آسیب شناسی درمانگاهی دامپزشکی (دامپزشکی تبریز)
سال:1395 | دوره:10 | شماره:2 (پیاپی 38) |تعداد مقالات:8

برخی از یون های جیره می توانند نفوذ اسپرم با نوع خاصی از کروموزوم را در لایه های اطراف تخمک، تسهیل نموده و باعث تغییر نسبت جنسی فرزندان شوند. برای بررسی این امر، 66 میش قزل در شش گروه آزمایشی (هر گروه 11 راس) مورد استفاده قرار گرفتند: تیمارها مشتمل بر گروه A به عنوان شاهد (جیره پایه)، گروه B (فلاشینگ جو)، گروه C (فلاشینگ جو + مکمل ویتامین + E سلنیوم آلی)، گروه D (فلاشینگ جو + مکمل ویتامین + E سلنیوم معدنی)، گروه E (فلاشینگ جو+ موننسین) و گروه F (فلاشینگ جو + مخمر) بودند. گوسفندان به مدت 5 هفته (دو هفته قبل و سه هفته بعد از جفت گیری) جیره های آزمایشی را دریافت کردند. عناصر منیزیم، کلسیم، سدیم و پتاسیم سرم اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که میش های گروه های C و D دارای کمترین میزان کلسیم و منیزیم و بیشترین میزان سدیم و پتاسیم سرم در زمان استروس و 21 روز پس از جفت گیری بودند (p<0.01). نسبت بره های نر به ماده متولدشده در گروه D بالاتر از سایر گروه ها بود (2.5). میزان کلسیم و منیزیم سرم میش های گروه های E و F نسبت به سایر گرو های آزمایشی بیشتر بوده (p<0.01) و تعداد بره های ماده این دو گروه بیشتر بود. میش های گروه F نسبت به سایر گروه ها، کمترین غلظت سرمی سدیم و پتاسیم و کمترین نسبت نر به ماده را داشتند (0.25). به طور کلی، نتایج این مطالعه نشان داد میش هایی که مکمل سلنیوم آلی با ویتامین E و یا سلنیوم معدنی با ویتامین E دریافت کرده بودند، نرخ تولد بره های نر نسبت به بره های ماده بیشتر بود. همچنین، در میش هایی که مکمل موننسین و مخمر دریافت کرده بودند، نرخ تولد بره های ماده بیشتر از بره های نر بود.

فاسیولوزیس یکی از بیماری های مشترک انسان و دام ها است که آسیب های بهداشتی و ضررهای اقتصادی زیادی در مناطق مختلف دنیا و هم چنین ایران به وجود می آورد. فاسیولا هپاتیکا و فاسیولا ژیگانتیکا از عوامل شناخته شده فاسیولوزیس هستند. با توجه به اهمیت بهداشتی و اقتصادی فاسیولوزیس و هم چنین در دسترس نبودن بررسی صحرایی این بیماری در نشخوارکنندگان زنده استان آذربایجان شرقی، مطالعه حاضر به عنوان اولین مطالعه برای تعیین وضعیت فاسیولوزیس در نشخوارکنندگان زنده مناطق مختلف استان بر اساس روش کوپرولوژیک انجام گرفت. برای این منظور، تعداد 2012 نمونه مدفوع نشخوارکنندگان (1782 نمونه گوسفندی و 230 نمونه گاوی) جمع آوری شده و با میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند. از این تعداد 62 نمونه گوسفندی (3.48 درصد) و 10 نمونه گاوی (4.35 درصد) دارای تخم فاسیولا بودند. مجموعا تعداد 72 نمونه مدفوع (3.58 درصد) آلودگی به تخم فاسیولا را نشان دادند. از نظر جغرافیایی، بیشترین درصد آلودگی در جمعیت گاوها و گوسفندها مربوط به مناطق شمالی استان به ترتیب 6.14 درصد و 5.21 درصد بودند. از نظر سنی در گاوها میزان آلودگی در گروه سنی زیر 2 سال 3.81 درصد (4.105) و بالای 2 سال 4.8 درصد (6.125) مشاهده شدند، در حالی که در گوسفندها میزان آلودگی در گروه سنی زیر 2 سال 4.38 درصد (41.937) و بالای 2 سال 2.49 درصد (21.845) مشاهده شدند. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که فاسیولوزیس در بین دام ها در مناطق مورد مطالعه استان آذربایجان شرقی وجود دارد. بنابراین، بررسی های بیشتر برای کشف زوایای پنهان از منظر علمی و درمان منظم دام ها با داروهای ضد انگلی موثر برای پیشگیری از فاسیولوزیس ضروری به نظر می رسند.

ضایعه کلیه کلوآزونه یکی از یافته های تصادفی در کشتارگاه می باشد. این وضعیت که ناشی از ضخیم شدگی غشاء پایه لوله های خمیده نزدیک و در برخی موارد لوله های خمیده دور کلیه به دلیل رسوب رنگدانه آهن می باشد، تاکنون در بز، گوسفند و اسب گزارش شده است. منطقه قشری چنین کلیه هایی به طور یک دست قهوه ای تیره می گردد، اما این حالت قسمت مرکزی کلیه را در بر نمی گیرد. این ضایعه هیچ گونه اختلالی را در عملکرد کلیه به دنبال نداشته و دام از نظر بالینی کاملا طبیعی و سالم به نظر می رسد. هنوز علت قطعی برای بروز این حالت شناخته نشده است. با این وجود، فرض بر آن است که همولیز داخل عروقی می تواند عامل آن باشد. هدف از بررسی حاضر، تعیین فراوانی ضایعه کلیه کلوآزونه در گوسفندان کشتاری کشتارگاه تبریز و رشت بود. در این مطالعه، با بازرسی 10000 لاشه گوسفند به طور تصادفی در کشتارگاه صنعتی رشت و تعداد 8600 لاشه گوسفند در کشتارگاه صنعتی تبریز، 11 مورد مشکوک به ابتلا به عارضه کلیه کلوآزونه تشخیص داده شد که با نمونه برداری و رنگ آمیزی معمول هماتوکسیلین- ائوزین ضایعه فوق تایید گردید. بنابراین، فراوانی ضایعه کلیه کلوآزونه در شهرهای تبریز و رشت، 0.059 درصد برآورد گردید.

هدف از این مطالعه جداسازی، تکثیر و شناسایی سلول های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان سگ بود. بدین منظور نمونه خون مغز استخوان 15 قلاده سگ نر بالغ جمع آوری گردید و پس از سانتریفیوژ، سلول های تک هسته ای جداشده در محیط استاندارد کشت داده شدند. سلول های چسبنده به محیط کشت جدا گردیده و پس از سه بار پاساژ ماهیت مزانشیمی آن ها با استفاده از مرفولوژی سلولی، ارزیابی آنتی ژن های سطحی و تمایز به رده سلول های استخوانی و چربی مورد تایید قرار گرفت. پس از 4 روز کشت، سلول های دوکی شکل شبیه فیبروبلاست یا همان سلول های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان ظاهر گردید و با گذشت زمان بر تعداد آن ها افزوده شد و تراکم سلولی افزایش پیدا کرد. میانگین مدت زمانی که طول کشید تا سلول ها به تراکم بیش از 75 درصد در پاساژ سوم برسند، برابر با 22.89±5.75 روز بود. نتایج آنالیز فلوسیتومتری نشان داد که این سلول ها از نظر بیان شاخص های CD34 و CD45 منفی بوده و در مقابل بیان شاخص های CD44 و CD105 آن ها مثبت بود. کشت در محیط های القایی استئوسیتی و آدیپوسیتی به مدت یک ماه منجر به تبدیل شدن این سلول ها به رده های سلولی استخوانی و چربی گشت که نشانگر قدرت تمایز این سلول ها می باشد. افزایش بیان ژن های VDR، COL1A1،BGLAP  و SPARC نشانگر تمایز سلول های بنیادی مزانشیمی جداشده از مغز استخوان سگ به سلول های استخوانی در محیط کشت القایی می باشد. این یافته ها می تواند مبنایی برای انجام مطالعات بالینی آتی به ویژه در ارتباط با نوزایش بافت های استخوانی و غضروفی با استفاده از سلول های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان سگ باشد.

ویروس لوسمی گاوان متعلق به جنس دلتا رتروویروس و خانواده رتروویریده است و باعث لنفوسیتوز پایدار و لنفوسارکوم در گاو می شود که به عنوان لکوز آنزئوتیک گاوان شناخته می شود. این بیماری باعث کاهش بازده اقتصادی قابل توجه به علت هزینه های لازم برای برنامه های کنترل و ریشه کنی می شود. برنامه های کنترلی لکوز از طریق غربالگری و حذف گاوهای مثبت در سرولوژی می باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی شیوع سرمی ویروس لوسمی در گاوهای استان خوزستان بود. نمونه های سرم به طور تصادفی از 527 راس گاو در اهواز، باغملک، شوشتر، گتوند، شادگان، هندیجان، بهبهان، رامهرمز و سوسنگرد جمع آوری گردیده و به روش الیزا آزمایش شدند. شیوع سرمی ویروس لوسمی گاوان 6.64 درصد (8.77 -4.51 درصد با فاصله اطمینان 95 درصد) بود. بررسی آماری نشان داد آلودگی با سن و نژاد رابطه معنی داری ندارد. فراوانی آلودگی در گاوهای ماده بیشتر از نر بود، اما این اختلاف معنی دار نبود و شانس آلودگی جنس ماده 2.6 برابر جنس نر (19.59 -0.35 با فاصله اطمینان 95 درصد) بود. اختلاف در شیوع آلودگی بین روش پرورش صنعتی (15 درصد) و سنتی (3.4 درصد) معنی دار بود (p<0.001) و شانس آلودگی در پرورش صنعتی 4.97 برابر (10.16 -2.43 با فاصله اطمینان 95 درصد) سنتی بود. میزان شیوع در شادگان، باغملک، بهبهان و سوسنگرد به ترتیب 23.5، 20.3، 7.2 و 1.7 درصد بود، اما آلودگی در اهواز، شوشتر، گتوند، رامهرمز و هندیجان مشاهده نشد (p<0.001). موقعیت جغرافیایی، 30.8 درصد از نوسانات بیماری را توجیه می کند. نتایج نشان داد ویروس لوسمی گاوان در استان خوزستان وجود دارد و باید اقدامات کنترلی و پیشگیری مدنظر سیاست گذاران بهداشتی قرار گیرد.

در بررسی حاضر آلودگی کپور ماهیان رودخانه زرینه رود به انگل های خارجی مورد بررسی قرار گرفت. ماهیان بررسی شده شامل گونه های سیاه ماهی، کپور معمولی، کاراس و آمور بودند که طی تابستان 91 الی تابستان 92 برای تشخیص انگل در پوست، باله و آبشش مورد بررسی قرار گرفتند. در طی یک سال تعداد 480 قطعه ماهی به صورت زنده توسط تانکر مخصوص به آزمایشگاه منتقل و پس از بیهوشی به وسیله ضربه به سر و تعیین گونه ماهی با استفاده از کلیدهای شناسایی و انجام بیومتری مورد مطالعه قرار گرفتند. بررسی های میکروسکوپی به وسیله نمونه برداری از پوست، باله ها و آبشش ماهیان صورت گرفته و پس از جداسازی، تثبیت و شناسایی انگل ها، نمونه ها با میکروسکوپ نوری (بزرگنمایی 4× تا 100×) مورد جستجو قرار گرفتند و در نهایت برای تحلیل آماری داده ها از نرم افزاهای Excel, v.2013 و SPSS, v.19 و برای تعیین ارتباط بین متغییرها از آزمون student T-test استفاده شد. در مجموع تعداد 7 گونه انگلی شامل دو گونه تک یاخته، چهار گونه مونوژن و یک گونه سخت پوست از این ماهیان جدا و شناسایی شدند (شامل گونه های داکتیلوژیلوس لنکورانی، داکتیلوژیروس اکستنسوس، داکتیلوژیروس لاملاتوس، کلینوستوموم کمپلاناتوم، ایکتیوفیتریوس مولتی فیلیس و جنس های پارادیپلوزئون، تریکودینا و لرنه آ) که همگی چرخه زندگی مستقیم داشتند. طبق نتایج حاصله 70 درصد ماهیان به انواع انگل های مذکور آلوده بودند که ایکتیوفیتریوس مولتی فیلیس با 65 درصد بیشترین و پارادیپلوزئون sp.1 با 0.54 درصد کمترین آلودگی را داشت (p<0.05). تحلیل داده ها بیانگر وجود تفاوت معنی دار بین فصول مختلف سال بود (p<0.05). همچنین تفاوت معنی داری بین اندام های آلوده وجود داشت و آبشش بالاترین آلودگی را داشت (p<0.05).

اسیدوز لاکتیک شکمبه یک بیماری متابولیکی است که به دنبال پرخوری با مواد کربوهیدراته با قابلیت تخمیر بالا اتفاق می افتد. در این مطالعه به بررسی ارتباط میزان لاکتات سرم و اسیدیته (pH) شکمبه با میزان شاخص های سرمی آسیب قلبی مرسوم در 200 راس گوسفند مبتلا به اسیدوز لاکتیک شکمبه و مقایسه آن با گوسفندان سالم (50 راس با شرایط مشابه) پرداخته شد. بدین منظور از گوسفندان دارای علامت بالینی، مایع شکمبه اخذ شد و اسیدیته آن با استفاده از pH متر کاغذی تعیین و pH شکمبه زیر 5.5 به عنوان بیمار تلقی شد. سپس نمونه خون وریدی اخذ و آزمایشات اختصاصی سرمی انجام گرفت. بر اساس نتایج حاصله متوسط pH شکمبه در گوسفندان بیمار 5.28±0.2 و در گوسفندان سالم 6.93±0.3 بود. همچنین میزان لاکتات سرم در گوسفندان دچار اسیدوز لاکتیک حاد نسبت به دام های سالم افزایش معنی دار را نشان می داد (p=0.000). میزان سرمی cTnI (تروپونین I قلبی) در گوسفندان بیمار مبتلا به اسیدوز لاکتیک شکمبه (0.684±0.03 ng/ml) بیشتر از گوسفندان سالم (0.005±0.00 ng/ml) بود که این اختلاف از لحاظ آماری معنی دار بود (p=0.000). سایر شاخص های سرمی آسیب قلبی در گوسفندان بیمار در مقایسه با گوسفندان سالم بیشتر بود ولی تنها افزایش AST (آسپارتات آمینوترانسفراز) و CK-MB (کراتین کیناز قلبی- مغزی) معنی دار بود (به ترتیب: p=0.002 و p=0.007) و اختلاف آماری معنی داری از لحاظ میزان فعالیت سرمی LDH (لاکتات دهیدروژناز) بین دو گروه سالم و مبتلا مشاهده نشد (p=0.063). بین pH مایع شکمبه و میزان تروپونین I قلبی سرم ارتباطی معنی دار به شکل همبستگی معکوس وجود داشت (p=0.004؛ r=-0.850)؛ به طوری که بیشترین میزان cTnI سرم (2.28 ng/ml تا 3.06) در سه راس گوسفند که pH مایع شکمبه زیر 4.5 داشتند، ثبت شد. هر سه این گوسفندان علی رغم انجام اقدامات درمانی، تلف شدند. افزایش فعالیت آنزیم های قلبی و میزان cTnI سرم در گوسفندان مبتلا به اسیدوز لاکتیک و غیرمبتلا به بیماری قلبی شاید حاکی از تاثیر غیرمستقیم اسیدوز روی قلب است که به واسطه تغییرات متابولیک، تاکیکاردی و افزایش تون سمپاتیکی ایجاد می شود. نتیجه نهایی اینکه همبستگی های معنی دار مشاهده شده میان میزان لاکتات سرم با شاخص های سرمی آسیب قلبی می تواند به دلیل نقش این بیماری متابولیک در بروز تغییرات در عملکرد عضله قلبی باشد.

دیابت ملیتوس (DM) از بیماری های متابولیک بوده که با عوارض متعدد خونی و بافتی همراه است. هدف از مطالعه حاضر بررسی تغییرات پلاسمایی سطح تروپونین قلبی (cTnI) I، هموسیستئین (Hcy)، سیستاتین (Cys-C) C و فعالیت آدنوزین دآمیناز (ADA) در دیابت ملیتوس القاءشده با آلوکسان در سگ می باشد. در این مطالعه، پس از القاء دیابت ملیتوس در گروه تیمار و پس از سه ماه نگه داری، سطح سرمی cTnI،Cys-C و Hcy و فعالیت ADA با استفاده از تکنیک الایزا و الکتروکمی لومینسانس (ECL) در پلاسما اندازه گیری و با گروه سالم مقایسه گردید. در پایان، افزایش معنی دار (p<0.01) در سطوح پلاسمایی cTnI،Cys-C و Hcy همراه با کاهش معنی دار (p<0.01) در فعالیت ADA در گروه تیمار در مقایسه با گروه سالم مشاهده شد. نتایج مطالعه نشان داد در سگ های دیابتی آسیب های قلبی و کلیوی رخ می دهد که لزوم توجه هر چه بیشتر را در مدیریت دیابت سگ ها می طلبد. همچنین، کاهش فعالیت ADA با افت عملکردی سیستم ایمنی (مخصوصا سلول های T)، با بالا ماندن غلظت آدنوزین جهت تسهیل ورود گلوکز به سلول و کاهش کاتیون روی می تواند ارتباط داشته باشد.