علوم آزمایشگاهی (Medical Laboratory Journal)
سال:1389 | دوره:4 | شماره:1 |تعداد مقالات:13

زمینه و هدف: استعمال دخانیات با افزایش خطر ابتلا به زخم معده و سرطان دستگاه گوارش و DNA همراه است. مواد سمی موجود در دود و قطران سیگار در تولید ترکیبات سرطان زا، صدمه به در بافت DNA تکثیر سلولی در سرطان معده بسیار موثرند. بدین منظور ما در این مطالعه میزان آسیب به معده افراد سیگاری و غیرسیگاری مبتلا به زخم پپتیکفعال مورد مطالعه قرار دادیم. روش بررسی: در این مطالعه که از نوع مورد شاهدی بود، از افراد مراجعه کننده به کلینیک گوارش دانشگاه، 43 بیمار سیگاری با زخم پپتیک فعال (14 نفر مرد و 29 نفر زن) با میانگین سنی 13.16±45.30 سال به عنوان گروه مورد، 43 فرد غیرسیگاری بدون زخم پپتیک (13 نفر مرد و 30 نفر زن) 16.04±42.67 سال بعنوان گروه کنترل یک، 43 فرد سیگاری بدون زخم پپتیک (16 نفر مرد و 27 نفر زن) با میانگین سنی 12.07±44.58 سال بعنوان گروه کنترل سه انتخاب شدند. میزان آسیب به DNA بافت معده در چهار گروه به روش کالریمتری اندازه گیری شد.یافته ها: میانگین میزان آسیب به DNA در گروه مورد یا فاراد سیگاری با زخم پپتیک فعال 5.54±28.05 و در گروه کنترل یک 4.82±11.8 AP در هر 100000 جفت باز می باشد و بیش از بقیه گروه ها است. این تفاوت از نظر آماری با p<0.001 معنی دار میباشد. در صورتی که این میانگین مابین گروه های کنترل یک، دو و سه تفاوت معنی داری نداشت. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که بین مصرف سیگار و آسیب اکسیداتیو DNA ارتباط وجود دارد که ممکن است ناشی از ترکیبات سمی موجود در دود و قطران سیگار باشد. درک این مساله نیاز به مطالعات بیشتر دارد.

زمینه و هدف: اهمیت نیتریک اکسید (NO) و دی متیل آرژینین نا متقارن (ADMA)، در ÷اتوفیزیولوژی عوارش بیماری سیکل سل (SCD) به طور فزاینده ای در حال روشن شدن می باشد. با توجه به محدودیت مطالعات موجود در این زمینه و این که تاکنون مطالعه ای در ایران و به ویژه در استان خوزستان که یکی از کانون های بیماران سیکل سلی در سطح کشور می باشد، انجام نگرفته است، این مطالعه انجام شد. روش بررسی: از 35 نفر از افراد سالم (Hb AA)، 35 بیمار هتروزیگوت (Hb AS) و 35 بیمار هتروزیگوت (Hb SS) سیکل سل، نمونه خون وریدی روی ضد انعقاد EDTA تهیه شد. اندازه گیری NO به روش کالریمتریک و گریس و اندازه گیری ADMA با روش الیزا انجام شد. نتایج حاصل با استفاره از t-student و ANOVA یک طرفه، مورد مقایسه قرار گرفتند.یافته ها: یک ارتباط معنی دار مثبت بین دو متغیر Hb و NO در گروه های SS (r=0.703) و AS (r=0.366) مشاهده شد (p<0.05). همچنین بین دو متغیر Hb و ADMA در گروه های SS (r=-0.786) و AS (r=-0.478) یک ارتباط معنی دار معکوس به دست آمد (p<0.05). ارتباطی بین پارامترهای مذکور در گروه AA مشاهده نشد.نتیجه گیری: با پیشگیری از کاهش سطح هموگلوبین و تجویز دهنده های NO و یا تجزیه کننده های ADMA می توان به بهبود علایم بالینی این بیماران کمک نمود.

زمینه و هدف:مصرف ماهی باعث کاهش سطح سرمی کلسترول لیپوپروتئین با چگالی اندک (Low Density Lipoprotein Cholesterol,LDL-C) و افزایش سطح سرمی کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا(High Density Lipoprotein Cholesterol ,HDL-C ) می گردد. با اینحال داده های مربوط به این واقعیت به دلیل تاثیر عوامل متعددی از قبیل شرایط فیزیولوژیک، نوع مصرف ماهی و... تغییر می یابد. هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی اثرات کاهنده مصرف ماهی در رژیم غذایی در لیپید ها و لیپوپروتئین های پلاسمائی بوده است. روش بررسی: این مطالعه روی 100 نمونه از افراد مراجعه کننده به آزمایشگاه تشخیص طبی دقیق چالوس انجام شد، بر اساس نتایج آزمایش این افراد در دو گروه 50 تایی قرار داده شدند، 50 نمونه با مقادیر طبیعی کلسترول بعنوان گروه کنترل و 50 نمونه با مقادیر غیر طبیعی پانل کلسترول سرمی بعنوان گروه مورد. برای افراد پرسشنامه ای حاوی اطلاعات فردی و معیارهای دیگری از قبیل سابقه مصرف سیگار، بیماری های قلبی و دیابت تکمیل گردید. نمونه های خون ناشتا جمع آوری و از نظر کلسترول تام VLDL, HDL, LDL-C, (TC) تری گلیسرید (TG) و آپوپروتئین B, A مورد آزمایش قرار گرفت.یافته ها: داده های حاصله بیانگر تفاوتقابل توجهی در مقادیرLDL-Capo-A و VLDL در مصرف کنندگان متوسط و بالای ماهی بوده است. بطوری که بیش از 92.6% کسانی که سطح بالای LDL داشتند و ماهی مصرف کرده بودند از ماهی سرخ شده استفاده نموده بودند و تنها 7.4% ماهی را بصورت کبابی یا آب پز استفاده می کردند. همچنین افرادیکه LDL طبیعی داشتند میزان مصرف ماهی بالا بود (%32.2) در حالیکه این رقم در افرادیکه LDL غیر طبیعی داشتند تنها 1.1% بود (P<0.05). تاثیر قابل توجهی در مقادیر apo-B , HDL-C در روابط با هر نوع مقدار مصرف ماهی مشاهده نگردید. رابطه مستقیم در بالاترین مقادیر پانل غیر طبیعی لیپید با مصارف نادر ماهی مشاهده گردید.نتیجه گیری: یافته های این مطالعه تاثیر کاهنده مصرف ماهی را در مقادیر کلسترول و سطوح LDL-C سرم نشان داده است. مطالعات بیشتری برای ارزیابی نوع اسید های چرب موجود درانواع LDL-C ماهیهای مورد استفاده در محل اجرای طرح ضرورت دارد.

زمینه و هدف: رسانه ها و مطبوعات گزارشاتی مستند از مصرف داروهای نیروزا توسط ورزشکاران را ارایه می دهند. این دسته از ورزشکاران جهت افزایشتوان بدنی خود در مسابقات، به استفاده از داروهای نیروزا روی می آورند. مطالعه حاضر با هدفبررسی تاثیر دو داروی نیروزا بر فاکتورهای خونی ورزشکاران مرد بدنساز صورت گرفت. روش بررسی: بیست ورزشکار بدن ساز بر اساس مصرف یا عدم مصرف مواد نیروزا داوطلبانه بعنوان گروه تجربی و کنترل (10 نفر کنترل، 10 نفر تجربی) در این مطالعه وارد شدند. از آنها خونگیری بعمل آمد، سپسبه مدت 6 هفته به تمرین بدن سازی پرداختند. گروه کنترل در دوره تمرین از هیچ دارویی استفاده نکرده، در حالی که گروه تجربی کسانی بودند که طبق برنامه ورزشی خود از داروهای استروئیدی اکسی متالون و متاندروستنولون به صورت خوراکی استفاده می نمودند. در پایان دوره مجددا از انها خونگیری بعمل آمد و تاثیرات مصرف دارو بر فاکتورهای خونی بررسی و پساز جمع آوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل از طریق آزمون های آماری مناسب انجام گردید.یافته ها: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که میزان هماتوکریت (51.1% در برابر 46%) هموگلوبین (16.6g/dll در برابر 15.6g/dll) و رتیکولوسیت (0.9g/dll در برابر 0.5g/dll) در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل بیشتر بود و این تفاوت معنی داری در سطح 5% نشان داده و در بقیه فاکتورهای خونی مثل تعداد گلبول سفید و قرمز، های خونی مثل تعداد گلبول سفید و قرمز، MVH, MCHC, MCV تغییر معنی داری بین گروه کنترل و تجربی مشاهده نشد. تجربی مشاهده نشد. نتیجه گیری: مصرف داروهای نیروزای موثر بر عملکرد فیزیولوژیکی بدن (اکسی متالون و اکسی متالون، متاروستنولون) باعث تغییرات عمده ای در برخی از فاکتورهای خونی مثل Hct, Hb و Retic می گردد و کاربرد آن باید با مجوز و کنترل شده صورت گیرد.

زمینه و هدف: بیماریهای اسهالی دومین عامل مرگو میر بعد از عفونتهای تنفسی درجهان محسوب می شوند. یرسینیا انتروکلی تیکا دومین عامل اسهال عفونی در کودکان،در برخی از کشورهای جهان می باشد. در این مطالعه فراوانی یرسینیا انتروکلی تیکادرنمونه های اسهالی شهر گرگان مورد بررسی قرارگرفت. روش بررسی: این مطالعه به صورت توصیفی- مقطعی بر روی مدفوع اسهالی 455 بیمار مراجعه کننده به مراکز درمانی وآزمایشگاههای سطح شهر گرگان و با استفاده از تکنیک PCR انجام شد. برای استخراج DNA از نمونه مدفوع از روش فنل کلروفورم استفاده شد و PCR نمونه ها با استفاده از دو جفت پرایمر اختصاصی 16S rRNAپرایمر اختصاصی جنس یرسینیا و پرایمر aliاختصاصی گونه یرسینیا انتروکولی تیکا، انجام گردید.یافته ها: درنمونه اسهالی 12 مورد از بیماران ( 2.64%)، ژنوم یرسینیا شناسایی گردید که یازده مورد آن یرسینیا انتروکلی تیکا بود. توزیع فراوانی یرسینیا در دختران ( 3%) بیش از پسران ( 2.4%) در فصل زمستان (%4) بیشتر از سایر فصول و در گروه های سنی زیر یکسال (%3.4) و 1-5 سال (%3.1) بیش از سایر سنین بود ولی در هیچ کدام از موارد اختلاف معنی داری مشاهده نگردید (p>0.05).نتیجه گیری: فراوانی یرسینیا در موارد اسهالی در شهر گرگان مشابه اکثر نقاط ایران می باشد و در کودکان زیر 5 سال در فصل زمستان بیشتر مشاهده می گردد.

زمینه و هدف: کلونیزاسیون نازوفارنکس توسط استرپتوکوکوس پنومونیه (پنوموکوک) ممکن است منجر به ایجاد بیماری پنوموکوکی گردد. این بررسی به منظور تعیین میزان ناقلین حلقی استرپتوکوکوس پنومونیه در نوجوانان، بررسی حساسیت آنتی بیوتیکی و توزیع سروتیپهای این باکتری در شهر زاهدان انجام گردید. روش بررسی: نمونه های حلقی از 865 نوجوان (10 تا 19 ساله) شاغل به تحصیل در هشت مدرسه در شهر زاهدان جمع آوری و توسط روشهای استاندارد از نظر استرپتوکوکوس پنومونیه بررسی گردید. تعیین سروتیپ ها توسط تست آگلوتیناسیون لاتکس صورت گرفته و کمترین غلظت مهار کننده (MIC) پنی سیلین و سایر آنتی بیوتیکهای مرسوم توسط روش رقیق سازی در آبگوشت تعیین رشد گردید. یافته ها: از نمونه حلقی 136 فرد مورد آزمون (15,7%) پنوموکوک جدا شد (فاصله اطمینان 18,9% بین 18,9-%12,3). از مجموع 136 پنوموکوک ایزوله شده، تعداد 119 ایزوله (87,5%) با آنتی سرم های موجود قابل تیپ بندی بوده و در 18 تیپ مختلف قرار گرفتند که بیشترین آنها به ترتیب به سروتیپ های C, (%82.8)19A, (%10.29)115(8.08%) و در مرحله بعد به سروتیپ های 19F, 11A, 9V 1 تعلق داشتند. 93 ایزوله پنوموکوکی (68,4%) به پنی سیلین حساس بودند. کمترین غلظت مهار کننده رشد (MIC) آنتی بیوتیکهای مورد آزمایش بر حسب میکروگرم بر میلی لیتر عبارت بودند از: پنی سیلین 4-0.01، سفوتاکسیم 4-0.01 سیپروفلوکساسین 4-0.01، کلرامفنیکل 32-0.08، سفتریاکسون 16-0.06 و 1 /08- 0، اریترومایسین 128-0.01 تتراسیکلین 128-0.08 وانکومایسین 1-0.02.نتیجه گیری: پراکندگی ایزوله های پنوموکوکی از تنوع بالایی برخوردار بوده، غالب سویه های مقاوم به آنتی بیوتیک به سروتیپ های معدودی تعلق داشتند. نوجوانان سالم در شهر زاهدان به طور شایعی ناقل سویه های مقاوم پنوموکوکی هستند.

زمینه و هدف: درد های شکمی عود کننده در کودکان مبتلا به تالاسمی ماژور امری شایع می باشد بیماران یاد شده همچنین در معرض بیماری های قلبی ناشی از هموکروماتوز (افزایشبار آهن) که عامل مرگهای ناگهانی این بیماران می باشند قرار دارند. هلیکوباکترپیلوری به علت توانایی ایجاد زخم معده و دردهای شکمی و نیز نقشی که در ایجاد یا تشدید بیماری های قلبی برای آن متصور هستند می تواند در بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور اهمیت داشته باشد. این مطالعه با هدف بررسی فراوانی آنتی بادی ضد این باکتری در مبتلایان به تالاسمی ماژور و افراد سالم انجام شده است. روش بررسی: برای این تحقیق توصیفی_ تحلیلی از تعداد 132 بیمار تالاسمیک مراجعه کننده به مرکز آموزشی درمانی طالقانی شهرستان گرگان به طور سرشماری و 136 نفر گروه شاهد همسان از نظر سن و جنس و قومیت از بین مراجعین سالم آزمایشگاه های سطح شهر گرگان نمونه گیری به عمل آمد. سرم ها در همان آزمایشگاه از لخته جدا و همراه با پرسشنامه پر شده داوطلبان به آزمایشگاه ایمنوهماتولوژی دانشکده پیراپزشکی و بهداشت، انتقال و با استفاده از روشالایزا به کمک کیت دیاگنوستیک از نظر وجود آنتی بادی های ضد هلیکوباکتر پیلوری از کلاس IgG و IgA مورد آزمایش قرار گرفتند. داده ها توسط تستهای" کای دو" T مستقل و فیشر مورد تجزیه تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: این بررسی نشان داد میزان IgA ضد هلیکوباکترپیلوری در گزوه های مورد و شاهد به ترتیب %17.8, %22.7 بوده و اختلاف معنی داری بین این دو وجود ندارد (P=0.6) ولی بین میزان IgG ضد هلیکوباکترپیلوری گروه مورد %81.1 و شاهد %54.8 اختلاف مه=عنی دار مشاهده شد (P<0.001).نتیجه گیری: یافته های به دست آمده در این مطالعه نشان داد که شیوع آنتی بادی ضد IgG در بیماران تالاسمیک 1.131 بار بیشتر از افراد سالم است که از نظر آماری معنی دار نیست ولی از طرف دیگر شیوع آنتی بادی ضد IgG در بیماران تالاسمیک 1.478 بار بیشتر از افراد سالم است که از نظر آماری معنی دار می باشد.

زمینه و هدف: آنزیم های بتالاکتامازی، مهمترین عامل مقاومت به آنتی بیوتیکهای خانواده بتالاکتام در میان باکتری های گرم منفی می باشد. امروزه شاهد افزایشروز افزون عفونتهای ناشی از آن ها در جهان هستیم و این یکی از مشکلات بهداشتی درمانی نو ظهور در سطح دنیا ست. هدفاز این تحقیق بررسی الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی نسبت به آنتی بیوتیک های بتالاکتام و تحقیق پیرامون وجود ژن های بتالاکتاماز blaCTX-M وblaTEM و blaSHV در نمونه های ادراری E.coli می باشد.روش بررسی: تعداد 246 ایزولهE.coli جداشده از نونه های ادراری در شهر تهران طی سال 1388-89 مورد بررسی قرار گرفت. برای تعیین مقاومت نمونه ها، تست آنتی بیوگرام با روش Disk diffusion انجام گرفت. آنتی بیوتیک های تحت بررسی عبارت بودند از: سفوتاکسیم، سفتازیدیم، ایمی پنم، نالیدیکسیک اسید و سیپروفلوکساسین (شرکتMast ) از روش Combined Disk Test برای آزمایش تاییدی استفاده گردید. نتایج با استانداردهای Clinical and laboratory standards institute (CLSI) مقایسه و در نهایت ایزوله های ESBL مثبت، توسط روش PCR از نظر ژن مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: از 246 ایزوله مورد بررسی 116 (%47.1) ایزوله مقاوم به سفتازیدیم 96 (%39.2) ایزوله مقاوم سفوتاکسیم بودند. همچنین 109 (%44.3) ایزوله مولد ESBL یافت شد. ژن هاblaCTX-M, blaTEM, blaSHV به ترتیب در (%87.1) 95 (%68.8) 75و (%70.6) 77 ایزوله های ESBL یافت شد. (%36.6) 40 نمونه حاوی هر سه ژن مورد نظر بودند. علاوه براین (%62.3) 68 نمونه واجد دو ژن سفوتاکسیم بودند. blaSHV و blaTEM ,(%55.9) 61 نمونه واجد دو ژن, blaCTX-M blaSHV بودند.نتیجه گیری: با توجه به درصد بالای مقاومت به سفالوسپورین های نسل سوم، انجام دقیق آزمایشهای آنتی بیوگرام قبل از تجویز آنتی بیوتیک در عفونت های ناشی از ارگانیسم های تولید کننده یکضرورتاجتناب ناپذیر است. ESBL ، یک ضرورت اجتناب ناپذیر است.

زمینه و هدف: انگلها بویژه انتروبیوسورمیکولاریس (کرمک) و کرمها از عوامل مهمی هستند که در ایجاد آپاندیسیت موثر می باشند. هدف این مطالعه، تعیین فراوانی آلودگی آپاندیسهای جراحی شده به انتروبیوس ورمیکولاریس در بیمارستان نکویی شهر قم طی سالهای 1384 و 1385 بوده است. روش بررسی: در این مطالعه مقطعی گذشته نگر،خصوصیات دموگرافیک 3420 بیمار آپاندکتومی شده شامل جنس و سن و نوع ضایعه آسیب شناسی و آلودگی به انتروبیوسورمیکولاری ساز بایگانی بخش آسیب شناسی بیمارستان نکویی شهر قم استخراج گردید. این بیماران افرادی بودند که در سالهای 1384 و 1385 در این بیمارستان آپاندکتومی شده بودند. پساز تایید آلودگی، مشخصات تمامی در بیماران و نتایج بررسی لامهای هیستوپاتولوژی با استفاده از آزمون آماری کای دو (Chi-square) در برنامه SPSS نگارش 11.5 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: از تعداد 3420 آپاندیسجراحی شده، 17 مورد (5 درصد) آلوده به انتروبیوس ورمیکولاریس بودند. 13 مورد (76.5 درصد) به جنس مونث و 4 مورد (23.5 درصد) جنس مذکر تعلق داشت. 15 مورد (88.2 درصد) از آپاندیس های جراحی شده آلوده به انتروبیوس ورمیکولاریس فاقد صایعات آسیب شناسی و 2 مورد (11.8 درصد) دارای آپاندسیت بودند بیشترین درصد آلودگی در بیماران گروه های سنی 10-6 (41.1 درصد) و 15-11 (35.3 درضد) سال مشاهده گردید.نتیجه گیری: مطالعه ما نشان داد انتروبیوسورمیکولاریسنقشی در ایجاد آپاندیسیتندارد و وجود آن در نمونه آپاندکتومی شده نمی تواند به معنی نقشآن در ایجاد آپاندیسیتباشد.

و هدف: استعمال دخانیات با افزایش خطر ابتلا به زخم معده و سرطان دستگاه گوارش و DNA همراه است. مواد سمی موجود در دود و قطران سیگار در تولید ترکیبات سرطان زا، صدمه به در بافت DNA تکثیر سلولی در سرطان معده بسیار موثرند. بدین منظور ما در این مطالعه میزان آسیب به معده افراد سیگاری و غیرسیگاری مبتلا به زخم پپتیکفعال مورد مطالعه قرار دادیم. زمینه و هدف تشخیص صحیح، سریع و مقرون به صرفه بیماریهای واگیر و غیرواگیر، همواره از ضرورتهای درمان موفق بوده است و برای نیل به آن مسیر پرفراز و نشیبی را پیموده است. امروزه با پیشرفت علومی چون بیولوژی مولکولی، ژنتیک و بیوشیمی که با رویکرد بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک خودنمایی می کنند، شاخه جدیدی از طب با عنوان پزشکی مولکولی (Molecular Medicine) در حال شکل گیری است که در سه حیطه تشخیص، پیشگیری و درمان توانسته است سوالات بیشماری را پاسخگو باشد و به زودی با شناخت پیچیدگیهای بیشتری از بیماریها، راهکارهای مناسبتر و موثرتری را جهت رشد و ارتقای سطح سلامت جامعه بشری کشف خواهد کرد. از اینرو آشنایی با وقایع جدید و به روزسازی روشهای رایج، چه در عرصه تشخیص و چه در عرصه پیشگیری و درمان بیماریها، در جامعه ما نیز ضرورت می یابد.در این نوشتار سعی می کنیم تا با معرفی فناوری(Nucleic Acid Sequence Based Amplification) NASBA که توانایی بالایی جهت شناسایی جایگاههای اختصاصی ژنی میکروارگانیسمها و مارکرهای ژنتیکی منحصر به فرد، در سطح ژنوم موجودات مختلف دارد، به نکات و ملاحظات مهمی بپردازیم که برای آسان سازی تشخیص بیماریهای عفونی -همچون بیماری سل- لازم است، و نیز مروری ساده و موجز بر روشهای آزمایشگاهی تشخیص سل خواهیم کرد.