جنگل و فرآورده های چوب
سال:1390 | دوره:64 | شماره:2 |تعداد مقالات:11

هدف از این مطالعه، شناسایی اجتماع های گیاهی و بررسی رابطه آنها با برخی از عوامل فیزیوگرافی و شاخص های تنوع زیستی گیاهی در منطقه حفاظت شده خیبوس است که یکی از بهترین و بکرترین رویشگاه های شمشاد (Buxus hyrcana Pojark.) در جنگل های هیرکانی محسوب می شود. بدین منظور 65 قطعه نمونه به صورت سیستماتیک- انتخابی با ابعاد شبکه شناور 200 و 400 متری به مساحت 400 مترمربعی با توجه به اصل توده معرف در منطقه پیاده شدند. در هر قطعه نمونه برخی خصوصیات فیزیوگرافی و تنوع زیستی گیاهی اندازه گیری گردید. پوشش گیاهی منطقه با استفاده از تحلیل TWINSPAN طبقه بندی و سپس اجتماع های گیاهی منطقه مشخص شدکه حاصل نتایج، شکل گیری شش اجتماع گیاهی بوده است. نتایج آنالیز تجزیه واریانس نشان داد که اجتماع های گیاهی جنگل خیبوس از نظر خصوصیات ارتفاع از سطح دریا، شاخص شمال گرایی، شیب، غنای گونه ای و یکنواختی پیلو از یکدیگر متمایز می باشند. با استفاده از آنالیز DCA و بر مبنای مقادیر درصد تاج پوشش گونه های شاخص، نخست رسته بندی اجتماع های گیاهی منطقه به عمل آمده و سپس بر مبنای مقادیر ارزش قطعات نمونه دو محور اول، که تقریبا 25.5 درصد از سهم واریانس پوشش گیاهی منطقه را تبیین می کنند، همبستگی عوامل محیطی و شاخص های تنوع زیستی گیاهی با اجتماع های گیاهی منطقه تعیین گردید. نمایش اجتماع های در تحلیل رسته بندی DCA نشان داد که قطعات نمونه و گونه های معرف هر یک از اجتماع های گیاهی منطقه حاشیه مخصوص به خود را داشته و از یکدیگر متمایز می باشند. نتایج همبستگی مقادیر عوامل محیطی با محورهای رسته بندی نشان می دهد که متغیر های ارتفاع از سطح دریا، شمال گرایی، غنا، تنوع گونه ای شانون- وینر و یکنواختی پیلو با محور اول و شیب دامنه با محور دوم همبستگی های معنی داری را دارند.

در این تحقیق ساخت خمیر کاغذ با استفاده از فرایند سولفیت بافر شده از ساقه ذرت بررسی شده است. تاثیر چهار عامل پخت، سولفیت سدیم (12، 14 و 16 درصد)، کربنات سدیم (4 و 8 درصد)، دمای پخت (145 و 165 درجه سانتی گراد) و زمان پخت (15 و 30 دقیقه) ارزیابی شده است. نتایج نشان دادند که در اثر زیاد شدن مقدار سولفیت سدیم، کربنات سدیم، دمای پخت و زمان پخت، بازده کل و عدد کاپا کاهش یافت. بیشترین بازده کل و بازده قابل قبول به ترتیب معادل 59.7 درصد و 51.4 درصد و در شرایط پخت 12 درصد سولفیت سدیم، 4 درصد کربنات سدیم، 145 درجه سانتی گراد و زمان پخت 15 دقیقه به دست آمدند. عدد کاپای این خمیر کاغذ 55.4 اندازه گیری شده است. خمیر کاغذ با کمترین بازده به مقدار 34.1 درصد و کم ترین عدد کاپا معادل 16 در شرایط پخت 16 درصد سولفیت سدیم، 8 درصد کربنات سدیم، 165 درجه سانتی گراد دمای پخت و 30 دقیقه زمان پخت تولید شد. ویژگی های فیزیکی و مکانیکی دو خمیر کاغذ با بیشترین بازده و یک خمیر کاغذ با کم‎‎ ترین بازده بررسی شدند. شاخص مقاومت در برابر کشش خمیر کاغذهای پربازده 52.5 و 66.6 Nm/g و خمیر کاغذ با کم ترین بازده معادل 62.9 N.m/g و شاخص مقاومت در برابر پاره شدن خمیر کاغذهای پر بازده 5.2 و 6.7 mN.m2/g و با کمترین بازده معادل 7.3 mN.m2/g اندازه گیری شد. روشنی خمیر کاغذ پربازده 26 و 27 درصد و از آن خمیر کم بازده 40 درصد بود. نتایج این بررسی نشان داد که تولید خمیر کاغذ قهوه ای از ساقه ذرت امکان پذیر است.

این پژوهش با هدف تعیین سهم هر یک از اجزاء بارش (داربارش، ساقاب و باران ربایی) در جنگل بلند مازو و در پلاتی با جهت جنوبی، شیب 18 درصد و مساحت 1200 متر مربع، واقع در مجاورت مرز جنوبی جنگل آموزشی پژوهشی خیرود در ارتفاع 1550 متری از سطح دریا صورت پذیرفت. مقدار بارندگی کل با استفاده از سه عدد جمع آوری کننده که در نزدیک ترین فضای باز به محل مورد مطالعه قرار گرفته بود، اندازه گیری شد. برای اندازه گیری مقدار داربارش 35 عدد جمع آوری کننده به صورت تصادفی در سطح پلات مورد مطالعه قرار داده شد. برآورد ساقاب تولیدی با استفاده از جمع آوری کننده های مارپیچی ساقاب در ارتفاع برابر سینه که برای 9 اصله درخت بلند مازو با قطرهای مختلف نصب شده بود، صورت گرفت. در هر بارندگی، مقدار باران ربایی از تفاضل میان بارندگی کل و بارندگی خالص (مجموع داربارش و ساقاب) محاسبه گردید. در طول دوره مطالعه (تابستان سال 1388) 10 مورد بارندگی ثبت شد که میزان بارندگی کل 257 میلی متر و سهم داربارش، ساقاب و باران ربایی به ترتیب 192.0، 0.7 و 64.3 میلی-متر بود. مقدار متوسط داربارش، ساقاب و باران ربایی در هر بارندگی به ترتیب 72.2، 0.2 و 27.6 درصد از بارندگی کل برآورد شد. نتایج نشان داد که با افزایش بارندگی کل، مقادیر باران ربایی و ساقاب افزایش می یابند. همچنین در این مطالعه، بین نسبت ساقاب به بارندگی کل و بارندگی کل، یک رابطه افزاینده و ضعیف (r2=0.43) و بین نسبت باران ربایی به بارندگی کل و بارندگی کل، رابطه ای کاهنده و نسبتا قوی (r2=0.65) بدست آمد. این مطالعه زیاد بودن سهم باران ربایی در جنگل بلند مازو را نشان می دهد و لزوم اندازه گیری آن را در محاسبه تراز آبی آشکار می سازد.

در این بررسی سه روش نمونه برداری فاصله ای زوج های تصادفی، فاصله ای نقطه مشترک و خط برخورد کننده برای برآورد مشخصه های کمی جنگل های بلوط غرب کشور در جنگل آموزشی و پژوهشی دانشگاه رازی کرمانشاه با توجه به معیار صحت مورد مطالعه قرار گرفت. برای برآورد تعداد در هکتار از روش های فاصله ای زوج های تصادفی و فاصله ای نقطه مشترک و برای برآورد درصد تاج پوشش درختان از این دو روش بعلاوه روش خط برخورد کننده استفاده گردید. برای هر کدام از روش های فوق تعداد 50 نمونه بر اساس الگوی منظم تصادفی انتخاب و تعداد درختان و همچنین دو قطر بزرگ و کوچک تاج درختان برای برآورد تعداد در هکتار و درصد تاج پوشش درختان در هر نمونه، اندازه گیری و یادداشت گردید. نتایج بدست آمده نشان می دهند که هیچکدام از این روش ها برآورد قابل قبولی (صحت کمتر از 10 درصد) از تعداد در هکتار و درصد تاج پوشش درختان منطقه مورد مطالعه نشان ندادند. هرچند که روش زوج های تصادفی درصد تاج پوشش را نسبت به روش های دیگر با صحت بهتری نشان داد.

در این تحقیق قابلیت به کارگیری چوب های فرسوده اشباع شده با کرئوزوت در تهیه تخته فیبر و تخته فیبرهای حفاظت و اصلاح شده با ترکیبات کرئوزوت بررسی گردید. بدین منظور الیاف بکر (حاصل از چوب های اشباع نشده با کرئوزوت تحت اثر قشار بخار) به نسبت 0، 15، 30، 45 و 100 درصد وزنی به الیاف بازیافتی (حاصل از چوب های اشباع شده با کرئوزوت تحت اثر هیدروکسید سدیم در دما و فشار محیط) افزوده شدند. مخلوط الیاف به وسیله پساب فرایند بازیافت که فاقد هیدروکربن های پلی آروماتیک درشت مولکول می باشد و پساب فرایند تهیه الیاف بکر، حاصل از چوب های اشباع نشده با کرئوزوت به صورت کیک فیبرهای تر شکل دهی گردید. کیک فیبرها در داخل آون تا رطوبت صفر درصد خشک شده و تحت فشار پرس گرم تا ضخامت اسمی 3 میلی متر (دانسیته 1 g/cm3) فشرده شدند. سپس ویژگی های فیزیکی و مکانیکی تخته فیبرهای تیمار شده و تیمار نشده با کرئوزوت مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند. نتایج آزمون ها نشان می دهند که تخته فیبرهای حاصل از الیاف تیمار شده با کرئوزوت ویژگی های فیزیکی مناسبتری ارائه می دهند به طوری که مقادیر میانگین جذب آب و واکشیدگی ضخامت نمونه های آزمونی پس از 24 ساعت غوطه وری در آب به ترتیب به کمتر از 17 و 11 درصد کاهش می یابد. این در شرایطی است که نتایج آزمون FTIR حاکی از عدم پیوند شیمیایی ترکیبات کرئوزوت با چوب است. تخته فیبرهای حاصل از الیاف تیمار نشده با کرئوزوت نیز ویژگی های مکانیکی مطلوبتری ارائه می دهند به طوری که از اختلاط 45 درصدی الیاف بکر خواص مقاومتی مشابه با تخته فیبرهای حاصل از الیاف تماما«بکر به دست می آید.

همزیستی میکوریزی، استقرار گیاه را از طریق افزایش سطح فراریشه، افزایش جذب آب و عناصر غذایی مهمی مثل فسفر، پتاسیم و نیتروژن ممکن می سازد. همچنین باعث افزایش تنوع زیستی و جمعیت میکروبی خاک می شود و مقاومت گیاهان را در برابر عوامل بیماریزا و تنش های مختلف افزایش می دهد. در این پژوهش، 30 پایه گلابی در رویشگاه طبیعی آن در منطقه بازفت در جنگل های غرب ایران انتخاب شد. برای بررسی رابطه قارچ میکوریزی آربسکولار با عناصر فراریشه ای از مخلوط خاک و ریشه های گلابی وحشی و خاک اطراف پایهها در دو فصل بهار و پاییز نمونه برداری شد. اسپور قارچ های میکوریزی آربسکولار همزیست با گلابی وحشی (Pyrus glabra) به روش الک مرطوب و سانتریفوژ کردن با ساکاروز جداسازی و شناسایی و نیز ریشه ها برای تعیین درصد کلنیزاسیون رنگ آمیزی شدند. بین فراوانی اسپور و درصد کلنیزاسیون قارچ های میکوریزی آربسکولار در دو فصل بهار و پاییز اختلاف معنی دار مشاهده گردید. در مجموع هفت گونه از جنس Glomus و دو گونه از جنس Acaulospora شناسایی شدند. همچنین بین نیتروژن کل با درصد کلنیزاسیون در فصل بهار همبستگی مثبتی وجود داشت.

در این پژوهش، اثر شدت تیمار استیلاسیون و سازگارکننده MAPP بر روند واکشیدگی ضخامت طولانی مدت چوب پلاستیک ساخته شده از پلی پروپیلن و الیاف استیله شده بررسی شد. الیاف چوب با انیدرید استیک و بدون حضور کاتالیست واکنش داده شدند و درصدهای افزایش وزن (WPG)، 4.5، 5.7 و 17.68 درصد به دست آمدند. الیاف استیله شده با سازگارکننده پروپیلن مالئیک دار شده یا MAPP (0، 2%) مخلوط گردیدند و ماده مرکب پلی پروپیلن/ الیاف استیله شده به روش پرس گرم و در دمای 180 درجه سانتی گراد ساخته شد. نمونه های آزمونی به مدت 1512 ساعت در آب (در دمای اتاق) غوطه ور شدند تا ویژگی جذب آب و رفتار واکشیدگی آنها تعیین گردد. نتایج نشان دادند که واکشیدگی ضخامت در نمونه های استیله شده به مقدار قابل ملاحظه ای کم تر از چوب پلاستیک استیله نشده بود. استفاده از MAPP در چوب پلاستیک تیمار نشده سبب کاهش واکشیدگی ضخامت گرددید، اما در نمونه های استیله شده، تفاوتی بین چوب پلاستیک دارای سازگارکننده و بدون سازگارکننده مشاهده نشد. مدل واکشیدگی Shi و Gardner (2006) به خوبی واکشیدگی ضخامت مواد مرکب چوب پلاستیک ساخته شده با الیاف استیله شده را توصیف کرد.

در این تحقیق اثر افزودن پرکننده معدنی (دولومیت) بر خواص فیزیکی و مقاومت به آتش چندسازه های حاصل از آرد چوب راش و پلیمر پلی اتیلن به روش پرس گرم مورد بررسی قرار گرفت. همچنین به منظور بررسی اثر جفت کننده بر بهبود اتصال بین فاز پرکننده سلولزی و ماده زمینه، از پلی اتیلن جفت شده با انیدرید مالئیک (MAPE) در دو سطح (1% و 3%) استفاده شد. پس از ساخت تخته در شرایط آزمایشگاهی و تهیه نمونه های آزمونی، ویژگی های کاربردی تخته شامل جذب آب، واکشیدگی ضخامت و مقاومت به آتش مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین ضریب انتشار رطوبت محاسبه و تحلیل شد. نتایج حاصل از آزمون های فیزیکی نشان دادند که با افزایش ماده معدنی دولومیت، جذب آب، واکشیدگی ضخامت و ضریب انتشار رطوبت نمونه ها کاهش یافته و مقاومت به آتش در آنها افزایش می یابد. به طور کلی افزودن MAPE به ترکیب چندسازه، به جز مقاومت به آتش باعث بهبود خواص فیزیکی تخته های مورد مطالعه گردید.