پایش
سال:1385 | دوره:6 | شماره:1 |تعداد مقالات:9

هپاتیت C یکی از علل مهم نارسایی کبدی و پیوند کبد بوده و راه های شناخته شده انتقال این بیماری شامل دریافت خون و فرآورده های آلوده آن، اعتیاد تزریقی یا استنشاقی، رفتارهای پرخطر جنسی (شرکای جنسی متعدد، ابتلا به بیماری های قابل انتقال از راه جنسی، همجنس بازی)، خالکوبی، استفاده از تیغ و سرنگ مشترک می باشد. با توجه به بالا بودن خطر ابتلا به هپاتیت C در زندانیان، بخصوص زندانیان بند مواد مخدر و خطراتی که در درجه اول خانوده ایشان و در مقام بعدی، تمامی افراد جامعه را از جهت ابتلا پس از آزادی آنان از زندان تهدید می کند، این مطالعه در بند مواد مخدر زندان لاکان شهر رشت اجرا گردید. در یک مطالعه مقطعی، تمامی زندانیان بند مواد مخدر زندان لاکان رشت در نیمه اول سال 1382 تحت مطالعه قرار گرفتند. پرسشنامه ای حاوی اطلاعات جمعیتی و عوامل خطر احتمالی ابتلا به صورت خودایفا توسط همکاران طرح در بین زندانیان توزیع و از تمامی آنان یک نمونه خون جهت بررسی سرولوژیک گرفته شد. نمونه های خون در آزمایشگاه مرکز بهداشت استان تحت آزمون ELISA نسل سوم قرار گرفته و تمام نمونه های مثبت مجددا مورد آزمون قرار گرفتند. سپس داده ها جمع آوری و توسط نرم افزار SPSS 11.5 تجزیه و تحلیل شدند. از آزمون c2 و Logistic Regression جهت مقایسه بین گروهها و عوامل موثر در ابتلا استفاده گردید. در این مطالعه، 460 زندانی با میانگین سنی 34.7 ± 8.9 سال (دامنه 18 تا 65 سال) بررسی شدند. میانگین طول مدت اعتیاد در این افراد 9.6 ± 8 سال بود. 49 درصد تریاک، 18.3 درصد هرویین، 12.4 درصد حشیش و بقیه بیش از یک ماده مصرف می کردند. رفتارهای پرخطر جهت ابتلا به آنها شایع بوده: 18.6 درصد معتاد تزریقی و 56.2 درصد معتاد استنشاقی بوده و 56.1 درصد خالکوبی داشتند. 209 نفر (45.4 درصد) آنتی بادی برضد هپاتیت C داشتند که این میزان در معتادان تزریقی 88.9 درصد بود. اعتیاد تزریقی، خالکوبی و سابقه قبلی زندان با نتیجه مثبت آزمون ارتباط معنی داری داشت (P<0.05). مطالعه حاضر نشان می دهد که هپاتیت C در زندان شایع بوده و لازم است که برنامه های پیشگیری و غربالگری به همراه آموزش های لازم برای زندانیان هر چه سریع تر به اجر در آید.

هدف سیستم رایانه ای اطلاعات بیمارستانی (Hospital Information System) بهره گیری از رایانه ها و تجهیزات ارتباطی برای جمع آوری، ذخیره، پردازش، استخراج و ارتباط دادن اطلاعات مراقبتی بیمار و اطلاعات مدیریتی است. هدف از این مطالعه مقطعی که در سال 1384 انجام گرفت، بررسی نظرات کاربران در مورد سیستم رایانه ای اطلاعات بیمارستانی (HIS) در بیمارستان های تهران و کرج بود. در این بررسی با مسوولان 20 بیمارستان از بین 36 بیمارستانی که دارای سیستم رایانه ای اطلاعات بیمارستانی بودند مصاحبه انجام شد. نتایج نشان داد که گزارش ها و خروجی های مورد نیاز، مهم ترین معیارهای مناسب جهت انتخاب HIS از دیدگاه افراد تحت بررسی است. مدیریت سازمان، نحوه تامین منابع، فرهنگ سازی در سطح مدیران و کاربران و سیستم پذیری سازمان نیز مهم ترین متغیرهای مربوط به پیش نیازهای استقرار سیستم از دیدگاه کاربران شناخته شد. همچنین راحت بودن یادگیری، موثر بودن خدمات نگهداری و راحت بودن کار با برنامه، مستقل از نقش و مسوولیت کاربران، بیشترین عوامل رضایت کاربران بود.با دقت در یافته های این مطالعه و نیز با توجه به نواقص و محدودیت های سیستم های فعلی اطلاعات بیمارستانی در ایران، سرمایه گذاری های بیشتر مالی، انسانی و فنی برای نزدیک تر شدن به سطح انتظارات و نیازهای سازمان ها و کاربران آنها قویا توصیه می گردد.

موتورسواران سهم عمده ای در بروز سوانح ترافیکی دارند. اخیرا به منظور ساماندهی وضعیت عبور و مرور موتورسواران در شهر تهران، طرح ویژه ای توسط راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ به منظور تشدید مجازات موتورسواران متخلف و کاهش تبعات بعدی (از جمله تصادفات ترافیکی در خطوط ویژه اتوبوسرانی) به مورد اجرا گذاشته شده است و در همین راستا مطالعه ای با هدف ارزیابی طرح مذکور در مورد سوانح و حوادث ترافیکی طراحی و اجرا شد. این مطالعه از نوع ارزیابی قبل و بعد بوده و در سال 1383 در بخش اورژانس بیمارستان سینای شهر تهران انجام پذیرفته است. با توجه به این که در زمان انجام مطالعه، مداخله موردنظر توسط راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ صورت گرفته بود، محققین صرفا به عنوان مشاهده گر (خارجی) به ارزیابی تاثیر این مداخله بر تعداد بیماران مراجعه کننده به اورژانس بیمارستان سینا پرداختند. جامعه مورد مطالعه شامل مصدومین ناشی از سوانح ترافیکی مراجعه کننده به این بیمارستان بوده است که به شیوه سرشماری انتخاب شدند. معیار ورود به مطالعه عبارت بود از مراجعه به اورژانس بیمارستان سینا در فاصله زمانی معین (18 اردیبهشت 83 لغایت 17 خرداد 83 به عنوان دوره اجرای مداخله، 18 فروردین 83 لغایت 17 اردیبهشت 83 و همچنین 18 اردیبهشت 82 لغایت 17 خرداد 82 به عنوان گروه کنترل) و داده ها از طریق تکمیل پرسشنامه در سه مرحله (ماه قبل از مداخله، ماده متناظر سال گذشته و ماه بعد از مداخله) جمع آوری شدند. در این مطالعه، 1965 بیمار صدمه دیده ناشی از سوانح ترافیکی مراجعه کننده تحت بررسی قرار گرفتند. اطلاعات مورد نیاز از پرونده ها استخراج و بر اساس نظام بین المللی طبقه بندی بیماری ها (ICD10) کدبندی شده و در نهایت با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی به وسیله نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته های مطالعه نشان داد که میانگین روزانه تعداد مصدومین ناشی از سوانح ترافیکی مراجعه کننده به بیمارستان سینا در ماه اول اجرای طرح ساماندهی در مقایسه با ماه قبل از اجرای آن و ماه متناظر سال قبل افزایش یافته (P=0.008)، اما بروز صدمات شدید ناشی از تصادفات (P<0.0001) و همچنین بروز صدمات ناحیه سر و گردن کاهش یافته است (P=0.001). با توجه به نتایج به دست آمده در این تحقیق در مجموع به نظر می رسد اگرچه اجرای طرح ساماندهی عبور و مرور موتورسواران در پلیس راهور تهران بزرگ، تعداد جراحات ناشی از سوانح ترافیکی مرتبط با موتورسیکلت را کاهش نداده است، اما با ایجاد تغییراتی در الگوی بروز این سوانح موجب کاهش صدمات شدید و صدمات وارده به نواحی سر و صورت مصدومین شده است.

بر اساس آمارهای معاونت راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی در سال 1381 در کل کشور 796 عابر پیاده در اثر تصادفات رانندگی جان خود را از دست داده اند که 399 نفر (50 درصد) مربوط به معابر درون شهری و 397 نفر (50 درصد) آنها مربوط به معابر برون شهری بوده است.با توجه به این وضعیت، مطالعه حاضر به منظور تعیین سطح آگاهی، چگونگی نگرش و عملکرد عابرین پیاده در مورد مقررات راهنمایی و رانندگی در شهر تهران انجام گرفت. مطالعه از نوع منطقی بوده و جامعه هدف، عابرین پیاده در شهر تهران بوده اند. نحوه نمونه گیری به صورت غیر احتمالی آسان بوده و حجم نمونه مورد نیاز 576 نفر تعیین گردید.در آنالیز تحلیلی برای تعیین ارتباط متغیرهای کیفی از آزمون کای دو و در صورت لزوم از شاخص میزان بخت (Odds Ratio-OR) و حدود اطمینان آن استفاده شد. پایایی سوالات در هر حیطه با استفاده از شاخص آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت.در مجموع 580 عابر مورد بررسی قرار گرفتند. به ترتیب 60.7, 66.7 و 54.8 درصد از افراد مورد بررسی دارای آگاهی، نگرش و عملکرد مناسب در زمینه مقررات راهنمایی و رانندگی بوده اند. پس از حذف اثر متغیرهای مخدوش کننده با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک، آگاهی و نگرش عابرین در زمینه مقررات راهنمایی و رانندگی از نظر آماری دارای ارتباط معنی دار بود. اما ارتباط معنی داری بین نگرش و عملکرد آنها مشاهده نشد. آگاهی عابرین مورد بررسی در مورد مقررات راهنمایی و رانندگی با تحصیلات و شغل آنها مرتبط بود. همچنین ارتباط سن با نگرش و ارتباط جنس، تحصیلات و شغل با عملکرد آنها از نظر آماری معنی دار بود.این مطالعه نشان داد عملکرد عابرین در شهر تهران در زمینه مقررات راهنمایی و رانندگی ضعیف است. نکته قابل ذکر دیگر روند کاهشی در نسبت وضعیت مطلوب از آگاهی به نگرش و از نگرش به عملکرد است. با توجه به اهمیت نقش عوامل انسانی در وقوع سوانح و حوادث ترافیکی، بهترین روش جهت کاهش وقوع این گونه حوادث به کارگیری برنامه های پیشگیرانه و آموزشی است. با استفاده از نتایج چنین تحقیقاتی می توان به نحو بهتر و هدفمندتری چنین برنامه هایی را طراحی و اجرا نمود و در نهایت نگرش، رفتار و شیوه های زندگی مردم را در زمینه ترافیک ارتقا بخشید.

بنابر آخرین گزارش جامع جهانی حوادث (در سال 2002)، ایران در میان کشورهای دنیا از حیث آسیب دیدگی (و آسیب پذیری) جزء هفت کشور نخست قرار دارد. با تحلیل وضعیت هفت کشور آسیب دیده همتای ایران، همچنین احتساب میزان خسارات حادثه بم، به جرات می توان گفت ایران در میان کشورهای حادثه خیز و آسیب پذیر دنیا از جایگاه ویژه ای برخوردار است.زلزله بم به عنوان یکی از منحصر به فردترین فجایع طبیعی در تقویم حوادث عالم، علی رغم ایجاد تالم عمومی، منبع مستندی برای شناخت ابعاد حوادث احتمالی مشابه و تجربه مهمی برای آمادگی و مدیریت بهتر حوادث در کشور است.یافته های مقاله حاضر که حاصل یافته های یک مطالعه پیمایشی (1383) در میان نمونه ای شامل 415 خانوار از آسیب دیدگان مناطق شهری و روستایی شهرستان بم است نشان می دهد مدیریت حادثه به ویژه عملیات نجات حادثه دیدگان با تلاش های سخت کوشانه و گسترده همه نهادهای امدادی صورت گرفته است. نوع مدیریت عملیات، خودجوش و تا حدی غیر متمرکز بوده است که علی رغم مشکلات و کاستی های موجود، از نظر اکثر خانوارهای حادثه دیده و کارشناسان داخلی و خارجی، تقریبا موفق ارزیابی شده و امکانات و خدمات ارایه شده در حین حادثه، متناسب با استانداردهای جهانی امداد و نجات بوده است. مهم ترین عوامل مرتبط با کیفیت، عملیات نجات حادثه دیدگان، وضعیت نظم و امنیت منطقه، میزان هماهنگی (ارگانیک) بین نهادهای امدادی، سرعت عمل یگان های هوایی و تلاش های امدادگران بوده است.

ابتلا به HIV با سرعت بالایی در جهان و ایران در حال گسترش است. در کشورهایی همچون ایران که همه گیری عمومی نشده و در گروه های خاصی متمرکز است، پیشگیری از گسترش آن به جمعیت عمومی از اهمیت فراوانی برخوردار است. در این میان ضروری است اولویت بندی پژوهش ها و مداخلات پیشگیرانه، مبتنی بر شواهد علمی باشد و فراوانی محلی عوامل موثر بر ابتلا را مدنظر قرار دهد. در این طرح با انجام مرور سیستماتیک، شیوع و قدرت اثر سه عامل خطر «رفتار پرخطر جنسی»، «اعتیاد تزریقی»، و «کمبود دانش و نگرش مناسب در مورد نحوه انتقال بیماری» بررسی گردید و اولویت های پژوهشی با درنظر گرفتن فاصله اطلاعاتی موجود و مورد نیاز مشخص شد. به رغم وجود ناهمگونی اطلاعات، از نتایج متاآنالیز یا در برخی موارد سناریوهای فرضی به عنوان محتمل ترین گزینه جهت محاسبه شاخص (Generalized Impact Fraction-GIF) استفاده شد. محاسبه این شاخص نیازمند اطلاع از شیوع و قدرت اثر مشکل یا هر یک از عوامل خطر و همچنین سطح مقابل واقع شیوع می باشد. مقدار عددی این شاخص بیانگر میزان درصد کاهش بار بیماری به دنبال تغییر شیوع از میزان موجود به میزان مقابل واقع می باشد. در حالی که سطح مقابل واقع شیوع، موضوعی ذهنی است که به روش های مختلفی قابل برآورد است. در این بررسی، از 93 مطالعه موجود، 53 مطالعه دارای معیارهای انتخاب بودند. شیوع آگاهی ضعیف در جمعیت عمومی 29.3 درصد برآورد شد. GIF مربوط به مصرف تزریقی مواد در خارج از زندان ها 12 درصد، GIF مربوط به مصرف تزریقی مواد در داخل زندان ها 16 تا 75 درصد و GIF مربوط به رفتار پرخطر جنسی به علت فقدان اطلاعات ضروری محاسبه نگردید. با توجه به فاصله اطلاعاتی موجود، مهم ترین اولویت های پژوهشی برای سیاست گذاری های مبتنی بر شواهد، تعیین شیوع اعتیاد تزریقی و رفتار پرخطر جنسی (ارتباط جنسی با بیش از یک نفر برای کسب پول، حمایت، یا هر چیز دیگر یا ارتباط جنسی مرد با مرد) در جامعه و بروز HIV در این دو گروه و سایر گروه های در معرض خطر و نیز تقویت شواهد علمی برای تعیین اثر هر یک از عوامل خطر و بررسی هزینه- اثربخشی مداخله های مختلف پیشگیرانه شامل آموزش و اطلاع رسانی و کاهش آسیب می باشد.

روش های درمانی غیرمرسوم (طب مکمل) نوعی از مداخلات پزشکی هستند که حداقل در کشور ما به طور گسترده در دانشکده های پزشکی آموزش داده نمی شوند و به طور معمول در بیمارستان ها در دسترس نیستند. این مقاله بر آن است تا نگاهی کوتاه به برخی از ابعاد حایز اهمیت روش های درمانی غیرمرسوم داشته باشد. نتایج مطالعات متعدد نشان می دهد که استفاده از این روش ها رو به افزایش است و میزان شیوع استفاده از حداقل یکی از روش های غیرمرسوم (طب مکمل) در کشورهای انگلستان 33 درصد، استرالیا 45 درصد، ایران 42 درصد، آمریکا 34 درصد، بلژیک 75-66 درصد، فرانسه 49 درصد، هلند 18 درصد و آلمان 30-20 درصد است.مهم ترین چالشی که امروز طب مکمل با آن روبروست، تشکیک در علمی بودن است. بر همین اساس استاندارد نمودن روش های طب مکمل با توجه به تجربی بودن آنها امری ضروری است. به نظر می رسد در راستای استانداردسازی این روش ها می توان اقدامات ذیل را پیشنهاد نمود :- شناسایی وضعیت موجود در زمینه روش های درمانی غیرمرسوم (طب مکمل)- شناسایی درمانگران دارای مهارت در این زمینه- راه اندازی سیستم اطلاع رسانی- نهادینه سازی انجام تحقیقات مستند و علمی بر روی روش های مطرح- جذب منابع و تخصیص بودجه در راستای محورهای فوق الذکرچنین رویکردی باعث ایجاد تحول و تداوم در اعتباربخشی به تمام فرایندهای درمانی غیرمرسوم (طب مکمل) خواهد شد.

هدف از این مطالعه بررسی شیوع بارداری های ناخواسته و عوامل مرتبط با آن به منظور برنامه ریزی جهت انجام اقدامات پیشگیرانه است. در این مطالعه مقطعی که در اسفند 1383 و فروردین 1384 اجرا شد، 300 مادر باردار مراجعه کننده به بیمارستان های شهر شاهرود جهت زایمان یا سقط از طریق نمونه گیری آسان مورد بررسی قرار گرفتند. پرسشنامه ای مبتنی بر هدف تهیه و از طریق مصاحبه حضوری تکمیل شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آزمون های کای دو، من ویتنی و رگرسیون لجستیک استفاده شد.شیوع بارداری ناخواسته 31 درصد بوده که 28 درصد در مناطق شهری و 36 درصد در مناطق روستایی رخ داده است. از این میزان بارداری ناخواسته، 56 درصد ناخواسته حقیقی و 44 درصد ناخواسته کاذب بوده است. با افزایش تعداد فرزند (P<0.0001)، طول مدت ازدواج (P<0.0001)، ازدواج در سن پایین (P=0.001)، و بالا بودن سن همسر (P=0.001) نیز شانس بارداری ناخواسته بیشتر شده و با افزایش تحصیلات همسر (P=0.021) درصد بارداری ناخواسته کمتر می شود. همچنین در افرادی که در کلاس مشاوره قبل از ازدواج شرکت نکرده اند (P=0.013) و قبل از بارداری به مراکز بهداشتی- درمانی مراجعه منظم نداشتند (P=0.041)، خطر بارداری ناخواسته بیشتر بوده است.نقش شکست روش های پیشگیری از بارداری در بروز حاملگی ناخواسته بارزتر از عدم استفاده از روش های پیشگیری از بارداری است. نتایج حاصل از بررسی فوق، لزوم نظارت بیشتر بر جنبه های کیفی در ارایه خدمات تنظیم خانواده و توجه ویژه به امر مشاوره و نیز آموزش نحوه صحیح استفاده از روش های پیشگیری را مورد تاکید قرار می دهد.

اهمیت کیفیت در ارایه خدمات بهداشتی، به تازگی مورد توجه بسیار قرار گرفته است. یکی از نشانه های کلیدی کیفیت در خدمات بهداشتی، رضایت بیماران است. ارزیابی کیفیت خدمات و رضایت بیماران دو موضوع کاملا وابسته و مرتبط هستند، زیرا کیفیت خدمات است که نظر بیماران و میزان رضایت آنها را تعیین می کند. میزان رضایت بیماران، وابستگی نزدیکی به سطح انتظارات آنها دارد و اگر خدمات ارایه شده بیشتر از انتظار بیمار باشد، مسلما سطح رضایت افزایش می یابد. در صورتی که اگر انتظار از خدمات، بالاتر از سطح واقعی خدمات باشد نارضایتی به وجود خواهد آمد. در واقع بررسی میزان رضایت بیماران فواید و نتایج متعددی دارد، بیمار احساس می کند نیازها و انتظاراتش مورد توجه قرار گرفته است و نیز زمینه ای برای تشخیص نقاط قوت، ضعف و مشکلات قابل رفع فراهم می کند تا ارایه کننده خدمات بتواند همچنان به عنوان رقیب در حیطه خدمات بهداشتی باقی بماند. در مجموع باید گفت اندازه گیری سطح رضایت بیماران، نقش بسیار مهمی در پیشرفت و رشد خدمات بهداشتی دارد. با توجه به اهمیت موضوع رضایتمندی، این مطالعه طراحی گردید تا میزان رضایت بیماران از خدمات ارایه شده در درمانگاه های غدد و متابولیسم بیمارستان فیروزگر بررسی گردد.