یافته های نوین کشاورزی
سال:1391 | دوره:6 | شماره:3 (23) |تعداد مقالات:8

این آزمایش در مرکز تحقیقات کشاورزی استان مازندران واقع در قراخیل قائم شهر در سال زراعی 1389 به صورت کرت های یکبار خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. تاریخ های کاشت در چهار تاریخ 2، 11، 22 مرداد و اول شهریور به عنوان عامل اصلی و سه هیبرید ذرت زودرس S.C540، متوسط رس S.C647 و دیررس S.C704 عامل فرعی بودند. حداکثر عملکرد علوفه تر به ترتیب برای تاریخ های کاشت 2 و 11 مرداد به میزان 43.3 و 41.82 تن در هکتار به دست آمد و با تاخیر در کاشت به دلیل کاهش وزن تر ساقه تا میزان %52.8، بلال تا %39.1 و وزن تر برگ ها تا %52.0 و قطر بلال تا %26.9 عملکرد علوفه تر به نسبت %47.2 کاسته شد. طول بلال با تاخیر در کاشت %12.7 بیشتر شد. بیشترین عملکرد علوفه تر در هیبرید زودرس 38.24 تن در هکتار و کمترین آن در هیبرید متوسط رس با 31.41 تن در هکتار بدست آمد. بیشترین وزن تر برگ ها، ساقه و بلال برای هیبرید زودرس و حداکثر طول بلال برای هیبرید متوسط رس حاصل شد. بیشترین درصد پروتئین علوفه برای تاریخ کاشت 11 مرداد با %6.762 و حداقل آن برای تاریخ کاشت 2 مرداد ماه به میزان %4.037 حاصل گردید. اثرات متقابل تاریخ کاشت در هیبرید تنها بر طول و قطر بلال اثر معنی داری داشت. بنابراین برای کشت تابستانه ذرت سیلویی در منطقه قراخیل قائم شهر هیبرید زودرس با کشت در 2 مرداد ماه مناسب تر است.

به منظور مطالعه پایداری عملکرد دانه و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط، 8 ژنوتیپ گندم نان در سال های زراعی 1386 تا 1389 از نظر عملکرد دانه در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار بررسی شدند. مناطق اجرای آزمایش شامل در 6 مکان سنندج، قروه، دیواندره، بانه، مریوان و سقز بودند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس مرکب (3 سال و 6 منطقه)، اثرهای مربوط به ژنوتیپ، سال در مکان، ژنوتیپ در سال و اثر متقابل سه جانبه ژنوتیپ و سال و مکان معنی دار بود. برای تعیین پایداری عملکرد دانه، از واریانس پایداری شوکلا، اکووالانس ریک، معیار غیرپارامتری رتبه بندی و تجزیه کلاستر استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه پایداری به روش اکووالانس ریک نشان داد ارقام زرین و سبلان دارای کمترین اکووالانس است. نتایج حاصل از تجزیه پایداری به روش واریانس پایداری شوکلا نشان داد، پایدارترین عملکرد به ترتیب متعلق به ارقام زرین و سبلان بود. همچنین نتایج حاصل از روش رتبه بندی نشان داد پایدارترین عملکرد به ترتیب متعلق به ارقام الوند و سبلان بود. نتایج تجزیه کلاستر از لحاظ میانگین عملکرد و پارامترهای پایداری، ارقام را در پنج گروه مجزا قرار داد. جمع بندی نتایج حاصل از این بررسی نشان داد ارقام زرین و سبلان از پایداری بالاتری نسبت به سایر ارقام مورد تحقیق برخوردار بودند و کشت آن در مناطق مورد مطالعه توصیه می شود.

این تحقیق به منظور بررسی اثرات اسانس منتول و اشعه ماوراء بنفش به عنوان شاخصی از اثرات تخریب لایه ازن بر درصد جوانه زنی بذر گیاهان دارویی آویشن و ختمی انجام شد. در این تحقیق، اثر منتول (%25، %50، %75 و %100) و 3 تیمار اثر اشعه ماورای بنفش طیف (320 - 400 nm) A و (290 - 320 nm) B و (200 - 290 nm) C با شاهد به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در آزمایشگاه دانشگاه پیام نور میلاجرد انجام شد. نتایج نشان داد بالاترین مقدار جذب آب بذر در بذر آویشن با %81 در آویشن و %74 در بذر ختمی بود. درصد جوانه زنی در تیمار شاهد آویشن با %81 و شاهد ختمی با %74 بوده است و به ترتیب با افزایش غلظت منتول در محیط کشت هیدروپونیک از %25 به %100، درصد جوانه زنی روند نزولی قابل ملاحظه ای از %77 به %51 در آویشن و از %71 به %39 در ختمی داشته است. در همه بذور بین تیمار شاهد با تیمار 25% منتول اختلاف معنی داری دیده نشد ولی بین این تیمار ها با تیمار %50، %75 و %100 اختلاف معنی دار ملاحظه شد.

هدف از انجام این تحقیق بررسی تاثیر سطوح کود نیتروژن و تراکم بوته بر رشد و عملکرد اسانس زوفا بود. این تحقیق به صورت کرت های خردشده درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با 4 تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل نیتروﮋن در 4 سطح صفر، 150، 75 و 225 کیلوگرم در هکتار و تراکم کشت در 3 سطح 6، 8، 10 بوته در مترمربع بودند. نتایج نشان داد بالاترین عملکرد ماده خشک و اندام دارویی در تراکم 10 بوته در مترمربع به دست آمد. میزان مصرف 225 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و عدم مصرف نیتروژن در مرحله حداکثر گلدهی به ترتیب موجب تولید بیشترین و کمترین تعداد برگ در ساقه اصلی بوته شدند. همچنین بالاترین عملکرد اندام دارویی با مصرف 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار توصیه می گردد. تراکم 10 بوته در متر مربع و میزان 75 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بهترین تیمار می باشد.

به منظور اثر تنش کم آبی و کاربرد کود دامی و نیتروژن بر خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه همیشه بهار آزمایشی به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار داتی ر مزارع تحقیق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان در سال 1389 اجرا گردید. تیمارها شامل تنش کم آبی در سه سطح (آبیاری پس از 40، 80 و 120 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A) و کود دامی به همراه نیتروژن در پنج سطح، نیتروژن توصیه شده (90 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص)، مصرف %75 کود نیتروژن و 10 تن در هکتار کود دامی، مصرف %50 کود نیتروژن و 20 تن در هکتار کود دامی، مصرف %25 کود نیتروژن و 30 تن در هکتار کود دامی و عدم مصرف کود نیتروژن و 40 تن در هکتار کود دامی) بودند. نتایج نشان داد تنش کم آبی بر قطر گل، ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد گل و تلاش زادآوری در گیاه معنی دار بود. بیشترین عملکرد بیولوژیک به میزان 7416 کیلوگرم در هکتار و تلاش بازآوری به میزان %26.44 از سطح 40 میلیمتر تبخیر به دست آمد. کاربرد کود دامی به همراه نیتروژن بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد گل و تلاش زادآوری تاثبر معنی داری داشت. بیشترین عملکرد بیولوژیک، عملکرد گل و تلاش زادآوری از عدم مصرف کود نیتروژن به همراه 40 تن در هکتار کود دامی بدست آمد. اثر متقابل تنش کم آبی و کاربرد کود دامی به همراه نیتروژن بر عملکرد گل معنی داری بود. بیشترین عملکرد گل به میزان 758.6 کیلوگرم در هکتار از سطح 40 میلی متر تبخیر و مصرف 40 تن کود دامی بدون مصرف کود نیتروژن به دست آمد. به نظر می رسد که در شرایط تنش کم آبی، کارایی مصرف کود دامی برای تامین نیاز نیتروژن گیاه نسبت به کاربرد نیتروژن غیر آلی افزایش می یابد.

تنش ها، مخصوصا ترکیبی از آن ها کاهش شدیدی را در رشد و نمو گیاهان باعث می شود. اما گیاهان دارویی در تحقیقات مختلف به این تنش ها مقاومت نشان داده است لذا هدف از این بررسی، مطالعه تاثیر تداخل عصاره علف های هرز مهم منطقه یعنی تاج خروس و سلمه تره و شوری روی جوانه زنی، رشد و عملکرد اسانس ریشه سنبل الطیب بود. تیمارها عبارت بودند از عصاره آللوپاتیک در چهار سطح شامل عدم مصرف عصاره، عصاره بخش های هوائی، عصاره ریشه و عصاره گیاه کامل تاج خروس و سلمه تره و شوری نیز در چهار سطح مشتمل بر شاهد، 4، 8 و 12 دسی زیمنس بر متر بود. عصاره اندام هوایی علف های هرز در تیمار بدون نمک و شوری 12 دسی زیمنس بر متر بیشترین تاثیر منفی را روی درصد جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، سطح برگ در چهار و هشت ماه پس از سبز شدن و وزن خشک ریشه ها داشت. شوری های هشت و 12 دسی زیمنس بر متر نیز باعث کاهش صفات درصد جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه و سطح برگ هشت ماه پس از سبز شدن، وزن خشک برگ و وزن خشک ریشه شد. اما شوری چهار دسی زیمنس بر متر تنها موجب افت سطح برگ در هشت ماه پس از سبز شدن و وزن خشک برگ گردید. در بین صفات مورد بررسی، شوری چهار دسی زیمنس بر متر تنها در مقدار اسانس باعث افزایش شد.

شناسائی اجزای مهم عملکرد دانه و روغن در گلرنگ به عنوان یک گیاه دانه روغنی در بهبود ژنتیکی این صفات از طریق انتخاب غیرمستقیم بسیار حائز اهمیت می باشد. به این منظور، تعداد ده رقم گلرنگ بهاره در دو محیط آبیاری معمول و تنش خشکی و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) واقع در منطقه خاتون آباد در تاریخ 15 اسفند 1387 کشت شدند. نتایج تجزیه و تحلیل ضرایب همبستگی صفات در شرایط آبیاری معمول نشان داد که صفات وزن هزار دانه و تعداد دانه در گیاه دارای اثرات مثبت و قابل ملاحظه بر عملکرد دانه گیاه بوده و بیشترین میزان تغییرات این صفت را توجیه نمودند. لذا، این صفات به عنوان بهترین شاخص های انتخاب در جهت بهبود ژنتیکی عملکرد دانه در شرایط آبیاری معمول می باشند. از طرفی، صفات وزن هزار دانه، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک و تعداد دانه در گیاه مهم ترین اجزای عملکرد روغن بوده و به منظور اصلاح این صفت در شرایط آبیاری معمول قابل توصیه می باشند. در شرایط تنش خشکی صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در گیاه و عملکرد روغن همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد دانه و صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در گیاه، عملکرد دانه و درصد روغن نیز همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد روغن در این شرایط داشتند. بررسی همبستگی بین صفات، رگرسیون گام به گام و تجزیه علیت نشان دهنده این مطلب بود که صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در گیاه، تعداد دانه در طبق و عملکرد بیولوژیک بهترین شاخص های انتخاب برای بهبود ژنتیکی عملکرد دانه و صفات وزن هزار دانه و تعداد دانه در گیاه نیز بهترین شاخص ها برای بهبود ژنتیکی عملکرد روغن ارقام گلرنگ بهاره در شرایط تنش خشکی می باشند.

به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی سیلیس و تراکم کاشت بر صفات زراعی دو هیبرید ذرت دانه ای در کشت تاخیری تابستانه (5 شهریور)، آزمایشی در سال زراعی 1389 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، به صورت کرت های دوبار خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. سیلیس در دو سطح (محلول پاشی و بدون مصرف) به عنوان عامل اصلی و دو هیبرید ذرت دانه ای (سینگل کراس 704 و سینگل کراس 640) به عنوان عامل فرعی و چهار سطح تراکم کاشت (60، 70، 80 و 90 هزار بوته در هکتار) به عنوان عامل فرعی فرعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. اثر محلول پاشی سیلیس از نظر آماری تنها بر تعداد دانه در ردیف در سطح احتمال %5 معنی دار شد. عملکرد دانه در واحد سطح برای هیبرید سینگل کراس 640، %20.3 بیشتر از هیبرید سینگل کراس 704 بود، که علت آن وزن صد دانه بیشتر هیبرید سینگل کراس (%20.8) 640 بود. شاخص برداشت و نسبت وزن دانه به بلال برای هیبرید سینگل کراس 640 زیادتر از هیبرید سینگل کراس 704 شد. تعداد دانه در ردیف و فاصله بلال تا سطح زمین و تعداد روز از کاشت تا رسیدگی برای هیبرید 704 بیشتر از هیبرید سینگل کراس 640 محاسبه گردید. تعداد دانه در ردیف، طول بلال، و عملکرد دانه تک بوته با افزایش تراکم کاشت تا 90 هزار بوته در هکتار روند کاهشی داشتند ولی عملکرد دانه در واحد سطح %9.2 افزایش یافت. حداکثر عملکرد دانه در واحد سطح تحت اثر متقابل سیلیس و تراکم کاشت برای تراکم 80 هزار بوته در هکتار و با محلول پاشی سیلیس به دست آمد. به طور کلی در کشت تاخیری تابستانه برای ذرت دانه ای در منطقه غرب مازندران، هیبرید سینگل کراس 640 با تراکم 90 هزار بوته در هکتار توصیه می گردد.