جنگل و فرآورده های چوب
سال:1390 | دوره:64 | شماره:4 |تعداد مقالات:12

در این تحقیق پس از تفکیک سازی خمیرکاغذ OCC و ساخت کاغذ دست ساز، مقاومت کاغذهای تهیه شده با خمیرکاغذ OCC اولیه به دو شکل پالایش شده و پالایش نشده با یکدیگر مقایسه شد. به این منظور خمیرکاغذ OCC اولیه توسط غربال تحت فشار به دو بخش الیاف بلند و کوتاه تفکیک شد. سپس بخش الیاف بلند و خمیرکاغذ OCC اولیه به طور جداگانه توسط کوبنده آزمایشگاهی پالایش شدند. در مرحله بعد بخش الیاف بلند با بخش الیاف کوتاه مجددا ترکیب شد و ویژگی های مقاومتی کاغذ ترکیب شده با خمیرکاغذ اولیه (پالایش شده و پالایش نشده) و خمیرکاغذهای تفکیک شده مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان دادند که ویژگی های مقاومتی خمیرکاغذ OCC اولیه پالایش شده در مقایسه با خمیرکاغذ ترکیب شده بهتر بودند. همچنین شاخص مقاومت به پاره شدن بخش الیاف بلند از سایر بخش ها بیشتر بود. شاخص مقاومت به کشش، ترکیدن و شاخص SCT بخش الیاف بلند پالایش شده از سایر کاغذها بیشتر بود. مقاومت به له شدن در حالت حلقه و پیوند اسکات کاغذ حاصل از خمیرکاغذ OCC اولیه پالایش شده نیز در مقایسه با بقیه کاغذها بیشتر بود. به طورکلی از نتایج این تحقیق مشخص شد که فرایند ترکیب مجدد، روش مناسبی جهت ارتقای کیفیت خمیرکاغذ OCC نمی باشد، ولی پالایش آن سبب بهبود برخی خواص کاغذ می گردد.

در این پژوهش، تولید نرمه های فیبری کاتیونی شده خمیر شیمیائی - مکانیکی CMP و تاثیرآن بر خواص خمیرکاغذ روزنامه مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از دستگاه آبگیری دینامیکی (DDJ) نرمه های فیبری از خمیر CMP جدا و با انجام واکنش های شیمیائی با مکانیسم همبسپارش پیوندی، گروه های کاتیونی بر روی نرمه های الیاف مستقر و بار الکتریکی سطوح ذرات نرمه های الیاف کاتیونی گردید. نرمه های فیبری کاتیونی شده به تنهائی و نیز به همراه ماده پلیمری کمک نگهدارنده پلی اکریل آمید کاتیونی و در سه سطح مصرف به خمیرکاغذ اضافه شدند. خواص مربوط به قابلیت آبگیری خمیر (درجه روانی) و مقدار ماندگاری در گذر نخست به همراه تغییرات پتانسیل زتا و نیاز کاتیونی آب زیر صافی اندازه گیری و با مقادیر شاهد یعنی خواص خمیر با استفاده از پلیمر پلی اکریل آمید کاتیونی به تنهائی (ماده کمک نگهدارنده فعلی کارخانه صنایع چوب و کاغذ مازندران) مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصله نشان دادند که نرمه های فیبری کاتیونی شده خمیر CMP اگرچه به تنهائی قادر به افزایش شاخصه های کیفی خمیرکاغذ روزنامه نشده اند ولی استفاده آنها به همراه ماده کمک نگهدارنده پلیمری پلی اکریل آمید کاتیونی، باعث افزایش کیفیت خواص خمیر گردید. در واقع نرمه های فیبری کاتیونی شده خمیر CMP نقش هم افزائی در بهبود عملکرد این پلیمر داشته اند و بنابراین جهت افزایش قابلیت آبگیری و مقدار ماندگاری خمیر روزنامه می توان مصرف نرمه های فیبری کاتیونی شده را به همراه پلیمر پلی اکریل آمید کاتیونی توصیه نمود.

در این مطالعه اثر قطر و نوع پیچ و قطر سوراخ پیش ساخته بر قدرت نگهداری انواع پیچ های مورد استفاده در صنعت مبلمان در چوب پلاستیک صنعتی بررسی شد و با MDF و تخته خرده چوب صنعتی مقایسه گردید. پیچ های مورد مطالعه پیچ های خودکار با قطر اسمی 4، 5 و 6 mm (شماره های 8، 10 و 14)، پیچ پانلی با قطر اسمیmm  4 (شماره 8) و پیچ چوب با قطر اسمیmm  4 (شماره 8) بودند. نتایج نشان دادند که با افزایش قطر پیچ، قدرت نگهداری پیچ افزایش می یابد. با افزایش قطر سوراخ پیش ساخته تا اندازه قطر ریشه پیچ، قدرت نگهداری عمود بر سطح و لبه افزایش می یابد و سپس با افزایش آن کاهش می یابد. قدرت نگهداری پیچ عمود بر سطح و لبه در چوب پلاستیک از MDF و تخته خرده چوب بیشتر است.

سفید پلت یکی از گونه های انحصاری و تند رشد جنگل های هیرکانی است که اغلب روی رسوبات آبرفتی، بصورت انفرادی و گروهی مستقر می شود. با وجود اهمیت این گونه جهت احیاء اراضی جنگلی جلگه ای تخریب یافته شمال کشور، تکثیر آن در نهالستان با مشکل مواجه است. جهت بررسی رفع این مشکل، قلمه های خشبی از شاخه یک ساله درخت آن تهیه و بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی (RCBD) در چهار تکرار و شش تیمار در اسفند ماه 1386 در نهالستان کلوده آمل کاشته شد. بافت خاک در سه سطح (لوم، لوم شنی، شنی لومی) و تعداد جوانه قلمه در دو سطح (دو جوانه و سه جوانه) به عنوان تیمارهای این پژوهش در نظر گرفته شد. نتایج در انتهای اولین فصل رویش نشان داد که خاک لومی با 70 درصد و قلمه سه جوانه با 80 درصد بیشترین جوانه زنی را تولید کردند. زنده مانی در خاک لوم 38 درصد، لوم شنی 33 درصد و شنی لومی 28 درصد بود. قلمه سه جوانه و دو جوانه به ترتیب 40 و 24.6 درصد زنده مانی داشتند. زی توده نهال در خاک لوم 165 گرم و در قلمه سه جوانه 140 گرم برآورد شد. بزرگترین اندازه رشد ارتفاعی، قطری، ریشه زایی و زی توده کل در قلمه سه جوانه رشد یافته در بستر لومی مشاهده شد. از نتایج این پژوهش دریافت می شود که در نهالستان، شرایط بهینه تکثیر قلمه سفید پلت بستر لومی با قلمه سه جوانه می باشد.

پایه و اساس سنجش از دور به ویژه سنجش از دور ابر طیفی برای تشخیص گونه ها و تهیه نقشه تیپ جنگل، آگاهی از چگونگی انعکاس طیفی گونه ها مورد نظر می باشد. طیف سنجی زمینی به عنوان یکی از شاخه های علم سنجش از دور، به بررسی ویژگی های طیفی پدیده ها در دامنه طول موج های وسیع می پردازد. هدف اصلی این پژوهش بررسی تفاوت انعکاس طیفی برگ برخی از گونه های درختی جنگل های شمال ایران شامل گونه های توسکا، بلوط و انجیلی بر اساس غلظت نیتروژن بوده است. در مجموع 330 نمونه مجموعه برگ در حالت های رو به نور و سایه از 55 درخت اندازه گیری طیفی شد. برای رسیدن به اهداف این تحقیق ارتباط داده های طیفی با غلظت نیتروژن، بررسی تفکیک پذیری طیفی گونه های توسکا، بلوط و انجیلی بر اساس تفاوت غلظت نیتروژن و همچنین تعیین بهترین طول موج های مرتبط با تغییرات غلظت نیتروژن بررسی شد. استفاده شد. نتایج نشان داده که در هر سه گونه انعکاس طیفی برگ نور بیشتر از سایه است و این تفاوت معنی دار می باشد. اندازه گیری غلظت نیتروژن در آزمایشگاه نیز نشان داد که میزان آن در گونه های بلوط و توسکا بیشتر از انجیلی، و در همه موارد در برگ های نور بیشتر است. نتایج همچنین نشان داده که استفاده از متغیر نیتروژن در مدل تحلیل رگرسیون PLS، می تواند نتایج قابل قبولی را در تفکیک گونه ها ارائه دهد. در این تحقیق گونه انجیلی بیشترین تفاوت طیفی را با دو گونه توسکا و بلوط در طول موج های حساس به غلظت نیتروژن نشان داده است. همچنین نتایج نشان داده که محدوده لبه قرمز اطلاعات طیفی خوبی در رابطه با تغییرات غلظت نیتروژن و تفکیک طیفی گونه ها ارایه می دهد.

در این پژوهش، اثر دو نوع اصلاح کننده ضربه بر مقاومت به ضربه چندسازه چوب پلاستیک ساخته شده از پلی پروپیلن بازیافتی و آرد چوب مورد بررسی قرار گرفت. تحت شرایط کنترل شده پنج مرحله تخریب ترمومکانیکی پلی پروپیلن بکر توسط دستگاه اکسترودر دو مارپیچ با سرعتrpm   100و دمای 190 oC انجام گرفت. پلی پروپیلن (بکر و بازیافتی) و آرد چوب با نسبت 50 درصد (وزنی) در حضور دو نوع اصلاح کننده ضربه اتیلن وینیل استات (EVA) و اتیلن پروپیلن دی ان مونومر (EPDM) به وسیله دستگاه اکسترودر دو مارپیچ با یکدیگر مخلوط شدند. نتایج نشان دادند که مقاومت به ضربه چندسازه های ساخته شده از پلی پروپیلن بازیافتی و آرد چوب کمتر از چندسازه ساخته شده از پلی پروپیلن بکر است. همچنین، استفاده از هر دو نوع اصلاح کننده ضربه سبب افزایش مقاومت به ضربه چندسازه های ساخته شده از پلی پروپیلن بازیافتی و آرد چوب گردید، ولی EVA عملکرد بهتری در افزایش مقاومت به ضربه چندسازه نشان داد. نتایج مطالعات مقاومت به ضربه نشان دادند که مقاومت به ضربه چندسازه ساخته شده از پلی پروپیلن بازیافتی - آرد چوب اصلاح شده با اصلاح کننده ضربه EVA به طور قابل ملاحظه ای کمتر از چندسازه ساخته شده از پلی پروپیلن بکر - آرد چوب می باشد.

در این تحقیق اثر افزودن سه نوع سورفکتانت غیریونی با نام های تجاری PEG-1000، KELA-2 و KECA-20 در چهار سطح 1%، 2%، 3% و 4% به عنوان افزودنی خمیرکاغذسازی بر خصوصیات خمیرکاغذ CMP حاصل از صنوبر، رنگبری اکسایشی خمیرکاغذ حاصل و خواص کاغذ دست ساز آن مورد بررسی قرار گرفت. خمیرکاغذهای دارای بیشترین بازده و کمترین وازده حاصل از افزودن سورفکتانت ها به همراه پخت شاهد (بدون سورفکتانت) انتخاب و طی دو مرحله با پراکسید هیدروژن رنگبری شدند. نتایج نشان دادند که کاربرد این سورفکتانت ها از یک سو منجر به افزایش بازده خمیرکاغذ و افزایش مصرف مایع رنگبری پراکسید هیدروژن و روشنی کاغذها و از سوی دیگر کاهش وازده الک، ماتی و زردی کاغذهای حاصله می شود. بیشترین بهبود در خواص خمیرکاغذ، ناشی از سورفکتانت PEG-1000 در سطح کاربرد 4 درصد بود که منجر به افزایش 1.2 درصد در بازده خمیرسازی، کاهش 1 درصد در وازده الک و افزایش 2 واحد روشنی شد. KELA-2 در سطح کاربرد 2 درصد منجر به افزایش 0.68 درصد در بازده خمیرساز و 1.9 واحد در روشنی شد. KECA-20 در سطح کاربرد 1 درصد منجر به افزایش 1.14 درصد در بازده خمیرساز ی، کاهش 0.87 درصد در وازده الک و افزایش 0.5 واحد در روشنی شد. همچنین کاغذهای حاصل از افزودن این سورفکتانت ها نسبت به نمونه شاهد از خواص فیزیکی و مقاومتی بالاتری برخوردار بودند.

در ایران، جنگلداران با تجربه از اثر عوامل زیادی بر قیمت های فروش چوب کنار جاده آگاهند ولی برآوردهای کمی از این عوامل وجود ندارد. در این تحقیق ارزش های ضمنی ویژگی های قطعه فروش چوب در طرح جنگلداری آذررود، شیرگاه بررسی شد. برای تخمین قیمت های ضمنی، 410 قطعه فروش چوب طرح جنگلداری آذررود در دوره زمانی 1371 تا 1386 ارزیابی شد و در پایگاه داده گرد آمد. شیوه قیمت گذاری هدونیک (HPM) و آنالیز رگرسیون چند متغیره داده های ترکیبی نرم افزار Eviews 5 برای تخمین مدل مرتبط کننده قیمت قطعات فروش به ویژگی های شان استفاده شد. مدل تقریبا 86 درصد از تغییر در کل قیمت فروش را با استفاده از ویژگی های قطعات فروش چوب و با خطای معیار تقریبی 22875 ریال در هر مترمکعب با میانگین قیمت واقعی 1027603 ریال در هر مترمکعب توضیح داد. سپس فروض کلاسیک تخمین زن حداقل مربعات پولد مثل آزمون نرمال بودن باقی مانده های مدل ارزیابی شد. نتیجه نشان داد که تخمین زن حداقل مربعات پولد به خوبی بکارگرفته شده است. بعلاوه اثر ویژگی های قطعات فروش چوب بر قیمت های فروش شان شامل حجم فروش در هکتار، متوسط قطر گرده بینه ها در قطعه، نسبت حجم گونه های با ارزش گروه یک (توسکا، افرا، راش و غیره) در قطعه، تعداد شرکت کنندگان در مزایده، نسبت حجم گرده بینه ها در قطعات، فاصله حمل تا جاده اصلی، شاخص همگنی گونه ای (هرفیندال) و شیب عرضی دامنه معنی دار شدند (p=%1). حجم فروش در هکتار و فاصله حمل تا جاده اصلی، به ترتیب مثبت ترین و منفی ترین اثرات را بر قیمت قطعات فروش چوب داشتند.

تحقیق حاضر به منظور شناخت اثرات نور خورشید در زنده مانی نهال های بلوط ایرانی Quercus brantii)) و بر اساس روش آماری بلوک های کامل تصادفی در قالب کرت های خرد شده، در طی یک دوره آماری 3 ساله و در 3 تکرار در بخشی از جنگل های استان ایلام انجام شد. در مجموع 8 تیمار متعلق به دو عامل جهت جغرافیایی دامنه در دو سطح شمالی و جنوبی و فاصله استقرار نهال نسبت به درخت مادری (سایه انداز تاج درخت) در چهار سطح کرت های نزدیک، میانی، دور و شاهد، تجزیه و تحلیل شد. همچنین میانگین زنده مانی نهال های بلوط در کرت های شاهد و در کرت های فرعی فرعی (حاصل از خرد شدن کرت های فرعی به چهار جهت اصلی در دو فاصله دور و نزدیک به درخت)، در سه طبقه نور نسبی با هم مقایسه شدند و همبستگی بین شدت نور نسبی و درصد زنده مانی نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین زنده مانی در دامنه شمالی20.9 %، در دامنه جنوبی%22  و در کل واحدهای آزمایش %21.4 بود. حداکثر زنده مانی برابر 77.8 % در یکی از کرت های نزدیک درخت مادری و حداقل آن نیز معادل صفر در یکی از کرت های شاهد مشاهده شد. همچنین حداکثر شدت نور نسبی در مجموع کرت های مورد بررسی %95 و حداقل آن 1% بود، که به ترتیب در یکی از کرت های دور از درخت مادری و شاهد مشاهده شد. میانگین شدت نور نسبی نیز %58.5 بود. نتایج آنالیزهای آماری نشان داد که اختلاف میانگین زنده مانی در دو تیمار مربوط به عامل جهت جغرافیایی دامنه نسبت به هم معنی دار نبوده و در خصوص عامل فاصله از درخت بجز تیمار دورترین فاصله از درخت نسبت به شاهد، سایر تیمارهای مربوط به عامل فاصله از درخت نسبت به هم در سطح 1% معنی دار بودند. در این راستا عملکرد زنده مانی در کرت های نزدیک به درخت، از کرت های میانی بهتر بود. بررسی همبستگی و رابطه شدت نور نسبی نسبت به زنده مانی نهال های بلوط نیز نشان داد که بین این دو عامل رابطه ای خطی با شیب منفی وجود دارد. ضریب تبیین این رابطه معادل 69% بود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که با خارج شدن از سطح سایه اندازی تاج درختان مادری و در نتیجه افزایش شدت نور نسبی، زنده مانی نهال های بلوط کاهش می یابد. ضمنا کاشت نهال فقط در کرت های نزدیک درخت مادری و در کرت های میانی توصیه می شود.

عملیات بهره برداری جنگل دارای ضریب بالای حوادث منجر به آسیب و فوت در مقایسه با سایر صنایع می باشد. این مقاله صدمات ناشی از بهره برداری در جنگل های غرب استان گیلان را که توسط بخش ایمنی شرکت شفارود جمع آوری شده بود، مورد مطالعه قرار داده است. ابتدا داده های حوادث و اطلاعات مربوط به کارگران آسیب دیده خلاصه شد تا ویژگی ها، ضریب تکرار و شدت حوادث کار در غرب استان گیلان در بین سالهای 1387-1364 مور بررسی قرار گیرد. مطالعه حوادث نشان داد که نرخ فراوانی و شدت حادثه در منطقه مورد مطالعه به ترتیب 17 حادثه و 0.13 روز در طول 24 سال مورد مطالعه بود. عملیات قطع بعنوان پرخطرترین فعالیت جنگل و اره موتوری به عنوان حادثه سازترین ابزار کار در جنگل معرفی شد. قسمت زیادی از حوادث کار برای کارگرانی روی داد که دارای 40-30 سال سن و 20-10 تجربه کاری بودند. حوادث کار در جنگل عموما در ساعات اواخر ظهر و اوایل بعد از ظهر روی داد. نتایج این مطالعه شناخت بهتر حوادث ناشی از کار در جنگل را مهیا کرده و راهنمای مناسبی برای تهیه برنامه ایمنی پیشگیری کننده است. این تحقیق نشان داد که کاهش حوادث ناشی از کار در جنگل نیازمند برنامه جامعی شامل برنامه آموزشی مناسب به همراه استفاده از راه حل های تکنولوژیک و سازماندهی شده می باشد. آموزش حین انجام کار توسط سرکارگران، به همراه از رده خارج کردن تجهیزات و ماشین آلات فرسوده می تواند در این بین راهگشا باشد.