امداد و نجات
سال:1393 | دوره:6 | شماره:4 |تعداد مقالات:10

مقدمه: در مقاله ها پیشین با عنوان «کسب نشان هلال احمر توسط ایرانیان» و «جمعیت هلال احمر از تشکیل تا تثبیت» به بررسی دوران تاریخی تشکیل جمعیت هلال احمر (شیر و خورشید سابق) و حضور جمعیت هلال احمر در زلزله تربت، بررسی اولین نظامنامه، نخستین مجمع عمومی و اعلان تشکیل بین المللی جمعیت پرداخته شد. در این مقاله به اولین دوران مدیریتی جمعیت هلال احمر در سال های 1302 تا 1320 می پردازیم. حضور جمعیت در زلزله ها، اساسنامه و فعالیت های جمعیت از مهم ترین محورهای مورد نگارش در این مقاله است.

مقدمه: زمین لغزش یکی از خطرات طبیعی است که همه ساله خسارت جانی و مالی فراوانی در کشور به همراه دارد و باعث تخریب جاده های ارتباطی، مراتع، مناطق کوهستانی، ایجاد فرسایش و رسوب در حوضه های آبخیز می شود.روش ها: در این پژوهش، خطر زمین لغزش واقع در استان گلستان با مدل آماری دو متغیره تراکم سطحی، وزن دهی شده با روش AHP ارزیابی شد. ابتدا با بازدید میدانی و استفاده از اطلاعات محلی از زمین لغزش های موجود (تعداد و مساحت) فهرست برداری شد و نقشه پراکنش زمین لغزش به تفکیک شهرستان تهیه گردید.یافته ها: بر اساس نتایج، نقشه خطر نسبی با 6 کلاس تهیه گردید که بیشترین و کمترین تعداد زمین لغزش ها به ترتیب در شهرستان مراوه تپه و آق قلا رخ داده است و بیشترین مساحت لغزش در شهرستان علی آباد می باشد.همچنین شهرستان های کلاله کردکوی و علی آباد بیشترین درصد از طبقه خطر بسیار زیاد و شهرستان های گنبد، رامیان، ترکمن و گمیشان کمترین درصد از طبقه خطر بسیار زیاد را به خود اختصاص دادند.نتیجه گیری: تجزیه و تحلیل عوامل وقوع زمین لغزش در هریک از شهرستان های استان گلستان، نشان می دهد که عوامل موثر در زمین لغزش از اهمیت متفاوتی برخوردارند.

مقدمه: مدیریت و آمادگی بیمارستان های کشور برای مقابله با حوادث غیرمترقبه، موضوع مورد توجه محافل علمی است. با توجه به انجام مطالعات پراکنده در کشور، مطالعه حاضر با هدف گردآوری و مقایسه پژوهش های منتشر شده در سطح کشور درخصوص آمادگی بیمارستان های کشور در مقابله با بحران انجام شد.روش: با مطالعه مروری و بهره گیری از اطلاعات موجود در پایگاه های اطلاع رسانی داخلی از جمله IranMedex، SID، Magiran و پایگاه های بین المللی PubMed، Google Scholar، کلید واژه های «آمادگی بیمارستان»، «بحران بیمارستان»، «سیستم مدیریت بحران» جستجو و مقالات به دست آمدند. ارزیابی کیفی مقالات و معیار ورود سنجش و بررسی و نتایج مطالعات با یکدیگر مقایسه و تحلیل شد.یافته ها: از مجموع 32 مقاله یافت شده، در کل 21 مقاله مناسب تجزیه و تحلیل شد.نتیجه گیری: در اکثر مطالعات انجام شده، آمادگی برای مقابله با بحران در حد متوسط بود. ازاین رو، برنامه ریزی برای اجرایی کردن برنامه مدیریت بحران بیمارستان ها و ارتقای سطح آمادگی آنها در سطح کشور امری مهم است.

مقدمه: مطالعات در زمینه مهارت های مدیریت نشان می دهد که توانمندسازی زیردستان بخش مهمی از اثربخشی سازمانی است. بنابراین در مدیریت منابع انسانی انجام تحقیقات پیرامون توانمندسازی کارکنان و پی بردن به مولفه هایی که می توانند در افزایش آن موثر واقع شوند، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین رفتارهای رهبری کارآفرینانه و توانمندسازی روان شناختی کارکنان مراکز علمی-کاربردی جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران می باشد.روش: در این پژوهش، از روش سرشماری استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش، کارشناسان مراکز علمی کاربردی جمعیت هلال احمر سراسر کشور (261 نفر) هستند. از دو پرسشنامه استاندارد برای سنجش توانمندسازی روان شناختی کارکنان و سنجش رفتارهای کارآفرینانه مدیران استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه بهره برداری شد.یافته ها: نتایج نشان داد که بین تمام ابعاد رفتارهای رهبری کارآفرینانه با ابعاد خودمختاری و احساس اعتماد از توانمندسازی روان شناختی کارکنان، رابطه معنی دار و مثبت وجود دا رد. بین ابعاد گرایش به تغییر، چشم انداز استراتژیک کارکنان و ایجاد محیط کاری فعال از ابعاد رفتارهای رهبری کارآفرینانه با احساس شایستگی و احساس موثربودن رابطه معنی دار و مستقیم وجود دا رد ولی بین ابعاد توانایی کاهش تشریفات و بوروکراسی اداری و بافت حمایتی با احساس شایستگی و احساس موثربودن رابطه معنی دار دیده نمی شود. در ضمن، بین ابعاد گرایش به تغییر، چشم انداز استراتژیک کارکنان و ایجاد محیط کاری فعال و بافت حمایتی با احساس معنی دار بودن رابطه معنی دار و مستقیم وجود دا رد ولی بین بعد توانایی کاهش تشریفات و بوروکراسی اداری با احساس معنی داربودن رابطه معنا داری وجود ندارد. از بین ابعاد رفتار رهبری کارآفرینانه، ابعاد گرایش به تغییر و چشم انداز استراتژیک سهم معنی داری در پیش بینی توانمندسازی روان شناختی کارکنان دارند.نتیجه گیری: به طور کلی با استفاده از نتایج، می توان گفت هرچه نمره رفتار کارآفرینی در مدیران بیشتر باشد، شرایط در سازمان به نحوی فراهم می آید تا کارکنان از توانمندسازی روان شناختی بالاتری برخوردار شوند.

مقدمه: یکی از عوامل شاخص در کاهش خسارات جانی به ویژه تلفات آسیب دیدگان ناشی از زلزله پاسخگویی موثر است. از آنجا که توانمندسازی جوامع، زیربنای پاسخگویی موثر است، پژوهش حاضر با هدف تطبیق آموزش تیم های جستجو و نجات در آوار ایران و تیم های بین المللی «جستجو و نجات شهری در ریزش سازه ای» سازمان ملل انجام گرفت ه است.روش : این پژوهش از نوع تطبیقی و در تحلیل آن از روش «مقایسه با وضعیت استاندارد» استفاده شده است. جمع آوری داده ها از طریق پایگاه های اطلاع رسانی رسمی ملی و بین المللی و مق ررات و دستورالعمل ها انجام شده است. تیم های ایران و تیم های بین المللی سازمان ملل از ابعادی نظیر سطح عملیات پاسخگویی، سطوح تیمی، نقش تیم ها، ساختار تیمی و با ت ا کید بر متدولوژی آموزشی و محتوای آموز ش ها مقایسه شد و پس از دسته بندی ویژگی ها، تفاوت ها و شباهت های آنها تحلیل و بر مبنای آن پیشنهادات ارائه گردید.یافته ها: در متدولوژی آموزشی جمعیت هلال احمر، دوره ها بر اساس شرح وظایف تعریف شده اند. در تیم های جستجو و نجات ایران، سطح عملیاتی و طبقه بندی تیمی برای پاسخگویی تعریف نشده است. ساختار تیمی جمعیت از 5 مولفه تیم های بین المللی، دو مولفه جستجو و نجات را داراست.از نظر تعداد و رده تخصصی با شاخص های بین المللی تفاوت دارد و نقش تیم به صورت بسیار کمرنگ در شرح وظایف اعضای تیم در نظر گرفته شده است.بحث و نتیجه گیری: در ایران سطح عملیات پاسخگویی و سطوح تیمی طبقه بندی نشده اند. تیم جستجو و نجات در آوار ایران وظایف هر چهار سطح تیم های USAR را (از سبک تا بین المللی) یکجا بر عهده دارد. سازماندهی تیم های مدیریت، فوریت درمانی و پشتیبانی اداری و پشتیبانی عملیات امداد و نجات مستقل از تیم جستجو و نجات است.متدولوژی آموزشی و محتوای آموزشی تیم ها با استانداردهای بین المللی همخوان و هم سطح نیست. برای توانمندسازی جوامع روستایی تربیت پاسخگران اولیه و در جوامع شهری آموزش تیم ها بر اساس معیارهای بین المللی و متناسب با نوع سازه شهری ضرورت دارد.

مقدمه: روز دوشنبه بیست و ششم فروردین 1387، بر اثر بی احتیاطی رانند ه بلدوزر متعلق به ادار ه راه و ترابری، مسیر خط لوله نفت خام امیدیه- اصفهان در فاصله 500 متری بالادست رودخانه زاینده رود در منطقه چلوان شهر سامان از توابع استان چهارمحال و بختیاری، دچار شکستگی و نشت نفت گردید و حجم گسترده نفت خام زمین های اطراف و رودخانه زاینده رود را آلوده کرد. با وقوع این حادثه، آب آشامیدنی برخی از شهرهای استان اصفهان به مدت 48 ساعت به طور کامل قطع گردید. مطالعه حاضر با هدف معرفی نمونه ای موفق از همکاری و تعامل بین بخشی در مدیریت یک بحران زیست محیطی انجام شده است.روش: این مطالعه، یک پژوهش کاربردی است که در 5 مرحله انجام شد. در مرحله نخست مروری بر ادبیات موجود در زمینه نشت مواد سمی به ویژه فرآورده های نفت در منابع آبی انجام شده است. در مرحله دوم بررسی حادثه با بهره گیری از مرور مستندات موجود انجام شد. در مرحله سوم از طریق مصاحبه با افراد مسوول یا دست اندرکار مدیریت حادثه، اطلاعات مربوط به شناسایی نقش ها، مسوولیت ها و همچنین مداخلات انجام شده توسط نهاد های مسوول در حادثه مذکور استخراج شد، سپس داده های جمع آوری شده، جمع بندی و تحلیل محتوایی شد. در نهایت به منظور همکاری و تعامل بین بخشی، الگویی طراحی و پیشنهاد گردید.یافته ها: در پاسخ به این حادثه، اقدامات گسترده ای از سوی استانداری اصفهان، اداره آب و فاضلاب استان، سازمان محیط زیست استان، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی استان، شرکت نفت و سایر ارگان های مسوول برای پاکسازی منطقه و جلوگیری از ورود نفت خام به تاسیسات آبگیر و تصفیه خانه اضطراری ص ورت گرفت. پس از پاکسازی رودخانه، مراحل تصفیه آب تحت کنترل سازمان های مربوطه و پس از انجام آزمایشات لازم و با رعایت استانداردهای تصفیه آب انجام شد. همچنین با هماهنگی ستادی در استان، مشکلات جانبی قطع آب به حداقل کاهش یافت.بحث و نتیجه گیری: در میان آلودگی های منابع آب، آلودگی به مواد نفتی یکی از پایدارترین و خطرناک ترین آنهاست. این نوع آلودگی تهدیدی مهم برای منابع زیرزمینی و منابع سطحی آب محسوب می شود. برای کاهش خطر ناشی از نشت مواد نفتی، پیش بینی و شناسایی نقاط حادثه خیز و اقداماتی که منجر به رخداد چنین حوادثی می شود ضروری است. همچنین برای تعامل بین بخشی و همکاری بین سازمان های درگیر باید قبل از وقوع بحران هایی از این نوع، چاره ای اندیشیده شود.

مقدمه: امدادگران، روزانه در محیط کار با عوامل استرس زای متعددی همچون کار بیش از حد توان، تعارضات فردی، کار شیفتی، سروکارداشتن با مرگ و میر، فقدان حمایت روانی، تضاد با مدیران و ابهام در میزان اختیارات روبه رو می شوند. این عوامل می تواند بر امدادگران تاثیر بگذارد. به کارگیری راهبردهای مقابله با استرس، سرسخت بودن و احساس کارایی امدادگر در برخورد موثر با چالش ها و فعالیت ها در سلامت روان امدادگران تاثیر زیادی دارد. هدف اصلی این مقاله، بررسی رابطه بین شیوه های مقابله با استرس، سرسختی روان شناختی و خودکارآمدی در امدادگران جمعیت هلال احمر استان کهگیلویه و بویراحمد است.روش: در این تحقیق توصیفی- مقطعی، با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای، 291 امدادگر جمعیت هلال احمر استان کهگیلویه و بویراحمد انتخاب شدند. ابزار گردآوری شامل پرسشنامه شیوه مقابله با استرس (1)، خودکارآمدی (2) و مقیاس سرسختی روان شناختی زمینه یابی دیدگاه های شخصی کوباسا (1990) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار تحلیل آماری SPSS - 19 و آزمون آماری همبستگی پیرسون در سطح معناداری 0.01 استفاده گردید.یافته ها: بر اساس نتایج، ابعاد سرسختی از جمله مبارزه جویی دارای میانگین 39 و انحراف معیار 3.4، تعهد میانگین 37 و انحراف معیار 3.6، کنترل میانگین 40.5 و انحراف معیار 3 و نیز ابعاد شیوه های مقابله با استرس شامل مساله مدار با میانگین 62 و انحراف معیار 10.7، هیجان مدار با میانگین 59 و انحراف معیار 10.7، اجتنابی با میانگین 60.3 و انحراف معیار 10.1 و همچنین خودکارآمدی با میانگین 33 و انحراف معیار 4، بالاترین میانگین و انحراف معیار در بعد سبک مقابله ای مساله مدار (62، 10.7) در امدادگران دیده شد. یافته های این پژوهش نشان داد که بین سرسختی روان شناختی، راهبردهای مقابله با استرس و خودکارآمدی در امدادگران رابطه معناداری وجود دارد (p<0.01).همچنین ابعاد سرسختی (تعهد و مبارزه) با مولفه های شیوه های مقابله رابطه معناداری دارد (p<0.01).نتیجه گیری: یافته ها نشان می دهد که خودکارآمدی، سرسختی و راهبردهای مقابله با استرس قابل پرورش و رشد هستند و سازمان می تواند نقش به سزایی در افزایش آنها در امدادگران داشته باشد.

مقدمه: خدمت و کمک به همنوعان در طول تاریخ، به شکل های مختلف ظهور و بروز داشته است، یکی از مصادیق مهم خدمت به بشر در عصر حاضر تحت عنوان امداد و نجات مصدومان نام برده می شود. در هر زمانی، ممکن است ملت ها گرفتار مصائب و آلامی مانند بلایای طبیعی، طوفان های سهمگین، سوانح رانندگی و... شوند و قطعا به هنگام بروز چنین مواردی، انسان ها به یاری دیگر مردمان نیاز دارند و با عنایت به اینکه بنی آدم اعضای یک پیکرند می طلبد که برای نجات حادثه دیدگان شتاب کرد. البته این امداد و نجات مصدومان، هم به حکم دین است که اسلام، همواره به مقوله خدمت به بشریت و زدودن غم و گرفتاری از چهره انسان ها پیش قدم بوده است و با وضع احکامی در قالب واجبات، محرمات و مستحبات، پیروان خود را در این راه سفارش و هم فطرت پاک بر پایه عقل انسان را بر این کار ترغیب می کنند. امداد و نجات مصدومان، گاه شرایطی را ایجاد می کند که هم برای مصدوم مشکل آفرین است و هم امدادرسان را بر دو راهی وجوب و حرمت یا میان دو حکم متضاد و متزاحم قرار می دهد.

مقدمه: استان ایلام از جمله استان های حادثه خیز کشور از نظر تصادفات جاده ای محسوب می شود. ازاین رو تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر پست های امداد و نجات در کاهش تعداد مصدومان منجر به فوت در سطح راه های مواصلاتی از دیدگاه رانندگان استان ایلام انجام پذیرفت.روش: تحقیق حاضر از نوع توصیفی- مقطعی بود. جامعه آماری این تحقیق تمامی رانندگان بین جاده ای استان ایلام (اتوبوس، سواری و مینی بوس) را در بر می گرفت (N=1040) که از این تعداد 282 نفر به عنوان نمونه آماری به شیوه نمونه گیری طبقه ای با تخصیص متناسب، عملا در این تحقیق شرکت نمودند. ابزار اصلی تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته ای بود که روایی آن از نظر صاحب نظران و پایایی آن با برآورد ضریب کرونباخ آلفا 0.80 مورد تایید قرار گرفت.یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد که بین عوامل مختلف جغرافیایی، انسانی، اجتماعی- آموزشی و نیز لجستیکی (پشتیبانی) در مورد پست های امداد و نجات جاده ای با کاهش تعداد مصدومان منجر به فوت در راه های مواصلاتی استان ایلام رابطه مثبت و معنی دار (P=0.000, 0.83£rs£0.71) وجود دارد.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که تجهیز و نوسازی ناوگان پست های امداد و نجات جاده ای از ابعاد مختلف می تواند از دیدگاه رانندگان انواع وسایط نقلیه استان ایلام، تاثیر مثبت بر کاهش سوانح جاده ای در این استان داشته باشد.