آسیب شناسی درمانگاهی دامپزشکی (دامپزشکی تبریز)
سال:1392 | دوره:7 | شماره:2 (پیاپی26) |تعداد مقالات:8

بیماری تیلریوز ناشی از تک یاخته داخل سلولی به نام تیلریا است که باعث خسارت اقتصادی به صنعت دامپروری در نقاط مختلف ایران می گردد. مطالعه حاضر با هدف شناسایی تیلریا اویس در کنه های سخت در استان لرستان انجام گردید. 265 نمونه کنه از گوش و سطح بدن و 100 لام گسترش خونی از ورید گوش گوسفندانی با تاریخچه تب و کم خونی از 5 منطقه مختلف استان لرستان طی فروردین تا مرداد سال 1391 جمع آوری شد. استخراج DNA از غدد بزاقی کنه ها صورت گرفت و آزمایش PCR با استفاده از یک جفت پرایمر اختصاصی به منظور تکثیر قطعه ژنی به اندازه 520 جفت باز متعلق به ژن SSurRNA تیلریا اویس انجام شد. بررسی میکروسکوپی گسترش های خونی، اشکال پیروپلاسمی گونه های تیلریا را در 12 مورد (12%) نشان داد. نتایج PCR نشان داد که 37 نمونه (24.34%) از کنه های ریپی سفالوس سانگوئینوس، شامل 21 کنه ماده (13.81%) و 16کنه نر (10.52%) واجد ژنوم تیلریا اویس بودند، در حالی که در سایر کنه ها ژنوم این انگل یافت نشد. از کل 265 کنه، جنس ریپی-سفالوس سانگوئینوس، بیشترین (57.35%) و همافیزالیس پونکتاتا، کمترین (3.01%) میزان فراوانی را نشان داد. با توجه به گسترش وسیع ریپی سفالوس سانگوئینوس نسبت به سایر کنه ها به نظر می رسد که این کنه احتمالا اصلی-ترین عامل انتقال تیلریا اویس در استان لرستان ایران باشد.

آزمایش حاضر به منظور بررسی اثر حفاظتی دو گیاه دارویی آویشن و خار مریم بر سیستم ایمنی و برخی از فراسنجه های خونی جوجه های گوشتی انجام پذیرفت. در این پژوهش تعداد 160 قطعه جوجه گوشتی سویه راس 308، با 4 تیمار، 4 تکرار و 10 قطعه جوجه در هر واحد آزمایشی به مدت 21 روز روی بستر پرورش داده شدند. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از؛ 1- شاهد، 2- جیره حاوی 200 میلی گرم بر کیلوگرم بذر گیاه خار مریم، 3- جیره حاوی 200 میلی گرم بر کیلوگرم برگ گیاه آویشن و 4- ترکیب جیره حاوی 200 + 200 میلی گرم بر کیلوگرم بذر گیاه خار مریم به همراه برگ گیاه آویشن. در چالش sRBCs (sheep red blood cells) (8 درصد) طیور دریافت کننده جیره های محتوی سطوح مختلف گیاهان دارویی، تغییر معنی داری را در سطوح IgA، IgG، IgM، فعالیت آنزیم های کبدی ALT)،AST  و (GGT ، مقدار تیتر HI علیه بیماری های نیوکاسل، آنفوانزا، برونشیت و گامبرو نشان ندادند (p>0.05).نتایج پژوهش حاضر نشان داد که با ترکیب آویشن و خارمریم در جیره غذایی طیور، سطوح متغیرهای سرمی پروتئین تام، گلوبولین، آلبومین و HDL افزایش و در مقابل سطوح متغیرهای کلسترول،LDL  و تری گلیسرید نسبت به گروه شاهد کاهش یافت (p<0.05) همچنین تعداد لنفوسیت و هتروفیل در طیور دریافت کننده ترکیب حاوی دو جیره غذایی افزایش یافت (p<0.05). در نتیجه استفاده از دو گیاه دارویی آویشن و خارمریم، به ویژه ترکیب آن ها در جیره غذایی طیور سبب بهبود برخی از فراسنجه های خونی و کاهش اسیدهای چرب مضر سرمی خون جوجه های گوشتی می شود.

لپتوسپیروز یک بیماری باکتریایی مشترک بین انسان و دام و با انتشار جهانی است که منبع اصلی آن جوندگان و حیوانات وحشی می باشد که لپتوسپیراها را در ادرار خود دفع می کنند. این بیماری در انسان و در تمام پستانداران اهلی و وحشی بروز می کند. این بیماری در حیوانات مختلف موجب تب، هموگلوبینوری، زردی، سقط جنین، ورم پستان، کاهش تولید شیر، اختلالات تولیدمثلی و مرگ می گردد و مهمترین عوارض آن در اسب چشم درد دوره ای، سقط جنین و مرده زایی است. هدف از این مطالعه، بررسی فاکتورهای خطر ایجادکننده بیماری لپتوسپیروز و ارتباط آن با میزان شیوع بالای این عفونت در اسب های منطقه گنبد بود. بر همین اساس تعداد 200 نمونه سرمی از بیناسب های منطقه گنبد جمع آوری گردید. سپس با آزمایش آگلوتیناسیون میکروسکوپی و با استفاده از 7 نوعآنتی ژن زنده لپتوسپیرا اینتروگانس شامل: پومونا، کنیکولا، ایکترهموراژیه، گریپوتیفوزا، هارجو، اتومنالیس وبالوم مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج به دست آمده از آزمایش آگلوتیناسیون میکروسکوپی حاکی از آلودگی 12% نمونه های سرمی بود. عمده آلودگی مربوط به نمونه ها به اسب هایی اختصاص داشت که در محیط های باتلاقی و نیمه باتلاقی زندگی می کردند، به طوری که 89% نمونه های مثبت را شامل می-شد. در بین نمونه های مثبت 58.34% نمونه ها با سروتیپ کنیکولا واکنش مثبت نشان دادند. از سوی دیگر، 33.34% از نمونه های مثبت به اسب هایی تعلق داشت که جوندگان به خصوص موش در محیط زندگی آنها به تعداد بسیار زیاد مشاهده شده بود. در مورد اسب هایی که بستر نگه داری آنها مرطوب و نیمه مرطوب بود، 66.67% از نمونه های مثبت را به خود اختصاص دادند و در نهایت اینکه بیشترین فراوانی نمونه های مثبت دامی در محدوده سنی 3 تا 6 سال قرار داشتند. به عبارتی دیگر با افزایش سن حیوانات، میزان شیوع این بیماری هم افزایش یافته است. پس با توجه به نتایج به دست آمده، افزایش سن حیوانات، زندگی در محیط های باتلاقی با بستر مرطوب، وجود سگ نگهبان آلوده در کنار اسب ها و نیز وجود تعداد زیاد جوندگان در محیط را می توان به عنوان برخی فاکتورهای خطر رخداد شیوع سرولوژیک لپتوسپیروز مورد اهمیت و تاکید قرار داد.

تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر انرژی جیره و همزمان سازی فحلی بر هورمون های استروئیدی و باروری در تلیسه های هلشتاین انجام گرفت. در این تحقیق از 80 راس تلیسه تقریبا یک ساله هلشتاین  با میانگین وزنی  320±20کیلوگرم به صورت یک طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار و 20 تکرار استفاده شد. تیمارها شامل گروه های: کنترل (A)، و گروه های آزمایشی افزایش انرژی جیره (B) (10% بالاتر از توصیه (NRC، همزمان سازی فحلی (C) و افزایش انرژی جیره به همراه همزمان سازی فحلی (D) بود. در این تحقیق گروه های B و D به مدت 30 روز قبل از همزمان سازی با جیره ای با انرژی بالاتر تغذیه گردیدند و در گروه های C و D از روش پروژسترون- هیت سینگ استفاده شد. در طی آزمایش از گروه های A و B با مشاهده اولین فحلی و در گروه های C و D از روز آغاز همزمان سازی، نمونه خون در مراحل مختلف سیکل فحلی تهیه گردید و جهت اندازه گیری میزان هورمون های استروژن، پروژسترون و بتاهیدروکسی بوتیریک اسید (BHBA) مورد آنالیز قرار گرفت. همچنین شاخص های تولید مثلی شامل تعداد دفعات تلقیح به ازای آبستنی و فاصله بین اولین فحلی تا تلقیح منجر به آبستنی مورد ارزیابی قرار گرفت. طبق نتایج به دست آمده گروه C و D دارای افزایش معنی داری (p<0.05) در میزان هورمون استروژن در فاز استروس، نسبت به دیگر گروه ها بود. در رابطه با پروژسترون در فاز دای استروس، گروه B ، C و D افزایش معنی داری (p<0.05) در میزان هورمون پروژسترون نسبت به گروه A از خود نشان دادند. بیشترین میزان BHBA در بین روزهای آزمایش، مربوط به فاز پرواستروس بود و در گروه D کاهش در میزان BHBA نسبت به دیگر گروه ها مشاهده گردید. همچنین کمترین تعداد دفعات تلقیح به ازای آبستنی و کمترین فاصله بین اولین فحلی تا تلقیح منجر به آبستنی به طور غیر معنی داری مربوط به گروه D بود. به طور کلی افزایش انرژی جیره به همراه همزمان سازی فحلی باعث بهبود عملکرد تولید مثلی، افزایش میزان هورمون های استروئیدی و کاهش میزان BHBA در تلیسه های هلشتاین می گردد.

ویتامین A یک ویتامین محلول در چربی است. به دلیل نقش ویژه این ویتامین در بافت ها و اعضا مختلف، در شرایط کمبود آن نشانه های متنوعی در دام مشاهده می گردد. به علاوه در بعضی از مواقع کمبود مرزی وجود داشته، نشانه بالینی مشهود نبوده اما کارآیی دام (همچون وضعیت باروری) دچار نقص می گردد. در مطالعه حاضر تغییرات فصلی ویتامین A سرم 22 رأس اسب نژاد عرب در اهواز مورد بررسی قرار گرفته است. جهت اندازه گیری ویتامین A سرم از یک روش ساده و ارزان (اسپکتروفتومتری) استفاده گردید. نتایج با استفاده از آزمون آماری آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA) مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که میانگین و اشتباه استاندارد میزان ویتامین A سرم (20.37±1.21 میکروگرم در دسی لیتر) در محدوده طبیعی می باشد. مقادیر ویتامین A در فصول مختلف و در دو جنس نیز طبیعی بود. مقدار ویتامین A در فصل بهار به طور معنی دار از سایر فصول بیشتر بود.

بتاگلوکان های حاصل از دیواره سلولی مخمر به عنوان جایگزین هایی برای آنتی بیوتیک ها می باشند زیرا، نشان داده شده که آنها عملکرد رشد را بهبود می دهند و سیستم ایمنی پرندگان نابالغ را تحریک می کنند. در این مطالعه تأثیر سطوح مختلف بتاگلوکان مخمر بر برخی فراسنجه های خونی جوجه های گوشتی ارزیابی شد. 144 قطعه جوجه یک روزه نژاد رأس 308 شامل 72 قطعه جوجه نر و 72 قطعه جوجه ماده در پن های جداگانه تحت شرایط کاملا یکسان از نظر محیط پرورشی و تغذیه ای در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی (فاکتور نخست: سطوح بتاگلوکان شامل صفر، 0.04 و 0.08 درصد جیره غذایی پایه و فاکتور دوم: جنس: نر و ماده) با سه تکرار تقسیم بندی و اجرا گردید. در روز 34 از هر تکرار دو نمونه خون اخذ گردید و سطح پلاسمایی آلبومین، گلوبولین، پروتئین تام و اوره اندازه گیری شد. آنالیز آماری نتایج بدست آمده نشان داد که فاکتور بتاگلوکان مخمر اثر معنی داری بر آلبومین، گلوبولین، اوره و پروتئین تام پلاسمای خون نداشت. ولی اثر جنس بر آلبومین و پروتئین تام پلاسما معنی دار بود (p<0.05)، به طوری که میزان آلبومین و پروتئین تام پلاسمای جوجه های ماده به صورت معنی داری بیشتر از جوجه های نر بود. اثر متقابل دو فاکتور نیز معنی دار نبود. بنابراین، در مجموع می توان چنین نتیجه گیری کرد که بتاگلوکان مخمر در سطوح یاد شده فاقد اثر معنی دار بر فراسنجه های مورد مطالعه است.

فیبرینوژن یکی از فاکتورهای اصلی و مهم در انعقاد خون و نیز از پروتئین های مرحله حاد مثبت می باشد که در مواردی از جمله التهاب، عفونت و استرس میزان آن افزایش می یابد. سنجش مدت زمان ترومبین و ترومبوپلاستین فعال نسبی از آزمایش های غربالگری است که به منظور بررسی وضعیت سیستم انعقادی انجام می شود. تحقیق حاضر به منظور بررسی تأثیر فصل بر میزان فیبرینوژن و مدت زمان ترومبین و ترومبوپلاستین فعال نسبی گاو انجام  شد. به منظور انجام این تحقیق از 10 رأس گاو به ظاهر سالم متعلق به یک گاوداری دراطراف شهرستان یاسوج با رعایت شرایط استریل در دو فصل زمستان و تابستان خون گیری به عمل آمده وپلاسمای سیتراته جداسازی شد. میزان فیبرینوژن(FIB)  به روش انکسار سنجی رسوبی و مدت زمان پروترومبین (PT) و ترومبوپلاستین فعال نسبی(APTT) به روش کوآگولومتری اندازه گیری شد. آزمون های آماری نشان داد که بین میانگین میزان فیبرینوژن در تابستان و زمستان اختلاف آماری معنی دار وجود دارد (p<0.05). اما تغییرات مدت زمان پروترومبین و ترومبوپلاسمین فعال نسبی به اندازه ای نبود که بین این پارامترها در فصل تابستان و زمستان اختلاف آماری معنی دار مشاهده شود (.(p>0.05 نتیجه این که سرمای فصل زمستان می تواند میزان فیبرینوژن را به طور قابل ملاحظه ای افزایش دهد، اما بر روی مسیرهای انعقادی تاثیر چندانی ندارد.

انتخاب حیوان بر اساس نشانگرهای مولکولی یکی از جدیدترین روش های اصلاحی است که می تواند باعث بهبود صحت پیش بینی و پاسخ به انتخاب شود. (Growth-hormone-releasing hormone) GHRH یکی از ژن های برگزیده برای استراتژی های انتخاب بر اساس مارکر می باشد. بر اساس گزارشات موجود، چندشکلی های ژن به طور معنی داری با صفات اجزای شیر و تولید آن ارتباط دارد. به منظور بررسی چندشکلی (پلی مورفیسم) مکان ژنی GHRH در نژاد سرابی، از 112 رأس گاو خونگیری انجام شد.DNA ژنومی نمونه های خون استخراج گردید و قطعه 297 جفت باز از این ژن با استفاده از واکنش زنجیره ای پلی مراز تکثیر شد. قطعه تکثیر شده به وسیله آنزیم محدودکننده HaeIII مورد برش قرار گرفت و روی ژل آگارز 2 درصد الکتروفورز گردید. نتایج نشان داد که در این جایگاه دو آلل GHRH A و GHRH B وجود دارد که فراوانی آنها در کل جمعیت به ترتیب 0.19 و 0.81 محاسبه گردید. سه ترکیب ژنوتیپی GHRH A GHRH A،GHRH A GHRH B  و GHRH B GHRH B  شناسایی شدند که فراوانی های ژنوتیپی محاسبه شده آنها در کل جمعیت به ترتیب برابر 0.0357، 0.3037 و 0.6607 بود. آزمون مربع کای تعادل هاردی- واینبرگ را در جمعیت نشان داد (p>0.05). نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که تنوع ژنتیکی در نژاد گاو سرابی می تواند به برنامه های انتخابی آینده مخصوصا انتخاب به کمک نشانگرهای مولکولی (MAS) کمک نماید.