دانش علف های هرز
سال:1390 | دوره:7 | شماره:2 |تعداد مقالات:7

به منظور تعیین میزان خسارت علف هرز عروسک پشت پرده یک ساله در شهرستان الشتر آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به صورت سری های افزایشی در تراکم های مختلف (0، 0.5، 1، 2، 4، 8 و 16 بوته در مترمربع) علف هرز، روی ردیف های چغندرقند، در سال زراعی 1386-87 مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش دوم میزان تاثیر این علف هرز بر تک بوته های چغندرقند از فاصله صفر تا 125 سانتی متری محاسبه شد. فنولوژی این علف هرز بر اساس درجه روز رشد (GDD) و تاریخ ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تراکم 2 بوته در متر مربع این علف هرز، 34 درصد به مزارع چغندرقند خسارت وارد می کند. همچنین این علف هرز زمانی که چغندرقند در مرحله دو برگی بود سبز شد و اندازه گیری در آخر فصل نشان داد که تا فاصله 50 سانتی متری روی بوته چغندرقند تاثیر معنی دار داشت و در نزدیک ترین فاصله (صفر سانتی متر) بطور میانگین باعث 41 درصد خسارت روی تک بوته چغندرقند شد. این علف هرز در نیمه دوم خرداد با دریافت 61.45 تا 75 درجه روز رشد وارد مرحله گلدهی شد و همچنین مشخص شد که این علف هرز نسبت به طول روز بی تفاوت می باشد.

آزمایش مزرعه ای با هدف بررسی توان رقابتی دو رقم پابلند (کلارک) و پاکوتاه (انترپرایز) سویا با علف هرز تاج خروس ریشه قرمز در کشت خالص و مخلوط و تاثیر آن بر روی عملکرد دانه سویا و زیست توده تاج خروس در سال زراعی 87-88 در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران به اجرا درآمد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل تراکم تاج خروس در چهار سطح (4، 2،0  و 8 بوته در متر مربع) و نوع کاشت در سه سطح (کشت خالص رقم کلارک (پابلند)، کشت خالص رقم انترپرایز (پاکوتاه) و کشت مخلوط دو رقم به صورت ردیف در میان) بودند. نتایج نشان داد با افزایش تراکم تاج خروس عملکرد هر دو رقم کاهش یافت ولی نسبت کاهش در انترپرایز بیشتر بود (45%). عملکرد کلارک درکشت مخلوط نسبت به کشت خالص بالاتر بود، ولی انترپرایز عملکرد بالاتری را در کشت خالص داشت. شاخص نسبت برابری زمین محاسبه شده در تیمار کشت مخلوط بدون علف هرز 1.11 بود. تاج خروس در کشت مخلوط کمترین شاخص سطح برگ (0.58)، وزن خشک تجمعی (283 گرم بر متر مربع)، و سرعت رشد مطلق (4.7 گرم بر متر مربع در روز) را در مقایسه با تیمارهای کشت خالص هر دو رقم داشت.

آزمایش مزرعه ای با هدف بررسی آنالیز رشد، جذب نور و کاهش عملکرد دو رقم پابلند و پاکوتاه سویا با علف هرز تاج خروس در کشت خالص و مخلوط در سال زراعی 87-88 در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در کرج به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به اجرا درآمد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل تراکم تاج خروس در چهار سطح (0، 2، 4 و 8 بوته در متر مربع) و نوع کاشت در سه سطح (کشت خالص رقم کلارک (پابلند)، کشت خالص رقم انترپرایز (پاکوتاه) و کشت مخلوط دو رقم به صورت ردیف در میان بودند. نتایج نشان داد که در شرایط رقابت با علف هرز تاج خروس کاهش شاخص سطح برگ در کشت مخلوط نسبت به کشت خالص دو رقم کمتر بود. کلارک در کشت مخلوط بدون علف هرز حداکثر (6.7) و انترپرایز در کشت خالص و تراکم 8 بوته در متر مربع تاج خروس حداقل شاخص سطح برگ (1.2) را داشت. رقم کلارک در بیشترین سطح کانوپی، 84 و رقم انترپرایز 65 درصد نور را جذب کرد. در کشت مخلوط کانوپی در لایه های بالاتری متراکم تر شده و در ارتفاع 60 سانتیمتر خاموشی نور اتفاق افتاد که باعث شد نور کمتری در دسترس علف هرز قرار گیرد.

به منظور بررسی تاثیر مواد افزودنی در کاهش اثرات بازدارنده کاتیون های موجود در آب سمپاشی بر کارایی علف کش ها جهت کنترل شیرین بیان، دو آزمایش جداگانه با استفاده از علف کش گلایفوسیت و آمیخته علف کشی تو فوردی+ ام سی پی آ در گلخانه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال 1389 انجام شد. تیمارهای مورد بررسی در هر کدام از آزمایشات مشابه و شامل کاربرد دزهای مختلف علف کش به همراه مواد افزودنی سولفات آمونیوم، نیترات اوره- آمونیوم، تیوسولفات آمونیوم و EDTA با استفاده از کیفیت آب سمپاشی شبیه سازی شده با دو غلظت (0.01 و 0.1 مولار) از هر کدام از عناصر کلسیم و منیزیم و نیز آب مقطر بودند. طرح آزمایشی نیز در هر دو آزمایش مشابه و به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار به اجرا درآمد. نتایج این مطالعه نشان داد که هر دو کاتیون کلسیم و منیزیم باعث کاهش کارایی علف کش می شوند و یون کلسیم در این بین از اثر بازدارندگی بیشتری برخوردار بود. به طور کلی افزودن مواد افزودنی باعث بهبود کارائی علف کش گردید. از بین مواد افزودنی مورد استفاده، تیوسولفات آمونیوم از کمترین کارایی برخوردار بود. سولفات آمونیوم و نیترات اوره- آمونیوم به ترتیب بیشترین تاثیر را در افزایش کارایی گلایفوسیت و آمیخته علف کشی توفوردی+ام سی پی آ روی شیرین بیان داشتند. در این مطالعه به نظر می رسد که افزودنی های کودی محتوی آمونیوم مورد استفاده، علاوه بر خاصیت کلات کنندگی باعث بهبود نفوذ علف کش به درون بافت گیاهی می شوند. همچنین بافت های گیاه شیرین بیان به عنوان یک منبع احتمالی یون های بازدارنده کارایی علف کش مطرح بودند.

بمنظور بررسی مقاومت بیوتیپ های چچم نسبت به علف کش پینوکسادن آزمایش گلخانه ای و آزمون زیست سنجی بذر در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در سال 1388 در بخش تحقیقات علف های هرز موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور انجام شد. آزمایش گلخانه ای شامل تعیین درجه مقاومت و آزمون زیست سنجی پتری دیش شامل تعیین دزی از علف کش که باعث 50 درصد بازدارندگی طول ساقه چه بیوتیپ حساس (GR50)، تعیین میزان حساسیت بیوتیپ ها به علف کش و تعیین درجه مقاومت بود. آزمایش ها بر روی 12 بیوتیپ چچم جمع آوری شده از استان فارس انجام گرفت. در این آزمایش به ترتیب بیوتیپ حساس (FS) و بیوتیپ های مشکوک به مقاومت ES1، ES2، ES3، ES4، ES5، M1، M2، M3، F1، FJ و FI2 چچم توسط علف کش پینوکسادن با دزهای 0، 45، 90، 180، 360، 720 و 1440 گرم ماده موثر در هکتار در آزمایش گلخانه ای و 0، 0.4، 0.8، 1.6، 3.2، 6.4 و 12.8 میلی گرم ماده موثر در لیتر در پتری دیش تیمار شدند. در آزمایش گلخانه ای بیوتیپ های چچم در مرحله 2-4 برگی با دزهای تعیین شده سمپاشی شدند. چهار هفته بعد از سمپاشی درصد وزن خشک بیوتیپ ها و درصد گیاهان زنده مانده هر بیوتیپ نسبت به شاهد (بدون علف کش) ارزیابی و درجه مقاومت تعیین شد. در آزمایش های زیست سنجی بذر درصد طول ساقچه بیوتیپ ها نسبت به شاهد (آب مقطر)، 7 روز پس از اعمال تیمار علف کش به بذرهای جوانه زده سنجیده شد. درجه مقاومت بیوتیپ ها نیز محاسبه شد. نتایج حاصل از کلیه آزمایش های گلخانه ای و زیست سنجی بذر نشان داد که 4 بیوتیپ ES4، M2،F1  و FJ به علف کش پینوکسادن مقاوم می باشند. در کل نتایج این تحقیق نشان داد اکثر بیوتیپ های مورد بررسی در این تحقیق نسبت به علفکش پینوکسادن حساسیت نشان دادند.

به منظور بررسی مقاومت بیوتیپ های یولاف وحشی جمع آوری شده از استان های خوزستان و فارس به علف کش های کلودینافوپ پروپارژیل، پینوکسادن و مخلوط آنها (تراکسوس)، آزمایش های زیست سنجی بذر در گلدان و در پتری دیش بر روی هشت بیوتیپ یولاف وحشی مشکوک به مقاومت و یک بیوتیپ حساس به علف کش، طی سال های 1388-89 در موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور انجام گرفت. در آزمایش های زیست سنجی گلدانی که در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام گرفت، بیوتیپ های یولاف وحشی در مرحله 2 تا 4 برگی در دامنه ای از 0.25 تا 16 برابر دز توصیه شده از هر علف کش سم پاشی شدند. بر این اساس با توجه به دز توصیه شده هر علف کش (0.8، 0.45 و 1.5 لیتر در هکتار به ترتیب برای کلودینافوپ پروپارژیل، پینوکسادن و تراکسوس) دزهای به کار رفته برای کلودینافوپ پروپارژیل شامل 0، 16، 32، 64، 128، 256، 512 و 1024 گرم ماده موثره در هکتار، علف کش پینوکسادن 0، 11.25، 22.5، 45، 90، 180، 360 و 720 گرم ماده موثره در هکتار و علف کش تراکسوس 0، 16.87، 33.75، 67.5، 135، 270، 540 و 1080 گرم ماده موثره در هکتار بودند. در آزمایش های زیست سنجی در پتریدیش، بعد از تعیین غلظت تفکیک کننده (0.05، 0.03 و 0.01 میلی گرم ماده موثره در لیتر به ترتیب برای کلودینافوپ پروپارژیل، پینوکسادن و تراکسوس) دامنه ای از 0.25 تا 16 برابر غلظت تفکیک کننده از هر علف کش بر روی بذور جوانه زده اعمال شد. نتایج حاصل از این آزمایش ها نشان داد که تمام بیوتیپ ها به کلودینافوپ پروپارژیل مقاوم می باشند و مقاومت عرضی به علف کش های کلودینافوپ پروپارژیل، پینوکسادن و مخلوط آنها )تراکسوس) در بیوتیپ های مورد مطالعه خوزستان وجود داشت. بیش از 37% درصد بیوتیپ ها توسط پینوکسادن و یا تراکسوس کنترل شدند و درجه مقاومت تمام بیوتیپ ها به تراکسوس پایین تر از درجه مقاومت آنها به سایر علف کش ها بود.

در این پژوهش تاثیر مقادیر مختلف پتانسیل اسمزی آب و نیز تنش خشکی وارده از طریق نوسانات مقدار آب خاک بر جوانه زنی بذر خردل وحشی مورد بررسی قرارگرفت. بذرها از چهار منطقه (استان های فارس، آذربایجان غربی، خوزستان و مازندران) جمع آوری گردیدند. تاثیر پتانسیل های اسمزی آب در هفت سطح (0، 0.01-، 0.05-، 0.1-، 0.25-، 0.5- و 1.5- مگا پاسکال) بر جوانه زنی بذر چهار اکوتیپ بررسی شد. همچنین تاثیر تغییرات مقدار آب خاک و کاهش آن از حد ظرفیت مزرعه تا یک سوم و یک ششم و بازگشت مجدد آن به حد ظرفیت مزرعه بر سبز شدن گیاهچه های این علف هرز بررسی گردید. نتایج نشان دادند که بذر اکوتیپ های مورد بررسی در پتانسیل اسمزی صفر مگاپاسکال جوانه زنی بیشتری دارا بودند و با کاهش پتانسیل اسمزی آب جوانه زنی کاهش یافت. مقدار و روند این کاهش در بین اکوتیپ ها تفاوت هایی نشان داد. اکوتیپ ها در رطوبت زیاد خاک (در حد ظرفیت مزرعه) بیشترین جوانه زنی را داشتند و با کاهش مقدار رطوبت جوانه زنی کاهش یافت. تنش خشکی خفتگی را در بذرها القا کرد و از رویش بذرها پس از بازگشت مقدار آب خاک به حد ظرفیت مزرعه جلوگیری نمود.