تحقیقات دامپزشکی و فرآورده های بیولوژیک
سال:1391 | دوره:25 | شماره:3 (پیاپی 96) |تعداد مقالات:8

از هیپو کلریت سدیم به منظور ضد عفونی نمودن انگل کریپتوسپوریدیوم در برخی از محیط های آلوده به این انگل و همین طور در کارهای تحقیقاتی به منظور پاک سازی و خالص نمودن آن از باکتری ها و آماده نمودن آن برای آزاد سازی اسپوروزوئیت ها، استفاده شده است. هدف از اجرای این مطالعه تعیین تاثیر آزمایشگاهی ماده ضدعفونی کننده هیپو کلریت سدیم بر روی مرحله حیاتی رها شدن اسپوروزوئیت های انگل کریپتوسپوریدیوم بیله ای بود. بدین منظور هیپوکلریت تجاری معادل هیپوکلریت سدیم 5 درصد و در غلظت ها و دماهای مختلف به کار رفت. اووسیست های کریپتوسپوریدیوم بیله ای از بورس فابریسیو س جوجه های گوشتی 30 روزه یک مرغداری در اطراف شیراز جداسازی و شناسایی گردید. اووسیست های مذکور در جوجه های حساس دو روزه تکثیر و با روش تعدیل یافته محلول شکر شیتر خالص گردید. اووسیست ها با غلظت های مختلف هیپوکلریت سدیم 5 درصد در دما و زمانهای متفاوت مجاور گردید. پس از شستشو، اووسیست ها در معرض مایع آزاد کننده اسپوروزئیت مناسب قرار گرفتند و آزادسازی و تحرک اسپوروزوئیت ها با کمک میکروسکوپ نوری مورد مشاهده قرار گرفت. تاثیر کامل در ممانعت از رهاسازی اسپوروزوئیت ها در غفلظت 5 و2.5  درصد و در دمای 37 درجه سانتی گراد به مدت 15 دقیقه مشاهده گردید. و عدم تاثیر کامل در غلظت 1.25 در صد و دمای 4 درجه سانتی گراد مشاهده شد. در سایر موارد هم درجاتی از ممانعت از آزاد سازی اسپوروزوئیت ها دیده شد. با توجه به نتایج، می توان از غلظت 25 درصد هیپوکلریت تجاری معادل 1 درصد هیپوکلریت سدیم در دمای 4 درجه و مدت 10-15 دقیقه به منظور خالص سازی و استریل نمودن اووسیست ها و افزایش درصد باز شدن اووسیست ها در روش های رهاسازی اسپوروزوئیت در آزمایشگاه استفاده نمود.

آفلاتوکسین اثرات مضر بر عملکرد و ایمنی در برابر بیماری ها دارد که بر این اساس مواد مختلف جاذب سموم قارچی جهت کاهش اثرات سوء آفلاتوکسین استفاده می گردد. در این مطالعه توانایی دیواره سلولی مخمر و بنتونیت سدیم به عنوان مواد جاذب سموم قارچی در کاهش مسمومیت با آفلاتوکسین در جوجه های گوشتی تغذیه شده از جیره حاوی ذرت کپک زده و حاوی آفلاتوکسین بررسی گردید. 240 قطعه جوجه گوشتی از سویه راس 308 در قالب طرح کاملا تصادفی با 10 گروه آزمایشی و 3 تکرار و جمعا در 30 واحد آزمایشی از نظر تولید پادتن بر علیه بیماری بورس عفونی بررسی شد. تیمارهای آزمایشی شامل: جیره شاهد فاقد آفلاتوکسین، جیره شاهد حاوی آفلاتوکسین، جیره های حاوی آفلاتوکسین و دو سطح مختلف دیواره سلولی مخمر (0.5 و 1 درصد) و دو سطح بنتونیت سدیم (0.5 و 1 درصد) و جیره حاوی آفلاتوکسین با سطوح ترکیبی این دو ماده بود. آزمایش از سن 8 روزگی شروع و در سنین 21، 28، 35 و 42 روزگی با اخذ نمونه خونی، میزان پادتن به روش الایزا اندازه گیری گردید. دیواره سلولی مخمر در بهبود میزان تیتر پادتن، بهتر از بنتونیت سدیم عمل کرده بود. ترکیب این مواد (0.1 درصد دیواره سلولی مخمر و0.5  درصد بنتونیت سدیم) در جیره های حاوی آفلاتوکسین سبب کاهش معنی داری در تاثیر آفلاتوکسین بر تولید پادتن برعلیه بیماری بورس عفونی شده است، بطوریکه جوجه های تغذیه شده با جیره حاوی 0.5 در صد بنتونیت سدیم و 0.05 درصد دیواره سلولی مخمر، یا جیره حاوی 0.5 در صد بنتونیت سدیم و 0.1 در صد دیواره سلولی مخمر در مقایسه با تیمارهای دیگر تیتر پادتن بالایی داشتند.

اهمیت دامپزشکی و پزشکی کنه های جنس هیالوما (Hyalomma Spp.) از نظر انتقال بیماری های مرتبط، امری بدیهی و ثابت شده است. کنه های این جنس از نظر تاکسونومی و تشخیص همواره مورد بحث بوده اند. گاهی اوقات تشخیص دقیق دو گونه نزدیک به هم Hyalomma anatolicum و Hyalomma asiaticum موجود در فون ایران از نظر مرفولوژیکی بسیار مشکل است. هدف از مطالعه حاضر بررسی و توصیف خصوصیات ظاهری اندام هالر (Haller’s organ) به عنوان یک عضو حسی و بویایی کنه ها و امکان استفاده از آن در تشخیص افتراقی این دو گونه، با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی (Scanning) بوده است. در این بررسی نمونه های کنه از اراک (مرکزی)، قائن (خراسان جنوبی)، بمپور و ایرانشهر (سیستان و بلوچستان)، جزیره قشم (هرمزگان)، سرخس (خراسان شمالی)، (سیستان و بلوچستان) و استان های خوزستان و لرستان جمع آوری شد. پس از تشخیص نمونه های نر با استفاده از کلیدهای شناسایی مختلف، اندام هالر با میکروسکوپ الکترونی مورد بررسی قرار گرفت و تصاویر مربوطه تهیه شد. تفسیر و مقایسه تصاویر به دست آمده اختلافات قابل توجهی را در الگوی کپسول اندام هالر گونه آسیاتیکوم با گونه آناتولیکوم نشان می دهد. اختلافات مشاهده شده این اندام در گونه آسیاتیکوم با گونه دیگر قابل توجه است. به نظر می رسد بتوان با بررسی این اندام در سایر گونه های هیالوما و حتی سایر جنس های کنه های سخت Ixodidae در ایران، به صفت تاکسونومیک افتراقی قابل توجهی دست پیدا کرد؛ لذا اندام هالر به عنوان شاخص مورفولوژیک مناسبی برای تفکیک بین گونه ای در کنه های جنس هیالوما توصیه می شود.

مطالعه کالبدشناسی و هیستومورفومتری تیموس گوسفند با تعداد 75 جنین به ظاهر سالم که از کشتارگاه صتعتی ارومیه جمع آوری گردید انجام گرفت. پس از مطالعه کالبدشناسی نمونه ها در فرمالین-سرم فیزیولوژی 10 درصد ثابت شده و پس از تهیه مقاطع بافت شناسی پارافینی به ضخامت 7-5 میکرومتر، توسط روش هماتوکسیلین- ائوزین رنگ آمیزی شدند. مطالعه هیستومورفومتری به وسیله عدسی های مدرج و مشبک انجام گرفت. نتایج مطالعه کالبدشناسی نشان داد که غده تیموس از بخش سری برونشامه قلب در سمت چپ میان سینه سری شروع به رشد نموده و در سطح شکمی گردن و تا یک سوم بخش دمی آن کشیده شده، و سپس به دو بخش راست و چپ منشعب گردیده و به حلق می رسد. مطالعه هیستومورفومتری نشان داد که میانگین ضخامت قطعه چه های تیموس در بخش سینه ای در دومین ماه از دوره جنینی از بخش گردنی به طور معنی دار بزرگ تر می باشد ((P<0.05، در حالیکه در نیمه دوم ماه چهارم در بخش گردنی به طور معنی دار افزایش نشان داده است (P<0.05). میانگین ضخامت قشر و مرکز در قطعه چه ها، از ماه دوم تا نیمه دوم ماه سوم در بخش سینه ای بیشترتر بوده، ولی بعد از این زمان تا ماه پنجم در بخش گردنی قطعه چه ها به طور معنی دار بزرگ تر شده است (P<0.05). میانگین ضخامت تیغه های همبندی هم زمان با رشد جنین کاهش نشان داده است. میانگین پراکندگی اجسام هاسال از سومین تا ماه پنجم افزایش یافت، ولی میانگین ضخامت این جسمک ها تا ماه چهارم افزایش یافته است. این مطالعه نشان داد که میانگین ضخامت قشر و مرکز قطعه چه ها با یکدیگر فاقد تفاوت معنی دار در تمام دوره های جنینی می باشند.

T.gondii یک کوکسیدیای روده ای است و آلودگی به آن در انسان و حیوانات خونگرم در سراسر دنیا وجود دارد. این تک یاخته می تواند سبب واگیری شدید و تلفات در جنین در حال رشد، موارد نقص سیستم ایمنی مانند مبتلایان به ایدز و افرادی مبتلا به سرطان که تحت شیمی درمانی قرار دارند، شود. هم چنین موجب سقط جنین در گوسفند و بز و ایجاد خسارات اقتصادی مهم می گردد. در این بررسی از روش واکنش زنجیره ای پلی مراز (PCR) به منظور تشخیص آلودگی به T.gondii با استفاده از ژن B 1 استفاده گردید.این ژن در هر سه سویه توکسوپلاسما که تا به حال مشخص شده اند، وجود دارد. نمونه های خون در این بررسی از 26 نفر از افراد مشکوک به توکسو پلاسما از آزمایشگاه های انسانی و نمونه های بافت از قلب و مغز 54 قطعه موش خانگی در شهرستان ارومیه اخذ گردید. در این بررسی برای استخراج DNA از روش Fuentes و همکاران 1996 برای نمونه های خون انسان و از روش Sambrook و همکاران 1989 برای نمونه های بافت مغز و قلب موش استفاده شد. بعد از ردیابی محصولات PCR مشخص گردید که 19 نمونه آلوده به توکسوپلاسما گوندئی در بین نمونه های اخذ شده وجود دارد (7 نمونه انسان و 12 نمونه موش). نمونه های مثبت تحت هضم آنزیمی با آنزیم محدودکننده AluI قرار گرفتند که الگوی برش بعد از هضم آنزیمی محصول PCR کاملا مشابه بود که مربوط به تیپT.gondii I  می باشد. این نتایج نشان می دهد که سویه مشابه از T.gondii می توانند باعث آلودگی در انسان و موش گردد.

درصد چربی در ماده خشک و تر کبد و درصد ماده خشک کبد در تعداد 384 راس دام کشتار شده شامل 114 راس گاو، 100 راس گاومیش، 147 راس گوسفند و 23 راس بز با توجه به گونه دام، جنس و سن تعیین و ارتباط بین پارامترهای کبدی مطالعه شد. میانگین درصد چربی در ماده خشک و تر کبد و ماده خشک کبد در گاوها به ترتیب 3.6 درصد، 1.1 درصد، 29.7 درصد، گاومیش ها 5.3 درصد، 1.55 درصد، 29.2 درصد، گوسفندها 3 درصد، 0.83 درصد، 27.9 درصد و بزها 2.91 درصد، 1.55 درصد و 28.4 درصد تعیین گردید. بالاترین حد درصدچربی در ماده خشک و تر کبد به ترتیب در گاومیش (20.5 درصد، 6.2 درصد) و پائین ترین آنها در گوسفند ( 5.14درصد، 1.55 درصد) و برای ماده خشک کبد به ترتیب در گاو ( 38.2درصد) و گوسفند ( 31.9درصد) مشاهده شد. آنالیز آماری (ANOVA) پارامترهای کبدی، اختلاف معنی داری را در بین نشخوارکنندگان نشان داد. پارامترهای کبدی در دام های نر و ماده به جز بزها اختلاف معنی داری را نشان ندادند. در بررسی انفرادی دام ها، حدود 15 درصد از گاومیش ها و 3.5 درصد از گاوها بیشتر از 10 درصد چربی در ماده خشک کبد بودند در صورتیکه در نشخوارکنندگان کوچک کمتر از 6 درصد بود. به استثنا رابطه مثبت بین درصدچربی در ماده خشک با تر کبد، رطوبت با ماده خشک کبد، هیچ رابطه معنی داری بین درصد چربی در ماده خشک و تر کبد با ماده خشک کبد مشاهده نگردید. لذا می توان گفت که میانگین درصد چربی در ماده خشک کبد در نشخوارکنندگان کوچک کمتر از بزرگ ها بوده و گاومیش بیشتر از گاو می باشد. میانگین درصد ماده خشک کبد در گاوها بیشترین و گوسفندها کمترین است. تفاوت بین گونه ها معنی دار بوده، اما سن و جنس در پارامترهای کبدی موثر نیستند. احتمال لیپیدوز کبدی در گاومیش ها بیشتر از گاو و در گوسفند و بزها ضعیف است. بین چربی کبد با ماده خشک کبد رابطه ای وجود نداشته و مستقل از یکدیگر هستند. سرانجام با استناد به ماده خشک، کیفیت غذائی کبد به ترتیب از گاو به گاومیش، سپس بز و نهایتا گوسفند طبقه بندی می گردد.

بیماری های تنفسی به صورت مداوم زیان های اقتصادی سنگینی را در صنعت طیور در سراسر جهان ایجاد می کنند. Ornithobacterium rhinotracheale به عنوان یک عامل موثر احتمالی در ایجاد کمپلکس های بیماری های تنفسی قلمداد شده است. اگرچه تایید شده است که O. rhinotracheale به ضدعفونی کننده های شیمیایی مختلف بسیار حساس است، با این حال اخیرا عفونت با O. rhinotracheale اندمیک شده است و به همان میزانی که مزارع پرورش دهنده طیور با سنین مختلف را می تواند آلوده کند هر مکان جداسازی و فروش دام جدید حتی در جایگاه های تمیز و ضدعفونی شده خصوصا در مناطق با تولید متراکم طیور را می تواند آلوده نماید. با توجه به اهمیت آنچه ذکر گردید، مطالعه حاضر جهت ردیابی O. rhinotracheale در جوجه های گوشتی مبتلا به عفونت تنفسی در شهرکرد انجام شد. مجموعا 93 نمونه سوآب نای از موارد عفونت تنفسی از 31 گله جوجه گوشتی اخذ گردید. نمونه ها روی محیط کشت آگار خوندار حاوی جنتامایسین و 5 درصد خون دفیبرینه گوسفند کشت داده و در انکوباتور با 7.5-5 درصد CO2 در دمای 37 درجه سانتی گراد به مدت 48 ساعت نگه داری شدند. کلنی های مشکوک جهت جستجوی O. rhinotracheale با استفاده از آزمون واکنش زنجیره ای پلی مراز (PCR) مورد ارزیابی قرار گرفتند. میزان آلودگی گله های گوشتی مبتلا به عفونت های تنفسی به 19.35 O. rhinotracheale درصد (18 تا از 93 نمونه) بود. مطالعه حاضر نشان می دهد که O. rhinotracheale می تواند نقش قابل توجهی در زیان های اقتصادی ناشی از بیماری های تنفسی در صنعت طیور این منطقه ایفا کند.

توسط رترو یروس کم خونی عفونی اسب ایجاد می شود. این بیماری با سیکل های ویرمی عود کننده و موارد کلینیکی پیوند می یابد و علائمی چون تب، کم خونی، ادم، ترمبوسیتوپنی دارد. حیوان در اثر بیماری حاد یا مزمن ممکن است بمیرد. بروز مراحل کلینیکی، پاسخ ایمنی و سیر تکاملی ویروس در اسب ها و اسب چه ها یا پونی ها اثبات شده است.