نئوژن است. بر مبنای فسیل های یافت شده، نهشته های فوق در دریایی حاشیه ای که غنی از مواد غذایی و دارای باروری است، نهشته شده اند.

هدف از این تحقیق شناسایی و بررسی تنوع و تراکم پاروپایان راسته کالانوئید در آب های بحرکان واقع در بندر هندیجان است. این پروژه در ماه های تیر، شهریور، آبان، دی، اسفند 1389 و اردیبهشت 1390 انجام شد. نمونه برداری از زئوپلانکتون ها توسط تور پلانکتون با چشمه 100 میکرون صورت گرفت. عوامل محیطی از قبیل دما، شوری و اکسیژن محلول مورد سنجش قرار گرفتند. در طول این مطالعه 16 گونه از پاروپایان کالانوئید شناسایی شدند که از این میان گونه Acartiella faoensis با فراوانی نسبی 28% در طول سال غالب بود. این گونه برای اولین بار در آب های ایرانی خلیج فارس گزارش می شود. بیشترین میزان تراکم پاروپایان کالانوئید در شهریورماه و کمترین میزان آن در ماه های دی و اسفند (زمستان) به دست آمد. نتایج حاصل از آزمون همبستگی نشان داد که میان تراکم پاروپایان مورد مطالعه و دما، ارتباط مثبت و معنی داری وجود دارد (p<0.05). محدوده شاخص تنوع Shannon در طول سال به میزان 0.98-2.49 بود که بیشترین میزان آن در تیر ماه محاسبه شد.

هدف از این مطالعه بررسی روابط تغذیه ای بین فیتوپلانکتون و زئوپلانکتون از طریق آزمون های چند متغیره در حوضه جنوبی در دریای خزر در سال 1388 است. بررسی فیتوپلانکتون و زئوپلانکتون به ترتیب بر روی 384 و 160 نمونه آب جمع آوری شده انجام گردید. نمونه برداری به صورت فصلی در 8 نیم خط در اعماق 5 تا 100 متری صورت گرفت. نتایج براساس آزمون های آماری چند متغیره (آزمون های مولفه عاملی، تناظر تفکیک کننده، رگرسیون گام به گام) نشان داد که افزایش تراکم گونه های رشته ای سیانوفیتا (Oscillatoria sp.) و گونه های دارای اندازه بزرگ یا زنجیره بلند از باسیلاریوفیتا مانند Dactyliosolen fragilissima و Pseudosolenia calcar-avis نقش مهمی در تغذیه زئوپلانکتون بخصوص در فصول تابستان و زمستان داشته اند. تغذیه گونه های غالب زئوپلانکتون از گونه های با اندازه کوچک تر مانند Cyclotella meneghiniana، Exuviaella cordata  و یا دارای رشته های نسبتا کوتاه (Binuclearia lauterbornii) نیز گاهی مشاهده گردید. لذا رفتارهای تغذیه ای گروه های زئوپلانکتون در فصول مختلف یکسان نبود و به شدت به ترکیب گونه ای و تراکم گونه های غالب فیتوپلانکتون بستگی داشت. به طورکلی به نظر می رسد که کم بودن تنوع گونه ای و تراکم در زئوپلانکتون همراه با بالا بودن تنوع گونه ای و تراکم در فیتوپلانکتون نقش مهمی در کم شدن و محدود نمودن روابط تغذیه ای بین دو گروه پلانکتونی (زئوپلانکتون و فیتوپلانکتون) و در نتیجه کاهش کنترل بالا-پایین از سوی زئوپلانکتون بر کاهش تراکم فیتوپلانکتون از طریق چرا شده است.

به منظور بررسی غلظت هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای (PAHs) در منطقه ساحلی شهرستان بوشهر، نمونه برداری از آب دریا و رسوبات در 5 ایستگاه در طول ساحل بوشهر در مرداد ماه 1387 انجام شد. غلظت کل هیدروکربن های آروماتیک (tPAHs) در آب ایستگاه های مورد مطالعه 4.0-31.0 میکروگرم بر لیتر بوده است. همچنین غلظت این ترکیبات در رسوبات از 845.0 تا 4790.0 نانوگرم برگرم متغیر بوده است. نتایج نشان داد که تفاوت معنی دار آماری بین محتوای tPAHs آب دریا و همچنین رسوبات در ایستگاه های مختلف وجود دارد (p<0.05). بیشترین غلظت tPAHs در آب و رسوب ایستگاه شماره یک (رافائل) و کمترین غلظت این ترکیبات در آب و رسوب ایستگاه شماره سه (آب شیرین کن) بوده است. میانگین غلظت ترکیبات آنتراسن، فنانترن، فلورانتن و پایرن در آب ساحل بوشهر از مقدار رهنمودی استاندارد محیط زیست کانادا بیشتر بوده است. ترکیب ساختاری tPAHs در آب و رسوبات منطقه مورد مطالعه متفاوت بوده است، بدین ترتیب که در آب دریا ترکیبات 3 حلقه ای بیشترین غلظت و در رسوبات ترکیبات 5 و 6 حلقه ای حداکثر مقدارtPAHs  را به خود اختصاص داده اند. مقایسه غلظت tPAHs در آب دریا و رسوبات ساحلی بوشهر نسبت به مطالعات انجام شده در سایر نقاط دنیا نشان داد که میزان ترکیبات مذکور در سواحل بوشهر نسبتا بالا است.

فراوانی روزنبران کف زی در طول یک مغزه رسوبی به طول 1.36 متری که از عمق 3.8 متری خلیج گرگان در جنوب دریای خزر در اردیبهشت ماه 90 برداشت شد و با استفاده از شاخص های رسوب شناسی و فسیل شناسی مطالعه گردید. مطالعات رسوب شناسی نشان می دهد که رسوبات این مغزه از نظر دانه بندی در محدوه ماسه سیلتی قرار دارد. مقدار متوسط ماده آلی 6.7% و کربنات کلسیم 24.5% است. در مجموع در این مغزه شش گونه از روزنبران کف زی، شناسایی، شمارش و نمودار فراوانی آن به دست آمد. این مجموعه جانوری شامل Ammonia beccarii،Elphidium littoralle capsicum ، Elphidiella brotzkajae، Elphidium shochinae، Discorbis aguajoi، Cornuspira sp. است و از نوع یوری هالین هستند. داده های روزنبران کف زی نشان دهنده تنوع گونه ای کم و فراوانی بالا در این منطقه است. نوسانات شوری، میزان مواد مغذی و همچنین نوسان تراز آب از فاکتورهای مهم کنترل کننده فراوانی و پراکنش روزنبران کف زی در خلیج گرگان هستند.

در این تحقیق میزان دقت نتایج به دست آمده از شبیه سازی عددی انتقال موج ساحلی مبتنی بر معادلات یک بعدی غیرخطی آب های کم عمق (NSW)، در مقایسه با نتایج شبیه سازی مدل MIKE21 BW 1DH، که براساس معادلات یک بعدی بوسینسک توسعه یافته، و نیز داده های میدانی، مورد ارزیابی و درستی سنجی قرار گرفته است. در معادلات بوسینسک از آن جایی که فشار در امتداد عمق آب هیدرودینامیکی فرض شده است، شرایط فیزیکی به نحو واقعی تری در نظر گرفته می شوند. در این تحقیق همچنین حدود تطابق نتایج بررسی شده و در مورد توانایی استفاده از مدل یک بعدی غیرخطی در شرایط مختلف امواج و شیب های بستر بحث شده است. مقایسه انجام شده با داده های میدانی نشان می دهد که در تخمین عمق متوسط آب، مدل بوسینسک مزیت ویژه ای نسبت به مدل مبتنی بر معادلات یک بعدی غیرخطی آب های کم عمق از خود نشان نمی دهد.

طراحی سازه های دریایی اعم از ساحلی و فراساحلی مستلزم داشتن اطلاعات دقیقی از رژیم امواج است. برای این منظور روش های مختلفی از جمله روش های تجربی و مدل های عددی برای پیش بینی و تخمین امواج مورد استفاده قرار می گیرد، تا امواج ناشی از باد را که به دلیل انرژی زیاد بیشترین تاثیر را بر روی رژیم دریا دارند، مدل سازی کند. در این تحقیق، مدل SWAN (Simulating WAves Nearshore) که برای آب های کم عمق و نیمه عمیق ساحلی توسعه داده شده است، برای پیش بینی مشخصات امواج در منطقه انزلی به کار گرفته شده است. در ورودی مدل از اطلاعات باد مرکز اروپایی پیش بینی میان مدت هوا (ECMWF) در سال 2003 استفاده شده است. اطلاعات مربوط به فایل عمق سنجی (Bathymetry) از سایت NOAA استخراج شده است. جهت دست یابی به نتیجه بهتر، ابتدا مدل در محدوده دریای خزر اجرا شده، سپس از شرایط مرزی به دست آمده برای اجرای مدل محلی در منطقه انزلی استفاده شده است. پس از اجرای مدل، رسم نمودارها و به دست آوردن میزان خطاها، واسنجی مدل با استفاده از اطلاعات بویه انزلی شامل ارتفاع موج شاخص (Hs) و دوره تناوب اوجی موج   (Tp)انجام شد. همچنین جهت اعتبار سنجی مدل نتایج آن با مدل سازی امواج دریاهای ایران (ISWM) مقایسه شد. نتایج نشان دهنده تطابق مناسب مدل با داده های بویه است که امکان مدل سازی امواج در بندر انزلی با مدل SWAN را تایید می کند. به دلیل اینکه مدل SWAN و باد ECMWF هر دو قله ها را دست پایین محاسبه می کنند، لذا پیشنهاد می شود در صورت استفاده از اطلاعات این تحقیق برای قله ها از یک ضریب اصلاحی استفاده شود.

بر اساس بسیاری از پژوهش های انجام شده، عوامل مختلفی بر رضایت شغلی اثر دارند که این عوامل در سازمان ها بسته به اندازه، فرهنگ، نوع تولید و خدمات و سایر شرایط محیطی سازمان متفاوت هستند. تحقیق حاضر نیز با هدف بررسی و رتبه بندی عوامل موثر بر رضایت شغلی کارکنان اداره مرکزی بندر امام خمینی (ره) در گروه نمونه ای با حجم 140 نفر از کارکنان به شیوه نمونه برداری تصادفی اجرا گردید که البته صد نفر از کارمندان به طور کامل پاسخگوی سوالات بودند. ابزار پژوهش شامل دو پرسشنامه که پرسشنامه اول حاوی سوالات مربوط به مشخصات فردی و پرسشنامه دوم حاوی سوالات مربوط به رضایت شغلی کارکنان است که نتایج تحلیلی حاصل از پرسشنامه اول رابطه ویژگی های فردی با رضایت شغلی و پرسشنامه دوم عوامل موثر بر رضایت شغلی کارکنان بندر امام خمینی (ره) را به ترتیب اولویت نشان می دهد و جایگاه نیازها را در هرم مازلو مشخص می کند.