مطالعات مدیریت راهبردی
سال:1389 | دوره:1 | شماره:4 |تعداد مقالات:7

امروزه هیچ شکی نیست که در بستر جهانی شدن، تنها صنایعی از کشورها می توانند در حیطه رقابت با صنایع سایر کشورها موفق می شوند که از رقابت مندی بالاتر برخوردار باشند. مقوله رقابت مندی، یک موضوع چند سطحی بوده و در سطح بنگاهی، صنعت و ملی کاربرد دارد. از آنجا که بیشتر تاکید مطالعات نظری و تجربی بر روی رقابت مندی در سطح بنگاهی و ملی می باشد؛ این مقاله بر آن شد تا به تبیین این مفهوم در سطح صنعت بپردازد. برای دستیابی به الگوی جامع رقابت مندی کل صنعت، باید علاوه بر سطح صنعت، دو سطح ملی و بنگاهی نیز مورد بررسی قرار می گرفت. از این رو با برخورداری از یک نگرش چندسطحی، متغیرهای مناسب و اثرگذار بر رقابت مندی در هر سطح به تفکیک معرفی شد. سپس با استفاده از روش فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP)، الگوی عمومی مزبور بر اساس نظرات خبرگان برای شرایط ایران آزمون شد و مشخص شد که در صنعت ایران به طور کلی، رقابت مندی کل صنعت به شدت تحت تاثیر عوامل مطرح در سطح ملی یا فضای رقابت مندی کلان می باشد و بقیه عوامل در سطوح دیگر (مانند عوامل در سطح بنگاهی، بین بنگاهی و صنعت) از اهمیت چندانی برخوردار نیست. بنابراین جهت افزایش رقابت مندی کل صنعت کشور، باید تاکید بیشتری بر اصلاح و بهبود عوامل کلان در سطح ملی صورت پذیرد.

هدف این مقاله شناخت اثرات خلاقیت بر تصمیم گیری های راهبردی با هدف بهبود بخشی روش های تصمیم گیری در سطوح راهبردی سازمان ها است. نوع تحقیق، توصیفی همبستگی است. تحقیق دارای یک فرضیه است که با حجم نمونه سی نفر در یک سازمان نظامی مطابق آماره کای دو و ضریب همبستگی آزمون شد. به هر حال، خلاقیت های تصمیم گیرندگان زیر بنای پویایی های تصمیم گیری و اجرا است، بنابراین، موفقیت و اثر بخشی تصمیم گیری راهبردی در ارتباط بالا به توانایی های رفتاری و شهودی تصمیم گیرندگان به ویژه میزان خلاقیت و ابداع راهکارها دارد.

بنگاه های کوچک و متوسط به دلیل محدودیتهایی که دارند نمی توانند به تنهایی منابع مالی و اطلاعاتی لازم برای اداره فعالیتهای بازرگانی بین المللی خود را تامین کنند به همین دلیل بهترین راه برای این واحدها برای ورود به بازارهای جهانی و افزایش صادرات، حداقل در ابتدای کار استفاده از خدمات یک واسطه صادراتی است. واسطه های صادرات در کشورهای مختلف به اسامی مختلفی شناخته می شوند ولی تقریبا در همه جا خدمات مشابهی را ارائه می دهند که عموما به دو دسته: 1) خدماتی در راستای شناسایی نیاز و ایجاد تقاضا. 2) خدماتی در جهت پردازش و پاسخ به تقاضا، تقسیم کنند. این پژوهش ابتدا به بیان نظریه بین المللی شدن بنگاه های کوچک و متوسط پرداخته و نیازهای اطلاعاتی این بنگاه ها را در طول مسیر بین المللی شدن و در سطوح مختلف آن بیان می کند. سپس اشاره ای به موانع و مشکلاتی شده است که این واحدها در زمینه مدیریت فعالیتهای صادراتی خود با آنها در حال چالش هستند. از طرفی در این پژوهش همچنین به بررسی اثرات استقرار شرکت مدیریت صادرات به عنوان یکی از واسطه های صادراتی بر توسعه صادرات بنگاه های کوچک و متوسط استان بوشهر پرداخته است تا با توجه به مشکلاتی که شناسایی و اولویت بندی می شوند راهکاری ارائه شود. این پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی غیر آزمایشی بوده و داده ها با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شد ه اند. بر اساس نتیجه تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه ها، شاید بتوان که با استقرار شرکت مدیریت صادرات به عنوان یک واسطه صادراتی، باعث توسعه صادرات در استان شد.

در پژوهش حاضر رابطه چندگانه کارکردهای مدیریت راهبردی منابع انسانی و سرمایه فکری بررسی می شود. کارکردهای مدیریت راهبردی منابع انسانی، ابزارهایی برای ارتقا و تقویت دانش کارکنان و تجربیات آنها در سازمان محسوب می شوند. طبق فرضیه های پژوهش مدیریت راهبردی منابع انسانی با سرمایه فکری رابطه مثبت دارد. نمونه پژوهش شامل 492 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاههای دولتی استان اصفهان که به صورت طبقه ای تصادفی انتخاب شدند و به ابزارهای پژوهش که عبارت بودند از پرسشنامه کارکردهای مدیریت راهبردی منابع انسانی و پرسشنامه سرمایه فکری پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از روش های آماری رگرسیون چندگانه، تحلیل واریانس چندگانه، تحلیل کوواریانس و آزمون بن فرونی استفاده شد. نتایج نشان داد که رابطه بین کارکردهای مدیریت راهبردی منابع انسانی با اجزای سرمایه فکری (انسانی، ساختاری و رابطه ای) معنادار بود. همچنین بین نظرات اعضا در خصوص رابطه کارکردهای مدیریت راهبردی منابع انسانی با سرمایه فکری برحسب مشخصات دموگرافیک آنان تفاوت معنا دار وجود داشت.

کسب و کارهای کوچک و متوسط نقش حیاتی را در اقتصاد کشورها در سراسر دنیا ایفا می کنند و از این رو از ابعاد مختلف توسط صاحبنظران مورد مطالعه قرار گرفته اند. یکی از موضوعات مورد توجه در این زمینه بررسی میزان پذیرش کسب و کار الکترونیکی و عوامل موثر بر آن توسط این نوع از کسب و کارها است. مطالعات گذشته حکایت از آن دارند که راهبردهای سازمانی یکی از عواملی محسوب می شوند که می توانند بر فرایند پذیرش کسب و کار الکترونیکی تاثیرگذار باشند. از این رو این تحقیق با هدف دستیابی به این سوال طراحی شده است که آیا انتخاب راهبرد های رقابتی عام گوناگون منجر به دستیابی به سطوح مختلف پذیرش کسب و کار الکترونیکی می شوند یا خیر؟ این تحقیق بر روی شرکت های کوچک و متوسط تولیدکننده نرم افزار. نتایج این تحقیق نشان می دهد که هیچ گونه ارتباط معناداری بین نوع راهبردهای عام و سطح پذیرش کسب و کار الکترونیکی وجود ندارد.

مدیریت سبد پروژه به عنوان الگوی نوین مدیریتی، سازمانها را در برنامه ریزی، ارزیابی، اولویت بندی و انتخاب پروژه ها یاری می رساند. این الگو ضمن رعایت پیش نیازی های مابین پروژه ها، برآورده کردن اهداف راهبردی سازمانی را با مدیریت جمعی و یکپارچه تثبیت می کند. پژوهش حاضر، با تمرکز بر نظریه های مختلف در زمینه راهبرد سازمانهای پروژه محور به ایجاد دیدگاهی در انتخاب و تعیین اولویت اجرای پروژه ها همسو با راهبرد کلی سازمان دست یافت. در این پژوهش، از طریق مصاحبه های جهت دار، آن دسته از معیارهایی که بیشتر بر روی جهت گیریهای راهبردی سازمان تاکید دارند، را گزینش کرده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که فرایند انتخاب پروژه در مجموعه شرکت های مادر تخصصی، به علت بزرگتر شدن روز به روز اندازه سبد پروژه های سرمایه گذاری و رویکردهای مقطعی، تصمیم گیری ها با اهداف و چشم انداز سازمان در دوره های بلند مدت همسو نیست. تفاوتهای مشاهده شده حاکی از ضرورت تغییرات مشخصی در الگوها و فرایندهای موجود انتخاب سبد پروژه و تضمین اجرای موفق راهبردهای سازمانی در سیر این فرایند است. این تحقیق با مفروض داشتن نشانه هایی که منعکس کننده اهمیت همسویی متغیرهای راهبردی پروژه با چشم انداز سازمانی از منظر تصمیم گیران است، برجسته ترین معیارهای الگوهای موجود را به روش خلاق حل مساله بازآفرینی کرده است.

تدوین راهبرد در شرکتها نیازمند شناختی است که از وضعیت محیط درونی و بیرونی شرکت صورت می پذیرد. این راهبرد عموما از فرهنگ سازمان تاثیر می پذیرد و شرایطی که بر سازمانها حاکم است ایجاب می کند که یکی، راهبرد پیشرو را اتخاذ کند و دیگری راهبرد از نوع مدافع را برگزیند. گاهی نیز شرکتها، راهبردی را انتخاب می کنند که کارکنان سازمان را ناچار به پذیرش عادت ها و رویه هایی می کند که تا قبلا به صورت دیگری بوده است. به عبارت دیگر، ممکن است راهبرد برخی از سازمانها، فرهنگ آنان را تغییر دهد و در برخی نیز فرهنگ، به سازمان حکم کند که راهبردی را اتخاذ کند.این پژوهش به تعیین روابط میان راهبرد و فرهنگ سازمانی می پردازد و با توجه به این که عوامل موثر بین متغیرهای مذکور را در سطح سازمان ها بررسی می کند، یک پژوهش بنیادی به شمار می رود. هم چنین از نظر نحوه گردآوری داده ها، این پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است.جامعه آماری این پژوهش شامل شرکت هایی است که در صنعت ساختمان در کشور مشغول به فعالیت و سرمایه گذاری هستند. از آن جا که این تحقیق به صورت کمی به بررسی رابطه میان متغیرها می پردازد، نتایج آن قابل تعمیم به کل جامعه هستند.با توجه به داده های گردآوری شده از 89 نمونه آماری، می توان گفت که راهبرد در سطح کسب و کار و فرهنگ سازمانی، با هم ارتباط متقابل دارند و وجود هر کدام از انواع فرهنگ در سازمان، سبب می شود که نوع خاصی از راهبرد در سازمان تدوین شود و بر عکس، هنگامی که راهبرد، طبق نوع شناسی اسنو-مایلز، از نوع خاصی در سازمان تدوین شود، می تواند بر تغییر شرایط فرهنگی سازمان تاثیر بگذارد و احتمال تغییر در نوع شناسی فرهنگ را در پی خواهد داشت.این پژوهش از نظر اینکه اولین مرتبه است که در شرکتهای سرمایه گذاری صنعت ساختمان در ایران، به شناسایی راهبرد و شرایط فرهنگی پرداخته است در نوع خود بی نظیر است و می توان این را جزو نوآوری تحقیق به شمار آورد.