صنایع چوب و کاغذ ایران
سال:1390 | دوره:2 | شماره:2 |تعداد مقالات:14

این تحقیق با هدف ارزیابی مشخصه های (پارامترهای) تاثیرگذار بر کیفیت سطح چوب پالونیا در فرآیند ماشین کاری CNC انجام گرفت. به همین منظور چوب مورد نیاز از گرده بینه های پالونیای موجود در کارگاه دانشکده چوب و کاغذ تهیه شد. سپس به کمک اره نواری برش های اولیه انجام گرفت. به منظور خشک کردن نمونه ها در هوای آزاد، الوارها در فضای سرپوشیده داراب بندی شدند. در نهایت نمونه ها به ابعاد  2.5x10x15سانتیمتر تبدیل و برای برشکاری با دستگاه CNC آماده شدند. پنج عامل متغیر لحاظ شده در این تحقیق به صورت زیر در نظر گرفته شد: شتاب برش در 2 سطح  15.07و 8.37 متر در ثانیه، شتاب تغذیه در دو سطح 6 و 12 متر در دقیقه، عمق برش در دو سطح 1 و 5 میلیمتر، روش کار به دو صورت همراه و مقابل و الگوی برش به دو صورت در جهت مماسی و شعاعی. ناهمواری سطح لبه نمونه های برش خورده با استفاده از روش نیمرخ سنجی (پروفیلومتری) و بر پایه استاندارد 13565 ISO اندازه گیری شد. به منظور ارزیابی کیفیت سطح از مشخصه های میانگین(Ra) ، بیشینه(Rmax) ، عمق بیشینه زیر خط میانگین (Rv) و ارتفاع بیشینه بالای خط میانگین (Rp) استفاده شد. میزان تاثیر مشخصه های مورد بررسی، بوسیله آزمون فاکتوریل شکسته، در قالب طرح کاملا تصادفی با %95 اطمینان مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که شتاب برش، روش کار و شتاب تغذیه بر کیفیت سطح ایجاد شده پس از برش موثر بود یا به عبارت دیگر اثر معنی داری بر مشخصه های زبری سطح داشت. بدین صورت که با افزایش شتاب برشی و کاهش شتاب تغذیه مقادیر مشخصه های زبری کاهش یافت و باعث افزایش کیفیت سطح شد. روش کار مقابل باعث افزایش مقادیر مشخصه های زبری و در نهایت افزایش زبری سطح نمونه ها شده است. البته شایان ذکر است روش کار در مقایسه با دیگر مشخصه های برشی تاثیر بیشتری بر زبری سطح داشته است. دیگر عامل های مورد ارزیابی نیز به طور مستقل در سطح 95 درصد تاثیر معنی داری بر مشخصه های زبری نداشته اند. در نهایت برای دستیابی به کیفیت سطح بهینه در این تحقیق، شتاب برش 15.07 متر در ثانیه، شتاب تغذیه 6 متر در دقیقه، روش کار همراه و عمق برش 1 میلیمتر در مقطع مماسی پیشنهاد شد.

در این پژوهش اثرگذاری های نوع اصلاح کننده ضربه بر ضریب انتشار رطوبت، بیشینه جذب آب و مشخصه (پارامتر) واکشیدگی ضخامت چندسازه آرد چوب- پلی پروپیلن بازیافتی مورد ارزیابی قرار گرفت. با این هدف، دو مرحله بازیافت کنترل شده پلی پروپیلن (به طور مصنوعی) با دستگاه تزریق (اکسترودر) دو پیچی ناهمسو گرد در شرایط کنترل شده با شتاب  100دور در دقیقه و دمای 190 درجه سلسیوس انجام پذیرفت. پلی پروپیلن (دست اول و بازیافتی)، سازگار کننده مالئیک انیدرید پلی پروپیلن (صفر و 2 درصد) و آرد چوب با نسبت 50 درصد وزنی در حضور سه نوع اصلاح کننده ضربه اتیلن وینیل استات ,(EVA) اتیلن پروپیلن دی ان منومر (EPDM) و اکریلونیتریل بوتا دی ان استایرن (ABS) هر یک به مقدار 6 درصد وزنی با دستگاه اکسترودر دو پیچی با یکدیگر مخلوط شدند. بررسی سازوکار انتشار رطوبت و میزان واکشیدگی ضخامت چندسازه آرد چوب- پلی پروپیلن بازیافتی با نظریه انتشار فیک و مشخصه واکشیدگی ضخامت انجام شد. نتایج نشان دادند که دوبار بازیافت پلی پروپیلن سبب کاهش ضریب انتشار رطوبت، بیشینه جذب آب و مشخصه واکشیدگی ضخامت و میزان واکشیدگی ضخامت چندسازه آرد چوب- پلی پروپیلن بازیافتی شد. همچنین اصلاح کننده ضربه EVA نسبت به دو نوع اصلاح کننده ضربه دیگر عملکرد بهتری در کاهش ضریب انتشار رطوبت و مشخصه واکشیدگی ضخامت نشان داد. همچنین استفاده از سازگار کننده در همه نمونه ها سبب بهبود مشخصه های جذب آب و واکشیدگی ضخامت شد.

شناسایی و رتبه بندی چالش های فراروی صنایع چوب و کاغذ کشور، موجب ایجاد دید درستی از تنگناها و چالش های موجود برای سیاستگزاران و سرمایه گذاران این صنایع ارزشمند می شود. این پژوهش در سال 1389، برای شناسایی و ارزیابی چالش های صنایع چوب و کاغذ با روش معتبر و علمی طیف مقیاس لیکرت انجام شد. چالش های موجود در صنایع چوب و کاغذ کشور با مطالعات کتابخانه ای و با نظرسنجی از کارشناسان، صاحب نظران دانشگاهی و شماری از واحدهای تولیدی صنایع چوب و کاغذ کشور شناسایی و پرسشنامه ای طراحی شد. آمار و اطلاعات پیمایشی موردنظر از کارشناسان صنایع چوب و کاغذ به وسیله طیف مقیاس لیکرت تجزیه و مورد مقایسه آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که از میان 24 چالش مورد بررسی، کمبود ماده اولیه، نبود برنامه بلندمدت جامع و کاربردی، وجود فاصله زیاد بین دانشگاه و مراکز صنعتی و فرسودگی ماشین های تولیدی به عنوان مهم ترین چالش ها شناسایی شدند. در نهایت، با بررسی چالش های اصلی پیشنهادهایی به مسوولان ذیربط ارائه شد تا با ارائه راهکارهای مناسب ضمن کمک به اقتصاد کشور، موجبات رشد و بالندگی صنایع چوب و کاغذ کشور را فراهم آورد.

برای بررسی و ارزیابی امکان استفاده از الیاف ساقه ذرت در ساخت تخته فیبر با چگالی متوسط، از مخلوط الیاف ساقه ذرت و الیاف گونه چوبی در چهار سطح 100.0، 85.15 ، 70.30، 55.45 و با بکارگیری زمان پرس در دو سطح 5 و 7 دقیقه تخته های آزمونی ساخته شدند. نتایج به دست آمده از اندازه گیری ویژگی های فیزیکی و مکانیکی تخته ها نشان داد که افزایش میزان الیاف ساقه ذرت در تخته ها، موجب کاهش مقاومت خمشی، مدول کشسانی (الاستیسیته) و چسبندگی درونی آنها شده است در حالی که واکشیدگی ضخامت و جذب آب پس از 2 و 24 ساعت غوطه وری آنها افزایش پیدا کرده است. افزایش زمان پرس سبب بهبود مقاومت های مکانیکی و فیزیکی تخته ها شد. در نهایت می توان، بهترین تیمار در این بررسی را استفاده از 15 درصد الیاف ساقه ذرت، در زمان پرس 7 دقیقه دانست.

در این تحقیق اثرگذاری کاشت یونجه و افزایش فاصله کاشت بر روی ویژگی های فیزیکی گونه Populus nigra در محورهای شعاعی و طولی درخت بررسی شد. درختان از یک طرح نظام جنگل - زراعی آزمایشی در نزدیکی شهر کرج قطع شدند. تیمارها شامل چهار فاصله کاشت اولیه بین درختان همراه با کاشت یونجه و یک تیمار شاهد بدون یونجه بودند. با کاشت یونجه چگالی و هم کشیدگی چوب کاهش یافت در حالی که افزایش فاصله کاشت با افزایش چگالی و هم کشیدگی چوب همراه بود. چگالی و هم کشیدگی مماسی و شعاعی با افزایش ارتفاع نمونه گیری کاهش یافتند در حالی که هم کشیدگی طولی افزایش داشت. تغییرات چگالی و هم کشیدگی از مغز به پوست در ارتفاع برابر سینه درخت کاهشی بود، در حالی که در 25 درصد و 50 درصد ارتفاع درخت این روند برای چگالی چوب بر عکس می شد. بررسی آماری نشان داد هم کشیدگی چوب در بین تیمارها و یا در ارتفاعات مختلف درخت تحت تاثیر تغییرات چگالی است در حالی که در محور شعاعی نمی تواند تنها عامل تاثیر گذار بر روی تغییرات هم کشیدگی باشد.

در این نوشتار پس از انجام بررسی های لازم یک چارچوب مناسب برای مکان یابی کارخانه تولید تخته فیبر سخت با استفاده از روش تر در استان مازندران ارائه می شود. با توجه به وجود تنها دو کارخانه قدیمی، فرسوده و با فناوری بسیار پایین در کشور، احداث کارخانه های جدید ضروری است. استان مازندران به لحاظ دارا بودن مواد اولیه لیگنوسلولزی برای احداث کارخانه های صنایع چوب و کاغذ نسبت به استان های دیگر که چنین منابعی را به اندازه کافی در دسترس ندارند، اهمیت بالقوه ای دارد. در این مدل از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی بر پایه دیدگاه هزینه و سود استفاده شده است. شاخص مواد و محصول با وزن 0.327 و زیرشاخص اطمینان از عرضه ماده اولیه با وزن 0.146 بالاترین اولویت را داشته و شهر ساری به عنوان بهترین گزینه مشخص شد.

در این تحقیق، امکان استفاده از ساقه گیاه آفتابگردان به منظور ساخت تخته مرکب با چگالی 0.45 gr/cm3 مورد بررسی قرارگرفت. نوع ماده اولیه در دو سطح شامل ساقه گیاه آفتابگردان با تمامی مغز ساقه و مخلوط خرده چوب صنعتی، درصد اختلاط ماده اولیه در 5 سطح 100: 0 ،70: 30 ،50: 50 ، 30: 70، 0: 100، نوع چسب مصرفی در دو سطح، شامل رزین اوره فرمالدهید و رزین ایزوسیانات، زمان پرس در دو سطح 5 و 7 دقیقه، به عنوان عوامل متغیر گزینش شدند. سپس ویژگی های فیزیکی و مکانیکی تخته شامل واکشیدگی ضخامت نمونه، طی 2 و24  ساعت غوطه وری در آب، جذب صوت، مدول گسیختگی، مدول کشسانی و چسبندگی درونی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد، استفاده از خرده های ساقه آفتابگردان در تخته مورد بررسی، باعث افزایش واکشیدگی ضخامت، طی 2 و24  ساعت غوطه وری در آب، میرایی صوتی، همچنین افزایش مقاومت خمشی، مدول کشسانی و چسبندگی درونی شد. استفاده از رزین ایزوسیانات در مقایسه با رزین اوره فرمالدهید، منجر به کاهش واکشیدگی ضخامت، افزایش میرایی صوت و مدول کشسانی در تخته ها شد. زمان پرس نیز در بیشتر موارد، تاثیر معنی داری بر ویژگی های کاربردی تخته داشته و باعث بهبود آنها شده است. به طور کلی می توان گفت که با استفاده از 70 درصد ساقه آفتابگردان، رزین ایزوسیانات و زمان پرس 7 دقیقه، تخته های با ویژگی های کاربردی قابل قبول و مناسب برای مصارف داخلی تولید می شود.

به منظور کاربرد بهینه مواد لیگنوسلولزی غیر جنگلی ایران، در این بررسی امکان استفاده از الیاف مغز و ساقه کنف به صورت مخلوط با الیاف چوب صنوبر در تولید تخته فیبر با چگالی متوسط مورد ارزیابی قرار گرفت. دو سطح چگالی (0.55، 0.75 گرم بر سانتی متر مکعب) و سه سطح درصد اختلاط الیاف (50 درصد الیاف صنوبر- 50 درصد الیاف مغز کنف،50  درصد الیاف صنوبر- 50 درصد الیاف ساقه کنف و 100 درصد الیاف صنوبر) به عنوان عوامل متغیر در نظر گرفته شدند. دما و زمان بخارزنی (175 درجه سلسیوس برای10  دقیقه)، دما و زمان پرس (175 درجه سلسیوس، 5 دقیقه)، فشار پرس (30 کیلوگرم بر سانتی متر مربع)، رطوبت کیک الیاف (12 درصد) و چسب اوره فرم آلدئید با غلظت 50 درصد عوامل ثابت این تحقیق بودند. نتایج این بررسی نشان می دهد که افزودن الیاف مغز کنف به الیاف صنوبر سبب افزایش مدول گسیختگی، مدول کشسانی و کاهش جذب آب و واکشیدگی ضخامت گردید. از سوی دیگر تخته فیبر صنوبر- ساقه کنف دارای ویژگی های مکانیکی و فیزیکی قابل رقابت با تخته فیبر چگالی متوسط ساخته شده از 100 درصد الیاف صنوبر می باشد. در نهایت می توان گفت که با توجه به تحلیل آماری، بهترین تیمار در این بررسی استفاده از الیاف مغز کنف در ساخت تخته فیبر چگالی متوسط صنوبر با چگالی 0.75 گرم بر سانتی متر مکعب می باشد.

این تحقیق به منظور بررسی و ارزیابی اثر پیش تیمار بخار بر جذب آب و مایع (لیکور) پخت توسط خرده چوب های راش انجام گرفت. در این بررسی خرده چوب ها در آغاز با بخار با دو دمای متفاوت 140 و 110 درجه سلسیوس تیمار شدند و سپس درون آب و یا مایع پخت با دو دمای متفاوت 25 و 100 درجه سلسیوس اشباع شدند. از مایع پخت با دو غلظت متفاوت 9% هیدروکسیدسدیم و 6% سولفیت سدیم همچنین 18% هیدروکسیدسدیم و 12% سولفیت سدیم استفاده شد. در نهایت میزان جذب آب و یا مایع اندازه گیری شد. نتایج این تحقیق نشان داد که بیشترین جذب آب به میزان 95.8% مربوط به نمونه های تیمار شده با بخار 140 oc به مدت یک ساعت می باشد و کمترین جذب آب به میزان 68.9% مربوط به نمونه های تیمار شده با بخار 110 oc به مدت نیم ساعت می باشد. همچنین بیشترین جذب مایع مربوط به نمونه های تیمار شده با بخار 140 oc به مدت یک ساعت به میزان 108.64% و کمترین جذب لیکور مربوط به نمونه های تیمار شده با بخار 110oc به مدت نیم ساعت به میزان 99.88% می باشد. به علاوه بیشترین مقادیر جذب آب و مایع پخت نمونه های شاهد بترتیب 94.88% و 107% می باشد که نسبت به نمونه های تیمار شده کمتر است.

این تحقیق با هدف بهینه سازی مصرف نشاسته کاتیونی برای بهبود ویژگی های مکانیکی خمیر کاغذهای حاصل از ترکیب خمیر کارتن بازیافتی (OCC) و خمیر نیمه شیمیایی سولفیت خنثی (NSSC) دست اول انجام پذیرفت. خمیرهای NSSC و OCC با نسبت های 20.80، 30.70، 40.60 با یکدیگر مخلوط شدند. نشاسته کاتیونی در مقادیر مختلف 0.5، 1.25، 2 و 3 درصد استفاده شد. ویژگی های مکانیکی کاغذهای حاصل بر پایه استاندارد تاپی اندازه گیری شد. نتایج حاصل از روش امتیازدهی بر اساس محاسبه معادله های نرمال سازی نشان داد که تیمار C4 با 60 درصد خمیر NSSC و 40 درصد خمیر OCC با مقدار 3 درصد نشاسته از نظر مجموع ویژگی های مکانیکی بهترین تیمار می باشد. همچنین با افزایش سهم OCC در مخلوط خمیرها، مقادیر مقاومت به کشش، پاره شدن و ترکیدن کاغذهای حاصل افزایش ولی مقادیر مقاومت کنکورای لایه کنگره ای و لهیدگی در حالت حلقه کاهش یافت. به طور کلی با افزایش میزان مصرف نشاسته کاتیونی، مقاومت های مکانیکی کاغذ افزایش یافت و بهترین میزان مصرف آن در سطح 3 درصد تعیین شد.

انجام بررسی های مکان یابی درست و مناسب، علاوه بر تاثیر اقتصادی بر عملکرد واحد صنعتی، اثرگذاری های اجتماعی، زیست محیطی، فرهنگی و اقتصادی در منطقه محل احداث خود خواهد داشت. در ضمن ویژگی های منطقه ای نیز به عنوان عوامل کلیدی موثر در تعیین محل در مسائل مکان یابی به شمار می آید که باعث ایجاد انگیزه برای سرمایه گذاری بخش های دولتی، خصوصی و تعاون در آن مکان می شود. تعیین شاخص های موثر در مکان یابی صنعت مبلمان از دیدگاه فروشندگان هدف این ارزیابی می باشد که در سال 1389 در استان خراسان شمالی صورت پذیرفت. بدین منظور پس از بررسی منابع و انجام مصاحبه های تخصصی، شاخص های تاثیرگذار شناسایی و در پنج گروه اصلی «مواد و فرآورده»، «زیرساختی»، «انسانی»، «اقتصادی» و «قوانین و مقررات» تقسیم بندی شد. ارزش وزنی شاخص ها با دریافت دیدگاه های فروشندگان با تجربه در این صنعت و بهره گیری از روش منعطف و کاربردی تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در محیط نرم افزاری Expert Choice تعیین شد. نتایج نشان داد در بین 45 شاخص تاثیرگذار در مکان یابی کارخانه مبلمان، شاخص های مواد اولیه، فاصله از بازار و وجود سرمایه گذاران به ترتیب با ارزش دهی وزنی 0.126، 0.114 و 0.099 در بالاترین اولویت ها قرار دارند.

در این تحقیق کیفیت خمیرکاغذهای OCC جمع آوری شده توسط شرکت های مختلف در مقایسه با خمیرکاغذ NSSC شرکت صنایع چوب و کاغذ مازندران و نیز تاثیر اختلاط خمیرکاغذ OCC در اختلاط با خمیرکاغذ NSSC مورد ارزیابی قرار گرفت. در ادامه تاثیر پالایش بر ویژگی های مقاومتی کاغذهای لایه کنگره ای (فلوتینگ) ساخته شده از خمیرهای کاغذ بازیافتی OCC و همچنین اختلاط خمیرکاغذ  OCCبا خمیرکاغذ NSSC ارزیابی شد. نتایج به دست آمده نشان داد که خمیرکاغذ NSSC در مقایسه با خمیرکاغذ OCC از کلاسه بندی الیاف بهتر و ویژگی های مقاومتی بیشتری برخوردار بود. همچنین کیفیت خمیرهای کاغذ بازیافتی OCC تهیه شده از شرکت های تولیدکننده به دلیل گوناگون بودن مواد اولیه و فرایند تولید، متفاوت بوده و این موضوع باعث ایجاد نوسان های کیفی در فرآورده نهائی خواهد شد. پالایش خمیرهای کاغذ بازیافتی OCC، منجر به افزایش ویژگی های مکانیکی کاغذ شد. همچنین نتایج حاصل از ورقه های دست ساز آزمایشگاهی و نیز مقایسه کاغذهای لایه کنگره ای تهیه شده با درصدهای مختلف خمیرهای کاغذ بازیافتی نشان می دهد که در نتیجه مصرف خمیرهای بازیافتی OCC، بیشتر مقاومت های مکانیکی کاغذ کاهش یافته و تنها مقاومت به پارگی کمی افزایش یافت اما اختلاف معنی دار بین مقادیر مقاومت ها دیده نشد. به طور کلی نتایج به دست آمده نشان داد که با احداث یک واحد مستقل تهیه خمیرکاغذ بازیافتی OCC در کارخانه صنایع چوب و کاغذ مازندران و یا تکمیل و تجهیز سامانه آماده سازی و پالایش مناسب خمیرهای کاغذ بازیافتی می توان ضمن تولید کاغذ لایه کنگره ای با کیفیت یکنواخت و بهینه، نسبت به افزایش مصرف خمیرهای کاغذ بازیافتی OCC اقدام نمود.

در این پژوهش تیمار گرمایی چوب صنوبر در دو محیط فراگیر متفاوت (آب و بخارآب) در دمای 185 °C به مدت 1 و 3 ساعت در مخزن مخصوص بخارزنی انجام شد. چگالی و مقاومت های مکانیکی آزمونه های تیمار شده در این دو فرایند با یکدیگر مقایسه شدند. کاهش چگالی در آزمونه های تیمار شده به روش آب گرمایی به نسبت بیشتر از آزمونه های تیمار شده به روش بخار گرمایی بود. مدول کشسانی به جز در تیمار آب گرمایی 1 ساعت، روند کاهشی نشان داد. مدول گسیختگی در هر دو فرایند کاهش یافت اگرچه کاهش در اثر تیمار بخار گرمایی شدیدتر بود. مقاومت فشاری موازی الیاف در تیمار آب گرمایی بدون تغییر بوده یا با افزایش جزئی همراه بود ولی در تیمار بخارگرمایی کاهش یافت. مقاومت به ضربه کاهش شدیدتری در تیمار بخار گرمایی نشان داد. با توجه به نتایج به دست آمده کاربرد روش اصلاحی تیمار آب گرمایی به دلیل تاثیر کمتر بر مقاومت های مکانیکی چوب صنوبر پیشنهاد می شود.

مبلمان یکی از پرارزشترین دارایی های بشر است. انسان روی آن می نشیند، می خوابد، غذا می خورد و از همه مهمتر گرانبهاترین اشیا خود را در آن می گذارد. از این رو طراحی آن اهمیت ویژه ای دارد. طراحی مهندسی اطلاعات لازمی را برای سازنده مبلمان فراهم می نماید که با آن می تواند سازه مبلمان را با قیمت های متفاوت تولید کرده و مصرف کننده نیز با آن مبلمان موردنظر خود را خریداری کند. از طرفی امروزه روشهای عددی به سبب دقت و شتاب در حل مسائل پیچیده، کم و بیش در همه جنبه های علوم کاربرد یافته است.