پژوهش های بالینی دام های بزرگ (دامپزشکی)
سال:1386 | دوره:1 | شماره:3 |تعداد مقالات:12

این مطالعه به منظور بررسی شکل و خصوصیات ریخت شناسی اتولیت های تعدادی از ماهیان اقتصادی سطحزی خلیج فارس و امکان استفاده از این خصوصیات برای شناسایی گونه ها از روی اتولیت، انجام گردید. در این مطالعه، اتولیت ساژیتای 6 گونه از ماهیان اقتصادی سطح زی خلیج فارس استخراج و خصوصیات ریخت شناسی آنها مورد بررسی قرار گرفت. این گونه ها، متعلق به خانواده های تون ماهیان شامل ماهی شیر (Scomberomorus commerson)، قباد (S. guttatus) و هوور (Thunnus tonggol)، شگ ماهیان شامل ساردین سند (Sardinella sindensis)  و ساردین رنگین کمان (Dussumieria acuta) و از موتو ماهیان، موتوی منقوط (Encrasicholina punctifer)  بودند. در این مطالعه، در مرحله اول گونه ها انتخاب و ویژگیهای زیست سنجی آنها ثبت و اتولیت های آن ها استخراج گردید. در مرحله بعد شکل اتولیت ها مورد مطالعه قرار گرفت. سپس خصوصیات زیست سنجیاتولیت های چپ و راست هر نمونه با اندازه گیری طول، عرض، ضخامت و وزن ثبت گردید. در این بررسی، ضخامت، کشیدگی و اندازه اتولیت به عنوان شاخص های مقایسه اتولیت ها تعیین گردید. نتایج این بررسی نشان می دهد که اتولیت ماهیان سطح زی در مقایسه با ماهیان کفزی، کوچک بوده و در خصوص تون ماهیان ظریف و شکننده است. اتولیت ماهیان سطحزی درشت از خانواده تون ماهیان شامل ماهی شیر، قباد و هوور، کوچک، کشیده و دارای ضخامت کم می باشند. همچنین نتایج این مطالعه نشان داد که اتولیت ماهیان سطحزی ریز شامل ساردین سند، ساردین رنگین کمان و موتو، کوچک و دارای ضخامت و کشیدگی متوسط است. نهایتا، نتایج این بررسی نشان داد که اتولیت های گونه های مربوط به یک خانواده از ماهیان مورد مطالعه با وجود داشتن شباهت های ظاهری فراوان، دارای تفاوت های قابل تشخیص، جهت تفکیک از یکدیگر هستند.

مطالعه سیستم اسکلتی در دوران جنینی و نیز پس از تولد و بلوغ، از دیرباز مورد توجه محققین رشته های گوناگونی چون زیست شناسی، جنین شناسی و باستان شناسی بوده است، چرا که به عنوان مثال در شاخه جنین شناسی و ناهنجاری شناسی، اطلاع از تکوین طبیعی اسکلت در دوران جنینی منجر به پی ریزی مطالعات ناهنجاری شناسی تجربی خواهد شد. در پژوهش حاضر جهت روشن شدن نحوه بررسی استخوانی شدن داخل غضروفی در استخوان بلند جنین جوجه به عنوان یکی از مدل های آزمایشگاهی، مقاطع نازک میکروسکوپی از درشت نی تهیه گردید و با نمونه های تهیه شده به روش رنگ آمیزی دوگانه آلیزارین قرمز - آلسین آبی مقایسه گردید.نتایج نشان می دهد که در پرندگان بر خلاف پستانداران، تبدیل بافت غضروفی به استخوانی، طی چهار مرحله متوالی شامل: مرحله استراحت، تکثیر، هایپرتروفی و مرحله استخوانی شدن انجام می گیرد و لذا مرحله آهکی شدن در پرندگان وجود ندارد. در مطالعه نمونه های آماده شده به روش آلیزارین - آلسین، مشخص گردید که بخشهایی که حاوی ماتریکس غضروفی هستند، رنگ آبی را به خود می گیرند، درحالی که ماتریکس استخوانی قرمز رنگ می شود. اما نواحی در درشت نی مشاهده گردید که بی رنگ باقی می ماندند که بین ناحیه غضروفی و استخوانی بود و با ناحیه هایپرتروفی در مقاطع میکرسوکوپیک هماهنگ بود.

درماتیت انگشتی یکی از مهمترین بیماری های عفونی ناحیه انگشتان در گاو می باشد که زیانهای اقتصادی فراوانی به همراه دارد. تاکنون روش های درمانی متعددی جهت درمان و کنترل بیماری بکار گرفته شده است که مهمترین آنها استفاده از آنتی بیوتیک ها به صورت حمام سم یا اسپری موضعی می باشد. اما در استفاده از آنتی بیوتیک ها مساله بقایای دارویی در شیر و گوشت و همچنین مقاومت های دارویی را نباید از نظر دور داشت. به همین خاطر این مطالعه جهت ارزیابی اثرات درمانی اسپری دی کلروفن در درمان انفرادی گاوهای مبتلا به درماتیت انگشتی صورت پذیرفت. چهل راس گاو مبتلا به لنگش ناشی از درماتیت انگشتی به چهار گروه مساوی تقسیم شدند (سه گروه بعنوان گروهای درمان و گروه چهارم بعنوان شاهد). بعد از شستشوی کامل ناحیه انگشتان با آب، ناحیه پاشنه و بخلوق با اسپری دی کلروفن اسپری شد. این کار در گروه اول یک نوبت و در گروه دوم دو نوبت و در گروه سوم سه نوبت و به فواصل بیست و چهار ساعت صورت گرفت. در گروه شاهد بمدت سه روز از اسپری آب مقطر استفاده شد. یک هفته پس از شروع درمان دامها از نظر بالینی معاینه شدند. لنگش در تمامی گاوهای گروه های درمان برطرف شده بود در حالیکه در گروه شاهد چنین نبود. معاینه زخم های ناحیه انگشتان بهبودی نسبی را در گروه اول و دوم نشان می داد که روند بهبودی در گروه دوم بهتر بود. اما نشانی های عدم التیام در حواشی زخم های التیام یافته در تعدادی از گاوها دیده می شد. در گروه سوم زخم ها بطور کامل بهبود یافته بود. در مقابل در گروه شاهد هیچگونه آثار التیام زخم مشاهده نشد. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، جهت درمان انفرادی گاوهای مبتلا به درماتیت انگشتی با استفاده از اسپری دی کلروفن، توصیه می شود که دوره درمان حداقل به مدت سه روز ادامه یابد.

در این بررسی پیدایش وابستگی جسمی موش های سالم نر Swiss - Webster هیپوتیروئید نسبت به مرفین، از طریق ارزیابی علایم تظاهرات قطع دارو در اثر تجویز نالوکسان بررسی شد. حیوانات در چهار گروه کنترل، معتاد، هیپوتیروئید و معتاد هیپوتیروئید تقسیم شدند. وضعیت هیپوتیروئیدی با تجویز داروی پروپیل تیواوراسیل به مقدار 0.1 % در آب آشامیدنی به مدت دو هفته در موش ها ایجاد گردید. موش های کنترل فقط از آب آشامیدنی استفاده نمودند. با تجویز داخل صفاقی مرفین به مدت چهار روز طبق روش مارشال، حیوانات گروه دوم و چهارم به مرفین وابسته شدند. با تجویز نالوکسان به صورت داخل صفاقی یک ساعت پس از آخرین نوبت دریافت مرفین، تظاهرات قطع دارو در موش ها مورد ارزیابی قرار گرفت. تمام داده ها به صورت Mean±SEM بیان گردید. برای تعیین تفاوت معنی دار بین گروه ها از آزمون آماری ANOVA یک طرفه و دو طرفه و تست Tukey استفاده شد و P<0.05 به عنوان سطح آماری معنی دار در نظر گرفته شد. بر اساس یافته های این بررسی، میزان و شدت وابستگی به مرفین در حیوانات هیپوتیروئید بسیار بیشتر نسبت به گروه معتاد و کنترل نشان داده شد و علایم قطع دارو در آنان شدیدتر ظاهر گردید و اختلافات بین علایم دیده شده در گروه های حیوانی مورد مطالعه در این بررسی، نسبت به گروه کنترل معنی داری بودند (P<0.05) .نتایج این بررسی حاکی از این احتمال می باشد که پدیده هیپوتیروئیدی می تواند در میزان وابستگی به مرفین، که ممکن است از طریق تغییر در تعداد و یا تمایل گیرنده های اوپیوئیدی موجود درCNS  صورت گرفته باشد، موثر واقع گردد.

این آزمایش جهت ارزیابی کیفیت تعدادی از مکمل های معدنی روی عملکرد مرغ های تخم گذار انجام گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با تعداد 144 قطعه مرغ تخم گذار سویه تجارتی های – لاینW - 36  در 4 تیمار و 3 تکرار (با تعداد 12 قطعه مرغ تخم گذار در هر تکرار) شامل توصیه های مواد معدنی کاتالوگ های - لاین) W - 36شاهد)، و مکمل های مواد معدنی ساخته شده بر اساس مقادیر مواد معدنی توصیه شده توسط شرکت های مکمل سازی داروسازان، تولید دارو و ارس بازار و به مدت 10 هفته انجام گردید. نتایج حاصله نشان داد که استفاده از توصیه های مواد معدنی کاتالوگ های – لاین W - 36 باعث افزایش وزن تخم مرغ تولیدی و نیز بهبود ضخامت پوسته تخم مرغ و نیز کیفیت داخلی تخم مرغ می گردد (P<0.05)

زایلازین هیدروکلراید یکی از داروهای مطمئن جهت آرامش بخشی و پیش بیهوشی در گونه های مختلف حیوانی به خصوص در سگ و گربه در30سال گذشته می باشد. یکی از اثرات ناخواسته این دارو ایجاد استفراغ بوده، که گاهی استفاده از داروهای ضد استفراغ را همراه با این داروضروری می سازد. در این مطالعه تعداد 6 قلاده سگ بالغ سالم (3 قلاده ماده و 3 قلاده نر) با متوسط وزن 16±3.41 کیلوگرم و متوسط سنی 3.32 سال انتخاب شد، و در سه هفته مختلف مورد مطالعه قرار گرفتند. در هفته اول اثرات ضد استفراغ دگزامتازون به میزان 4 mg برای هر قلاده سگ، (30 دقیقه قبل از تزریق زایلارین هیدروکلراید به میزان(1 mg /kg  و در هفته دوم اثرات ضد استفراغ متوکلوپرامید به میزان 0.4 mg /kg، (30 دقیقه قبل از تزریق زایلازین هیدورکلراید) و در هفته سوم اثرات تزریق نرمال سالین هم حجم دگزامتازون، (30 دقیقه قبل از تزریق زایلارین هیدروکلراید) از طریق داخل عضلانی مورد بررسی قرار گرفت. پس از ثبت نتایج و آنالیز آماری مشخص گردید، دگزامتازون جهت جلوگیری از استفراغ و تهوع ناشی از زایلازین هیدروکلراید موثر بوده و اثرات مشابهی همچون متوکلوپرامید در کاهش و از بین بردن تهوع درسگ دارد. بنابراین از این دارو می توان به عنوان یک داروی ضد تهوع و استفراغ پروفیلاکتیک در سگ های آرام شده با زایلازین هیدرو کلراید استفاده کرد.

یکی از مهمترین بیماریهای مشترک بین انسان و دام تب مالت می باشد که در اغلب نقاط دنیا بخصوص در کشورهای در حال توسعه از لحاظ بهداشت عمومی و تاثیر آن در وضعیت اقتصادی اجتماعی جامعه دارای اهمیت زیادی می باشد. این مطالعه به بررسی وضعیت اپیدمیولوژیک تب مالت در استان کردستان در سال 1385 می پردازد. روش کار: این مطالعه به صورت توصیفی - تحلیلی انجام شد که طی آن 1059 مورد بیمار مبتلا به تب مالت در سال 1385 مورد بررسی قرار گرفتند. معیار ورود به مطالعه داشتن تیتر رایت بالای 1.80 بود که این داده از آزمایشگاههای استان جمع آوری شد و با استفاده از نرم افزار SPSSwin13 و تستهای آماری X2 و t تست تحلیل شد. در این مطالعه 1059 بیمار مبتلا به تب مالت بررسی شد. از این تعداد 538 نفر (50.8%) مرد و 521 نفر (49.2%) زن، 106 نفر (10%) شهری و 953 نفر(90%) روستایی بودند. میزان بروز در استان برابر 73.5 در یکصد هزار نفر و کمترین میزان بروز در شهرستان بانه با میزان 28 در یکصد هزار نفر بود. از نظر شغلی بالاترین فراوانی مربوط به زنان خانه دار با 44.2% درصد ابتلا بود. بین محل سکونت و جنس از نظر ابتلا به تب مالت رابطه معنی داری وجود نداشت. از نظر میانگین سنی بین شهری و روستایی و همچنین مرد و زن تفاوت معنی داری مشاهده نشد. نتایج این تحقیق تفاوتهای واضحی را بین وضعیت اپیدمیولوژیک تب مالت در استان کردستان در سال 85 نسبت به 82 و 83 نشان میدهد و میزان بروز در شهر و روستا در حال کاهش است. بنظر میرسد اقدامات سازمان دامپزشکی مخصوصا در جهت واکسیناسیون دامها و آموزش توسط دانشگاه علوم پزشکی توانسته است تاثیر مثبتی را روی کاهش موارد تب مالت داشته باشد.

جهت بررسی اثر جایگزینی جزیی کنجاله پنبه دانه به جای پودر ماهی بر عملکرد ماهی قزل آلای رنگین کمان ((Oncorhynchas mykiss، همچنین بررسی اثر فروسولفات در خنثی کردن سمیت گوسیپول موجود در کنجاله پنبه دانه، 7 سطح جایگزینی (0، 10، 20، 25، 30، 35 و40 درصد) کنجاله پنبه دانه دارای فروسولفات و بدون فروسولفات در نظر گرفته شد و در قالب طرح پایه کاملا تصادفی به صورت آزمایش فاکتوریل 7×2 مورد مقایسه قرار گرفتند. به این منظور 840 ماهی قزل آلای رنگین کمان انتخاب و در 42 قفس به طور مساوی تقسیم شدند و پس از دو هفته سازگاری، به مدت 10 هفته مورد آزمایش قرار گرفتند. وزن بدن و شاخص وضعیت هر2 هفته یکبار و هزینه غذا به ازا تولید هر کیلوگرم ماهی، بازده مصرف پروتئین ومصرف ظاهری پروتئین خالص در پایان مورداندزه گیری و مقایسه قرار گرفتند. در جریان آزمایش تلفاتی ناشی از تیمارهای آزمایشی مشاهده نگردید.بررسی صفات مورد اندازه گیری نشان داد که،نتایج حاصل ازجایگزینی کنجاله پنبه دانه به جای پودر ماهی در بعضی از سطوح (بویژه20درصد) با نتایج حاصل از جیره شاهد (فاقد کنجاله پنبه دانه) اختلاف معنی داری ندارد (P>0.05)، این سطح از جایگزینی همچنین پس از جیره شاهد بهترین عملکرد را داشت،که احتمالا بعلت تعادل مناسب در اسید آمینه های ضروری جیره، بوده است.به طور کلی افزودن فروسولفات به کنجاله پنبه دانه بهبود معنی داری در عملکرد جیره ها ایجاد نکرد و نتایج نشان دهنده سطح پایین گوسیپول در کنجاله پنبه دانه به کار گرفته شده بود. البته به نظر می رسد که استفاده از فروسولفات در سطوح بالای کنجاله پنبه دانه، اثر مهار کننده مطلوبی بر گوسیپول موجود در آن داشته است، با این حال سطوح بالای کنجاله پنبه دانه (بویژه سطح 40درصد)، نسبت به جیره شاهد، در اکثر صفات مورد اندازه گیری کاهش معنی داری ایجاد کرد. بر اساس معیار هزینه غذا به ازای تولید هر کلیوگرم ماهی و در شرایط قیمتهای زمان این آزمایش اقتصادی ترین جیره به کار گرفته شده در این تحقیق، جیره حاوی سطح جایگزینی 20 درصد کنجاله پنبه دانه بود.

بیماری گامبورو نوعی بیماری ویروسی حاد است که با ایجاد ضایعه شدید در بورس فابریسیوس در جوجه های جوان مشخص گردیده و با مرگ و میر زیاد همراه می باشد. علی رغم این که ایمن سازی از طریق واکسیناسیون یکی از روش های اصلی کنترل این بیماری محسوب می شود. اما نکته قابل توجه این که کاربرد واکسن های زنده از سویه Intermediate در پیشگیری از بیماری اغلب موفقیت آمیز نبوده است. لذا با توجه به اهمیت موضوع، مطالعه حاضر جهت بررسی اپیدمیولوژی بیماری گامبورو و اثرات واکسن های زنده و کشته برای کنترل بیماری گامبورو تلفات در فارم های گوشتی استان اردبیل انجام گرفت. بدین منظور، در این تحقیق ده فارم جوجه گوشتی از سویه تجاری راس واریته 308 با سنین مختلف درشرایط پرورشی تقریبا یکسان که درگیر به بیماری گامبورو بوده انتخاب و بر اساس علایم بالینی مثل کزکردگی، اسهال سفید آبکی، ژولیدکی پرها، نوک زدن به مخرج، بی اشتهایی، ... و علایم کالبد گشایی دقیق پرندگان تلف شده همچون پتشی عضلانی، بورس فابریسیوس درگیر، نفروز، ... بیماری تشخیض داده شد جهت تایید بیماری گامبورو از هر فارم نمونه های خون جمع آوری گردید و بر روی سرم های اخذ شده تست الایزا با کیت ( (IDEXXانجام شد. نوع واکسن مورد استفاده شده، منحنی تلفات بر اساس تعداد تلفات در هر روز، درصد تلفات و سن درگیری در هر فارم مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تخقیق نشان می دهد که در فارم های گوشتی این مساله از قبل مشخص بوده که فرم کلینیکی بیماری IBD بیشتر در سن 3 تا 6 هفتگی بروز می کند و همچنین درصد تلفات در فارم هایی که واکسن گامبورو از نوع زنده توام با کشته مصرف شده بودند در مقایسه با فارم هایی که فقط از نوع زنده داشته پایین بود.