اخلاق پزشکی
سال:1394 | دوره:9 | شماره:31 |تعداد مقالات:8

حجم زیادی از خدمات بالینی در بیمارستان های آموزشی توسط کارورزان و دستیاران انجام می شود و خطای آن ها می تواند منجر به بروز آسیب برای بیماران گردد. این مطالعه باهدف تعیین دیدگاه کارورزان و دستیاران دانشگاه علوم پزشکی کرمان نسبت به اظهار خطای پزشکی انجام شده است. پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی بود که در آن همه کارورزان و دستیاران دانشکده پزشکی کرمان به روش سرشماری انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه دو قسمتی حاوی اطلاعات فردی، و سوالاتی در خصوص تجربه خطای پزشکی، نتیجه حاصل از آن، دلایل نگرانی از افشای اشتباهات پزشکی و دیدگاه دانشجو نسبت به اظهار خطا بود. روایی پرسشنامه تایید و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 0.8 تعیین شد. داده های مطالعه با استفاده از SPSS 19 تجزیه و تحلیل شد. 273 پرسشنامه تکمیل گردید. 92% از شرکت کنندگان اظهار داشتند که مرتکب خطای پزشکی شده اند. میانگین و انحراف معیار نمره دیدگاه افراد نسبت به اظهار خطا 57.70±17.20 بود که در کارورزان و دستیاران تفاوت معنی داری نداشت. تجربه خطاهای پزشکی در کارورزان و دستیاران شایع است. بنابراین محیط های آموزشی باید به نحوی تدارک یابد که با افزایش توانمندی در دانشجویان از بروز هرگونه خطا تا حد امکان پیشگیری نموده و با ایجاد نگرش مثبت، زمینه برخورد مناسب در هنگام وقوع خطا را فراهم نمایند.

دیسترس اخلاقی در محیط های آموزشی می تواند تاثیرات متعددی را به همراه داشته باشد. دانشجویان در مواجه با این چالش اخلاقی احساس ناامنی و نارضایتی کرده و ترک تحصیل و افت تحصیلی در آن ها افزایش خواهد یافت. افت کیفیت آموزشی در این شرایط می تواند به طور بالقوه باعث عدم کفایت علمی و بالینی دانشجویان شده و لذا عملکرد سیستم بهداشتی در دستیابی به اهداف سلامتی در معرض خطر قرار خواهد گرفت. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی دیسترس اخلاقی در دانشجویان دانشکده پیراپزشکی شهر بیرجند صورت گرفته است. مطالعه توصیفی مقطعی حاضر بر روی 600 دانشجوی دانشکده پیراپزشکی که به روش سرشماری انتخاب شده بودند، صورت گرفت. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه پژوهشگر ساخته 20 سوالی استفاده شد. این پرسشنامه مورد روایی و پایایی قرار گرفته و آلفای کرونباخ آن 81% محاسبه شد. داده ها پس از جمع آوری توسط نرم افزار SPSS 16 و با استفاده از آزمون های آماری توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته های این مطالعه حاکی از آن است که میانگین دیسترس اخلاقی از کل نمره 5-0 در بعد شدت (3.12±0.88) و در بعد تکرار (3.5±1.2) بوده است. بین دیسترس اخلاقی با سال های تحصیل و همچنین جنس رابطه معنی داری (0.05> P) مشاهده شده است. سطح متوسط دیسترس اخلاقی در دانشجویان لزوم برنامه ریزی و اقداماتی همانند آشنایی دانشجویان با این پدیده را طلب می نماید. شناسایی و کنترل این پدیده در محیط های آموزشی و بررسی علل آن شاید بتواند نقش مهمی در کنترل این پدیده و پیشگیری از عوارض نامطلوب آن در آینده داشته باشد.

مقدمه: اختلالات سلامت روان قادرند مشکلات روانی اجتماعی زیادی برای پرستاران ایجاد نمایند. همچنین رعایت اخلاق حرفه ای، ویژگی ذاتی در حرفه پرستاری است. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط بین سلامت روان و رعایت اخلاق حرفه ای در کارکنان پرستاری انجام شده است.روش: در این مطالعه توصیفی و همبستگی، نمونه ها شامل 195 نفر از کارکنان پرستاری در دو بیمارستان دولتی در شهر اهواز بودند که به روش سرشماری انتخاب شدند. این بیمارستان ها به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. داده ها با استفاده از ابزارهای مشخصات جمعیت شناختی، اخلاق حرفه ای و سلامت روان (90- SCL) گردآوری شدند. سپس با بهره گیری از آمار توصیفی و استنباطی تحلیل گردیدند.یافته ها: میزان رعایت اخلاق حرفه ای به ترتیب در 64.1 درصد (125 نفر) در حد نسبتا مطلوب، 21.5 درصد (42 نفر) در حد نامطلوب و 14.4 درصد (28 نفر) در حد مطلوب قرار داشت. دیگر یافته ها نشان داد بین اضطراب (-r=0.321)، افسردگی (r=-0.338) و شکایات جسمی (r=-0.292) از حیطه های سلامت روان با رعایت اخلاق حرفه ای در کارکنان پرستاری ارتباط آماری منفی و معنادار وجود داشت (P<0.05).نتیجه گیری: از آنجا که بین اخلاق حرفه ای با برخی از حیطه های سلامت روان در کارکنان پرستاری ارتباط معنادار وجود داشته است، مدیران پرستاری باید به مفهوم اخلاق حرفه ای که از سلامت روان پرستاران اثر می پذیرد، توجه نمایند.

پرستاران در انجام مراقبت های پرستاری با مسائل اخلاقی چالش برانگیزی مواجه می شوند و این امر تصمیم گیری را برای آن ها سخت می کند. هدف از این مطالعه تعیین میزان رعایت اخلاق حرفه ای در انجام رویه های خون گیری و رگ گیری در بیمارستان های آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان می باشد. این پژوهش یک مطالعه توصیفی از نوع مقطعی می باشد که نمونه های پژوهش را 200 نفر پرستار شاغل در بخش های بزرگسالان بیمارستان های منتخب تشکیل می دادند. ابزار این پژوهش عبارت از فرم اطلاعات دموگرافیک که شامل سوالاتی راجع به اطلاعات فردی واحدهای مورد پژوهش، و چک لیست مشاهده که شامل 15 سوال یا رفتار مورد نظر در خصوص عملکرد افراد در فرآیند رگ گیری و خون گیری بود. پژوهشگران با مراجعه به بخش های مربوط و دسترسی به نمونه ها ابتدا پرسشنامه را تحویل واحدها داده و سپس چک لیست مربوطه را به طور جداگانه برای دو مشاهده به فاصله حداقل 15 روز و هر بار به مدت یک نوبت کامل کاری تکمیل می نمودند. داده های جمع آوری شده با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی و آزمون های آماری مجذور کای، آزمون دقیق فیشر و ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. درصد قابل ملاحظه ای از واحدهای مورد پژوهش در فرآیند انجام اخلاقی رویه ها عملکرد نامطلوب داشته و لذا پیشنهاد می شود که مدیران، برنامه ریزان و مربیان پرستاری با برنامه های آموزش ضمن خدمت، برگزاری دوره های بازآموزی و تدوین خط مشی های مورد نیاز توجه لازم را در زمینه رعایت اخلاق حرفه ای در عملکرد پرستاران به عمل آورند.

جهت ارتقای حساسیت اخلاقی پرستاران، آموزش مفاهیم اخلاقی جایگاه ویژه ای دارد. بحث برای انتخاب موثرترین روش آموزش اخلاق همچنان ادامه دارد. این مطالعه با هدف مقایسه تاثیر آموزش اصول اخلاقی به دو شیوه روایتگری و سخنرانی بر حساسیت اخلاقی پرستاران طراحی شده است. در این مطالعه 56 پرستار از دو بیمارستان آموزشی بیرجند شرکت داشتند. پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه حساسیت اخلاقی لاتزن در سه نوبت (قبل، بلافاصله و 3 ماه بعد) توسط پرستاران تکمیل شد. برنامه آموزشی شامل، 4 جلسه 3 ساعته آموزش اخلاق به فاصله هر یک هفته برای هر یک از گروه های سخنرانی (28 نفر) و روایتگری (28 نفر) بود. اطلاعات با نرم افزار SPSS 16 تجزیه و تحلیل گردید. دو روش روایتگری و سخنرانی به صورت معناداری حساسیت اخلاقی پرستاران در هر گروه را نسبت به قبل از مداخله ارتقا دادند (به ترتیب P<0.001، P=0.01). بعد از مداخله علیرغم بیشتر بودن میانگین تغییرات نمره حساسیت اخلاقی گروه روایتگری، مقایسه دو گروه تفاوت آماری معناداری را نشان نداد. میانگین نمره حساسیت اخلاقی 3 ماه بعد از مداخله نسبت به بلافاصله بعد از آن در دو گروه، کاهش معنادار نشان داد (P=0.00). با عنایت به نتایج پژوهش، تلفیقی از دو روش می تواند منجر به نتایج مفید گردد. به علاوه با توجه به کاهش حساسیت اخلاقی پرستاران پس از گذشت سه ماه، لازم است تداوم آموزش جهت حفظ حساسیت اخلاقی آنان مدنظر قرار گیرد.

مقدمه: ماهیت حرفه پرستاری به گونه ای است که باید به اخلاقیات مراقبتی بیش از ملاحظات درمانی توجه کند. پرستار باید قادر به توجیه دلایل انتخاب یک عمل و نادیده گرفتن راه حل های دیگر مشکل باشد و در واقع باید به مفاهیم و موقعیت ها حساس باشد. این مطالعه با هدف مقایسه حساسیت اخلاقی دانشجویان پرستاری و پرستاران شاغل در دانشگاه علوم پزشکی آجا انجام شده است.روش: این مطالعه توصیفی مقطعی به مدت 4 ماه در سال 1393 انجام شد. 105 دانشجوی پرستاری ترم 5 به بالا با راهکار نمونه گیری سرشماری و 77 پرستار شاغل در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ارتش با راهکار نمونه گیری در دسترس از محیط مطالعه انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه حساسیت اخلاقی MMSQ کیم که روایی و پایایی آن بررسی شد، جمع آوری گردید و با آمار توصیفی و آزمون های آماری متناسب با اهداف تحلیل شد.نتایج: میانگین و انحراف معیار نمره حساسیت اخلاقی در پرستاران 3.54±0.41 و دانشجویان پرستاری 3.45±0.34 بود. مقایسه این دو گروه با آزمون آماری تی مستقل اختلاف معنی دار نشان نداد (P=0.1).نتیجه گیری: سطح حساسیت اخلاقی در دو گروه دانشجویان و پرستاران بالاتر از متوسط بود. با توجه به تاثیر حساسیت اخلاقی بر انتخاب راه حل مناسب اخلاقی و پیامدهای بیمار، این نتایج علاوه بر امیدواری به ارائه مراقبت های بهتر، موید نیاز به تلاش دست اندرکاران برای ارتقای حساسیت اخلاقی در امر مراقبت است.

مقدمه: مراقبت های پرستاری به عنوان یک جزء اساسی از خدمات بهداشتی درمانی از اهمیت بسیاری برخوردار است و اخلاق در پرستاری عامل بسیار مهمی در مراقبت محسوب می شود. مسوولیت ذاتی پرستاری رعایت حقوق انسانی و ارزش های اخلاقی است.هدف: این مطالعه با هدف اولویت بندی ارزش های اخلاق پرستاری با استفاده از نظر متخصصان و رویکرد تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و مقایسه میزان رعایت این ارزش ها از دیدگاه بیماران و پرستاران در یکی از بیمارستان های آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده است.روش: این مطالعه یک پژوهش توصیفی تحلیلی- مقطعی بوده و در یکی از بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران در نیمه اول سال 1391 انجام شد. برای اولویت بندی ارزش ها پرسشنامه ای مطابق با رویکرد AHP طراحی و توسط متخصصان اخلاق پرستاری تکمیل گردید. پرسشنامه ای دیگر مشتمل بر اطلاعات دموگرافیک و 37 سوال درخصوص میزان رعایت ارزش های اخلاق پرستاری طراحی گردید. برای تعیین اعتبار پرسشنامه از اعتبار محتوی و همچنین برای تعیین پایایی از روش ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد (0.89). پرسشنامه توسط 100 بیمار و 100 پرستار تکمیل گردید. اطلاعات به دست آمده توسط نرم افزار SPSS 16 مورد تحلیل قرارگرفت.یافته ها: نتایج نشان داد در اولویت بندی ارزش ها، مسوولیت پذیری، حفظ حریم خصوصی بیماران، احترام به مددجو/ بیمار، در اولویت اول تا سوم قرار گرفتند. همچنین مشاهده شد در رعایت ارزش های اخلاق حرفه ای تفاوت معنی داری از دیدگاه بیمار و پرستار وجود دارد (P=0.001).نتیجه گیری: بر اساس اولویت های بدست امده، پرستاران عملکرد اخلاقی خود را بالاتر از نقطه نظر بیماران گزارش کردند. لذا با توجه به نتایج این مطالعه ارزیابی مداوم عملکرد اخلاقی پرستاران در بیمارستان ها توسط مدیران پرستاری و تدوین برنامه های آموزش اخلاق حرفه ای در ارتقای کیفیت مراقبت پرستاری ضروری به نظر می رسد.

ناآگاهی پرستاران از مسائل حقوقی و اخلاقی مراقبت از سالمندان، باعث آسیب جسمی و روحی سالمندان می شود. این مطالعه با هدف بررسی میزان آگاهی پرستاران از مسائل اخلاقی و حقوقی مراقبت از سالمندان شهر کاشان در سال 1392 انجام شد. یک مطالعه مقطعی روی 200 پرستار شاغل در بیمارستان های شهر کاشان انجام شد. ابزار مطالعه، محقق ساخته بود و علاوه بر مشخصات فردی، دارای 25 سوال مربوط به مسائل اخلاقی حقوقی مراقبت از سالمندان و یک سوال مربوط به مهم ترین علل خطاهای اخلاقی پرستاران در مراقبت از سالمندان بود. داده ها توسط آزمون های من ویتنی و کروسکال والیس تجزیه و تحلیل شد. در مجموع دانش پرستاران از مسائل اخلاقی و حقوقی مراقبت از سالمندان کم تر از حد مطلوب بود. تفاوت معناداری بین دانش پرستاران در زمینه مسائل اخلاقی و حقوقی مراقبت از سالمندان با تحصیلات کارشناسی و کارشناسی ارشد (p=0.001) و داشتن یا نداشتن سابقه آموزش در حیطه مراقبت از سالمندان (p=0.001) دیده شد. با توجه به این که مراقبت استاندارد در سایه آگاهی مناسب پرستار صورت می گیرد، پیشنهاد می شود که آموزش های لازم، به صورت برگزاری کلاس، کارگاه و برنامه های بازآموزی انجام گیرد.