توانبخشی نوین (Journal of Modern Rehabilitation)
سال:1391 | دوره:6 | شماره:2 |تعداد مقالات:10

زمینه و هدف: افراد مبتلا به اسکیزوفرنی به دلیل اختلال در عملکرد اجتماعی دچار نقصان در مهارت های بین فردی و اجتماعی می شوند. یکی از عوامل موثر در عملکرد اجتماعی توانایی بازشناسی چهره می باشد. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط تمایز هویت چهره با عملکرد اجتماعی مبتلایان مرد اسکیزوفرنی و مقایسه آن با گروه همسان سالم بود.روش بررسی: روش این مطالعه توصیفی- تحلیلی و مقایسه ای است. 20 فرد سالم و 20 مبتلا به اسکیزوفرنی همسان از نظر سن، جنس و تحصیلات از نظر توانایی تشخیص تمایز هویت چهره با آزمون محقق ساخته و مهارتهای ارتباطی توسط پرسشنامه مهارتهای ارتباطی و تعاملی(Assessment of Communication and Interaction Skills: ACIS)  مورد ارزیابی قرار گرفتند. نمونه گیری در گروه بیماران سرشماری (بیماران ساکن در مرکز توانبخشی طلوع و خانه های حمایتی تهران) و افراد سالم به روش دردسترس بود.یافته ها: دو گروه از نظر امتیاز مهارتهای ارتباطی و تعاملی دارای تفاوت معنی داری بودند (p<0.01) اما اختلافی بین متغیرهای آزمون تمایز هویت چهره وجود نداشت (p>0.05). همچنین ارتباط معنی داری بین تمایز هویت چهره و مهارتهای ارتباطی و تعاملی در دو گروه مشاهده نگردید (p>0.05).نتیجه گیری: بر اساس شواهد این مطالعه، پردازش اطلاعات هویت چهره در مبتلایان به اسکیزوفرنی و افراد سالم به روش پردازش کلی (شکل بندی) است و عدم ارتباط آن با مهارتهای ارتباطی و تعاملی نیاز به بررسی عمیقتر و وسیعتر دارد.

زمینه و هدف: افراد معمولا از مدلهای مختلفی برای پرش ارتفاع استفاده می نمایند. به نظر می رسد هریک از انواع پرش می تواند اثرات متفاوتی بر پارامتر های بیومکانیکی بدن داشته باشد. این تحقیق اثر دو نوع پرش بر شاخص های عملکرد و نیز سفتی عمودی اندام تحتانی به عنوان پاسخ مکانیکی بدن به اغتشاشات حین پرش را مورد بررسی قرار داده است.روش بررسی: سفتی عمودی اندام تحتانی و نیز شاخص های عملکرد شامل ارتفاع پرش، زمان پرش، زمان تماس و توان در 25 خانم جوان سالم حین انجام دو نوع پرش (Squat Jump: SJ) squat و  (Counter Movement Jump: CMJ) countermovement بررسی گردید.یافته ها: شاخص های سفتی عمودی اندام تحتانی (P=0.028) و ارتفاع پرش (P=0.039) به شکل معناداری در پرش CMJ بیشتر از SJ بود. نوع پرش بر متغیرهای زمان پرش (P=0.1)، زمان تماس (P=0.7) و توان (P=0.3) تاثیر معناداری نگذاشت.نتیجه گیری: پرش CMJ با افزایش تولید نیروی عضلانی، کار انجام شده و نیروی واکنشی زمین سبب بهبود در عملکرد پرش می گردد. افزایش میزان سفتی عمودی نیز از سویی با بهبود عملکرد و از سوی دیگر با افزایش احتمال آسیب همراه می باشد.

زمینه و هدف: اسپاستیسیته یکی از علائمی است که منجر به محدودیت عملکردی در بزرگسالان مبتلا به فلج مغزی می شود و با افزایش وابسته به سرعت رفلکس های کششی تونیک و تشدید رفلکس های تاندونی (به علت افزایش تحریک پذیری رفلکس کششی) مشخص می شود. مقیاس اصلاح شده تاردیو یک معیار بالینی معتبر برای ارزیابی اسپاستیسیته در افراد مبتلا به فلج مغزی می باشد. هدف این تحقیق ارزیابی پایایی بین دو آزمونگر در ارزیابی اسپاستیسیته با استفاده از مقیاس اصلاح شده تاردیو، در عضلات اندام تحتانی بزرگسالان مبتلا به فلج مغزی می باشد.روش بررسی: در تحقیقی از نوع تحلیلی- مقطعی، 30 فرد بزرگسال (19زن، 11مرد) مبتلا به فلج مغزی اسپاستیک با میانگین سنی 4.8±26.57 سال، با روش نمونه گیری ساده، از افراد در دسترس مراجعه کننده به مجتمع آموزشی نیکوکاری رعد مستقر در شهر تهران وارد مطالعه شدند. شدت اسپاستیسیته عضلات اداکتور ران، خم کننده های زانو و پلانتار فلکسور مچ پا با استفاده از مقیاس اصلاح شده تاردیو توسط دو آزمونگر به فاصله زمانی 10 دقیقه، ارزیابی شدند.یافته ها: مقادیر ICC برای اختلاف دو زاویه واکنش عضلانی و دامنه حرکتی کامل (R2-R1)، برای عضلات اداکتور ران و خم کننده های زانو به ترتیب0.97 و 0.88 و برای پلانتارفلکسورهای مچ پا0.82 محاسبه گردید. همچنین توافق یبن دو آزمونگر درارزیابی کیفیت واکنش عضلات اداکتور ران، خم کننده های زانو و پلانتارفلکسور مچ پا به ترتیب 0.89، 0.96، و 0.92 به دست آمد.نتیجه گیری: مقیاس اصلاح شده تاردیو در عضلات اداکتورهای هیپ، خم کننده های زانو و پلانتارفلکسور مچ پا بزرگسالان مبتلا به فلج مغزی داری پایایی بالا است. احتمالا از این مقیاس می توان برای ارزیابی اسپاستیسیته عضلات اندام تحتانی در بزرگسالان مبتلا به فلج مغزی استفاده کرد.

زمینه و هدف: اختلال نوشتن رشدی یکی از انواع ناتوانی های یادگیری در دانش آموزان است. بررسی مهارت حسی و حرکتی دست در این افراد با استفاده از آزمون هایی که مناسب، عملکردی و نشان دهنده توانایی واقعی فرد در حرکات ظریف و پیچیده دست باشد، از پیش نیازهای طرح برنامه درمانی است. از دسته آزمون های مورد استفاده جهت بررسی مهارت حرکتی و حسی دست، به ترتیب آزمون های پوردوپگبورد و تمایز دونقطه می باشد. از این رو هدف این مطالعه، بررسی تکرارپذیری این آزمون ها در دانش آموزان با اختلال نوشتن رشدی می باشد.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی، مهارت های حسی و حرکتی دست در 23 دانش آموز 11-8 ساله با اختلال نوشتن رشدی در شهر تبریز از طریق آزمون های پوردوپگبورد و تمایز دو نقطه (به دو صورت استاتیک و دینامیک) ارزیابی شد. جهت بررسی تکرارپذیری بین جلسه ای آزمون ها توسط دو آزمونگر و درون جلسه ای با فاصله 1 هفته از ضریب همبستگی درون گروهی، برای مقایسه مهارت ها در دختر و پسر، راست دست و چپ دست از آزمون تی مستقل و برای بررسی ارتباط بین مهارت حرکتی با حسی از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.یافته ها: ضریب همبستگی درون گروهی برای آزمون های پوردوپگبورد و تمایز دو نقطه استاتیک و دینامیک در حالت بین جلسه ای از 0.94 تا 0.77 و برای حالت درون جلسه ای از 0.69 تا 0.92 متغیر بود. مهارت حرکتی با مهارت حسی ارتباط معنادار نداشت.نتیجه گیری: به علت تکرارپذیری بالا می توان از این آزمون ها جهت سنجش مهارت های حسی و حرکتی و طرح ریزی برنامه درمانی دانش آموزان با اختلال نوشتن رشدی بهره برد. عدم وجود ارتباط بین مهارت حرکتی و حسی در این بیماران، می تواند مرتبط با نوع پاتولوژی اختلال نوشتن باشد که مطالعات بیشتری را می طلبد.

زمینه و هدف: اندازه گیری زمان عکس العمل و مهارت پیش بینی در بسیاری از تمرینات درمانی و یا برنامه های ورزشی می تواند کمک کننده باشد. در هر نوع ورزش و فعالیتی که فرد نیازمند عکس العمل سریع و صحیح جهت تصمیم گیری و اجرای یک حرکت مناسب باشد، ارتقاء مهارت های پیش بینی و زمان عکس العمل می تواند در بهبود کنترل حرکتی و استراتژیهای مربوط به حرکت و پردازش مرکزی موثر باشند. از این رو برنامه ای که به راحتی و بدون نیاز به تخصصی خاص به اندازه گیری زمان عکس العمل و مهارت پیش بینی بپردازد، مورد نیاز است. تاکنون سامانه ای که بتواند متغیرهای فوق را به طور عینی اندازه گیری نماید، در کشور ساخته نشده است لذا هدف از این مطالعه، طراحی و ساخت سامانه مذکور بود.روش بررسی: سامانه ای متشکل از نرم افزار کامپیوتری، لپ تاپ، صفحه نمایشگر و صفحه کلید طراحی گردید. نرم افزار سامانه از دو زیرسیستم برای اندازه گیری زمان عکس العمل و تخمین مهارت پیش بینی تشکیل شد.یافته ها: با استفاده از این تجهیزات امکان انجام 6 آزمون تعیین زمان عکس العمل انتخابی دیداری، تعیین زمان عکس العمل انتخابی شنیداری، تعیین زمان عکس العمل انتخابی پیچیده دیداری و تعیین زمان عکس العمل انتخابی پیچیده شنیداری، تخمین مهارت پیش بینی با سرعت کم و تخمین مهارت پیش بینی با سرعت زیاد مهیا گردید. روایی ساختاری و روایی محتوایی سامانه در حد بسیار زیاد برآورد شد.نتیجه گیری: سامانه حاضر می تواند در بسیاری از مراکز درمانی و ورزشی به آسانی مورد استفاده قرار گیرد و اطلاعات پایه ای در مورد استراتژیهای کنترل حرکتی در اختیار گذارد. همچنین با استفاده از این سامانه می توان در مورد اثر بخشی درمانهای مختلف بر متغیرهای زمان عکس العمل و مهارت پیش بینی و نیز انتخاب بازیکنان ورزشی قضاوت صحیح تری نمود.

زمینه و هدف: تمییز شنیداری یکی از اجزاء مهارت های پردازش شنیداری مرکزی یا درک شنیداری می باشد که نقش مهمی در اکتساب وتولید صداهای گفتاری دارد. آزمون تمییز شنیداری یک ابزار غربالگری و ارزیابی این مهارت می باشد. هدف از این مطالعه بررسی روند رشد توانایی تمییز شنیداری در گروه های سنی 6-4 سال کودکان عادی شهر سمنان می باشد.روش بررسی: این مطالعه مقطعی بر روی 200 کودک طبیعی در محدوده سنی 6-4 سال شهر سمنان انجام شده است. مهارت تمییز شنیداری در این کودکان توسط آزمون تمییز شنیداری وپمن (نسخه فارسی)، که یکی از عمومی و کاربردی ترین آزمون های تمییز شنیداری می باشد ارزیابی شد. سطح معناداری در این پژوهش P=0.05 در نظر گرفته شد.یافته ها: امتیاز تمییز شنیداری بر اساس صدک 5 و 95 در گرو های سنی 4، 5 و 6 سال به ترتیب بین 20 و 36، 21.85 و 38، 23.30 و39.35  قرار داشت.میانگین تمییز شنیداری کودکان 4 ساله، بطور معنی داری از کودکان 5 ساله و کودکان 6 ساله کمتر بود (P=0.003). اما بین میانگین نمره تمییز شنیداری 5 و 6 ساله تفاوت معنی داری مشاهده نشد (P=0.21). همچنین در این پژوهش بین دوجنس دختر و پسر تفاوت معنی دار مشاهده نشد (P=0.34).نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که توانایی کودکان سنین بالاتر در مهارت تمییز شنیداری صداها در مقایسه با کودکان سنین پایین بیشتر می باشد.

زمینه و هدف: ثبات مرکزی (core stability)، قابلیت مجموعه کمری- لگنی- رانی برای جلوگیری از بی ثباتی ستون فقرات و بازگشت به حالت تعادل پس از اعمال یک اغتشاش است. گزارش داده شده است که عضلات ناحیه مرکزی، قبل از انجام حرکات در اندام ها فعال می شوند. ثبات مرکزی، محوری برای عملکرد بیومکانیکی موثر اندام هاست که از طریق افزایش تولید نیرو و کاهش بار های مفصلی در تمامی انواع فعالیتها، از دویدن تا پرتاب کردن عمل می کند. هدف این مطالعه، بررسی ارتباط بین ثبات مرکزی و عملکرد اندام تحتانی در زنان ورزشکار بود.روش بررسی: 30 داوطلب زن ورزشکار، با میانگین (انحراف معیار) سنی (3.8) 23 سال در این مطالعه شرکت کردند. از دو مجموعه تست برای ارزیابی ثبات مرکزی و عملکرد اندام تحتانی استفاده شد.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که قدرت ایزومتریک عضلات ابداکتور ران با دویدن جهشی در راه پله با جهش 6 متری و با حرکت تعادلی ستاره ای در جهت اکستانسیون به ترتیب با r=-0.438، r=-0.367 و r=0.515 ارتباط معنادار داشت. همچنین تحمل عضلات لاترال فلکسور تنه با دویدن رفت و برگشتی با r=0.367، پایین آوردن همزمان دو اندام تحتانی با پرش عمودی با r=0.42و تحمل عضلات اکستانسور تنه با پرش عمودی r=-0.404 ارتباط معنادار داشت. در موارد دیگر، بین تست های ثبات مرکزی و تست های عملکرد اندام تحتانی ارتباط معنی دار وجود نداشت (p>0.05).نتیجه گیری: با وجود ارتباط ضعیف تا متوسط که در این مطالعه به دست آمد می توان اظهار کرد که با اینگونه تست های ثبات مرکزی نمی توان عملکرد اندام تحتانی را پیش بینی کرد. لذا به نظر می رسد ارزیابی ثبات مرکزی باید بصورت دینامیک بوده وشامل مواردی باشد که مناسب برای جامعه ورزشکاران است.

زمینه و هدف: مطالعات مختلف، تاثیرپذیری بیشتر توانایی بازشناسی گفتار از نویز زمینه را در شنونده های دو زبانه در قیاس تک زبانه نشان می دهند. این در حالی است که تاکنون تاثیر نویز بر عملکرد بازشناسی گفتار در جمعیت دو زبانه ترکی-فارسی مورد بررسی قرار نگرفته است. هدف از مطالعه حاضر، مقایسه عملکرد بازشناسی واژه در حضور دو نویز ممتد و منقطع در بزرگسالان هنجار تک زبانه فارسی و دو زبانه زودهنگام ترکی- فارسی بود.روش بررسی: مطالعه مقطعی مقایسه ای حاضر، با ارایه محرکات گفتاری نخست در سکوت و سپس توام با ارایه نویز ممتد و منقطع در چهار نسبت سیگنال به نویز 10+، 0، 10- و 20- دسی بل، بر روی دو گروه شامل 33 فرد تک زبانه فارسی زبان و 36 فرد دو زبانه ترکی-فارسی در محدوده سنی 18 تا 25 سال انجام شد.یافته ها: در هر دو گروه، در هر یک از 4 نسبت سیگنال به نویز مورد مطالعه، میزان کاهش امتیاز بازشناسی واژه در حضور نویز ممتد نسبت به نویز منقطع به طور معناداری، بالاتر بود (P<0.0001). همچنین، بین دو گروه فارسی زبان و دو زبانه ترکی- فارسی در امتیاز بازشناسی واژه در حضور هر دو نوع نویز ممتد (p£0.001) و منقطع (p=0.002)، اختلاف معناداری وجود داشت.نتیجه گیری: به نظر می رسد در حضور نویز زمینه، توانایی بازشناسی واژه های زبان فارسی در افراد دو زبانه ترکی- فارسی بیشتر از افراد فارسی زبان کاهش می یابد و نویز ممتد نسبت به نویز منقطع، توانایی درک گفتار را بیشتر متاثر می کند.

زمینه و هدف: نیروی وارده در مچ پا جهت حفظ ثبات از عواملی است که در صورت عدم وجود کنترل مناسب می تواند سبب بروز ضایعات در مچ پا گردد. بی ثباتی مزمن مچ پا یک ناتوانی شایع است که می تواند روی عملکرد و فعالیت روزانه زندگی افراد مبتلا اثر بگذارد. هدف این تحقیق ارزیابی تغییرات کنترل شده نیروی اعمال شده بر مچ پا در شرایط دشوار کنترل پوسچر است.روش بررسی: کنترل پوسچر در دو گروه سالم و بیمار در 8 وضعیت بر روی دستگاه صفحه نیرو مورد بررسی قرار گرفت. وضعیتها شامل ایستادن روی دو پا با چشم باز و بسته، وایستادن روی یک پا (راست و چپ) با چشم باز با و بدون فعالیت شناختی همزمان بود. میزان تغییرات نیرو در حوزه زمان با ارزیابی فرکتال در دو محور X و Y اندازه گیری شدند.یافته ها: بعد فرکتال نیرو در هر دو گروه کاهش معنی داری متعاقب دریافت تکلیف دوگانه در همه حالت ها نشان داد (P<0.05). تفاوت معنی داری بین دو گروه در شرایط ایستادن دو پا در شرایط با و بدون تکلیف دو گانه مشاهده نشد. در شرایط ایستادن روی یک پا بعد فرکتال نیرو بدنبال دریافت تکلیف دوگانه افزایش معنی داری در اندام مبتلا نشان داد (P<0.05). ولی مقایسه دو اندام در افراد سالم تفاوتی را در بر نداشت. همچنین مقایسه اندام مبتلا در بیماران با اندام مشابه در افراد سالم با افزایش معنی دار بعد فرکتال نیرو همراه بود (P<0.05).نتیجه گیری: بیماران با سابقه بی ثباتی مزمن مچ پا دچار اختلال در حفظ و کنترل مناسب نیرو در تکمیل شرایط حفظ پوسچر می باشند. این اختلال در روند کنترل با تکلیف دو گانه مشخص تر گشته و شرایط مستعدی را جهت آسیب مجدد فراهم می سازد. ارزیابی با بعد فرکتال یک روش مناسب جهت ارزیابی کنترل پوسچر در شرایط مشکل می باشد.

زمینه و هدف: طبق مشاهدات کلینیکی، هایپرپرونیشن پا بسیار شایع است و می تواند سبب راستای نامناسب اندام تحتانی شود. این امر در ایستادن و راه رفتن، نقص های عملکردی و ساختاری بدن ایجاد می کند. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر هایپرپرونیشن پا بر راستای ستون فقرات، در وضعیت ایستاده بود.روش بررسی: 35 مرد سالم 18 تا 30 سال در این مطالعه شرکت نمودند. ارزیابی توسط دو آزمون گر در 4 وضعیت ایستایی (سطح صاف و گوه های 10، 15 و 20 درجه) با دستگاه آنالیز حرکتی زبریس انجام گرفت. هر یک از روش های اندازه گیری فوق 3 مرتبه تکرار شد. برای تجزیه و تحلیل آماری SPSS نسخه 17 و آزمون های تی زوجی، آنالیز واریانس با داده های تکراری استفاده گردید.یافته ها: میان همه مدها در متغیرهای زاویه ساکرال، شیب لگنی، لوردوز کمری و کایفوز پشتی (به جز در میان مد اول و دوم) اختلاف معنی دار آماری دیده شد (P<0.0083). در نهایت یک گرایش مثبت برای آزمون گرها و همه متغیرها، با افزایش مقدار زاویه گوه به دست آمد.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد با افزایش دو طرفه پرونیشن پا، زاویه ساکرال، شیب لگنی، لوردوز کمری و کایفوز پشتی افزایش یافتند که در حقیقت هر کدام، یک پدیده جبرانی محسوب می شد.