گیاه پزشکی دانشگاه ازاد
سال:1389 | دوره:2 | شماره:1 (پیاپی 5) |تعداد مقالات:10

Bemisia tabaci Gennadius بیش از 100 سال پیش معرفی شده و به محصولات زراعی و غیر زراعی مناطق گرمسیر جهان خسارت وارد می کند. عوامل زیستی مختلف مانند دامنه وسیع میزبانی، چند نسلی بودن، نرخ بالای تولید مثل، توانایی انتقال ویروس های گیاهی و گسترش مقاومت به حشره کش ها باعث مشکلاتی در مدیریت این سفیدبالک شده است. در این تحقیق تاثیر 5 نوع حشره کش شامل پیری پروکسی فن، ایمیداکلوپراید، پی متروزین، فن پروپاترین و بوپروفزین بر B. tabaci جهت تعیین بهترین حشره کش مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از نمونه برداری برگی، 3 برگ از قسمت های بالایی، میانی، پایینی 3 بوته و مجموعا 9 برگ از هر پلات را به طور تصادفی انتخاب و حشرات کامل آفت روی سطح زیرین آن مورد شمارش قرار گرفت. جهت شمارش پوره و پوپاریوم آفت، برگ ها را از ساقه گیاهان جدا نموده و در زیر بینوکولر شمارش ها صورت گرفت. سپس داده های بدست آمده مورد تجزیه آماری قرار گرفت و با استفاده از آزمون چند دامنه ای دانکن در سطح یک و 5 درصد مورد مقایسه آماری قرار گرفته و گروه بندی انجام شد. نتایج نشان داد هیچ کدام از 10 تیمار حشره کش تاثیر قابل قبولی بر جمعیت پوره و پوپاریوم ندارند و در مورد حشرات کامل آفت، تیمارهای پیری پروکسی فن (EC 10%) به میزان 750 سی سی در هکتار، ایمیداکلوپراید ( (SC 35%به میزان 750 سی سی در هکتار، پی متروزین (WG 25%) به میزان 1 کیلوگرم در هکتار و پی متروزین ( (WG 25%به میزان 1.25 کیلوگرم در هکتار برتری بیشتری نسبت به شاهد داشتند.

پسیل پسته (Agonoscena pistaciae Burckhardt & Lauterer) یکی از مهم ترین آفات درختان پسته ایران است. امروزه از مدل های روز- درجه به عنوان یکی از ابزارهای مهم در مدیریت آفات در پیش بینی وضعیت آفات استفاده می شود. مجموع گرمای موثر بالاتر از آستانه پایین رشد (9.96oC) و آستانه بالای رشد (32.5oC) برای درصدهای مختلف پورگی پسیل پسته طی سال های 1386 و 1387 محاسبه شد. مجموع گرمای موثر از اول بهمن سال های 1385 و 1386 به عنوان نقطه بیولوژیک ثابت تا 75 درصد پورگی نسل اول، 510 روز- درجه محاسبه شد. برای سایر نسل ها 75 درصد پورگی نسل قبل به عنوان نقطه بیولوژیک ثابت انتخاب و مجموع گرمای موثر برای درصدهای مختلف پورگی نسل های بعد محاسبه شد. مجموع گرمای موثر لازم برای 75 درصد پورگی نسل دوم، سوم، چهارم، پنجم و ششم از 75 درصد پورگی نسل قبل به ترتیب 339، 333، 313، 389 و 337 روز- درجه محاسبه شد. متوسط مجموع گرمای موثر از زمان 75 درصد پورگی هر نسل تا 75 درصد پورگی نسل بعدی28.3 ±342 روز- درجه محاسبه شد. با استفاده از مجموع گرمای موثر به دست آمده می توان زمان مناسب مبارزه با هریک از نسل های پسیل پسته را تعیین نمود.

شته ریشه چغندر قند Pemphigus fuscicornis (Koch) یک آفت مهم چغندرقند در مناطق مختلف دنیا است. این آفت در چند سال اخیر مزارع چغندر قند را در شهرستان بروجرد واقع در شمال استان لرستان مورد حمله قرار داده است. در این تحقیق مقاومت نه ژنوتیپ چغندرقند نسبت به این آفت در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی و در قالب طرح کاملا تصادفی طی سال های 81-1380 مورد بررسی قرار گرفت. بذور چغندرقند نخست در یک قطعه مزرعه کشت و پس از 50 روز گیاهان به مخلوط پیت و ورمیکولیت در داخل گلدان منتقل شدند. قبل از انتقال به گلدان ها، روی توده های هر ریشه تعداد پنج عدد شته ماده بالغ بی بال قرار گرفت. گلدان ها به داخل انکوباتور (دمای 2±20 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±75 درصد و 16 ساعت دوره نوری و 8 ساعت تاریکی) منتقل شدند. پس از 40 روز دمای انکوباتور یکباره به 5 درجه سلسیوس کاهش یافت و جمعیت شته روی هر ژنوتیپ شمارش شد. نتایج نشان داد که رقم سیمین1 در گروه خیلی حساس، ژنوتیپ BR1 کرج در گروه حساس و دو رقم دز الیت و پلی راو در گروه ژنوتیپ های نیمه مقاوم به شته ریشه چغندرقند قرار گرفتند.

گل محمدی (Rosa damascena Mill.) گیاهی است کم توقع که در منطقه کم آب کاشان به خوبی رشد می کند و از بازده اقتصادی مطلوبی برخوردار است. یکی از آفات گل محمدی شب پره Epiblema aquana (Hubner) [=Notocelia roborana Den. & Schiff.] است. طی سال های 1380-1381 برخی جنبه های ریخت شناسی و زیست شناسی آفت در گلستان های منطقه کاشان بررسی گردید. ضمن بازدید از گلستان های مناطق مختلف در استان اصفهان، گیاهان مختلف درون و حاشیه گلستان ها از نظر احتمال میزبانی آفت بررسی شدند و مناطق آلوده به آفت ثبت گردید. بررسی های انجام شده نشان داد که لاروهای این آفت فعالیت خود را از دهه دوم اردیبهشت شروع و پس از تشکیل غنچه ها، بین غنچه و نزدیکترین برگ یک لانه تغذیه ساخته و درون آن به تغذیه از غنچه می پردازند. این تغذیه باعث نابودی کامل غنچه های کوچک و ناقص شدن غنچه های بزرگتر می شود. حشرات کامل به تدریج از اواخر خرداد تا اواسط مرداد ظاهر می شوند و حشرات ماده تخم های خود را به صورت دسته ای پشت برگ ها می گذارند. بررسی دامنه میزبانی نشان داد که این آفت علاوه بر گل محمدی روی انواع رز و همچنین درختان میوه حاشیه گلستان ها فعالیت می نماید. آفت در گلستان های مختلف شهرستان کاشان و شهر قمصر دیده شد، در حالی که بیشترین تراکم آن مربوط به دهستان برزک بود که بیشترین سطح کشت گل محمدی استان را به خود اختصاص داده است.

طی بررسی هایی که بین سالهای 1389-1388 برای جمع آوری و شناسایی کنه های زیرراسته Prostigmata در بخش کامفیروز جنوبی استان فارس صورت گرفت، گونه جدیدی از کنه های جنس Adamystis Cunliffe, 1957 متعلق به خانواده Adamystidae جمع آوری و شناسایی شد. این اولین گزارش از کنه های این خانواده و جنس در ایران است.

طی سال های 1388 و 1389 در تحقیقاتی که به منظور شناسایی کنه های خاکزی خانواده Bdellidae در مرکز علوم و تحقیقات فارس صورت گرفت، کنه Hexabdella sp. near maraugia Schyff, Theron & Ueckermann برای اولین بار از ایران جمع آوری و شناسایی شد، جنس این گونه نیز برای اولین بار از ایران گزارش می شود.

در بررسی هایی که طی سالهای 1389-1388 برای جمع آوری و شناسایی کنه های خانواده Macrochelidae در منطقه دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات فارس صورت گرفت، تعداد شش گونه از این خانواده جمع آوری و شناسایی شد که در میان آنها گونهHolostaspella ornate (Berles)  برای اولین بار از ایران گزارش می شود.  

در بررسی انجام شده روی فون کنه های مرتبط با قارچ خوراکی دکمه ای در شهریور ماه 1388 در منطقه سیدان استان فارس نمونه ای از کنه های خانواده Lardoglyphidae جمع آوری و با نام علمی Lardoglyphus konoi Sasa & Asanuma شناسایی گردید. این کنه برای اولین بار برای فون کنه های ایران، از کود مرغی پوشال دار روی بستر زیستی قارچ خوراکی دکمه ای گزارش می شود.

نماتد سیستی غلات Heterodera filipjevi (Madzhidov)، به عنوان یکی از مهم ترین عوامل بیماری زای محدود کننده عملکرد گندم در برخی از نواحی کشت گندم دیم در جهان شناخته می شود. این گونه از تعدادی از مناطق کشت غلات در ایران نیز گزارش شده است. برای تعیین واکنش و حد تحمل گندم دیم رقم سرداری به تراکم های مختلف جمعیت نماتد H. filipjevi، دو آزمایش گلدانی در طی دو سال زراعی انجام گرفت. گلدان ها با تراکم های جمعیت اولیه صفر، 2.5، 5، 10 و 20 تخم و لارو سن دوم نماتد در هر گرم خاک به طور مصنوعی آلوده شدند. آزمایش ها در قالب طرح کاملا تصادفی با هفت تکرار در شرایط طبیعی مزرعه انجام شدند. در این تحقیق برای عملکرد دانه گندم، حد تحمل 0.8 (T) در سال اول و 0.6 تخم و لارو سن دوم در هر گرم خاک برای سال دوم ارزیابی شد. همچنین میانگین حد تحمل 0.7 تخم و لارو سن دوم در هر گرم خاک برای هر دو سال تعیین شد. حداقل عملکرد نسبی دانه گندم برای سال اول و دوم به ترتیب 0.4 و 0.45 تخم و لارو در جمعیت اولیه 40 و 64 تخم و لارو سن دوم در هر گرم خاک تعیین شد. جمعیت نهایی نماتد با افزایش تراکم جمعیت اولیه افزایش یافت و بیشترین میزان تولید مثل نماتد در تراکم جمعیت 2.5 تخم و لارو سن دوم بترتیب 4.6 و 3.9 برای سال های اول و دوم آزمایش بود. اصل مقاله به صورت متن کامل انگلیسی، در بخش انگلیسی قابل رویت است.