هنر معماری همواره در تمدن و فرهنگ های گوناگون از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. از معماری دینی به عنوان هنر مقدس یاد می شود، چرا که دنیای خاکی را از زمین به عالم افلاک و به سوی بلندی و آسمان متصل می نماید. از آنجا که معماری دینی با فلسفه ای خاص و نگرش به معنایی ماورایی به عنوان تجلی و نشانه ای از یک فلسفه دینی مطرح می گردد می توان هنر معماری و به گونه خاص در این پژوهش معماری دینی را به عنوان پیشآهنگ دیداری دینی دانست که می بایست در مجموع جوهره قدسی را به ظهور رسانیده و آن را در معرض دید قرار دهد. در دو کیش زرتشت و بودا، معماری مقدس اصول آیین و سنت های دو دین را در معرض دید قرار می دهد به ویژه در آیین بودایی، شیوه و نحوه اجرای مناسک آیینی توسط انواع هنرها به نمایش گذارده می شود، که از آن می توان به هنر مذهب دیداری یاد کرد. این پژوهش با روش اسنادی انجام پذیرفته است، و هدف آن مطالعه وجوه اشتراک و اختلاف معماری دینی آتشکده های زرتشتی و استوپاهای بودایی متاثر از دو آیین زرتشت و بودا به روش تطبیقی می باشد.