دانش کشاورزی و تولید پایدار
سال:1398 | دوره:29 | شماره:3 |تعداد مقالات:21

به منظور بررسی اثر تلفیقی کودهای آلی و زیستی بر خصوصیات زراعی و عملکرد دانه لوبیا سفید در منطقه نیاسر آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394 انجام شد. فاکتور اول شامل چهار سطح کود زیستی، بصورت شاهد، نیتروکسین، کود زیستی فسفات بارور-2، ترکیب نیتروکسین + بارور و فاکتور دوم چهار سطح کود آلی شامل شاهد، کود دامی گاوی، کمپوست قارچ و ورمی کمپوست بود. صفاتی مانند ارتفاع بوته، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، عملکرد دانه، تعداد روز تا رسیدگی بوته، درصد نیتروژن، مقدار فسفر جذب شده توسط بوته و کارایی فیزیولوژیکی نیتروژن مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که استفاده از کودهای زیستی و آلی در مقایسه با عدم مصرف آنها به افزایش معنی دار اکثر صفات مورد ارزیابی منجر شد. اثر متقابل کاربرد کودهای آلی و زیستی بر صفات تعداد دانه در بوته، عملکرد دانه، تعداد روز تا رسیدگی بوته، درصد نیتروژن، مقدار فسفر جذب شده توسط بوته و کارایی فیزیولوژیکی نیتروژن معنی دار بود. به طوری که بیشترین کارایی فیزیولوژیکی نیتروژن به تیمار تلقیح با نیتروکسین + کود دامی گاوی با میانگین 25/0 کیلوگرم دانه تولید شده به کیلوگرم نیتروژن مصرف شده مربوط بود و کمترین مقدار آن با میانگین صفر به تیمار شاهد + شاهد اختصاص داشت. مقایسه میانگین صفات نشان داد که بیشترین عملکرد دانه با 3083 کیلوگرم در هکتار مربوط به مصرف کود ورمی کمپوست و کمترین عملکرد دانه (2524 کیلوگرم در هکتار) مربوط به عدم مصرف کود (شاهد) بود. بنابراین مصرف توأم کودهای زیستی و آلی موجب بهبود کمی و کیفی صفات زراعی گیاه لوبیا سفید می گردد.

به منظور ارزیابی تأثیر کشت شنبلیله به عنوان خاکپوش زنده بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی ویژگی های مورفولوژیکی آفتابگردان (Helianthus annuus L. )، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه در سال زراعی 96-1395 اجرا شد. تیمارها شامل کشت شنبلیله به عنوان خاکپوش زنده در چهار سطح شاهد (بدون خاکپوش)، کشت شنبلیله پانزده روز قبل از کشت، همزمان با کشت و پانزده روز بعد از کشت آفتابگردان و سه رقم آفتابگردان فرخ، پروگرس و لاکومکا بود. نتایج نشان داد که استفاده از شنبلیله به عنوان خاکپوش زنده اثر معنی داری بر صفات قطر طبق، تعداد طبق در بوته، ارتفاع بوته، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی داشت و بیشترین قطر طبق (2/20 سانتی متر)، تعداد طبق در بوته (04/2)، عملکرد دانه (3834 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیکی (14150 کیلوگرم در هکتار) با کشت همزمان خاکپوش زنده با آفتابگردان به دست آمد. کشت همزمان شنبلیله با آفتابگردان عملکرد دانه را در مقایسه با تیمار شاهد 39 درصد افزایش داد، در حالی-که کشت شنبلیله پانزده روز قبل از کشت آفتابگردان باعث کاهش 2 درصدی عملکرد دانه در مقایسه با تیمار شاهد شد. در بین ارقام مورد ارزیابی بیشترین عملکرد دانه (3426 کیلوگرم در هکتار) به رقم لاکومکا اختصاص یافت. با توجه به اثر تاریخ کاشت شنبلیله روی صفات آفتابگردان و پاسخ های متفاوت ارقام مورد مطالعه، به طورکلی کشت همزمان شنبلیله با رقم لاکومکا بیشترین عملکرد را در شرایط آب و هوایی محل آزمایش به همراه داشت.

با در نظر گرفتن اهمیت استفاده از کودهای آلی در کشاورزی پایدار، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک-های کامل تصادفی، در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوی، طی سال زراعی 95-1394 اجرا گردید. فاکتور اول شامل زمان محلول پاشی در سه مرحله شش برگی، ساقه دهی و پیش از گلدهی سورگوم و فاکتور دوم شامل محلول پاشی جلبک (عصاره جلبک دریایی40%، نیتروژن 8%، پتاسیم 22%، فسفر 18%، آمینو اسید، آلجینیک و سیتوکینین، 5 در هزار)، 101-) HBمحرک رشد، 1 در هزار)، ماکروNPK) 20-20-20، 2 در هزار)، آب و شاهد بود. با اعمال محلول پاشی در هر سه مرحله، میزان فیبر خام، فیبر محلول در شوینده اسیدی و خنثی کاهش یافت و در مقابل قابلیت هضم علوفه افزایش نشان داد. محلول پاشی با جلبک و 101-HB در مرحله ساقه دهی در مقایسه با محلول پاشی با آب و شاهد در هر سه مرحله سبب افزایش 14% قابلیت هضم و 105% قند محلول گردیدند. محلول پاشی جلبک دریایی در مرحله ساقه دهی، بیشترین میزان پروتئین خام (48/16) را به خود اختصاص داد. محلول پاشی کودهای مایع در مرحله شش برگی و ساقه دهی با افزایش 34% نسبت به محلول پاشی با آب و شاهد در هر سه مرحله، بیشترین شاخص سطح برگ را داشتند. محلول پاشی جلبک و 101-HB در مرحله ساقه دهی به ترتیب با افزایش 54 و 46 درصدی عملکرد، بالاترین گروه آماری بودند. بهره گیری از کودهای آلی علاوه بر بهبود کیفیت و سودآوری برای کشاورز، قدمی مهم در جهت پیشبرد کشاورزی پایدار بوده و قابل توصیه می باشد.

به منظور مطالعه تاثیر سطوح آبیاری شامل آبیاری پس از 70، 110 و 150 میلی متر تبخیر از تشتک، سطوح کود شیمیایی فسفره شامل کاربرد صفر، 25 و 50 درصد از کود شیمیایی فسفره توصیه شده و قارچ میکوریزی بصورت عدم کاربرد، Glomus mossae، G. intraradices، G. hoci و کاربرد مخلوطی از گونه های قارچ های میکوریزی بر گیاه نعناع فلفلی آزمایشی به صورت اسپلیت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و در دانشگاه آزاد اسلامی تبریز در دو سال زراعی 1395 و 1394 اجرا شد. در این بررسی، کم آبی کاهش معنی داری در صفات رویشی، فیزیولوژیک و عملکرد اسانس ایجاد نمود. در حالی که کاربرد مخلوطی از سه گونه میکوریز وزن خشک کل را تا 9/36 درصد افزایش داد. در سال اول، مصرف کود فسفره شیمیایی و مخلوط گونه های میکوریزی افزایش بیشتری را در وزن خشک کل و عملکرد اسانس باعث گردید. در چین دوم در سال دوم کاربرد 50 درصد مقدار توصیه شده کود شیمیایی فسفره و کاربرد مخلوطی از گونه های مورد بررسی باعث افزایشی 18/37 و 19/38 درصدی عملکرد اسانس شد. کاربرد کودهای شیمیایی فسفره و میکوریزی در تیمارهای آبیاری باعث بهبود شاخص کلروفیل و محتوای کلروفیل a و b نعناع فلفلی باعث شد. کاربرد مخلوطی از گونه های میکوریز و ضمن کاهش مقدار مصرف کود شیمیایی فسفره به 50 درصد دز توصیه شده می تواند باعث بهبود رشد، عملکرد اسانس و برخی خصوصیات فیزیولوژیک گیاه در هر دو شرایط کم آبی و آبیاری کامل گردد.

به منظور بررسی پاسخ عملکرد دانه، ارتفاع بوته و صفات فنولوژیکی ذرت (Zea mays L. ) به تاریخ های کاشت مختلف، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار طی دو سال زراعی 93-1392 در ایستگاه تحقیقاتی مغان انجام گرفت. عامل اول دو سطح مختلف تاریخ کاشت (دهم اردیبهشت و پنجم تیر) و عامل دوم پنج هیبرید ذرت شامل سینگل کراس 704 و سینگل کراس 720 از گروه دیررس، سینگل کراس 600 و سینگل کراس 647 از گروه متوسط رس و سینگل کراس 301 از گروه زودرس بودند. نتایج تجزیه آماری نشان داد که تفاوت معنی داری بین سال ها، تاریخ های مختلف کشت و هیبریدها وجود داشت. بیشترین عملکرد دانه و ارتفاع بوته مربوط به سینگل کراس 704 و 720 بودند. تاریخ کشت دهم اردیبهشت موجب تولید بیشتر عملکرد دانه و ارتفاع بوته نسبت به تاریخ کشت پنجم تیرماه گردید. از لحاظ صفات تعداد روز تا کاکل دهی و درجه روز رشد سینگل کراس 704 و سینگل کراس 301 به ترتیب بیشترین و کمترین میانگین را در بین هیبریدهای مورد مطالعه در تاریخ کاشت های مختلف طی دو سال زراعی 1392 و 93 در منطقه مغان به خود اختصاص دادند. بیشترین میانگین روز تا رسیدگی فیزیولوژیک مربوط به تاریخ کاشت دهم اردیبهشت ماه بود. تجزیه رگرسیون چندگانه به روش گام به گام نشان داد که به ترتیب درجه روز رشد و روز تا رسیدگی فیزیولوژیک با عملکرد دانه هیبریدهای ذرت مورد مطالعه در دو تاریخ کاشت مختلف (دهم اردیبهشت و پنجم تیر) طی دو سال زراعی در منطقه مغان ارتباط مثبت معنی دار در سطح احتمال یک درصد داشت. براساس نتایج حاصل می توان از صفات فنولوژیک به همراه عملکرد دانه بهترین هیبریدهای ذرت را برای تاریخ های کشت مختلف انتخاب کرد.

پژوهش با هدف ارزیابی ویژگی های زراعی و گزینش ژنوتیپ های متحمل به خشکی گلرنگ برای کشت در اراضی شور و کم بازده اجرا گردید. آزمایش در قالب کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در اراضی شور (هدایت الکتریکی 7/6 دسی زیمنس بر متر) ایستگاه خسروشاه مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی طی سال زراعی 97-1396 پیاده گردید. فاکتور اصلی تنش خشکی با سطوح بدون تنش و تنش از گل دهی تا رسیدگی دانه و فاکتور فرعی پانزده لاین و رقم پاییزه گلرنگ بودند. نتایج نشان دادند وقوع خشکی از مرحله گل-دهی با کاهش تعداد دانه در طبق و وزن هزار دانه، باعث کاهش معنی دار عملکرد دانه و روغن در ژنوتیپ های گلرنگ شد. چنین نتیجه گیری می شود که اثر خشکی روی عملکرد دانه و روغن در گلرنگ از طریق این دو بخش عملکرد دانه بود. صفات مذکور بین ژنوتیپ ها نیز تفاوت معنی داری داشتند. نتایج گروه بندی ژنوتیپ ها با استفاده از تجزیه کلاستر و روش وارد، آنها را در دو گروه با عملکرد های پایین تر ( پرنیان، K. H. Y. 23 و K. M. S. 56) و بالا تر (بقیه ژنوتیپ ها) قرار داد. در هر دو شرایط عادی و تنش خشکی همواره بیشترین عملکرد دانه و روغن به ژنوتیپ های Mexico189، K. H. Y. 2، K. M. S. 38، گل مهر و Mexico295 تعلق گرفت. به نظر می رسد این لاین ها برای کشت در اراضی کم بازده و شور با شرایط اقلیمی مشابه منطقه آزمایش (در سیستم اقلیم بندی کوپن سرد و نیمه خشک)، مناسب باشند.

جهت مطالعه توان القایی باکتری اندوفیت Pseudomonas flourescens FY32 در بهبود رشد و افزایش مقاومت کلزا به تنش شوری آزمایشی بصورت طرح کرت های دو بار خرد شده بر پایه طرح کاملا تصادفی در سیستم کشت هیدروپونیک با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا شد. فاکتور های آزمایش شامل فاکتور اصلی، تنش شوری در سه سطح صفر، 150 و 300 میلی مولار نمک کلرید سدیم بود و فاکتور فرعی، تلقیح با باکتری و عدم تلقیح (کنترل منفی) و فاکتور فرعی فرعی رقم کلزا بود. نتایج حاصل نشان دادند که اثر سطوح مختلف تنش شوری و باکتری برای صفات وزن خشک بخش هوایی، ریشه، کل بوته و ارتفاع بوته معنی دار بود و بین دو رقم SW5001 و Comet برای صفات مذکور اختلاف معنی دار وجود داشت و بیشترین وزن مربوط به سطح شاهد و کمترین به تنش شدید تعلق داشت. همچنین بوته های تلقیح شده با باکتری بالاترین وزن خشک و ارتفاع را نسبت به گیاهان تلقیح نشده داشتند. بیشترین وزن خشک بخش هوایی، ریشه و کل به SW5001 مربوط بود. سدیم برگ با افزایش شوری در همه تیمارها افزایش یافته ولی این افزایش هم در سطح تنش متوسط (150 میلی مولار) و هم در سطح تنش شدید (300 میلی مولار) در گیاهان تلقیح شده کاهش معنی-داری را نسبت به گیاهان تلقیح نشده داشت، که نشان دهنده تأثیر مثبت تلقیح کلزا با باکتری در کاهش اثر منفی تنش شوری می باشد. اثر متقابل شوری و دو رقم کلزا نیز برای این یون ها معنی دار بود. با این که افزایش شوری در افزایش میزان غلظت سدیم برگ دو رقم کلزا مؤثر بود، ولی رقم Comet در دو سطح تنش دارای بیشترین میزان جذب سدیم بود که حساسیت این رقم به تنش شوری را نسبت به رقم SW5001 نشان می دهد. اثر متقابل شوری و رقم نیز در صفت پتاسیم برگ معنی دار بود. در همه سطوح شوری رقم SW5001 دارای بیشترین غلظت پتاسیم برگ بود، که نشان دهنده توان بیشتر این رقم در جذب این یون و حفظ رشد این رقم نسبت به رقم Comet در سطوح مختلف شوری می باشد. تلقیح با باکتری سبب کاهش میزان جذب سدیم و افزایش میزان پتاسیم در هر دو رقم شد.

به منظور بررسی اثر محلول پاشی اسید سالیسیلیک و مگافول بر شاخص های کیفی و کمی نیام و دانه لوبیا سبز رقم سانری تحت تنش کم آبی، آزمایشی بصورت کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان در سال 1394 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل آبیاری 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه و تیمار محلول پاشی برگی اسید سالیسیلیک (5/0، 1 و 5/1 میلی مولار) و مگافول (1/0، 2/0 و 3/0 درصد) بود. نتایج نشان داد که تنش کم آبی بطور معنی داری طول نیام، وزن تر نیام، تعداد دانه در نیام و عملکرد نیام و دانه، محتوای نسبی آب برگ و غلظت عناصر نیتروزن، فسفر و پتاسیم را کاهش داد. اعمال تنش کم آبی 75 و 50 درصد آبی گیاه به ترتیب باعث کاهش 6/67 و 94 درصد عملکرد نیام شدند. محلول پاشی اسید سالیسلیک و مگافول، عملکرد و کیفیت نیام و دانه، غلظت عناصر ومحتوای نسبی آب برگ را بهبود بخشید. به طوری که بیشترین مقدار عملکرد نیام (3/13625 کیلوگرم در هکتار)، تعداد نیام در بوته (69/7)، عملکرد دانه (87/4303 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد پروتئین (8/671 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد کربوهیدرات (7/3356 کیلوگرم در هکتار) با محلول پاشی مگافول 2/0 درصد در شرایط آبیاری 100 درصد حاصل شد. بیشترین درصد کربوهیدرات (9/55 و 25/55 ) با محلول پاشی مگافول 2/0 درصد به ترتیب در شرایط آبیاری 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه مشاهده شد. با توجه به نتایج، محلول پاشی اسید سالیسیلیک 5/1 میلی مولار و مگافول 2/0 درصد در شرایط آبیاری نرمال و تنش کم آبی جهت بهبود عملکرد و کیفیت نیام و دانه پیشنهاد می شود.

گیاه سالیکورنیا از این نظر حائز اهمیت است که به عنوان یک گیاه شورزیست، قابلیت کشت در نواحی شور و آبیاری با آب های نامتعارف و خیلی شور را دارا می باشد. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر سطوح مختلف شوری آب آبیاری بر عملکرد زراعی دو گونه سالیکورنیا (S. bigelovii و S. persica) در یک آزمایش لایسیمتری انجام شد. بدین منظور دو سطح مختلف شوری آب آبیاری (8 و 25 دسی زیمنس بر متر) در هر آزمایش اعمال گردید. آزمایش فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی در این بررسی استفاده گردید. در طول آزمایش شوری خاک، شوری آب زهکشی، رطوبت خاک و حجم آب اعمال شده پایش و اندازه گیری شد. در پایان فصل رشد پارامترهایی مانند وزن دانه، وزن کل اندام هوایی، ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد سنبله در بوته، ارتفاع سنبله، قطر سنبله و وزن خشک سنبله اندازه گیری و با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج نشان داد که با افزایش شوری آب آبیاری از 8 به 25 دسی زیمنس بر متر اجزای عملکرد هر دو گونه سالیکورنیا (وزن دانه 62 و 5/11 درصد و وزن کل اندام هوایی 22 و 16 درصد به ترتیب در گونه های بیگلووی و پرسیکا) افزایش معنی دار داشت. همچنین اثر شوری بر همه صفات مورفولوژیک به غیر از قطر سنبله در سطح احتمال 1 درصد معنی دار بود.

استفاده ی گسترده از آفت کش های فسفره ی آلی به ویژه دیازینون علیه آفات گیاهی سبب آلودگی پهنه وسیعی از بوم سازه های خشکی و آبی خاک شده است. بنابراین در یک بررسی پیامد این آفت کش ارگانوفسفره بر برخی ریزجانداران مفید خاک بررسی شد. دریک پژوهش آزمایشگاهی آفت کش دیازینون در غلظت های 0، 4، 12، 50 mg. kg-1 به خاک افزوده و گرماگذاری شد. در زمان های گوناگون از خاک نمونه برداری شد و پس از رقیق سازی در محیط کشت های قارچ ها، اکتینومیست ها، پسودوموناس ها، باکتری های روده ای و ازتوباکترها در سه تکرار کشت شدند. تجزیه آماری به شیوه تحلیل واریانس با اندازه گیری های تکراری بررسی شد. شاخص های تنوع گروه های ریزجانداران کشت پذیر در خاک تیمار شده با غلظت های گوناگون دیازینون نیز بررسی شد. در سنجش با شاهد آزمایش، در کاربرد mg. kg-1 4 دیازینون در خاک فراوانی اکتینومیست ها و ازتوباکترها کاهش و فراوانی سودوموناس ها به اندازه چشم گیری افزایش یافتند و فراوانی قارچها و باکتری های روده ای ناهمانندی چشم گیری نداشتند. غلظت mg. kg-112 و 50 دیازینون فراوانی همه ریزجانداران بررسی شده را کاهش داد. غنای گونه ای خاک در تیمار mg. kg-1 4 دیازینون بیش از شاهد آزمایش و در دیگر غلظت ها کاهش چشم گیری داشت. تنوع زیستی و یکنواختی گونه ای در همه ی غلظت های دیازینون در برابر شاهد آزمایش کاهش یافت، ولی شناسه چیرگی در سنجش با شاهد آزمایش افزایش داشت. بنابراین اغلب ریزجانداران بررسی شده خاک با این غلظت از آفت کش ناسازگار بودند و این موضوع می تواند سلامت و حاصلخیزی خاک را کاهش دهد.

به منظور بررسی اثر سطوح مس و کاربرد کودهای زیستی و شیمیایی بر صفات مورفولوژیکی، اجزای عملکرد و عملکرد دانه ماش (. Vigna radiata L) آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اول غلظت مس در چهار سطح شامل صفر، 50، 100 و 200 میلی گرم بر کیلوگرم خاک و فاکتور دوم کاربرد کود شیمیایی و کودهای زیستی شامل باکتری ریزوبیوم Sinorhizobium meliloti و قارچ شبه میکوریز Piriformospora indica، به صورت منفرد و تلفیق آنها باهم و همچنین شاهد بدون کود بودند. نتایج نشان داد که صفات مورفولوژیک شامل ارتفاع بوته، تعداد و سطح برگ تحت تاثیر غلظت بالای مس در خاک کاهش یافتند و با کاربرد P. indica میزان آنها در بیشترین حد بود. بیشترین وزن خشک اندام هوایی و ریشه برای سطح mg. kg-150 مس به دست آمد. کاربرد کود شیمیایی، P. indica و S. meliloti باعث افزایش وزن خشک ریشه نسبت به سایر تیمارهای کودی شدند. بالاترین عملکرد دانه (045/1 گرم) با کاربرد کود شیمیایی در تیمار عدم آلودگی مس حاصل شد. تیمارهای کودی بر تعداد نیام اثر معنی داری نداشتند ولی کاربرد تلفیقی قارچ و باکتری باعث افزایش تعداد دانه در نیام شد. کاهش معنی دار صفات مورد مطالعه در اثر غلظت بالاتر مس نشان دهنده آنست که ماش گیاهی حساس به تنش آلودگی مس می باشد. مقایسه میانگین ترکیبات تیماری نشان داد که کاربرد کود شیمیایی و P. indica در غلظت های پایین سبب افزایش تحمل گیاه در برابر سمیت مس شدند و در مقابل در غلظت های بالا استفاده از S. meliloti منجر به تحمل بهتر سمیت مس نسبت به سایر تیمارها گردید.

دو آزمایش در ارتباط با بررسی جوانه زنی و رشد قلمه ها در چند رقم رز طراحی گردید. درآزمایش اول تیماردمایی 1، 3، 5. 5 و 8 درجه سلسیوس و عامل لایه شاخه شامل لایه بالایی، لایه میانی، لایه پایینی روی رشد و جوانه زنی قلمه های گیاه رز در قالب طرح بلوک کامل تصادفی، با 12 ترکیب تیماری، 4 تکرارودرهرتکرارسه نمونه بررسی گردید. در طول آزمایش، صفات رویشی شامل زمان لازم تا جوانه زنی، قطر جوانه، طول جوانه، تعداد برگ و وزن تر مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج آزمایش اول نشان داد عامل دما و لایه شاخه هردو در صفات زمان لازم تا جوانه زنی و طول و قطر جوانه رشد کرده تاثیر معنی دار داشتند، بطوریکه بیشترین طول و قطر جوانه در قلمه های حاصل از لایه میانی مشاهده گردید. کوتاهترین زمان لازم تا جوانه زنی در لایه بالایی رویت شد. در دمای 1 درجه سلسیوس مدت زمان لازم تا جوانه زنی بیشترین بود در صورتیکه طویلترین رشد جوانه در دمای 3 درجه سلسیوس بدست آمد. آزمایش دوم درقالب طرح بلوک کامل تصادفی با دوفاکتور که فاکتور اول شامل 5 تیمار دمایی(11-، 0، 5، 10، 25درجه سلسیوس) و فاکتور دوم 4 رقم و گونه رز (R. hybrida' Blue moon', R. damascene, R. hybrida 'Tuscany superb', R. hybrida 'Fiesta', ) اجرا گردید. این آزمایش مشخص کرد بهترین مولفه برای تشخیص اثر دما در صفات رنگی برگ، توجه به تغییرات رنگ های سبز و قرمز می-باشد. در مقایسه با رنگ آبی این دو رنگ قابلیت بالایی در تشخیص زودهنگام و سریع تنش های ناشی از تغییرات دمایی را نشان دادند.

در کشاورزی پایدار کودهای زیستی جایگاه ویژه ای دارند. به همین خاطر برای عرضه آن ها از حامل های مختلف برای حفظ ماندگاری و زنده مانی باکتری استفاده می شود. این تحقیق با هدف بررسی زنده مانی باکتری Enterobactercloacae بر روی حامل های مختلف جامد در مدت یک سال صورت گرفت. حامل های جامد، شامل 10 تیمار باگاس، پیت، هیدروچار، بیوچار، خاک اره و پرلیت به صورت منفرد و مخلوط آن ها با پرلیت با نسبت وزنی (1: 1) بودند. در این بررسی، زادمایه های باکتریایی تهیه شده با جمعیت اولیه یکسان (CFU/g109) پس از نگهداری در دمای اتاق از نظر توان ماندگاری و زنده مانی باکتری مورد مقایسه قرار گرفتند. جمعیت باکتری در زمان های 0، 15، 30، 60، 90، 120، 180، 270و 365 روز شمارش شد. برای شمارش باکتری های زنده در حامل های میکروبی، بعد از تهیه سری های رقت از روش شمارش در کشت نواری درون یک پلیت استفاده شد. در این تحقیق اثرات زادمایه های تهیه شده بر جوانه زنی و رشد گیاهچه های گندم در شرایط استریل و به روش کشت در پلیت شیشه ای، در پایان ماه چهارم بررسی شد. در این دو روش خصوصیاتی از قبیل طول ساقه و ریشه، وزن تر و خشک ساقه و ریشه و وزن تر و خشک کل ساقه و ریشه اندازه گیری شد. نتایج حاصل از شمارش باکتری ها نشان داد که از میان حامل های مورد آزمایش، بیشترین جمعیت شمارش شده بعد از گذشت یک سال در حامل باگاس (CFU/g 109) و کمترین جمعیت شمارش شده در خاک اره به دست آمد بطوریکه بعد از گذشت 6 ماه هیچ جمعیت زنده باکتری در خاک اره شمارش نشد. همچنین نتایج حاصل از تست جوانه زنی و رشد گیاهچه های گندم نشان داد که زادمایه های هیدروچار و باگاس+ پرلیت در کشت پلیت نتایج تکرارپذیری داشتند و در هر دو حالت در اغلب ویژگی های اندازه گیری شده، میانگین های بهتری را به خود اختصاص داده بودند. در پایان با توجهبه نتایج این آزمایش و راحتی و در دسترس بودن حامل های مورد استفاده، حامل باگاس+ پرلیت توصیه می شود.

پوسیدگی معمول ریشه ناشی از قارچ Bipolaris sorokiniana، یکی از مهم ترین بیماری های گندم می باشد که با توجه به خاک زی بودن این بیماری، به وسیله کنترل شیمیایی به راحتی خنثی نمی شود. در این تحقیق اثر اسانس زیره سبز، رزماری و اسانس ترکیبی این دو گیاه بر رشد گندم تحت تنش بیماری القا شده با قارچ Bipolaris sorokiniana مطالعه شد. اسانس بسیاری از گیاهان دارای اثرات ضد قارچی هستند. جهت استحصال اسانس از روش تقطیر با آب توسط کلونجر استفاده شد و پس از به دست آوردن اسانس، جداسازی ترکیبات توسط کروماتوگرافی گازی-طیف سنجی جرمی (GC-MS) نشان داد که بیشترین ماده تشکیل دهنده اسانس زیره 3-Caren-10-al (% 13/27)، برای رزماری 1R-à-Pinene (%82/14) و همچنین 3-Caren-10-al (% 12) بیشترین ماده تشکیل دهنده اسانس زیره و رزماری در ترکیب باهم می باشد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که اسانس ترکیبی زیره سبز و رزماری بیشترین تأثیر را در جلوگیری از کاهش طول ریشه، وزن خشک ریشه، سطح برگ و کاهش رشد قارچ داشت. البته اسانس زیره سبز اثر معنی داری در حفظ وزن تر و خشک شاخساره و همچنین محتوای آب نسبی برگ تحت تنش بیماری داشت. همبستگی مثبت معنی داری (05/0> P) بین فاکتورهای رشدی مختلف مشاهده شد.

گل داوودی از خانواده آستراسه و بومی آسیا است، تقاضا برای تولید انواع گل بریده، باغی، گلدانی و پوششی این گیاه در سطح جهان افزایش یافته است. این مطالعه به منظور بررسی تاثیر درصدهای مختلفی از پسماند کمپوست قارچ و ورمی-کمپوست روی رشد و نمو، گلدهی، میزان جذب عناصر و عمرپس ازبرداشت دو رقم "چینیتا" و "وایت باکت" انجام گرفت. قلمه های ریشه دار شده در بسترهای حاوی مقادیر مختلف 5، 10، 15، 20، 25 و 30 درصد کمپوست پسماند قارچ و مقادیر 10، 20، 30 و 40 درصد ورمی کمپوست کشت شدند. نتایج نشان داد که تیمارهای مختلف تاثیر معنی داری روی شاخص های موردمطالعه دارند، علاوه براین ارقام مورد استفاده نیز واکنش متفاوتی نسبت به تیمارها از خود نشان دادند. کاربرد پسماند کمپوست قارچ و ورمی کمپوست باعث بهبود رشد گیاه (وزن خشک، تعداد برگ و ارتفاع)، بهبود جذب عناصر پرمصرف (ازت، پتاسیم، کلسیم و منیزیوم)، شاخص کلروفیل برگ، بهبود کیفیت گل (طول دمگل و قطر گل) و افزایش طول عمر پس از برداشت گل شد، هرچند مقادیر بیش از 30 درصد ورمی کمپوست اثرات منفی روی رشد گیاه از خود نشان داد. لذا به نظر می رسد این ترکیبات با بهبود جذب عناصر، میزان کلروفیل وتعداد برگ باعث بهبود کیفیت گل های داوودی شده است.

این تحقیق برای بررسی تأثیر سطوح مختلف اسید هیومیک و ترکیب کود NPK بر صفات کمی و کیفی ریزغده های دو رقم سیب زمینی (Solanumtuberosum L. ) در مزرعه تحقیقاتی شرکت کشاورزی زرع گستر آرتا در منطقه اردبیل در سال 1395 اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اول شامل سه سطح اسید هیومیک (صفر، 200 و 400 کیلوگرم در هکتار)، فاکتور دوم شامل ترکیب کود NPK 20-20-20 در دو سطح صفر (شاهد) و 50 کیلوگرم در هکتار و فاکتور سوم ریزغده دو رقم سیب زمینی به نام آگریا و اسپیریت بود. براساس نتایج ارقام سیب زمینی و سطوح مختلف اسید هیومیک از نظر کلیه صفات موردبررسی با هم تفاوت معنا دار داشتند. اثر کود شیمیایی (NPK)، بر کلیه صفات به غیر از تعداد ساقه اصلی در بوته و تعداد غده در بوته موردبررسی معنادار بود. اثر متقابل رقم×اسید هیومیک از نظر ارتفاع بوته و تعداد ساقه اصلی، اثر متقابل رقم × NPK فقط ازنظر ارتفاع بوته و اثر متقابل اسید هیومیک×NPK از نظر ارتفاع بوته، وزن غده در بوته، عملکرد غده کل و قابل فروش معنادار بود. اثر متقابل رقم×اسید هیومیک×NPK نیز فقط از نظر وزن غده در بوته، عملکرد کل و قابل فروش و درصد ماده خشک غده معنادار بود. مقایسه میانگین اثرات ساده نشان داد که بیشترین تعداد غده در بوته، جرم مخصوص و درصد نشاسته با مصرف 400 کیلوگرم اسید هیومیک و بیشترین جرم مخصوص و درصد نشاسته در سطح کودی 50 کیلوگرم NPK بدست آمد. بر اساس نتایج مقایسه میانگین های صفات برای اثر متقابل، بالاترین وزن غده در بوته، عملکرد غده کل و قابل فروش با مصرف 50 کیلوگرم کود شیمیایی و 400 کیلوگرم اسید هیومیک حاصل شد. بر اساس نتایج، برای هر دو رقم، دریافت 50 کیلوگرم کود شیمیایی NPK همراه با 400 کیلوگرم اسید هیومیک برای دستیابی به عملکرد غده کل و قابل فروش بالا قابل توصیه است.

این پژوهش با هدف بررسی الزامات موثر در امکان بکارگیری انرژی خورشیدی در بخش کشاورزی از دیدگاه کارشناسان کشاورزی شهرستان مراغه درجهت حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار کشاورزی به عنوان یکی از ابعاد پایداری انجام گرفت. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه جمع آوری داده ها غیرآزمایشی است. جامعه آماری تحقیق شامل تمام کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی شهرستان مراغه بود (N=40). روایی پرسشنامه با توجه به نظرات اساتید ترویج و آموزش کشاورزی تایید و پایایی آن نیز توسط ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید. متغیر وابسته در تحقیق حاضر شامل امکان بکارگیری انرژی خورشیدی در بخش کشاورزی و متغیرهای مستقل این تحقیق نیز شامل ویژگی های شخصی و حرفه ای کارشناسان و الزامات اطلاعاتی-حمایتی، سیاستی، فناوری-هزینه ای، نگرشی، روانشناختی، حمایتی و آموزشی بودند. تجزیه و تحلیل داده ها در سطح توصیفی (درصد، میانگین، انحراف معیار و ضریب تغییرات) و استنباطی (همبستگی و رگرسیون) انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین سابقه کار، الزامات اطلاعاتی، سیاستی، آموزشی، فناوری-هزینه ای، نگرشی، روانشناختی و حمایتی با امکان بکارگیری انرژی خورشیدی در بخش کشاورزی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. نتایج رگرسیون چندگانه به روش توام نشان داد که متغیرهای الزامات اطلاعاتی، سیاستی، آموزشی، فناوری-هزینه ای، نگرشی، روانشناختی و حمایتی نقش مثبتی در امکان بکارگیری انرژی خورشیدی در بخش کشاورزی دارند و حدود 66 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می نمایند. با توجه به نتایج تحقیق پیشنهاد می شود دولت با اتخاذ سیاست ها، قوانین مناسب و منابع مالی تعریف شده، ارائه تسهیلات ویژه و وام های کم بهره از پروژه های انرژی تجدیدپذیر در مناطق روستایی و بخش کشاورزی حمایت نماید.

هدف از پژوهش حاضر، سنجش تعیین کننده های توسعه کارآفرینی کشاورزی پایدار در بین زنان روستایی استان کردستان است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی زنان کارآفرین ساکن در مناطق روستایی استان کردستان (شهرستان های سنندج، مریوان، سقز و بانه) که از سال 1390 تا پایان سال 1396، در زمینه کشاورزی مشغول به فعالیت بوده، می باشد. 100 نفر از افراد مذکور به صورت طبقه ای تصادفی ساده انتخاب و اطلاعات لازمه با استفاده از ابزار تحقیق جمع آوری شد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه ی محقق ساخته ای است که روایی آن به صورت محتوایی (صوری) و سازه ای و پایایی آن با استفاده از پایایی ترکیبی مورد تأیید قرار گرفته است. تحلیل داده ها از طریق تحلیل همبستگی و الگویابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Smart PLS انجام شده است. مدل ارزیابی شده در پژوهش از شاخص های برازندگی قابل قبولی برخوردار بود. مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد، مولفه های اجتماعی (438/0= γ ، 66/5 = t)، بازاریابی (36/0= γ ، 41/3 = t)، سیاست گذاری (336/0= γ ، 88/4 = t)، فردی روانی (284/0= γ ، 7/3 = t) و فنی (231/0= γ ، 62/2 = t) تبیین کننده ی حدود 62 درصد از تغییرات متغیر قابلیت کارآفرینی کشاورزی و این متفیر نیز (555/0= γ ، 62/8 = t) جمعاً تببین کننده 2/40 درصد از تغییرات توسعه کارآفرینی کشاورزی پایدار زنان روستایی مورد مطالعه می باشد.

مطالعه حاضر با پیشنهاد روش جدیدی برای ساخت شاخص های ترکیبی پایداری سعی کرده است تا با بهبود ویژگی های این نوع شاخص ها به پیشرفت این شاخه از علم کمک نماید. برای نشان دادن قابلیت های روش پیشنهادی در عمل، کاربردی از آن برای ارزیابی سطوح پایداری کشاورزی در جنوب شرقی ایران (استان کرمان) ارائه شده است. بدین منظور، شاخص های پایه ای در سه بعد پایداری (اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی) برای شهرستان های منتخب استان، بر اساس مرور منابع و نظرات پنل 15 نفره خبرگان دانشگاهی، انتخاب شده و با استفاده از داده ها و اطلاعات عمدتا جمع-آوری شده از سرشماری عمومی کشاورزی سال 1393 و سالنامه آماری 1394 استان کرمان، محاسبه و سپس نرمال شدند. آنگاه، با استفاده از رهیافت مقایسات زوجی فازی، ترجیحات جامعه برای اهمیت های نسبی شاخص ها بر اساس پرسشنامه هایی که به همین منظور طراحی و توسط پنل مذکور تکمیل شدند، به صورت وزن هایی وارد توابع مجموع سازی گشتند. خروجی این روش، شاخص های ترکیبی اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کل پایداری برای هر یک از شهرستان ها بود، که با استفاده از آنها شهرستان های مورد مطالعه بر اساس سطوح نسبی پایداری، رتبه بندی شدند. همچنین وضعیت پایداری منطقه در هر یک از سه بعد مذکور و به صورت فراگیر تعیین شد. نتایج مطالعه حاکی از آن است که روش پیشنهادی قادر است برخی قابلیت های شاخص های ترکیبی را در فرآیند ارزیابی پایداری، ارتقا بخشیده و به عنوان ابزاری کاربردی از تصمیمات سیاستی بخش کشاورزی حمایت نماید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.