زیست شناسی تکوینی
سال:1396 | دوره:9 | شماره:3 |تعداد مقالات:9

سرطان یک مشکل اصلی سلامتی در تمام دنیاست و سالانه تعداد بیماران سرطانی افزایش می یابد. به علت مقاومت دارویی، درمان سرطان نیازمند تولید داروهای ضد سرطان جدید است. رزماری از جمله گیاهان دارویی است که اثرات ضد سرطانی آن گزارش شده است. هدف مطالعه حاضر بررسی اثر عصاره رزماری روی بقا سلول های سرطانی HN5 در مقایسه با سلول های پیش ساز عصبی موش سوری است. سلول های پیش ساز عصبی از جنین های موش سوری باردار 17 روزه با روش هضم آنزیمی استحصال شد. این سلولها و سلولهای پیش ساز عصبی و سلول های HN5 با غلظت های 50، 100، 200 و 500 میکروگرم بر میلی لیتر عصاره رزماری به مدت 24، 48 و 72 ساعت تیمار شدند و میزان بقای آنها با آزمون MTT گیری شد. نتایج حاصل نشان داد که عصاره رزماری در غلظت های 100، 200 و 500 میکروگرم بر میلی لیتر بقای سلول های HN5 را کاهش داد که در مقایسه با اثر آن روی سلول های پیش ساز عصبی معنی دار بود (P<0.05). عصاره در غلظت های 50 و 100 میکروگرم بر میلی لیتر تکثیر سلول های پیش ساز عصبی را افزایش داد (P<0.05) و در غلظت 500 میکروگرم بر میلی لیتر بقای آنها را کاهش داد (P<0.05). عصاره رزماری می تواند به صورت وابسته به دوز و زمان بقای سلولی را در سلول های سرطانی کاهش و در سلول های پیش ساز عصبی افزایش دهد.

آب فراوان ترین جز تشکیل دهنده سلول های گیاهی است و از آنجایی که مولکولی دیامگنتیک است می تواند تحت تاثیر میدانهای مغناطیسی قرار گیرد. در این پژوهش اثر آب مغناطیده بر سرعت رشد رویشی و مراحل تکوین اندام های زایشی و فراساختار دانه گرده در گیاه عدس بررسی شد. برای این منظور بذرهای عدس در دو گروه، در یک گلخانه کاشته شدند. یک گروه با آب معمولی و دیگری با آب مغناطیده (آبی که با عبور از یک میدان مغناطیسی 110 میلی تسلایی از آن تاثیر پذیرفته است)، آبیاری شدند. ساختار تشریحی اندام های زایشی با روش های متداول سلول - بافت شناسی بررسی شد و برای مشاهده فراساختار دانه ی گرده از میکروسکوپ الکترونی نگاره استفاده شد. نتایج نشان دادند آبیاری با آب مغناطیده سبب تسریع گلدهی در گیاه عدس نسبت به گیاهان شاهد شد. در مراحل مختلف تکوین بساک و مادگی در گیاهان تیمار شده با آب مغناطیده نسبت به گروه شاهد تفاوتی مشاهده نشد. شکل ظاهری سلول مادر مگاسپور و تخمزا در هر دو گروه یکسان بود. دانه ی گرده در گیاه عدس دارای سه شیار طولی و تزئینات مشبک است که فرورفتگی در این تزئینات در گیاهان تیمار شده با آب مغناطیده نسبت به گیاهان شاهد ضخامت و وسعت بیشتری داشتند، اما در ابعاد و تعداد دانه ی گرده بین دو گروه تفاوتی مشاهده نشد. بطور کلی می توان گفت آبیاری با آب مغناطیده سبب افزایش سرعت گلدهی و در نتیجه کاهش دوره رشد رویشی در گیاه عدس می شود. از اینرو، آبیاری با آب مغناطیده می تواند راه گشای بزرگی در کاهش آب مصرفی برای آبیاری گیاهان زراعی باشد.

تکنیک پیش تیمار بذر به عنوان عامل بهبود دهنده جوانه زنی و استقرار تحت تنش های محیطی معرفی شده است. به منظور بررسی اثرات پرایمینگ بر شاخص های جوانه زنی، رشد و فعالیت برخی از آنزیم های آنتی اکسیدانی گیاه دارویی ریحان(Ocimum basilicum L.)  در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل در سال 1392 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل تنش خشکی در چهار سطح (صفر، 4-، 8- و 12- بار) و سه پیش تیمار شامل نیترات پتاسیم با غلظت های 1 و 2%، آب به عنوان هیدروپرایمینگ و تیمار شاهد بود. نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی و پرایمینگ بر مولفه های جوانه زنی و آنزیم های آنتی اکسیدان معنی دار بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول گیاهچه و افزایش میزان فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز، گلوتتیون پراکسید، کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز شده است. نتایج مقایسه میانگین برهمکنش تنش خشکی و پرایمینگ نشان داد که حداکثر میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان توسط پیش تیمار نیترات پتاسیم با غلظت یک درصد در سطح خشکی 12- بار حاصل شد. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که پیش تیمار بذرهای ریحان با نیترات پتاسیم یک درصد باعث بهبود مولفه های جوانه زنی ریحان در شرایط تنش خشکی شد و تحمل گیاه ریحان را در مقابل تنش خشکی با افزایش در میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان در مرحله جوانه زنی افزایش داد.

در بین روش های درمانی مورد استفاده برای بیماری های مرتبط با تجمعات آمیلوئیدی، روش های مبتنی بر استفاده از ترکیبات طبیعی با خاصیت آنتی آمیلوئیدوژنیک بسیار مورد توجه قرار گرفته است. اگرچه مطالعات in vitro و in vivo زیادی دلالت بر توانایی مهار فیبریلاسیون توسط این ترکیبات دارد ولی مکانیسم عمل این ترکیبات با یکدیگر متفاوت می باشد. در این مطالعه، با استفاده از رنج وسیعی از تکنیک ها شامل فلورسانس تیوفلاوین T و نایل رد، جذب قرمز کنگو، و میکروسکوپ نیروی اتمی توانایی ملکول طبیعی تاکسیفولین در مهار فرایند فیبریلاسیون پروتئین لیزوزیم سفیده ی تخم مرغ مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که تاکسیفولین از طریق اتصال به تجمعات پیش فیبریلی اثرات مهاری خود را اعمال می نماید. بعلاوه، اتصال تاکسیفولین باعث تغییر مسیر فیبریلاسیون به سمت ایجاد ساختارهای کروی زنجیره ای شکل بزرگ می شود که دارای محتوای صفحات بتا کم و سطوح آبگریز در دسترس اندک می گردد. همچنین سنجش میزان فلورسانس تیوفلاوین T نشان داد که توانایی اتصال تاکسیفولین به تجمعات پیش فیبریلی با رشد آنها و تشکیل تجمعات پروتوفیبریلی بزرگ در انتهای فاز رشد کاهش می یابد. به نظر می رسد که نتایج حاصل در طراحی مهارکننده های تجمع پروتئینی مرتبط با بیماری های تحلیل برنده ی سیستم عصبی موثر باشد.

سکته مغزی مهمترین نتیجه ایسکمی مغزی است و ریپرفیوژن متعاقب آن موجب تولید رادیکال های آزاد شده که می تواند موجب آپوپتوز گردد. سلول های گیروس دندانه ای از مناطق حساس به ایسکمی است. هر چه زمان بین ایسکمی و ریپرفیوژن بیشتر باشد، مراحل حفظ سلول از آسیب اکسیداتیو و آپوپتوز کارایی کمتری خواهد داشت. از آنجائیکه تعیین درصد و میزان تخریب بافتی نقش مهمی در بررسی اثر حفاظتی داروهای حفاظت کننده عصبی دارد، لذا ما در این مطالعه به بررسی مدت زمان مناسب ایسکمی جهت استفاده از داروهای حفاظت کننده عصب در مدل های ایسکمی حیوانی پرداختیم. در این مطالعه تجربی، 30 رأس رت نر نژاد ویستار در 6 گروه در فاصله های زمانی 30-20-15-10-5 دقیقه ایسکمی مورد ارزیابی قرار گرفتند. مدل ایسکمی توسط بستن دو طرفه شریان های کاروتید مشترک القا شد و سپس ریرفیوژن صورت گرفت. پس از 4 روز مغز موش ها بیرون آورده شده و به منطور رنگ آمیزی هماتوکسیلین و ائوزین و نیسل آماده گردید. یافته های ما نشان داد که تعداد سلول های دژنره با هسته های پیکنوتیک بخصوص در گروه ایسکمی 30 دقیقه افزایش یافته و تعداد سلول های گرانولار سالم گیروس دندانه ای بطور معنی داری در گروه هایی که تحت ایسکمی 15، 20 و 30 دقیقه قرار گرفته بودند، کاهش یافته بود. به نظر می رسد مناسب ترین زمان برای بررسی اثر داروها در مدل ایسکمی، زمان بیش از 10 دقیقه می باشد.

گیاه شاهدانه با نام علمی Cannabis sativa L. از تیره ی Cannabaceae یکی از مهمترین گیاهان نهاندانه دو لپه ای است و به دلیل داشتن پتانسیل تولید فرآورده ها، محصولات دارویی و صنعتی در برخی از کشورها از لحاظ اقتصادی بسیار با ارزش می باشد. این گیاه گسترش جهانی داشته و در بسیاری از مناطق ایران، گونه های با ارزش اندمیک دارد. بررسی اندام های رویشی شامل ریشه، ساقه، برگ و دمبرگ با تثبیت نمونه ها در محلول اتانول و گلیسیرین و تهیه ی برش دستی و رنگ آمیزی مضاعف آبی متیل - کارمن زاجی انجام شد. بررسی ساختار مریستم رویشی راس ریشه و راس ساقه و همچنین گل های نر و ماده با استفاده از تثبیت نمونه ها در تثبیت کننده FAA و برش گیری با دستگاه میکروتوم و مشاهده با میکروسکوپ نوری انجام و از نمونه های مناسب، عکس تهیه شد. در برخی از نمونه ها، رنگ آمیزی توسط هماتوکسیلین - ائوزین انجام شد. ساختارهای اولیه و ثانویه ریشه، ساقه، دمبرگ، برگ، گل آذین، گره، مریستم رأس ریشه و ساقه، تشابه به دو لپه ای ها را نشان دادند. در مورد گل های نر و ماده ی گیاه شاهدانه، همانند دیگر گل های بازدانگان نیز وضعیت به همین صورت است. بر اساس یافته های تشریحی، شباهت صفات بین این گیاهان و دیگر بازدانگان را مشاهده کردیم.