مجله پزشکی بالینی ابن سینا
سال:1382 | دوره:10 | شماره:پیوست4(ویژه نامه اولین کنگره تشخیص زودرس بیماری) |تعداد مقالات:12

کندی رشد جسمی در دانش آموزان مناطق کمبود ید کشور قبلا گزارش شده است. در یک بررسی در سال 1368 دانش آموزان روستای زایگان(منطقه کوهستانی واقع در شمال شرق تهران) که به عنوان منطقه کمبود ید شناخته شده بود، تحت تجویز محلول روغنی یددار تزریقی (یک میلی لیتر لیپودول حاوی 480 میلی گرم ید) قرار گرفتند و از سال 1373 نیز ساکن این روستا نمک یددار مصرف نمودند. این بررسی جهت ارزیابی وضعیت رشد جسمی و تغییرات قد و وزن دانش آموزان این روستا یک دهه پس از شروع برنامه ید رسانی انجام گرفت.در این تحقیق 99 دانش آموز 6 تا 14 سال این روستا در هشت گروه سنی تحت اندازه گیری قد و وزن قرار گرفتند. وزن دانش آموزان با حداقل لباس و بدون کفش با ترازوی اهرمی سکا با دقت 0.1 کیلوگرم و قد آنها توسط قد سنج مدرج پلاستیکی به طول 200 سانتیمتر با دقت 0.1 سانتیمتر و با روش استاندارد تعیین و داده های مربوط به قد وزن دانش آموزان با منحنی استاندارد (NCHS(National Center for Health Statistics مقایسه شد. برای مقایسه یافته های قد و وزن در سالهای 1368 و 1378 از آزمون t استفاده شد.یافته ها نشان میدهد که پراکندگی قد دانش آموزان این روستا در سال 1378 به ترتیب در زیر صدک پنجم، بین صدک پنجم و پنجاهم و بالای صدک پنجاهم 13، 51 و 36 و درصد پراکندگی وزن به ترتیب 13، 59 و 28 درصد می باشد. در مقایسه با نتایج سال 1368 (قبل از تجویز ید میانگین قد و وزن دانش آموزان به منحنی NCHS نزدیک تر شده است) که این تغییرات از نظر آماری معنی دار نیست. حدود 13 درصد از دانش آموزان دارای پراکندگی قد و وزن زیر صدک پنجم NCHS هستند. با این وجود در مقایسه با سال 1368 تعداد بیشتری از دانش آموزان (حدود 51 درصد) دارای قد و (59 درصد) دارای وزن بین صدک پنجم و پنجاهم(میانه) NCHS هستند.این مطالعه نشان میدهد که 10 سال پس از ید رسانی میانگین قد و وزن دانش آموزان مورد بررسی بویژه در گروه سنی زیر 10 سال که از بدو تولد در جریان برنامه ید رسانی قرار گرفته بودند به منحنی قد و وزن NCHS نزدیک تر شده است که نشانه بهبود رشد آنان است. برای نتیجه گیری قطعی اثر ید رسانی بر بهبود رشد جسمی باید عوامل مختلف از جمله شاخص های متعدد محیطی، اقتصادی و فرهنگی نیز در تحقیقات ارزیابی ید رسانی در نظر گرفته شود.

لیشمانیوز احشایی یا کالا آزار، یک عفونت انگلی داخل سلولی کبد، طحال و مغز استخوان با انتشار جهانی است. در صورت عدم درمان. مرگ و میر نستبا بالا بوده و حتی در مواردی نیز با درمان مناسب و به موقع این میزان تا 15 درصد گزارش شده است. در حال حاضر، در ایران تشخیص قطعی بیماری با انجام آزمایشاتی از قبیل اندازه گیری عیار آنتی بادی با روش فلورسنت غیر مستقیم (IFA) و مشاهده اجسام لیشمن در گسترش مغز استخوان می باشد. گرفتن نمونه مغز استخوان یک روش تهاجمی. با تخصص بالا و موجب به مخاطره افتادن بیمار می شود و تعداد کمی از بیماران نیز تشخیص داده می شوند. به دلیل موجود مواردی از مثبت کاذب (False Positive) و منفی کاذب (False Negative) در روش های فوق، در این مطالعه از روش PCR برای تشخیص ژنوم انگل لیشمانیا در خون محیطی بیماران بکار گرفته شد و نتایج آن با روش IFA مقایسه گردید. خون محیطی و سرم 67 بیمار مشکوک به لیشمانیوز احشایی جمع آوری شد و آزمایش PCR بر روی خون محیطی و آزمایش IFA بر روی سرم این بیماران انجام گرفت. استخراج DNA با استفاده از lysis buffer و روش جوشاندن انجام گردید. برای انجام PCR از پرایمر های اختصاصی13 B  و  13 Aکه 120 جفت بازی DNA minicircle کینتوپلاست لیشمانیا را تکثیر میکند، استفاده گردید. آزمایش مشاهده مستقیم میکروسکپی انگل لیشمانیا در نمونه مغز استخوان برای 40 بیمار نیز انجام گردید. برای 27 بیمار با داشتن علایم بالینی. یافته های آزمایشگاهی و جواب به درمان تشخیص قطعی لیشمانیوز احشایی داده شد. از میان 27 بیمار فوق. 23 بیمار دارای آزمایش PCR مثبت بود %85.2) حساسیت) در 40 بیمار باقیمانده با سایر عفونتها آزمایش PCR منفی بود(100% اختصاصات). حساسیت و اختصاصیت روش IFA در تشخیص بیماری لیشمانیوز احشایی به ترتیب برابر 63% و 82.5% بوده است و تفاوت معنی دار آماری (P-value<0.01) بین اختصاصیت این دو روش وجود داشت. نتایج بدست آمده از این مطالعه نشان دهنده بالا بودن اختصاصات و حساسیت روش غیر تهاجمی PCR و همچنین توانایی تشخیص لیشمانیوز احشایی در مراحل اولیه توسط این روش است. بنابراین روش PCR یک آزمایش با ارزش جهت تشخیص سریع بیماری لیشمانیوز احشایی در مقایسه با روش های IFAمی باشد.

استافیلوکوک طلائی(استاف طلائی) شایع ترین علت عفونت پیوژنیک پوستی است. مخزن اصلی این باکتری انسان است و بیشتر در قسمت قدامی پره های بینی کلونیزه می شود. برخی گروهها برای کلونیزاسیون استافیلوکوک طلائی مستعدترند مثل پزشکان، پرستاران، بیماران همودیالیز، معتادین تزریقی و غیره. این بررسی با هدف تعیین میزان حاملین استافیلوکوک در بیماران تحت همودیالیز ، تعیین ارتباط آن با عفونت محل شانت و آنتی بیوگرام استافیلوکوک های جدا شده از بینی بیماران یاد شده انجام شد.این مطالعه به صورت توصیفی مقطعی و تحلیلی در سال 1381 انجام شد. 77 بیمار نارسائی مزمن کلیه که تحت همودیالیز در بخش دیالیز بیمارستان اکباتان همدان قرار می گرفتند انتخاب شدند. از بیماران با سواب های استریل نمونه از هر دو پرده های بینی برداشته شد و نمونه ها در محیط آگار خوندار کشت داده شدند سپس برای استافیلوکوک های طلائی جدا شده تعیین حساسیت به 9 نوع آنتی بیوتیک آنتی بیوگرام انجام شد.از 77 بیمار 41 نفر (53.2%) مونث و 36 نفر(46.8%) مذکر بودند. میانگین سنی بیماران 48.43 سال و میانگین مدت زمان همودیالیز 23.54 ماه بود. 31 بیمار (40.3%) حامل بینی استاف طلائی و 46 بیمار (59.7%) غیر حامل بودند. بین بیماران حامل و غیر حامل با مدت زمان همودیالیز از نظر آماری ارتباط معنی دار نبود.(p.value=0.78 ) بیمار12 (7نفر حامل و 5 نفر غیر حامل) فوت کردند (15.6%) که بین بیماران همودیالیز حامل و غیر حامل استافیلوکوک طلائی از نظر آماری ارتباط معنی دار نبود (1.93 = P.value) در پی گیری بیماراندر مدت سه ماه دو نفر (6.45%) از بیماران حامل استاف طلائی دچار عفونت محل شانت شدند ولی در بیماران غیر حامل عفونت شانت دیده نشد. آنتی بیوگرام روی 31 مورد کشت مثبت انجام شد که استافیلوکوک های طلائی جدا شده به وانکومایسین، ریفامپین، سولفامتوکسازول - تری متوپریم، جنتامایسین و سفالوتین به ترتیب 100%، 96.8%، 93.6%، 90.4% و 80.6 % حساسیت داشتند ولی مقاومت به پنی سیلین، کلوگزاسیلین و اگزاسیلین به ترتیب 100%، 100% و 90.3% بوده است که نشان دهنده درصد بالای استاف طلائی مقاوم به متی سیلین می باشد.در این بررسی میزان حاملین بینی استافیلوکوک طلائی در بیماران تحت همودیالیز بیشتر از بررسی های مشابه دیگر بوده است. پیشنهاد می شود تمام بیماران تحت همودیالیز از نظر حامل بینی استافیلوکوک طلائی بررسی گردند و در صورت درمان باید بیماران حامل استافیلوکوک طلائی با آنتی بیوتیک حساس بر اساس آنتی بیوگرام از جمله ریفامپین، سولفامتوکسازول - تری متوپریم یا دیگر داروهای موثر درمان شوند.

برخی از باکتریها قادرند در شرایط بیهوازی در محیط کشت مایع مغذی FAB، اسیدهای چرب تولید نمایند که با روش گاز کروماتوگرافی مایع (GLC) قابل اندازه گیری می باشند. نظر به اینکه هر یک از گونه های بیهوازی می توانند تنها یک یا چند نوع از اسیدهای چرب فرار یا غیر فرار تولید نمایند، بنابراین می تواند برای آنها ارزش تشخیصی داشته باشد. از طرفی روش تخلیص پروتئینهای ساختمانی این باکتریها بعنوان یک تکنیک مطمئن تر برای تشخیص و تایپینگ آنها معرفی شده است. هدف از این مطالعه مقایسه کارایی روش گاز کروماتور گرافی مایع با روش مولکولی تخلیص پروتئینهای ساختمانی (SDS-PAGE) در تشخیص و تایپینگ سویه های رفرانس بیهوازی و سایر نمونه های جدا شده از بیماران می باشد.در این مطالعه چهار سویه رفرانس باکتروئیدس فراژیلیس، موبیلونکوس کروتزی، پرووتلابیویا و پورفیروموناس ژینجیوالیس موجود در کلکسیون به همراه 62 نمونه کلینیکی جدا شده از بیماران با دو روش GLC و SDS-PAGE مورد آزمایش قرار گرفتند.بسیاری از سویه های رفرانس و نمونه های کلینیکی اسیدهای چرب فرار و غیر فرار در محیط کشت مایع FAB تولید نمودند که موجب افتراق آنها در سطح جنس گردید. اما قادر به تقسیم بندی آنها در سطح گونه و زیر گونه نگردید. بیشترین اسیدهای تولید شده شامل پروپیونیک، استیک، ایزووالریک، لاکتیک، سوکسینیک و فنیل استیک بود. در این مطالعه همچنین باندهای پروتئینی زیادی از مولکولهای سنگین بیش از 192 کیلو دالتون (KDa) تا مولکولهای کوچکتر از 37 کیلو دالتون بدست آمد که به خوبی باعث تمایز جنس ها از یکدیگر گردید.نتایج این مطالعه نشان داد که از روش گاز کروماتوگرافی مایع می توان در تشخیص و تایپینگ ارگانیسم ها در سطح جنس و از روش تخلیص پروتئینهای ساختمانی برای تایپینگ و طبقه بندی باکتریها در سطح گونه و زیر گونه جهت مطالعات مولکولی استفاده نمود.

هدف از این مطالعه بررسی سطح استریول بزاق در زنان بستری شده با تشخیص زایمان زودرس می باشد. این پژوهش از نوع مطالعه تحلیلی آینده نگر است که 54 زن باردار 34-24 هفته با دردهای زایمانی زودرس مورد مطالعه قرار گرفتند که 11 مورد بدلایلی از جمله آنومالی نوزادی و عفونت اداری از مطالعه حذف شدند از 43 نمونه باقیمانده 22 نفر زایمان زودرس نمودند که بعنوان گروه مواد و 21 نفر زایمان طبیعی داشتند که بعنوان گروه شاهد در نظر گرفته شدند. نمونه بزاق افراد در حد فاصل ساعت 9 صبح تا 8 شب گرفته می شد و در دمای 20- درجه سانتیگراد فریز می گردید و در انتهای نمونه گیری میزان استریول بزاق به روش الایزا اندازه گیری می شد و نتایج بدست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS و با آزمون آماری ضریب همبستگی پیرسون و آزمون دقیق فیشر، X2 و t-text آنالیز گردید.آزمون آماری بین سطح استریول بزاق و سن مادر  (p=0.03)و (r=0.046) تعداد بارداری (p=0.009) و (r=0.54) و سن حاملگی در زمان نمونه گیری (P=0.01) (r=0.53) در گروه مورد همبستگی نشان داد که در گروه شاهد مشاهده نشد. مقایسه میانگین سطح استریول بزاق در گروه مورد و شاهد نیز بیانگر سطح بالاتر آن در گروه مورد در هفته های 34، 33، 32، 31 بارداری نسبت به گروه شاهد بود. (0.31±0.21) در مقابل (0.25±0.21) منحنی POC نقطه بحرانی (cutoff) سطح استریول بزاق را برای پیشگویی زایمان زودرس میزان 18.75 نانوگرم در دسی لیتر نشان داد که دارای حساسیت 68.2%، ویژگی 57.1%، ارزش پیشگویی مثبت 62.5% و ارزش پیشگویی منفی 63.2% می باشد.نتیجه نهائی اینکه بررسی سطح استریول بزاق در بارداری می تواند پیشگویی کننده خطر زایمان پیش از موعد باشد.

یکی از بزرگ ترین چالشها در طب ناباروری ارزیابی و درمان بیماران با پاسخ ضعیف به داروهای محرک تخمک گذاری است. IVF/ICSI یکی از روشهای به کار رفته در بیماران نابارور با علل مختلف است. با توجه به میزان موفقیت محدود، هزینه و استرس بالای درمان جهت پیشگویی عملکرد تخمدان در مراکز ناباروری آزمایشات اندوکرین متعدد و سونوگرافی انجام می شود. از نقطه نظر کلینیکی و اقتصادی مهم است که بدانیم کدام روشها از قبل پاسخ نامناسب تخمدان را پیشگویی می کند. هدف این مطالعه تعین ارزش هر کدام از این روشها در تشخیص بیماران با پاسخ ضعیف است. طی یک بررسی آینده نگر موردی-شاهدی بر روی 54 بیمار با سن کمتر از 42 سال بدون سابقه جراحی روی تخمدان و FSH<20 که به دلایل مختلف نامزد IVF/ICSI بودند. اطلاعات مربوط به سن، علت ناباروری، مدت ناباروری، سطحFSH و استرادیول و حجم تخمدان جمع آوری شد. نتایج حاصل شامل پاسخ تخمدان به دارو (کمتر از 4 تخمک، بیشتر یا مساوی 4)، تعداد روزها دریافت دارو و میزان حاملگی جمع آوری و با برنامهSPSS  مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. از 54 بیمار مورد بررسی 36 بیمار در گروه با پاسخ مناسب و 18 بیمار در گروه با پاسخ ضعیف قرار گرفتند. از نظر سن، مدت و نوع ناباروری، سطح FSH>12 , Esaradiol>80 و حجم تخمدان 3 cm> هیچ اختلاف آماری بین دو گروه مشاهده نشد.سن، تست های اندوکرین و اندازه گیری حجم تخمدان، در تفکیک بیماران با پاسخ ضعیف موفق نیستند.

فسفولیپاز های ترشحی خارج سلولی عموما در هیدرولیز فسفولیپد های خارج سلولی و در نتیجه، تهیه منابع تغذیه ای کربن، نیتروژن و فسفات برای سلول دخالت داشته ولی فسفولیپاز های درون سلولی در کنترل اعمال متابولیکی سلول موثر بوده و نقش تنظیمی برای فعالیت بیولوژیکی سلول را بر عهده دارند. تولید فسفولیپاز ها در میکرواگانیسم های مختلف بیماری زا و مکانیسم اثر آنها در ویرولانس این میکروارگانیسم ها اخیرا مورد توجه بسیار گسترده ای قرار گرفته است. بهمین منظور این مطالعه با هدف شناسایی مولکولی فسفولیپاز B بعنوان فاکتور موثردر ویرولانس میکروارگانیسم ها انجام شد. در این پژوهش، DNA ژنومی قارچهای آسپرژیلوس فومیگاتوس، کاندیدا آلبیکانس، آسپرژیلوس نیجر، اوریوبازیدیوم پولولنس و فوزایوم و نوناتوم استخراج گردیده و متعاقب تکثیر قطعه مورد نظر با تکنیک PCR دژنراتیو از DNA ژنومی میکروارگانیسم ها، قطعه استخراج شده به فاکتورPGEMT-Easy vector  پیوند زده شده و سپس به سلول میزبان (E.coli Top 10 F') جهت انجام مراحل بعدی برای شناسایی سکوانس ژن فسفولیپازB  ترانسفورم گردید. سکوانس نو کلیوتیدی ژن هایPlb1  قارچهای فوق الذکر همسانی بسیار بلایی با توالی نوکلیوتیدهای ژن مشابه را در سایر میکروارگانیسم ها نشان می دهد. مطالعات مربوط به تعیین سکوانس ژن هایی که محصولات نهایی آنها دارای نقش کلیدی در ویرولانس میکروارگانیسم هامی باشند؛ عمدتا با هدف تعیین میزان مشارکت بیان ژن در پاتوژنیسیته میکروارگانیسم؛ تعیین خصوصیات بیو شیمیایی و عملکرد فیزیولوژیک محصول ژن برای خود میکروارگانیسم و میزبان مورد تهاجم در بافت و استنباط اطلاعات پایه برای ارایه شیوه مصونیت بخشی، تهیه واکسن، طراحی دارو و یا تهیه بلوکر برای محصول ژن، استفاده از محصول ژن بعنوان شاخص آزمایشگاهی تشخیص عفونت و ... صورت می گیرد و کلونینگ بخشی از ژن فسفولیپازB  و سپس شناسایی کامل توالی نوکلیوتیدهای این ژن در میکروارگانیسم های مختلف و در نهایت اشراف بر ساختمان پروتیین حاصل از بیان ژن، برای رسیدن به اهداف فوق موثر خواهد بود.

یکی از علل خونریزی های زایمانی و حین حاملگی جفت سر راهی می باشد که فاکتورهای مستعد کننده آن متنوع می باشد. بهمین لحاظ این مطالعه با هدف تعیین فراوانی فاکتورهای همراه با خونریزی سه ماهه سوم بارداری ناشی از جهت سر راهی در بیماران بستری در بیمارستان فاطمیه همدان طی سالهای 77-1374 انجام گرفت. در این مطالعه 105 بیمار مبتلا به جفت سر راهی طی4 سال تحت بررسی قرار گرفتند و اطلاعات بدست آمده پس از ثبت در پرسشنامه از طریق برنامه spss تجزیه و تحلیل گردید.فراوانی جفت سر راهی در کل زایمانهای انجام شده 0.31 درصد بود. از کل بیماران مبتلا به پلاسنتا پرویا اکثر بیماران تعداد پاریتی بین صفر تا 2 داشتند (66.7%). 25% بیماران سابقه سقط داشتند و 15.2% سابقه سزارین قبلی داشتند. 10.5% سابقه کورتاژ بدنبال سقط و مول یا زایمان را داشتند. از مجموع 32947 زایمان انجام شده فقط 4 مورد وضعیت اکرتا و اینکرتا داشتند در 101 مورد (96.2%) تشخیص جفت سر راهی بوسیله سونوگرافی قبل از زایمان مسجل شده بود. شایعترین شکایت بیماران (49%) خونریزی بدون درد بود بیشترین فراوانی علامت دارشدن بین سن حاملگی 40-31 هفته با فراوانی 64.7% بود. بیشترین فراوانی در گروه سنی 25-21 سال بود. 10% بیماران همزمان علائم دکولمان شدید داشتند. هیچیک از بیماران سابقه مصرف سیگار نداشتند.

بیماری Congenital cutis laxa (CCL) یک بیماری بسیار نادر می باشد. پوست چروک خورده سبب می شود. ظاهر این بیماران در سنین پایین مشابه افراد مسن گردد. در این گزارش نتایج بررسی مربوط به یک دختر 13 ساله مبتلا به CCL که از جنبه های مختلف ژنتیکی، فیزیولوژیکی و کلینیکی مورد بررسی قرار گرفته ارائه گردیده است. بررسی شجره نامه ای، اندازه گیری پارامترهای قلبی- عروقی و تنفسی، آزمایشات بیوشیمیایی، هورمونی و کشت سلولهای خونی و فیبروبلاستهای پوست انجام شد. همچنین کشت کاریوتیپ و بررسی DNA میتوکندری سلولهای خونی بیمار انجام گردید. بررسی الگوی توارث بیماری نشان داد که CCL در خانواده مورد بررسی از نوع اتوزومی مغلوب می باشد. آزمایشات پاتولوژیک روی نمونه بیوپسی پوستی بیمار نیز این مطلب را تایید نمود. نتایج آزمایشات بیوشیمیایی و هورمونی در حدود استاندارد جمعیتهای قابل مقایسه با بیمار بود. در بررسی کاریوتیپ و DNA میتوکندری مورد غیر طبیعی مشاهده نشد. این مطالعه نشان داد CCL علیرغم نارسایی شدید پوستی و قلبی - ریوی می تواند از نظر سایر پارامترهای فیزیولوژیک در حد نرمال باشد. همچنین بنظر می رسد که دقیق ترین روش جهت شناسایی و تشخیص زودرس بیماری مذکور انجام بیوپسی پوستی و بررسی وضعیت فیبرهای الاستیک پوست با استفاده از روشهای هیستوپاتولوژیک باشد.