پژوهش های خاک
سال:1392 | دوره:27 | شماره:1 الف |تعداد مقالات:11

ایران کشوری است که در حال حاضر 34 درصد از وسعت آن را معضل شوری خاک و بیش از نیمی از آن را شرایط حاد محیطی (خشکی و کم آبی) احاطه نموده است. این تحقیق به بررسی رابطه بین شوری خاک و عوامل اقلیمی جهت تعیین اثرات تغییر اقلیم بر پدیده شوری زایی در کشور پرداخته است. در ابتدا از نقشه یک میلیونیم منابع و استعداد اراضی و داده های هواشناسی ایستگاه های سینوپتیک کشور استفاده و رابطه بین شوری خاک و پارامترهای مختلف اقلیمی با ضرایب رگرسیونی معنی دار (بین 0.56 تا 0.72) استخراج شد. سپس به کمک اطلاعات مربوط به بارندگی، دما و تبخیر تعرق حاصله از مدل های تغییر اقلیم (HadCM3) در دوره های آتی و تحت دو سناریوی مختلف (A2 و B2)، اقدام به پیش بینی شوری خاک در دهه های آتی شد. بر این اساس مشخص گردید که در سایه تغییرات اقلیمی محتمل در طی نود سال آینده، میزان شوری متوسط خاک بین 1.5 تا 4.7 دسی زیمنس بر متر افزایش خواهد داشت. همچنین در این تحقیق اقدام به بررسی عوامل اقلیمی حاکم بر پلایاهای واقع در فلات مرکزی ایران به عنوان عرصه های طبیعی شور و مناطق شاخص در شوری زایی اولیه شد و به کمک اطلاعات درازمدت ایستگاههای سینوپتیک کشور، شاخصهای خشکی یونپ و دمارتون برای آنها محاسبه گردید. بطور مشابه و به کمک اطلاعات مربوط به بارندگی، دما و تبخیر تعرق حاصله از مدل های تغییر اقلیم (HadCM3)، اقدام به پیش بینی این شاخص ها در دهه های آتی شد. نتایج این مرحله از تحقیق نیز حاکی از اثرات معنی دار تغییر اقلیم بر حادتر شدن شرایط محیطی حاکم بر پلایا و به تبع آن افزایش شوری و وسعت این عرصه ها در آینده است. نتایج این تحقیق پیشنهادکننده اعمال استراتژی ها و راهکارهای مدیریتی برای مقابله با تشدید شوری زایی منابع خاک در آینده می باشد.

به منظور ارزیابی اثرات ریز جانداران حل کننده فسفر، مطالعه اثر بخشی کودهای زیستی و مقایسه آن ها با کودهای شیمیایی در زراعت ذرت در کشور، یک آزمایش مزرعه ای سه ساله در مزارع ذرت کاری فارس، خوزستان (دزفول)، ورامین و کرج اجرا شد. در هر منطقه آزمایشی با چهار تیمار در سه تکرار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا گردید. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از 1) تیمار شاهد بدون مصرف کود فسفره، 2) مصرف فسفر از منبع کود فسفاته میکروبی، 3) مصرف فسفر از منبع کود بیو فسفات طلائی و 4) مصرف فسفر از منبع سوپر فسفات تریپل. مصرف کودها بر اساس آزمون خاک بود. چون در کودهای زیستی ماده آلی، گوگرد و روی به کار رفته بود، مقدار محاسبه شده عناصر اضافی آن ها در دیگر تیمارها نیز منظور گردید. نتایج نشان داد که کاربرد فسفر اثر معنی داری و مثبتی بر عملکرد ذرت داشت. در تمام مناطق مورد مطالعه کاربرد کود سوپر فسفات تریپل موثرتر از بقیه منابع بود. کود فسفاته میکروبی نیز اثراتی در حد سوپر فسفات تریپل داشت و بعد از این کود قرار گرفت. گرچه کود بیوفسفات طلائی در ورامین و دزفول اثر مثبت و معنی داری بر عملکرد دانه داشتند اما در مجموع تفاوت آماری معنی داری بین شاهد و کاربرد بیوفسفات طلائی مشاهده نشد. در مجموع می توان کاربرد کود فسفاته میکروبی به جای کود سوپر فسفات تریپل را در زراعت ذرت توصیه نمود اما برای توصیه بیوفسفات طلائی در این زراعت به تحقیقات بیشتری نیاز است.

فرسایش بین شیاری یکی از انواع رایج فرسایش در اراضی کشاورزی محسوب می شود. تحقیق حاضر به ارزیابی مدل فرآیندی WEPP در برآورد شدت فرسایش بین شیاری با استفاده از شبیه ساز باران می پردازد. به این منظور، سه شدت 25، 50 و 75 میلی متر در ساعت باران در چهار شیب 2.5، 5.0، 7.5 و 10.0 درصد فلوم روی سه نمونه خاک زراعی با توزیع اندازه ذرات متفاوت ایجاد شد. ارزیابی مدل در دو حالت بدون واسنجی و با واسنجی، هر یک در دو شرایط شامل؛ تنش برشی های کم تر از آستانه و تمامی تنش برشی ها انجام شد. نتایج ارزیابی مدل بدون واسنجی نشان داد که در تنش برشی های کم تر از آستانه، مدل WEPP تمایل به بیش برآورد فرسایش بین شیاری دارد. با در نظر گرفتن تنش برشی های بیش تر از آستانه به علت نقش رواناب در جدانمودن ذرات، میزان اریبی مدل کاهش یافت. پس از واسنجی، مقادیر فرسایش پذیری بین شیاری پایه (Kib)، برای تنش برشی های کم تر از آستانه و تمام تنش برشی ها به ترتیب بین 6.44 تا 11.05 و 3.57 تا 9.56 برابر کم تر از مقادیر تخمینی مدل، برآورد شد. همچنین مشخص شد که کارآیی مدل در برآورد شدت فرسایش بین شیاری، بستگی به خاک دارد. ارزیابی مدل پس از واسنجی نشان داد که مدل WEPP، تمایل به بیش برآورد مقادیر خیلی کوچک و کم برآورد مقادیر بزرگ دارد. از طرفی، با در نظر گرفتن تمامی تنش برشی-ها در مقایسه با تنش برشی های کم تر از آستانه، دقت مدل کاهش یافت. در تنش برشی های کم تر از آستانه و پس از واسنجی مدل به دو روش میانگین گیری و مطلوب سازی، ضریب تبیین (R2) به ترتیب 0.76 و 0.66 و ضریب کارآیی به ترتیب 0.68 و 0.58 به دست آمد. با در نظر گرفتن تمامی تنش برشی ها، مقدار ضریب تبیین (R2) به ترتیب 0.67 و 0.60 و ضریب کارآیی به ترتیب 0.55 و 0.60 تعیین شد. یافته های این تحقیق لزوم ارائه روشی استاندارد برای اندازه گیری فرسایش پذیری بین شیاری و همچنین تشخیص فرسایش غالب بر اساس تنش برشی آستانه را نشان می دهد.

در این پژوهش صفات کمی و کیفی اندام های رویشی زعفران (Crocus sativus L.) در معرض کودهای مختلف مورد ارزیابی قرار گرفتند. کشت زعفران در مزرعه پژوهشی دانشگاه شاهد به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی انجام شد. عوامل مورد بررسی در برگیرنده سطوح مختلف کود شیمیایی در سه سطح (0، 50 و 100 درصد مقدار توصیه کودی) و کودهای غیر شیمیایی در چهار سطح (شاهد، ورمی کمپوست، کود زیستی حاوی باکتری های سودوموناس و باسیلوس و ترکیب ورمی کمپوست و کود زیستی) بودند. به منظور تعیین بهترین نوع کود اثرگذار بر کمیت و کیفیت زعفران، صفاتی مانند خصوصیات فیزیولوژی، رنگدانه های فتوسنتزی و عناصر شیمیایی برگ اندازه گیری و بررسی شدند. نتایج نشان داد که کاربرد باکتری ها بر خصوصیات مرفولوژیک، کاربرد همزمان باکتری ها و کود شیمیایی کامل بر مقادیر رنگدانه ها و کاربرد همزمان باکتری ها، ورمی کمپوست و 100 درصد کود شیمیایی بر عناصر شیمیایی برگ بیشترین اثر را داشتند. همچنین نتایج نشان دادند که کاربرد باکتری های محرک رشد بر بیشتر صفات اثر مثبتی داشته اند. این تیمار صفات طول برگ، وزن تر و خشک، کلروفیل b، کلروفیل کل، کارتنوئید، غلظت فسفر و روی در برگ را به ترتیب 61.64، 79.71، 82.05، 4.01، 4.90، 4.23، 20.18 و 20.23 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. با توجه به اهمیت زیست محیطی-اقتصادی نهاده های مصرفی، ترکیب دو نوع باکتری محرک رشد به منظور نیل به بیشترین کمیت و کیفیت رویشی زعفران پیشنهاد می شود.

آگاهی کمی از خصوصیات هیدرولیکی خاک مانند منحنی رطوبتی و هدایت هیدرولیکی خاک در شبیه سازی جریان و پدیده های انتقال در کشاورزی و هیدرولوژی ضروری می باشد. روش های مستقیم زیادی برای اندازه گیری خصوصیات هیدرولیکی خاک وجود دارند. اما متاسفانه بیشتر روش های موجود وقت گیر و پر هزینه می باشند. چاین و همکاران روش تک پارامتری را برای تخمین پارامترهای منحنی رطوبتی فردلاند و ژیانگ با استفاده از آنالیز رگرسیونی بدست آوردند. این روش برای برآورد پارامتر های معادله منحنی رطوبتی به یک نقطه اندازه گیری شده منحنی رطوبتی (نقطه پایه ای) نیاز دارد. تحقیق حاضر به منظور بررسی کارائی روش مذکور در پیش بینی منحنی رطوبتی خاک و آب قابل استفاده گیاه صورت گرفت. 45 خاک از بانک داده UNSODA و 42 خاک، از خاک های مورد مطالعه در کشور با خصوصیات هیدرولیکی متفاوت انتخاب شد. کمترین مقدار ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) روش مذکور در برآورد رطوبت در مکش های مختلف در خاک های UNSODA و ایران زمانی بود که مکش 33 کیلوپاسکال به عنوان نقطه پایه منحنی رطوبتی مورد استفاده قرار گرفت. ضریب تبیین بالا (R2=0.96) و RMSE پایین (RMSE=0.026) بین رطوبت اندازه گیری شده و برآورد شده در خاک های ایران نشان داد که روش به خوبی قادر به پیش بینی منحنی رطوبتی خاک می باشد. خطای پایین (RMSE=0.038) و همبستگی مثبت و معنی داری (**r=0.732) بین رطوبت قابل استفاده پیش بینی شده و اندازه گیری شده نشان داد که روش فوق الذکر علاوه بر منحنی رطوبتی به خوبی قادر به پیش بینی رطوبت قابل استفاده گیاه در تمام خاک های مورد مطالعه می باشد. مقایسه نتایج نشان داد که روش تک پارامتری مذکور نسبت به برخی از توابع انتقالی ارائه شده در کشور دارای کارائی بالاتری در برآورد منحنی رطوبتی خاک می باشد.

مسیرهای جریان ترجیحی باعث اتلاف مقادیر قابل توجهی از عناصر غذایی از ناحیه ریشه می گردند. اهداف تحقیق حاضر ارزیابی تاثیر لجن پتروشیمی بر جریان ترجیحی و پارامترهای انتقال بروماید در مدل های انتقال – انتشار (CDE) و روان ساکن (MIM) در یک خاک لوم آهکی بود. خاک مورد مطالعه از مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی و لجن از مجتمع پتروشیمی تبریز تهیه گردید. مقادیر مصرفی لجن شامل صفر (شاهد)، 25، 50، 75 و 100 تن در هکتار بودند. مقادیر لجن پس از هوا خشک کردن با خاک هوا خشک مخلوط و در لوله های پولیکا (ارتفاع 25 و قطر 15 سانتی متر) پر گردیدند سپس در گلخانه با دمای 22±4 Co و در رطوبت 70 تا 80 درصد ظرفیت مزرعه به مدت 6 ماه نگهداری شدند. آزمایش به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. هدایت هیدرولیکی اشباع (Ks) و منحنی های رخنه (BTC) بروماید در ستون های خاک در انتهای ماه ششم اندازه گیری شدند. ضریب انتشارپذیری (l) در مدل های CDE وMIM ، رطوبت ساکن (qim) و ضریب تبادل بروماید (a) در مدل MIM از طریق برازش داده های ) BTCزمان و غلظت نسبی بروماید) به مدل های مذکور با استفاده از نرم افزار HYDRUS-1D برآورد گردیدند. کلیه مقادیر لجن در مقایسه با شاهد به طور معنی دار Ks را به میزان 55 تا 67 درصد کاهش و زمان رخنه بروماید را به میزان 60.3 تا 83.2 درصد افزایش دادند. ضریب انتشارپذیری (l) در هر دو مدلCDE و MIM فقط در تیمار 50 تن لجن در هر هکتار به طور معنی دار نسبت به شاهد افزایش یافت. مقادیر لجن نتوانستند اثر معنی داری بر پارامترهای qim و a داشته باشند. در مجموع، لجن پتروشیمی باعث کنترل جریان ترجیحی بروماید در یک خاک منتخب از منطقه نیمه خشک گردید.

فرسایش بادی و آبی از عوامل اصلی در آسیب به خاک و منابع طبیعی هستند. در تحقیقات پیشین تاکید زیادی بر نقش پایداری خاکدانه ها در کنترل فرسایش خاک و جلوگیری از حرکت و جابجایی آنها توسط عوامل فرسایشی شده است. بدین منظور، استفاده از مواد پلیمری به منظور کنترل فرسایش بادی مورد توجه قرار گرفته است اما مساله موجود میزان تاثیر و مدت زمان دوام این محصولات در خاک های مختلف است که می بایستی مشخص گردد. این پژوهش در راستای ارزیابی تاثیر امولسیون پلیمری بر پایه پلی وینیل استات (PVA) بر شاخص پایداری خشک خاک ها، تغییرات آن در طول زمان و انتخاب میزان بهینه در خاک های مختلف انجام شده است. بدین منظور پس از تهیه سه نمونه خاک با بافت سبک، متوسط و سنگین از نقاط مختلف و انجام آزمایش های تعیین رطوبت طبیعی نمونه ها، دانه بندی به طریق هیدرومتری و الک و تعیین حدود آتربرگ خاک بر روی آنها، با استفاده از سه نوع خاک با چهار سطح 0، 25، 40 و 50 گرم از ماده پلیمری در هر متر مربع خاک به ترتیب با غلظت های 0، 25، 40 و 25 گرم در لیتر، 12 تیمار آزمایشی تهیه گردید. سپس میانگین وزنی قطر خاکدانه خشک (MWD) هر تیمار در سه تکرار و در بازه های زمانی 1 روز، 1، 3 و 6 ماه پس از تهیه، اندازه گیری شد. نتایج تحلیل آماری نشان داد که در بیشتر بازه های زمانی مورد نظر، افزودن ماده پلیمری به صورت معنی داری میزان MWD خاک ها را نسبت به نمونه های تیمار شده با آب (شاهد) افزایش داده اند. همچنین، میزان ماده پلیمری و حجم امولسیون پلیمری اضافه شده تواما بر میزان پایداری خاکدانه تاثیر می گذارد. تاثیر تمام تیمارهای پلیمری بر میزان شاخص پایداری خاکدانه های ایجاد شده در ماسه بادی نسبت به تیمار شاهد حتی پس از 6 ماه هم کاملا چشمگیر است. مقادیر MWD خاک متوسط تمام تیمارها تا 3 ماه بالاتر از شاهد بوده و پس از 6 ماه، تنها تیمار 50 گرم بر متر مربع ماده پلیمری همچنان دارای مقادیر بزرگتری نسبت به تیمار شاهد است. در خاک سنگین تیمار شده با پلیمر نیز، تنها MWD تیمار 50 گرم بر متر مربع است که پس از 6 ماه با خاک شاهد در سطح 1 درصد تفاوت معنی دار داشته و همچنان دارای ابعاد بزرگتری نسبت به تیمار شاهد است. سرانجام تیمار با میزان 25 گرم پلیمر بر مترمربع خاک (با غلظت 25 گرم در لیتر) به دلیل آنکه کمترین میزان پلیمر و کمترین میزان حجم امولسیون اضافه شده به خاک را داراست به عنوان گزینه موثر انتخاب گردید.

ضرورت کبالت برای گیاهان هنوز اثبات نشده، اگر چه این عنصر برای رشد برخی گیاهان مفید است. از طرف دیگر کبالت عنصر سنگینی است که همراه برخی پساب ها و ضایعات روی خاک تخلیه می شود. تاکنون اثر کبالت خاک بر رشد لوبیا چیتی بررسی نشده است. به منظور بررسی اثر کبالت خاک بر تراکم کبالت و شاخص های رشد لوبیا چیتی آزمایشی گلدانی در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار (0، 20، 70، 150 و 220 میلی گرم کلریدکبالت بر کیلوگرم خاک خشک) در گلخانه دانشگاه شهرکرد در سال 1389 اجرا شد. در پایان مرحله بلوغ فیزیولوژیکی، اندام های لوبیا چیتی (برگ، ساقه و ریشه) جدا و پس از اندازه گیری سطح برگ، طول ساقه و طول ریشه، وزن تر و خشک آن ها نیز تعیین شد، سپس میزان کبالت در ساقه، ریشه و برگ خشک شده اندازه گیری شد. رابطه خطی قوی بین غلظت کبالت خاک و تراکم کبالت در برگ، ساقه، ریشه و در بوته لوبیا چیتی دیده شد (p<0.01). بیشتر کبالت جذب شده در ریشه لوبیا چیتی انباشته شد. در تیمار، 2 یعنی 20 میلی گرم کبالت بر کیلوگرم خاک، تمام شاخص های رشد (وزن های خشک برگ، ساقه، ریشه و بوته لوبیا چیتی، سطح برگ، طول ساقه و ریشه افزایش یافتند (p<0.01)، در غلظت های زیادتر کبالت خاک تمام شاخص های رشد تحت تاثیر منفی کبالت قرار گرفته و به صورت خطی کاهش یافتند. ضریب آلومتری در غلظت 20 میلی گرم بر کیلوگرم کبالت خاک دارای بیشترین مقدار بود (p<0.01) و سپس کاهش یافت. بنابراین، در غلظت های کم کبالت رشد ساقه بیشتر از رشد ریشه افزایش می یابد. بر عکس بازدارندگی نسبی رشد ریشه در تیمار؛ 2 معادل 20 میلی گرم کبالت بر کیلوگرم، کاهش و با افزایش کبالت خاک افزایش یافت. در مجموع آستانه تحمل لوبیا چیتی به کبالت 70 میلی گرم بر کیلوگرم خاک خشک یا 350 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک اندام هوایی لوبیا تخمین زده می شود.

شوری و خشکی از مهمترین تنش هایی هستند که باعث کاهش قابلیت تولید محصولات زراعی مانند گندم در خاک های مناطق خشک و نیمه خشک می شوند. در این مطالعه به منظور بررسی تاثیر جدایه های باکتری های نمک دوست مولدپلیمر (پلی ساکارید) بر کاهش اثرات شوری و خشکی، ابتدا باکتری های برتر نمک دوست مولد پلی ساکارید از خاک های شور اشتهارد جداسازی شدند. سپس آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار بر روی گندم انجام شد. فاکتورها شامل: باکتری (در چهار سطح بدون تلقیح باکتری (B1)، جدایه باکتری (B2) TP7، جدایه باکتری(B3) TP5 ، هردو جدایه باکتری (B4))، خاک شور (در چهار سطح 2، 4، 8، 16 دسی زیمنس بر متر) و آب (در دو سطح رطوبتی 25 و 75 درصد آب قابل استفاده برای گیاه) بودند. تعیین ترادف ژنی 16S rRNA نشان داد جدایه TP7 به میزان 98.5% با سویه T))Bacillus subtlis susp.Inaquosorum ، و جدایه TP5 به میزان 97.7% با سویه SM19 (T) از باکتری Marinobacter lipolyticus قرابت فیلوژنی دارند. نتایج نشان داد که بذرهای گندم تلقیح شده با جدایه های باکتری در مقایسه با شاهد (عدم تلقیح) در همه سطوح شوری سبب افزایش در صفات درصد و سرعت جوانه زنی، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی گردید .(p<0.05) این افزایش در تیمارهای تلقیح شده با هر دو جدایه باکتری و همچنین در شوری های 8 و 16 دسی زیمنس بر متر در هر دو سطوح رطوبتی چشمگیرتر بوده است.

این پژوهش به منظور بررسی امکان استفاده از سویه های برتر باکتری های ریزوسفری درختان پسته برای بهبود شرایط تغذیه ای و رشد این گیاه در شرایط تنش خشکی انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب یک طرح کاملا تصادفی بود که طی آن تیمارهای مایه زنی شامل شاهد بدون تلقیح (T1)، تلقیح با دو جدایه مولد IAA (T2)، یک جدایه مولد ACC دآمیناز (T3)، دو جدایه دارای توان بالای حلالیت فسفات (T4)، چهار جدایه مولد حداکثر سیدروفور (T5)، مخلوط جدایه های مولد IAA و ACC دآمیناز (T6) و مخلوط کلیه جدایه های فوق (T7) در 3 سطح تنش خشکی شامل80 (D0) ،50 (D1)  و 20 (D2) درصد آب قابل استفاده در شرایط گلخانه با 4 تکرار اجرا گردیدند. میانگین وزن خشک اندام هوایی و ریشه، ارتفاع نهال، تعداد و مجموع سطح برگ و حجم ریشه با افزایش خشکی به طور معنی داری کاهش یافت. حداکثر وزن خشک اندام هوایی، ارتفاع نهال، تعداد و سطح برگ مربوط به تیمار T3 و حداقل آن مربوط بهT1  بود. در سطح خشکی D2، تیمارT6  بعد از T3 و در یک گروه آماری قرار گرفت. در تنش شدید خشکی، تیمار T3 از نظر کلیه صفات مربوط به ریشه نیز دارای بیشترین مقادیر عددی بود. تنش شدید خشکی باعث افزایش معنی دار غلظت و کاهش مقدار فسفر، آهن و روی اندام هوایی شد. در بین تیمارهای تلقیح باکتری، حداکثر میانگین غلظت و مقدار فسفر به ترتیب مربوط به تیمار T6 و T3 و حداقل آنها مربوط به تیمارT1  بود. مایه زنی نهال های پسته با باکتری های مولدIAA  و ACC دآمیناز و مخلوط آنها توانست در بهبود برخی شاخص های رشد در شرایط تنش خشکی موثر باشد.

استفاده از مایه تلقیح های ریزوبیومی در زراعت گیاهان لگوم از جمله نخود به دلیل مزایای اقتصادی، کاهش مصرف کودهای شیمیایی نیتروژنی و تامین سلامت محیط زیست در سال های اخیر طرفداران زیادی پیدا کرده است. در ایران نیز تولید و مصرف این کودها از یک دهه پیش آغاز شده است. تولید مایه تلقیح ریزوبیومی مستلزم در اختیار داشتن باکتری های موثر و شناخته شده می باشد. هدف از انجام تحقیق جاری، شناسایی و بررسی تنوع ژنتیکی جمعیت ریزبیوم های همزیست با گیاه نخود موجود در کلکسیون میکروبی موسسه تحقیقات خاک و آب می باشد. در این تحقیق ابتدا باکتری های مذکور بر روی محیط YMA خالص سازی شدند و علاوه بر بررسی های میکروسکوپی و مرفولوژیک، توان ریزوبیوم های مورد مطالعه در ایجاد گره بر روی ریشه گیاه میزبان از طریق آزمون آلوده سازی گیاه نیز مورد بررسی قرار گرفت. از 120 جدایه ای که تحت آزمون آلوده سازی گیاه قرار گرفتند، 82 جدایه توانایی گره زایی داشتند و به عنوان جدایه های nod+ در نظر گرفته شدند. به منظور شناسایی جدایه های مذکور از آزمون های بیوشیمیایی شامل مصرف قندهای و اسیدهای آمینه مختلف و نیز رشد در شرایط متفاوت استفاده گردید. نتایج آزمون های بیوشیمیایی برای خوشه بندی جدایه ها مورد استفاده قرار گرفت که منجر به قرار گرفتن جدایه ها در شش خوشه اصلی شد. نتایج آزمون های بیوشیمیایی نشان داد که اکثر جدایه ها در گونه M.ciceri و مابقی در گونه M.mediterraneum قرار می گیرند. توالی ژنتیکی ژن16S rRNA  در شش جدایه که نماینده هر یک از خوشه ها بودند تعیین گردید. مقایسه توالی تعیین شده با اطلاعات ژن بانک NCBI نشان داد که از لحاظ توالی 16S rRNA جدایه های C-22, C-35, C-35A, C-97, C-105 در گونه M.ciceri و جدایه SWRI-9 در گونه M.mediterraneum قرار می گیرند.