یافته های نوین کشاورزی
سال:1391 | دوره:7 | شماره:1 (25) |تعداد مقالات:8

این آزمایش در سال زراعی 1389-1390 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اراک در واقع در عرض جغرافیایی 34 درجه و 5 دقیقه شمالی و طول جغرافیایی 49 درجه و 42 دقیقه شرقی و ارتفاع 1775 متر از سطح دریا و در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل 7 رقم پیشرفته کلزا به همراه رقم Okapi به عنوان شاهد بود. هر کرت شامل چهار ردیف 6 متری به فواصل 30 سانتی متر از یکدیگر بودند. در طی اجرای آزمایش صفات مهم زراعی از قبیل تعداد روز تا شروع و خاتمه گلدهی، طول دوره گلدهی، تعداد روز تا رسیدگی، طول دوره رسیدگی، ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، درصد روغن و پروتئین دانه، عملکرد بیولوژیک، ساخص برداشت، عملکرد روغن در هکتار برآورد گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد ارقام مختلف کلزا از نظر تمامی صفات اندازه گیری شده تفاوت های معنی دار داشتند. در این تحقیق رقم ES Betty بالاترین عملکرد دانه (5699 کیلوگرم در هکتار)، تعداد خورجین در بوته، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، درصد روغن دانه و عملکرد روغن در واحد سطح را نشان داد. در این مطالعه رقم Okapi کمترین عملکرد دانه (3144 کیلوگرم در هکتار)، تعداد خورجین در بوته و وزن هزار دانه را داشت. همچنین هبستگی مثبت و معنی داری بین عملکرد دانه و برخی صفات نظیر تعداد خورجین در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت وجود داشت.

این آزمایش در سال 1386 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا گردید. سه رقم اسپیدفید، جامبو و کیمیاو سه سطح تراکم 130، 150 و 190 هزار بوته در هکتار به صورت فاکتوریل مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر تراکم بر تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و ضریب استهلاک نوری از نظر آماری در سطح %1 معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه 2838 کیلوگرم در هکتار به تراکم کاشت 190 هزار بوته در هکتار تعلق داشت. با افزایش تراکم تعداد دانه در خوشه و وزن هزار دانه به طور معنی داری کاهش نشان دادند. ارقام مورد بررسی از نظر تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و ضریب استهلاک نوری با هم اختلاف معنی داری داشتند. فاصله بیشترین و کمترین تعداد دانه در خوشه به ترتیب در رقم جامبو و کیمیا وجود داشت. بیشترین ضریب استهلاک نوری مربوط به تراکم 190 هزار بوته در هکتار و رقم جامبو به میزان 0.55 و کمترین ضریب استهلاک نوری مربوط به تراکم 130 هزار بوته در هکتار و رقم اسپیدفید به میزان 0.47 می باشد. در نهایت بیشترین عملکرد دانه مربوط به تراکم 190 هزار بوته در هکتار و رقم جامبو بود.

این آزمایش به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی درسه تکرار در سال 1389 اجراشد. فاصله بین ردیف در سه سطح (30، 40 و 50 سانتی متر)، فاصله روی ردیف در دو سطح (5 و 10 سانتی متر) و رقم در سه سطح (b.p ,j.k و 033) در نظر گرفته شد. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین عملکرد دانه مربوط به رقم 033 و کمترین آن مربوط به رقم j.k به دست آمد. با افزایش تراکم به علت رقابت درون گونه ای و رسیدن نور کمتر به قسمت های تحتانی پوشش گیاهی، صفات ارتفاع بوته، فاصله اولین غلاف تا سطح زمین، تعداد دانه در ساقه اصلی، تعداد دانه در ساقه فرعی، تعداد غلاف در ساقه اصلی، وزن 100 دانه ساقه اصلی، وزن غلاف ساقه اصلی و عملکرد دانه افزایش یافت به گونه ای که با کاهش فاصله بین ردیف و روی ردیف عملکرد دانه به ترتیب به میزان (170.40، 180.29 گرم بر مترمربع) افزایش یافت. همچنین صفات ارتفاع بوته، فاصله اولین غلاف تا سطح زمین، تعداد دانه در ساقه اصلی، تعداد غلاف در ساقه اصلی، تعداد دانه در غلاف ساقه اصلی، وزن غلاف ساقه اصلی و عملکرد دانه بیشترین مقدار را در رقم 033 نشان داد. بیشترین عملکرد دانه تحت تاثیر متقابل رقم×فاصله بین ردیف مربوط به رقم 033 و فاصله بین ردیف 30 سانتی متر و کمترین آن مربوط به رقم b.p و فاصله بین ردیف 40 سانتی متر می باشد و همچنین بیشترین عملکرد دانه تحت تاثیر متقابل رقم × فاصله روی ردیف مربوط به رقم 033 و فاصله 5 سانتی متر و کمترین آن مربوط به رقم b.p و فاصله 10 سانتی متر به دست آمد. بیشترین عملکرد دانه تحت تاثیر متقابل فاصله بین ردیف × فاصله روی ردیف در تراکم 30×5سانتی متر و کمترین آن مربوط به تراکم 10×40 سانتی متر مشاهده شد.

با هدف بررسی تاثیر محلول پاشی کلات سولفات روی بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج، آزمایشی در ایستگاه تحقیقات برنج تنکابن با 5 تیمار صفر، 2، 4، 6 و 8 در هزار محلول پاشی کلات سولفات روی با چهار تکرار در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی اجرا شد. محلول پاشی در سه مرحله به ترتیب یک ماه پس از انتقال نشاء به مزرعه اصلی، پس از گلدهی و مرحله شیری شدن دانه انجام شد. نتایج نشان داد تیمار محلول پاشی کلات سولفات روی تاثیر معنی داری بر وزن هزار دانه، تعداد پنجه در متر مربع، تعداد خوشه چه در خوشه و درصد خوشه چه پر داشت. در غلظت 2 در هزار، بیشترین وزن هزار دانه و پنجه در متر مربع و تعداد خوشه چه در خوشه به دست آمد و کمترین مقادیر این شاخص ها در تیمار شاهد مشاهده شد. از آنجایی که روی به عنوان یک عامل ساختمانی، متابولیسم کربوهیدرات ها و ساخت پروتئین ها عمل می کند، نتایج این آزمایش می تواند ناشی از تاثیرات مثبت روی بر فیزیولوژی رشد و تولید عملکرد در برنج باشد. غلظت 2 در هزار بهترین عملکرد و اجزای عملکرد را داشت و کاربرد سولفات روی در این سطح، از نظر اقتصادی نیز قابل قبول خواهد بود و تاثیر مثبتی بر افزایش عملکرد برنج دارد.

به منظور بررسی اثر پرتو گاما در شدت تابش های متفاوت بر روند تغییرات صفات کمی و کیفی کنجد در منطقه فیرزوآباد آزمایشی در قالب طرح فاکتوریل با پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در فیروزآباد انجام شد. قبل از کاشت، بذرهای کنجد به میزان 15 گرم برای هر کرت، توسط اشعه گاما در 5 سطح 100، 200، 250، 300 و 350 گری در آژانس اتمی کرج پرتودهی شد. خصوصیات مورد بررسی عبارت بودند از ارتفاع گیاه. تعداد شاخه جانبی، تعداد کپسول، طول دوره گلدهی، عملکرد تک بوته، وزن هزار دانه، تعداد دانه ،درصد پروتئین و روغن. با توجه به خصوصیات اندازه گیری شده و مقایسات صورت گرفته تیمار 200 گری تاثیرات مثبت و مورد نظری را به دنبال داشت. به طوریکه حداکثر عملکرد (1669 کیلوگرم در هکتار) که از جمله ویژگی های مورد نظر می باشد، ارتفاع (108 سانتی متر) و وزن هزار دانه (3.27 گرم) مربوط به این تیمار بود. بالاترین درصد روغن (56) و تعداد کپسول (182 عدد) با تیمار 150 گری حاصل شد. دوزهای بالاتر به خصوص 350 گری تاثیر منفی بر خصوصیات مورد مطالعه داشتند. همبستگی عملکرد با طول دوره گلدهی منفی اما با سایر خصوصیات مثبت می باشد و با وزن هزار دانه بالاترین همبستگی را دارد.

به منظور بررسی اثرات کاربرد پلیمر سوپر جاذب و عناصر روی و سلنیوم بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم دورم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی اراک در سال زراعی 90-89 انجام شد. عوامل مورد آزمایش شامل مصرف سوپر جاذب در دو سطح صفر و 25 کیلوگرم در هکتار، مصرف سولفات روی در سه سطح صفر، 25 و 50 کیلوگرم در هکتار و مصرف سلنیوم در دو سطح صفر و 20 گرم در هکتار بود. نتایج نشان داد که اثر سولفات روی بر صفات عملکرد و اجزای عملکرد دانه در سطح 1% معنی دار شد. مصرف 50 کیلوگرم در هکتار سولفات روی عملکرد دانه را نسبت به تیمار شاهد 13.6% افزایش داد. اثر متقابل دوگانه تیمارها نشان داد که محلول پاشی سلنیوم توام با مصرف 50 کیلوگرم سولفات روی در هکتار عملکرد دانه را 14% افزایش داد. همچنین مصرف 25 کیلوگرم در هکتار سوپر جاذب توام با 50 کیلوگرم سولفات روی در هکتار باعث افزایش 18% عملکرد دانه شد. همچنین با کاربرد 25 کیلوگرم در هکتار سوپر جاذب، 50 کیلوگرم سولفات روی و محلول پاشی سلنیوم عملکرد دانه را به میزان 19% نسبت به شاهد افزایش نشان داد.

به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و تراکم بوته بر صفات رویشی و زایشی ارقام کلزا، آزمایشی به صورت اسپلیت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بروجرد در سال زراعی 89- 88 اجرا شد. در این آزمایش تنش خشکی در سه سطح شامل شرایط بدون تنش، دو تنش خشکی (در مراحل بعد از روزت و قبل از شروع گل) و سه تنش خشکی (در مراحل بعد از روزت، قبل از شروع کل و پر شدن غلاف) در کرت اصلی و سطوح مختلف تراکم بوته در سه سطح 6، 10 و 14 کیلوگرم بذر مصرفی در هکتار در کرت فرعی و ارقام کلزا سه رقم زرفام، SLM046 و اکاپی در کرت فرعی فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات مورد بررسی نشان داد که تنش خشکی و تراکم بوته و اثرات متقابل آنها بر تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت، درصد روغن و عملکرد روغن ارقام کلزا اثر معنی داری دارد. بیشترین میزان درصد روغن در شرایط بدون تنش و تراکم بوته 10 کیلوگرم بذر مصرفی در هکتار در رقم زرفام بدست آمد که با توجه به عملکرد بیولوژیک بیشتر و عملکرد دانه بیشتر سبب افزایش درصد روغن شده اند، با افزایش میزان آب درصد روغن نیز افزایش یافته است.

اسفرزه یکی از پر ارزش ترین گیاهان داروئی است ارزیابی عواملی که می تواند بر رشد، نمو عملکرد و میزان موسیلاژ اسفرزه موثر باشد مهم به نظر می رسد. لذا در این کار تحقیقی اثر تیمارهای مقا دیر مختلف نیتروژن (صفر، 50، 100، 150) کیلوگرم در هکتار) و فاصله ردیف های (15، 20، 25 سانتی متر) با چهار تکرار مورد ارزیابی قرار گر فت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی جیرفت به انجام رسید. تجزیه واریانس و آنالیز داده ها تاثیر معنی داری روی عملکرد وزن هزار دانه ودرصد موسیلاژ و ارتفاع گیاه در سطح 5% نشان داد. اثر فاصله ردیف های کاشت روی ارتفاع گیاه در سطح 5% معنی دار گردید و تاثیر متقابل بین نیتروژن و فاصله ردیف روی وزن هزار دانه در سطح 1% موثر و معنی دار بود. مقایسه میانگین تاثیر متقابل بین نیتروژن و فاصله ردیف های کاشت بوسیله آزمون دانکن نشان داد بیشترین وزن هزار دانه به میزان 2.8 گرم مربوط به مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن و کاشت اسفر زه در فواصل 15 سانتی متر بود. در این بررسی بیشترین درصد موسیلاژ متعلق به تیمار مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن و فاصله ردیف های کاشت 20 سانتی متر بدست آمد.