دانش کشاورزی و تولید پایدار
سال:1391 | دوره:22 | شماره:1 |تعداد مقالات:5

در جهت بررسی تلفیق مدیریت مکانیکی و شیمیایی علف های هرز مزارع سورگوم جارویی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان میانه طراحی و اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل علفکش در سه سطح (فورام سولفورون، بروموکسنیل + ام سی پی آ و توفوردی + ام سی پی آ)، دز مصرفی در سه سطح (دز توصیه شده برای هر علفکش، 25 درصد بالاتر و 25 درصد پایین تر از دز توصیه شده) و خاکورزی بین ردیف های کاشت در دو سطح (اعمال و عدم اعمال خاکورزی بین ردیف های کاشت) بود. نتایج نشان دادند که هر سه عامل علفکش، دز مصرفی و خاکورزی بین ردیف های کاشت تاثیر معنی داری در کنترل علف های هرز سورگوم جارویی داشتند. بیشترین درصد کاهش تراکم و وزن خشک علف های هرز از تیمار فورام سولفورون به دست آمد. خاکورزی توانست تاثیر معنی داری روی کنترل علف های هرز سورگوم جارویی داشته باشد. در بین تیمار دز مصرفی نیز، بیشترین کاهش تراکم و وزن خشک علف های هرز مربوط به تیمار 25 درصد بالاتر از دز توصیه شده بود، ولی با دز توصیه شده اختلاف آماری معنی داری نداشت.

گیاه سویا در مراحل مختلف زندگی خود دارای حساسیت متفاوتی نسبت به کم آبی است. هدف اصلی این تحقیق، تعیین حساس ترین مرحله رشد سویا به تنش خشکی و محاسبه ضریب واکنش عملکرد محصول به کمبود آب و راندمان مصرف آب بود. به این منظور آزمایشی بر روی سویا رقم جی کی به صورت کشت بهاره در سال 1389 و در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر انجام پذیرفت. تیمارهای کم آبیاری در مراحل مختلف رشد شامل، TR0: آبیاری در تمام مراحل رشد (شاهد)، TR1: آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله رشد رویشی، TR2: آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله رشد گلدهی، TR3: آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله پرشدن دانه، TR4: آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله رشد رویشی + گلدهی، TR5: آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله رشد رویشی + پر شدن دانه، TR6: آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله رشد گلدهی + پر شدن دانه بوده اند. نتایج نشان داد که مرحله گل دهی حساس ترین مرحله رشد سویا نسبت به کم آبی در استان مازندران می باشد. در تیمار TR1 با کاهش 28 درصدی آب مصرفی تنها حدود 4 درصد کاهش عملکرد مشاهده گردید. بیشترین راندمان مصرف آب نیز مربوط به تیمار TR1 بوده است. مقادیر Ky بر اساس رابطه بین کاهش نسبی تبخیر- تعرق و کاهش نسبی عملکرد برای کل دوره رشد 0.87 به دست آمد. بنابراین مرحله گلدهی حساس ترین مرحله رشد گیاه سویا بوده و بیشترین راندمان مربوط به تیمار با تنش در مرحله رشد رویشی می باشد.

روش های مختلفی برای تبیین کشاورزی پایدار مورد استفاده قرار می گیرد. برنامه ریزی کسری یکی از روش هایی است که در این زمینه به طور گسترده استفاده شده است. نسخه جدیدی از این روش در قالب برنامه ریزی کسری فازی با و بدون اهداف چندگانه نیز در زمینه های مختلف به کار گرفته شده است. با این حال، تا کنون این مساله در قالب برنامه ریزی خاکستری تبیین نگردیده است. در این مطالعه ابتدا برنامه ریزی کسری خاکستری معرفی و سپس کاربردی از آن جهت تدوین الگوی کشت همسو با کشاورزی پایدار ارائه شده است. نتایج نشان داد که سطح زیر کشت گندم دیم و آبی به ترتیب بین (17331.6 و 7135.5) و (12687.2 و 4705.6) هکتار در منطقه می باشد. همچنین سطح زیر کشت جو دیم و جو آبی بین (1232.8 و صفر) و (1035.3) هکتار تغییر می کند. حد بالای سطح زیر کشت یونجه و چغندرقند در الگوی کشت پایدار به ترتیب 3804.3 و 1854 هکتار می باشد که نسبت به الگوی کشت فعلی کمتر است و سبب کاهش سودمندی الگوی ارائه شده می گردد. نتایج نشان داد که شاخص پایداری نسبت به کود ازت در حالت برنامه ریزی کسری در بازه برنامه ریزی بازه ای کسری خاکستری قرار گرفته و نسبت به الگوی کشت فعلی بهبود یافته است. همچنین سطح زیر کشت فعلی گندم در بازه الگوی کشت پایدار قرار دارد.