تاکسونومی و بیوسیستماتیک (مجله پژوهشی علوم پایه دانشگاه اصفهان)
سال:1391 | دوره:4 | شماره:11 |تعداد مقالات:8

همتافت گونه جغد انباری (Tyto alba) گونه ای جهان گستر است و تغییرات ریختی قابل توجهی را نشان می دهد. این تغییرات زیاد ریختی و جغرافیایی سبب شده است که گونه جغد انباری دارای زیرگونه های متعددی در سرتاسر جهان باشد. با وجود این، هنوز مطالعات گسترده ای در مورد این گونه انجام نشده است. در این مطالعه، تعیین توالی ژن میتوکندریایی غیر کدینه (16S rRNA) به طول 569 نوکلئوتید برای 40 نمونه از جغد انباری از سراسر جهان انجام شد. این احتمال که زیرگونه های جغد انباری دنیای جدید از زیرگونه های آن در دنیای قدیم متمایز شده باشند بررسی شد. اطلاعات حاصل از تحلیل درخت های میانبرترین (maximum parsimony)، محتمل ترین (maximum likelihood) و بیزین (baysian) نشان دهنده وجود دو تبار مجزای دنیای قدیم با نام T. alba و دنیای جدید با نام T. furcata است. میزان تنوع ژنتیکی بین تبارهای دنیای قدیم و دنیای جدید، 3.8 درصد است. با توجه به نتایج به دست آمده، این احتمال وجود دارد که زیرگونه های دنیای جدید و قدیم از نظر ژنتیکی جدا بوده و فاقد تبادل ژنتیکی باشند که مبتنی بر حضور دو گونه جغرافیایی جدا در این همتافت گونه با زیرگونه های متعدد است.

جنس Typha در ایران دارای 12 گونه است، از این تعداد دو گونه بوم زاد ایران هستند. هدف از این تحقیق، بررسی و مقایسه ساختار تشریحی گونه های جنس Typha و ارزیابی این صفات در تاکسونومی جنس مورد مطالعه است. در این تحقیق، ساختار تشریحی برگ با میکروسکوپ نوری مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته، صفات تشریحی برای هر گونه شرح داده شده است. مشخص شد که صفات تشریحی مختلف برگ در بین گونه ها متغیر بوده و گونه های این جنس را می توان به کمک این صفات از یکدیگر جدا نمود. تصاویر رنگی برای هر گونه، همچنین صفات ثابت و متغیر، جدول های نشان دهنده صفات جداکننده گونه ها ارائه شده است.

تعداد 58 جمعیت از دو گونه Eremopoa persica و E. songarica متعلق به خانواده Poaceae از طایفه Festuceae (Poacea) از لحاظ ریخت شناسی در ایران بررسی شد، همچنین، عدد کروموزومی 7 جمعیت شمارش شد که اعداد میتوزی شمارش شده 2n=14 و 2n=21 برای E. persica و 2n=28 برای E. songarica در سه سطح دیپلو-، تریپلو- و تتراپلوئید مشاهده شد. بر اساس مشاهدات حاصل پیشنهاد گردید که دو گونه معرفی شده Eremopoa persica و E. songarica به عنوان دو واریته در گونه E. persica در نظر گرفته شود.

در این بررسی، صفات ریخت شناسی و ریزریخت شناسی در فرم - سری های گونه .Rosa canina L مطالعه شد. در این گونه، به علت پراکنش وسیع و پتانسیل بالای هیبریداسیون با سایر گونه های این جنس، یافتن صفت ریخت شناسی ثابت برای شناسایی آن مشکل است. 30 صفت ریخت شناسی و 31 صفت تشریحی و ریزریخت شناسی مطالعه شد که با توجه به تنوع زیاد صفات، مخصوصا چهار صفت: کرک برگچه، کرک دمگل، غده برگچه و غده دمگل، این گونه به هشت فرم - سری در ایران طبقه بندی شد. نتایج حاصل از بررسی صفات تشریحی و گرده ای و تحلیل داده های آماری با نرم افزارهای SPPS و NTsys نشان داد که صفات تشریحی، ریخت شناسی و ریزریخت شناسی صفات با ارزشی برای جدا کردن این فرم - سری ها از یکدیگرند.

در این مطالعه، فلور منطقه حفاظت شده مانشت و قلارنگ در استان ایلام مورد بررسی قرار گرفت. این منطقه در طول 46 درجه و 18 دقیقه تا 46 درجه و 37 دقیقه شرقی و عرض 33 درجه و 26 دقیقه تا 33 درجه و 45 دقیقه شمالی واقع شده است. طبق روش مرسوم مطالعات فلوریستیک، گیاهان از منطقه نامبرده جمع آوری، شناسایی و در هرباریوم دانشگاه پیام نور ایلام قرار داده شدند. این مطالعه نشان داد که در منطقه حفاظت شده مانشت و قلارنگ 52 تیره، 156 جنس و 231 گونه گیاهی وجود دارد. بزرگترین تیره، Compositae با 18 جنس و 29 گونه و بزرگترین جنس Astragalus از تیره Fabaceae با 11 گونه است. شکل های زیستی گیاهان منطقه طبق روش رانکایر شامل 9 درصد فانروفیت، 13 درصد کریپتوفیت، 42 درصد همی کریپتوفیت، 4 درصد کامفیت و 32 درصد تروفیت است. درصد بالای عناصر ایرانی - تورانی، نشان می دهد که منطقه حفاظت شده مانشت و قلارنگ به این فیتوکوریون تعلق دارد. همچنین، این مطالعه تنوع گونه ای بالا و غالبیت بارز گیاهان همی کریپتوفیت را نشان داد که احتمالا ناشی از ارتفاع بالا و سرمای شدید حاکم بر منطقه در فصل نامساعد است.همچنین وفور گونه های تروفیت هم به ارتفاع منطقه و هم تخریب های شدید و آشکار ناشی از چرای مفرط، قطع درختان توسط دامداران و هم جواری آن با شهر ایلام مرتبط است.

در این مطالعه، تحلیل تبارزایی (کلادیستیک) صفات ریخت شناسی با استفاده از 21 صفت و 26 تاکسون شامل 19 گونه از Ebenus، دو گونه از Taverniera، دو گونه از جنس Onobrychis و دو گونه از جنس Hedysarum به عنوان درون گروه و Alhagi persarum به عنوان برون گروه در بازسازی فیلوژنی انتخاب شدند. روش بیشینه صرفه جویی (maximum parsimony) تعبیه شده در نرم افزار PAUP* با استفاده از جستجوی ابتکاری برای این تحلیل استفاده شد. تحلیل ماتریس داده ها با چهار بار وزن دهی مجدد صفات با استفاده از شاخص Rescaled Consistency، 50 تا کوتاه ترین درخت به طول 17.88، شاخص پایداری برابر با0.709  و شاخص نگهداری برابر با 0.901 ایجاد کرد. داده های حاصله نشان دادند که Ebenus تک تبار است و هیچ یک از بخشه های Ebenidium و Euebenus، تک تبار نیستند. E. cretica و E. stellata شاخه هایی هستند که به دنبال آنها تباری متشکل از بقیه اعضای این جنس قرار گرفته است. همچنین، Onobrychis و Hedysarum با حمایت بالایی با Ebenus قرار گرفته اند.

در این تحقیق که به منظور جمع آوری و شناسایی گیاهان دارویی استان کرمانشاه صورت گرفت، ابتدا از فهرست فلوریستیک استان کرمانشاه اسامی گیاهانی که در منابع علمی به عنوان گیاه دارویی ذکر گردیده اند و همچنین نشانی محل جمع آوری و نقاط پراکنش آنها در استان کرمانشاه استخراج گردید. سپس بر اساس نقشه های توپوگرافی و نشانی های استخراج شده به رویشگاه های گیاهان دارویی مذکور مراجعه شد و پس از جمع آوری آنها بر اساس روش های مرسوم تاکسونومیک، از آنها نمونه های هرباریومی تهیه شد. برای هر نمونه گیاه جمع آوری شده ویژگی های رویشگاه شامل: نشانی محل جمع آوری، ارتفاع محل رویش از سطح دریا و سایر ویژگی های بوم شناختی محل جمع آوری یادداشت گردید. علاوه بر این، اطمینان از صحت تطابق نمونه های جمع آوری شده با فهرست گیاهان دارویی استخراج شده، شناسایی و نام گذاری آنها با استفاده از منابع لازم انجام گرفت. اطلاعات جمع آوری شده در مورد هر گونه دارویی در فرم های الصاقی به نمونه هرباریومی آنها ثبت شد. اشکال زیستی گیاهان دارویی شناسایی شده بر اساس روش Raunkiaer (1934) تعیین گردید. در مجموع، 208 گونه دارویی از 198 جنس و 72 خانواده شناسایی شد.

بالکینگ (یا حجیم شدن لجن)، شناور شدن توده های لجن، در اثر رشد بیش از اندازه باکتری های رشته ای و یا غیر رشته ای در فرآیند تصفیه پساب است که کاهش کیفیت فرآیند تصفیه و جریان خروجی را به دنبال دارد. با توجه به این که ازدیاد نوکاردیوفرم ها (Nocardioforms) و Beggiatoa به ترتیب نشانه وجود ترکیبات روغنی بالا و وجود گوگرد در سیستم است، با شناسایی باکتری های غالب بالکینگ کننده، می توان به عوامل ایجاد آن پی برد و به راهکارهایی جهت کنترل اختصاصی بالکینگ دست یافت. در این مطالعه، شناسایی باکتری های بالکینگ کننده، در واحد بازیافت آب پالایشگاه نفت اصفهان، با استفاده از روش های میکروسکوپی و تهیه اسلاید پنهان انجام شد. اسلاید پنهان، تکنیکی مفید برای تحلیل نمونه های محیطی است که در آن، یک لام میکروسکوپی درون نمونه محیطی مورد نظر قرار می گیرد. در این روش می توان با استفاده از یک پوشش ژلاتینی اختصاصی نازک بر روی لام، گرایش به سوی تجمع انتخابی باکتری های نمونه را تحریک نمود. با مطالعه میکروسکوپی لام ها، تشخیص باکتری ها بر اساس خصوصیات ریخت شناسی و واکنش آنها به رنگ آمیزی های گوناگون انجام شد و نوکاردیافرم ها و Nostocoida limicola به عنوان باکتری های رشته ای غالب شناسایی شدند. Nostocoida limicola در گروه پلانکتومایست های زائده دار قرار دارد. در این پژوهش، برای نخستین بار طی مطالعات میکروسکوپی اسلاید پنهان شکل زائده دار این باکتری به وضوح مشاهده گردید. همچنین روابط معنی داری میان غلبه این باکتری ها و شرایط بهره برداری سیستم یافت شد که بر مبنای آنها، می توان به روش هایی برای کنترل اختصاصی بالکینگ دست یافت.